انوشیروان پس از به دست گرفتن قدرت، در ابتدا وضعیت مالیات‏ها را سر و سامان بخشید و آرامش نسبی را در جامعه ایجاد کرد. سپس به اصلاح امور لشکری پرداخت و برای این‏که قدرت خاندان‏های بزرگ شاهی را محدود سازد، طبقه جدیدی از رجال را با عنوان بزرگان شکل داد و بدین وسیله خاندان‏های پیشین را تضعیف نمود. انوشیروان در دوران طولانی سلطنت خود، جنگ‏های متعددی با رومیان و برخی همسایگان خود انجام داد و با فتح سرزمین‏های پهناور، قلمرو حکومتی خود را از رود سِنْد در شبه قاره هند تا دریای سرخ در غرب شبه‏جزیره عربستان وسعت بخشید. اگرچه انوشیروان را پادشاهی دادگر، دانش‏دوست و دوست‏دار فلسفه و حکمت نامیده‏اند. و در بعضی از تواریخ از او به عنوان "شاه عادل" یاد می‏شود اما وی نیز مانند بیشتر پادشاهان در ظلم و ستم نسبت به اطرافیان و مردم جامعه خود کوتاهی نکرد. خسرو در زمان پادشاهی خود چندین بار با رومیان جنگید و علی‏رغم پیروزی‏هایى که به دست آورد، در نهایت در آخرین جنگ، شکست خورد. از این رو از امپراتور روم تقاضای صلح کرد ولی در حین عقد قرارداد و بررسی شرایط صلح، پس از 48 سال سلطنت، در شانزدهم نوامبر 579م درگذشت. شکست خسرو ناشی از شرایط و اوضاع به وجود آمده از جنبش مزدک بود که شیرازه سلطنت او را سست کرد و قوانین مملکتی، اوضاع اجتماعی و فرهنگ کشور را بی‏ثبات و مشوش نمود. خسرو انوشیروان سرانجام پس از 48 سال سلطنت سرانجام در 16 نوامبر 579م درگذشت. معروف‏ترین اثر به جا مانده از دوران پادشاهی انوشیروان، کاخ کسری در مدائن، نزدیک بغداد، پایتخت عراق است که ویرانه‏های آن پس از گذشت پانزده قرن، پابرجاست. لازم به ذکر است که پیامبر مکرم اسلام، حضرت محمد(ص) در زمان پادشاهی انوشیروان به دنیا آمدند و آن حضرت به هنگام مرگ پادشاه ساسانی، نه ساله بودند.