وی ادامه داد: نیاز بود که رصد صحیحی از آسیب‌های اجتماعی در سطح کشور داشته باشیم که هم در سطوح کشوری، استانی و شهرستانی این کار در قالب پیمایش‌های مختلف و مطالعات متعدد انجام شده است. جای خالی محله‌محور آسیب‌های اجتماعی و رصد آن خالی بود که با راه‌اندازی مراکز خدمات بهزیستی، در سطح محلات ۲۵۲۷ نقطه به این مهم دست پیدا کردیم.
رئیس سازمان بهزیستی کشور درباره ضرورت دبیرخانه ملی رصد آسیب‌های اجتماعی و معلولیت‌ها گفت: با توجه به اینکه جنس و نوع آسیب و عوامل خطر و محافظت‌کننده آسیب در هر منطقه می‌تواند متمایز باشد، به‌طور مثال پدیده خودکشی که در استان کهگیلویه و بویراحمد اتفاق می‌افتد علل آن با خودکشی در نیاوران تهران متفاوت است. هر دو جنس خودکشی است اما اینکه چه عواملی در چه منطقه‌ای می تواند براساس چه فرهنگی به وجود بیاید، می تواند متفاوت باشد.
قبادی دانا افزود: اگر بتوانیم محله به محله و براساس مدیریت مورد، آسیب های اجتماعی را تک به تک رصد کنیم و عوامل خطر و محافظت‌کننده را احصا کنیم، می‌توانیم قدم بزرگی در این راستا برداریم. علت ایجاد آسیب‌های اجتماعی متنوع و متکثر است و علل مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سایر عوامل را دارد و طبیعتا در پیشگیری از آسیب های اجتماعی تمام دستگاه ها و نهادها دخیل و سهیم هستند. در کنترل آسیب های اجتماعی نیز طبیعتا سازمان بهزیستی مطابق قانون باید اقدام کند و دستگاه های مختلف در زمینه های مربوط باید بهزیستی را همراهی کنند.
ضرورت فعالیت بیشتر مرزبانی برای جلوگیری از ورود کودکان کار
رئیس سازمان بهزیستی کشور گفت: در بحث کودکان کار و خیابان، مدل مناسبی براساس آسیب‌شناسی فعالیت‌های گذشته طراحی شده و در شهر تهران در حال اجرا است. از طبق آمار از ۹۴۹ کودک ساماندهی‌شده در شهر تهران بیشتر از ۸۰ درصد آنها افغانستانی و بخش دیگر پاکستانی هستند یعنی بیش از ۸۰ درصد کودکان کار و خیابان سطح تهران براساس آمار و اسکن عنبیه و اطلاعات بیومتریک آنها از اتباع بیگانه هستند.
قبادی دانا افزود: این آمار نشان می دهد مجموعه هایی مانند وزارت کشور، وزارت اتباع و مرزبانی ها باید فعالیت بیشتری داشته باشند و بهتر عمل کنند. اتفاقاتی که در کشور همسایه در حال رخ دادن است، طبیعتا می تواند در آمار این کودکان تاثیرگذار باشد.
پیوستن اطلاعات ثبتی نیروی انتظامی و پزشکی قانونی به سامانه اطلاعاتی دبیرخانه رصد آسیب‌ها
رئیس سازمان بهزیستی کشور اظهار داشت: در ارتباط با موضوع رصد، علاوه بر مطالعات و پیمایش ها و برآورد جمعیت تهران، سامانه های ثبتی در بهزیستی مانند سامانه ۱۲۳ و صدای مشاور ۱۴۸۰ می تواند اطلاعات ذیقیمتی را در اختیار ما قرار دهد. مراکز مثبت زندگی می تواند رصد محله محور را انجام دهد.
قبادی دانا افزود: پیوستن اطلاعات ثبتی نیروی انتظامی و پزشکی قانونی و سایر مجموعه های فعال در حوزه آسیب های اجتماعی به سامانه اطلاعاتی بهزیستی می تواند اطلاعات کامل تر را برای فعالیت بهزیستی ایجاد کند. طبیعتا اگر مساله کودک دارای اعتیاد بدون سرپرست در استانی مانند سیستان و بلوچستان از آسیب های اجتماعی آن استان باشد ممکن است این مساله در استان یزد چندان در اولویت قرار نگیرد. بنابراین با توجه به محدودیت منابع، نیاز است که منابع بهینه صرف شوند و اقدامات موثر باشند و بتوانیم بازخورد مناسبی از این فعالیت ها داشته باشیم.
وی یادآور شد: در جلسه شورای اجتماعی دو سال پیش مطرح شد که آمار و اطلاعات و بررسی های زیبایی ارائه می شود اما در کف خیابان ما متاسفانه چیز دیگری مشاهده می کنیم که حاکی از این است که حلقه اتصال ما با جامعه و زیرپوست شهر به نحو شایسته و سیستماتیک برقرار نیست و دبیرخانه رصد آسیب های اجتماعی می تواند کمک کند که این اتصال برقرار شود تا اقدامات موثر انجام شود.
امکان اجرای برنامه‌های پیشگیرانه با رصد معلولیت‌ها
رئیس سازمان بهزیستی کشور گفت: در رابطه با رصد معلولیت ها، موضوع مهمی است که باید مدنظر قرار گیرد. پیشگیری از معلولیت‌ها، توانبخشی و توانمندسازی خانواده ها و هر اقدام دیگری که در رابطه با معلولیت ها بخواهد صورت بگیرد، جای رصد وقوع معلولیت ها خالی است که با افتتاح این دبیرخانه به صورت ملی در ستاد بهزیستی کشور و همزمان در دبیرخانه های استانی این امکان را به ما می دهد که بتوانیم در رابطه با معلولیت های مختلف برآورد لازم را داشته باشیم. به طور مثال ناگهان مشاهده می شود در روستایی در خراسان شمالی تعداد افراد نابینا افزایش پیدا می کند و خانواده های مختلف در روستا فرزند نابینا به دنیا می آورند. این مساله نیاز دارد که مداخله موثری در آنجا انجام شود و مشاوره ژنتیک و بررسی ژنی در آن خانواده های مقیم صورت بگیرد و جلوی تولد مکرر نابینایان را با برنامه های پیشگیرانه بگیریم.
قبادی دانا خاطرنشان کرد: هر سال حدود یک میلیون نفر مورد غربالگری شنوایی قرار می گیرند و اگر نیاز باشد ارجاع می شوند و اقدامات بهنگام انجام می شود. اینکه ما ببینیم ترند ناشنوایی در سطح کشور به چه صورت است. هر سال دو تا سه میلیون کودک سه تا ۶ سال نیز مورد غربالگری بینایی قرار می گیرند که در گذشته در مهدهای کودک انجام می شد اما در سال جاری در مراکز خدمات بهزیستی در نقاط مختلف شهری و روستایی کشور صورت می گیرد.
وی تاکید کرد: استخراج این اطلاعات و آنالیز آن می تواند کمک شایان توجهی را در پیشگیری و مداخله معلولیت های مختلف انجام دهد یا در رابطه با بروز و شیوع بیماری های ژنتیکی یا ترند ایجاد آسیب های اجتماعی متفاوت است. مثلا در رابطه با آسیب های نخاعی می بینیم در یک استان در اثر افتادن از درخت و ارتفاع افراد دچار ضایعه نخاعی می شوند یا در برخی نقاط براثر تصادفات جاده ای خاص مثلا تصادف با موتور این اتفاق می افتد و تمهیدات لازم برای پیشگیری از این معلولیت ها می تواند منابع ما را کنترل کند و اثربخشی فعالیت های بهزیستی را ارتقا دهد و براین اساس این دبیرخانه شکل گرفته است.
تخصیص اعتبار ۲۰۰۰ میلیارد تومانی برای قانون حمایت از معلولان
رئیس سازمان بهزیستی کشور گفت: قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت در اسفند ۹۶ در مجلس شورای اسلامی تصویب و در اردیبهشت ماه سال ۹۷ ابلاغ شد. درحالیکه قانون جامع معلولان در سال ۸۳ مصوب مجلس بود و تا سال ۹۷ هیچ بودجه ای برای آن اختصاص داده نشده بود.
قبادی دانا خاطرنشان کرد: یعنی از سال ۸۳ تا ۹۷ قانون جامع معلولان هیچ تخصیص بودجه نداشت. قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت در سال ۹۷، ۲۰۰ میلیارد تومان بودجه برای آن در نظر می گیرند که تخصیصی نداشت. با پیگیری های انجام‌شده، مبلغ ۱۱۰۰ میلیارد تومان در سال ۹۸ در نظر گرفته شد که ۷۷۶ میلیارد تومان تخصیص داده شد. در سال ۹۹، این مبلغ به ۱۳۰۰ میلیارد تومان رسید که ۱۲۵۰ میلیارد تومان آن تخصیص داده شد.
وی تصریح کرد: در سال ۱۴۰۰، شاهد قرار گرفتن ۲۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار در قانون بودجه برای پیاده‌سازی قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت هستیم که کمک شایان توجهی به بهبود وضعیت زندگی آنها خواهد کرد اگرچه برآورد کارشناسی و تخصصی ما برای اجرای قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت در سال ۱۴۰۰، مبلغ ۳۸ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان است که فاصله زیادی دارد یعنی همین دو هزار میلیارد تومان اعتبار درنظرگرفته شده، تقریبا کمتر از پنج درصد بودجه مورد نظر است اما با توجه به شرایط کرونا و تحریم های ظالمانه، همین اعتبار را نیز قدردان هستیم.
رصد آسیب‌های اجتماعی امکانی برای اجرای برنامه‌های موثر
فاطمه رضوان مدنی رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور و رئیس دبیرخانه رصد آسیب‌های اجتماعی نیز در این آیین گفت: رصد آسیب های اجتماعی و عوامل سبب شناختی آنها در کشور امکان به برنامه ریزان اجتماعی می دهد که با توجه به وضعیت موجود و سیر تغییرات عوامل، برنامه‌های اجتماعی موثرتری را برای پیشگیری از وقوع و بروز و کاهش آسیب های اجتماعی را طراحی و اجرا کند.
رضوان مدنی افزود: برخی قوانین و اسناد بالادستی سازمان بهزیستی کشور را موظف کرد که نظام جامع رصد آسیب‌های اجتماعی را طراحی کند.
وی اضافه کرد: در بخش ساختاری راه اندازی دبیرخانه ملی و ۳۱ دبیرخانه استانی و مراکز خدمات بهزیستی در ۲۵۲۷ محله، طراحی و برنامه ریزی از آسیب ها از سوی برنامه ها، انجام شده است.
در آیین افتتاح دبیرخانه ملی رصد آسیب‌های اجتماعی و معلولیت‌ها به همراه رونمایی از سامانه رصد با حضور محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از کتب چاپ شده دبیرخانه رصد رونمایی شد.
