به گزارش ایران سپید مراسم روز جهانی نابینایان در سازمان بهزیستی به صورت ویدئو کنفرانس با حضور نمایندگان انجمن های نابینایان فعال برگزار شد. در این جلسه، نمایندگان استانها به بیان مشکلات و دغدغه های نابینایان پرداختند.

۱۵ استان انتخاب شدند تا به نمایندگی از سایر استانها صحبت کنند و مشکلات نابینایان و کم بینایان در بخش های مختلفی همچون مسکن، اشتغال، فرهنگسازی، تجهیزات توانبخشی، استخدام و... را به سمع نظر وزیر رفاه برسانند.

محمدجواد خادمی از انجمن روشن بین اصفهان موضوع اشتغال را مطرح کرد. او گفت: نابینایان شاغل نمیتوانند از ابزار و سیستم های موجود در محیط کار استفاده کنند. اگر سیستم ها مناسب سازی شده باشند نابینایان هم میتواند به درستی با محیط کار هماهنگ شده و استعدادهای خود را بروز دهند.

وی ادامه داد: یکی دیگر از موضوعات مهم در بحث اشتغال نابینایان اختصاص ۳۰ درصد از شغل های اپراتوری برای نابینایان است که عملا یعنی هیچ. چرا که در چارت ادارات و سازمان ها دیگر پستی به نام تلفنچی یا اپراتور نداریم که بخواهد به کاهش بیکاری این گروه کمکی کرده باشد.

در پاسخ به موضوعات مطرح شده از سوی این مدیر انجمن، وزیر تعاون تماسی تلفنی با انصاری رییس سازمان امور استخدامی برقرار کرد و مشکل را با او در میان گذاشت.

انصاری برای حل مشکل اپراتوری نابینایان بیان کرد: (برای جذب معلولان در دستگاه ها ما قانون استخدام سه درصد را داریم که اجرای آن الزام قانونی دارد. در آزمون هشتم، برای هر فرصت شغلی سه تا چهار نفر با هم از گروه معلولان رقابت میکنند. اگر آن کد محل شغل در آزمون هشتم فرد مورد نظرش را نیافت، آن شغل برای آزمون سال بعد ذخیره خواهد شد. در مورد مشاغلی هم که از چارت استخدام حذف شده اند باید بگویم این شغلها را به شرکت های خدماتی سپرده ایم اما میتوانیم برای این شرکتها شرط و شروط مقرر کنیم که حتما برای این شغل از معلولان استخدام به عمل آید.

در متن قرار داد با شرکت های پشتیبانی باید نوشته شود در صورتی این کار به شما سپرده میشود که کارمندانتان را باید از گروه معلولان استخدام کنید.

در ادامه نشست، سید مهدی مصلحی از استان مازندران به موضوع مناسب سازی اشاره کرده و گفت: در همه شهرها این امر یا اجرا نشده یا به درستی اجرا نشده است. ما مسیر ویژه نابینایان را داریم اما در بیشتر زمان ها به جوی آب و تیر چراغ برق منتهی می شوند. این یعنی عدم کار اصولی و عدم مناسب سازی برای نابینایان. وی به جانمایی بد دکه های روزنامه فروشی هم اشاره کرده و افزود: در برخی ادارات آسانسور هایی وجود دارد که نه گویا هستند و نه دکمه های بریل دارند یا عابربانک هایی که برای نابینایان مناسب سازی نیست و ...

اجرای مناسب سازی تکلیفی است که شان و جایگاه را به معلولان باز میگرداند.

بعد از مازندران، نوبت به خوزستان و آقای حمزه ظهیری رسید. وی به موضوع مسکن اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلات مهم، معضل مسکن برای نابینایان است. کمک بلاعوض سازمان بهزیستی برای تک معلولها فقط ۱۰ میلیون تومان است که کفاف اجاره مسکن را هم نمیدهد چه برسد به خرید. ظهیری ادامه داد: مورد بعدی وام های بلند مدت برای خرید مسکن است که هیچ فرقی میان معلولان و افراد عادی در دریافت آن نیست. مشکل بعدی در بخش مسکن، ساخت خانه در اطراف شهر برای معلولان است که آنها را از خدمات داخل شهر دور میکند و امکانات لازم را برای هیچ گروه معلولیتی را ندارد.

نماینده بعدی از شهر یزد انتخاب شد که در مورد قانون حمایت از حقوق معلولان باید صحبت میکرد. محمد حسن پارساییان در خصوص این قانون گفت: اولین مولفه ای که برای هر قانونی وجود دارد لازم الاجرا بودن آن است. این قانون در بعد اجرایی در پایین ترین سطح قرار دارد و با توجه به اینکه از سال ۹۶ به تصویب رسیده هنوز بودجه کافی به آن اختصاص پیدا نکرده و بیشتر مواد آن  بلاتکلیف مانده اند. البته خود قانون هم مشکلاتی در متن دارد که یکی از آن معافیت مالیاتی والدین معلولان است در صورتی که خود معلولان شاغل، این معافیت شامل حالشان نمیشود.

نوبت به نماینده تهران رسید که باید در مورد خرید و توزیع تجهیزات توانبخشی صحبت می کرد.

امیر سرمدی، نماینده انجمن نابینایان ایران در این خصوص گفت: مشکلات و چالش های بسیاری در حوزه خرید تجهیزات توانبخشی وجود دارد.

یک، عدم شفافیت در میزان بودجه تجهیزات توانبخشی. مشخص نیست که بهزیستی در سال چه میزان بودجه برای این تجهیزات هزینه میکند و سهم گروه های مختلف معلولیتی چه اندازه است.

استدلال کارشناسان بهزیستی این است هر گروه معلولیتی باید به میزان تعدادشان بودجه دریافت کنند. اما نابینایان که ۱۳ درصد از کل مددجویان سازمان را تشکیل می دهند، همواره بودجه کمتری شامل حالشان میشود. این در حالی است که نابینایان ۴۰ درصد از دانشجویان تحت پوشش سازمان را به خود اختصاص می دهند و باید سهم بیشتری از تجهیزات توانبخشی را داشته باشند.

دوم مکانیزم غلط اختصاص بودجه میان استانها و شهرستان ها است. به عنوان مثال، اگر به استان اصفهان 7۰۰ میلیون اختصاص پیدا کند، سهم گلپایگان ۷۰ میلیون خواهد بود و اگر این شهر ۲۵۰ نابینا داشته باشد طبق آمار ۱۳ درصدی، فقط ۱۰ میلیون تومان هزینه خرید تجهیزات برای نابینایان این شهر خواهد شد. حال با این بودجه چه چیزی را می تواند برای نابینایان تهیه کند. خورد شدن بودجه در شهرستان ها، مانع بسیاری از تصمیمگیری های بعدی است.

سوم، عدم وجود یک سامانه جامع برای ثبت درخواست تجهیزات توانبخشی از سوی معلولان است. ما اعتقاد داریم باید یک سامانه آنلاین ایجاد شود تا افراد از طریق کد ملی و بارگزاری اسکن کارت معلولیت در سامانه، بتوانند ثبت نام کرده و نیازهای تجهیزاتشان را وارد کنند. در پایان هم کد رهگیری به او داده شود تا بتواند درخواستش را پیگیری کند. اما در حال حاضر، همه چیز به صورت سنتی است. فرد نابینا برای در اختیار داشتن یک عصای ساده هم باید به صورت حضوری به شعبه بهزیستی که در آنجا پرونده دارد مراجعه کند و فرم پر کند. هم کلی هزینه رفت و آمد به او تحمیل می شود و هم نمی تواند درخواست خود را درست پیگیری کند که در چه مرحله ای قرار دارد.

مشکل بعدی، عدم دسترسی نابینایان به فناوری های جدید است. با توجه به نوسانات ارزی عملا نابینایان نمیتوانند به تجهیزات جدیدی مثل برجسته نگار هوشمند که ۴۰ میلیون تومان قیمت دارد یا تجهیزات گویای آشپزخانه برای بانوان نابینا دسترسی پیدا کنند.

نکته پنجم، سلیقه ای عمل کردن استانها در خرید تجهیزات و نبود استاندارد های مشخص است. برای مثال، به هیچ استانی ابلاغ نشده اگر قصد خرید عصا را دارند، یک عصای مرغوب چه ویژگی هایی باید داشته باشد. وقتی سلیقه ای خرید صورت گیرد هر کارشناس بسته به نظر خودش عمل می کند و نتیجه آن در سال های اخیر، واردات تجهیزات بی کیفیت به کشور شده و همین امر، اتلاف بودجه تجهیزات را به همراه دارد.

وی ادامه داد: حدود ۵ سال است که می گویند قصد داریم استانداردهای تجهیزات را در قالب یک شیوه نامه بنویسیم که تنها در حد حرف، باقی مانده است. از رئیس سازمان بهزیستی درخواست دارم در یک بازه زمانی مشخص مثلا تا پیش از ۱2 آذر روز جهانی معلولان، کار تدوین شیوه نامه چگونگی خرید و توزیع تجهیزات توانبخشی به اتمام برسد تا برای سال آینده دیگر شاهد این هرج و مرج ها نباشیم.

سرمدی بیان کرد: موضوع مهمتر افزایش بودجه تجهیزات توانبخشی توسط دولت است. طبیعی است تا زمانی که این محدودیت های منابع وجود داشته باشد، عملاً بسیاری از درخواست ها سال های سال پشت نوبت می ماند.

موضوع آخر هم حمایت از تولید کنندگان تجهیزات نابینایان در داخل کشور است. دو الی سه شرکت بیشتر نداریم که دارند در زمینه نابینایان فعالیت می کنند. در همه کشور ها، شرکت های اینچنینی مورد حمایت مستقیم دولت هستند. اما در کشور ما با شرایط فعلی، رونق تولید و جهش تولید که هیچ، به توقف تولید خواهیم رسید.

بعد از پایان صحبت های این جوان، وزیر تعاون نسبت به این همه دقت و ریز بینی در موضوع، از این کارشناس نابینا تشکر و قدردانی کرد.

قبادی دانا رئیس سازمان بهزیستی هم در پاسخ گفت: بسیاری از نقد های کارشناسی که جناب سرمدی بدان اشاره کردند، کارشناسان ما هم به آن رسیده اند. وی افزود: امسال ۴۳ میلیارد تومان به بودجه توانبخشی اختصاص پیدا کرده در صورتی که نیاز واقعی این بخش، ۴ هزار میلیارد است. با توجه به اینکه فقط یک صدم از بودجه را در اختیار داریم نمیتوانیم بسیاری از نیازها را پوشش دهیم. رئیس سازمان بهزیستی قول داد تا پیش از روز جهانی معلولان، شیوه نامه خرید و توزیع تجهیزات توانبخشی با حضور کارشناسان هر گروه تدوین شود.

در پایان نشست، بعد از اینکه وزیر تعاون صحبت های همه نمایندگان انجمنهای نابینایی را شنید در پاسخ به موضوعات مطرح شده صحبت کرد.

شریعتمداری ضمن گرامیداشت روز جهانی ایمنی عصای سفید و تبریک به فعالان جامعه نابینایان گفت: جامعه نابینایان که ۲۰۳ هزار نفر جمعیت دارند که ۱۳۰ هزار نفر مرد و ۷۳ هزار نفر زن هستند و یکی از فرهیخته ترین و اندیشمندترین جوامع ما در عرصه های علمی بشمار می آیند.

 شریعتمداری با اشاره به اینکه در حوزه قانونگذاری برای افراد دارای معلولیت فعالیت های خوبی در کشور صورت گرفته و مشکلی در این بخش نداریم، افزود: موضوعات مطرح شده و عمده مشکلات جامعه معلولان به دلیل عدم اجرای قوانین است که نظارت و پیگیری جدی را می طلبد که با تشکیل شورای نظارت بر قانون جامع حمایت از افراد دارای معلولیت بخش زیادی از مشکلات مرتفع خواهد شد.

وی ادامه داد: اصلاح برخی قوانین و مقررات در حوزه افراد دارای معلولیت در کارگروهی با حضور انجمن های مردم نهاد و کارشناسان سازمان بهزیستی مورد بررسی قرار گیرد.

وی در خصوص کمک هزینه معیشت افراد دارای معلولیت گفت: پرداخت کمک هزینه معیشت به معلولان فاقد شغل و درآمد که دهک های یک تا سه باشند منابع مالی زیادی را احتیاج دارد که با مذاکرات صورت گرفته با سازمان برنامه و بودجه امیدواریم در جهت تامین مالی آن قدم های موثری برداشته شود.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از بودجه ۳۰ هزار میلیاردی برای اجرای کامل قانون جامع حمایت از افراد دارای معلولیت خبر داد و گفت: تامین یکجای این بودجه برای دولت مشکل خواهد بود  ولی باید از بودجه گذشته فاصله بگیریم و اقدام جدی برای دریافت تخصیص بودجه ۱۰۰ درصدی سال ۱۳۹۹ و دریافت کمک از محل سایر اعتبارات در بودجه سال ۱۴۰۰ پیش بینی شود.

 شریعتمداری به ایفای نقش مسئولیت اجتماعی بنگاه های اقتصادی اشاره کرد و تصریح کرد: از پتانسیل بنگاه های اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اولویت تامین هزینه های افراد دارای معلولیت بهره گیری شود.

وی از مشکلات موجود در جریان توزیع وسایل و تجهیزات توانبخشی گفت و افزود: برای تامین بلند مدت اعتبارات مورد نیاز تجهیزات توانبخشی می توان از توان خیرین و معلولان با تاسیس صندوق های حمایتی در بخش های گوناگون کشور با حمایت دولت بهره گرفت که افراد دارای معلولیت می توانند اداره کننده این صندوق ها باشند.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به فعالیت فدراسیون های جانبازان و معلولین، نابینایان و ناشنوایان در ورزش معلولان اشاره کرد و گفت: طبق ماده ۸ قانون جامع حمایت از افراد دارای معلولیت مددجویان سازمان بهزیستی و معلولان می توانند از خدمات مراکز ورزشی دولتی، شهرداری ها  و دهیاری ها و مراکز متعلق به وزارت رفاه به صورت رایگان استفاده کنند و فدراسیون های دیگر نیز موظفند فعالیت هایی در فدراسیون خود در جهت تقویت و گسترش ورزش معلولان اختصاص دهند.

وی ادامه داد: با مذاکرات سازمان بهزیستی کشور و وزارت ورزش و جوانان برای حل مشکلات ورزش افراد دارای معلولیت تفاهم نامه ای در ابتدای آبان ماه منعقد خواهد شد.

 شریعتمداری در زمینه مسکن معلولان تشریح کرد: ۱۳۰ هزار واحد مسکونی از ابتدای فعالیت سازمان بهزیستی تاکنون ساخته شده که ۲۸ هزار واحد آن در ۲۰ ماهه اخیر آماده واگذاری شده است و برای ۲۰ هزار مسکن روستایی با بنیاد مسکن برای پنج هزار مسکن سیلزدگان با بسیج سازندگی و برای ساخت یک هزار و ۵۰۰ واحد مسکن افراد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید با قرارگاه خاتم الانبیا تفاهم نامه امضا شده است که بخش عمده ای از نیاز مسکن معلولان تامین می شود.

وی از شروع طرح های جدید برای ۴ هزار خانوار نیازمند مسکن در سازمان بهزیستی خبر داد و افزود: برای مسکن خانوارهای دارای دو معلول به بالا از ۱۴ هزار خانوار شناسایی شده ۹۵۰۰ خانوار مسکن دریافت کرده اند و ۳۵۰۰ واحد تا پایان سال تحویل می شود و ۱۳۰۰ واحد مسکن نیز کار ساخت آن آغاز شده است.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از پرداخت بدهی ۳۰ میلیاردی بهزیستی به دانشگاه آزاد گفت و تشریح کرد: با تخفیف ۲۰ درصدی دانشگاه آزاد به مددجویان سازمان بهزیستی مشکلی در پرداخت شهریه مددجویان وجود ندارد و با راه اندازی سامانه دانشجویی سازمان بهزیستی و ارتباط آن با سامانه دانشگاه آزاد پرداخت شهریه ها با سرعت بیشتری انجام خواهد شد.

 شریعتمداری در خصوص مستمری افراد دارای معلولیت بینایی گفت: ۱۲۵ هزار خانوار نابینایان در کشور مشمول دریافت مستمری ماهیانه هستند که مبلغ آن از ۵۳ هزار تومان به ۲۰۰ هزار تومان و برای خانوارهای ۵ نفره به ۶۰۰ هزار تومان افزایش یافته است که معتقدیم این مبلغ نیز با شرایط مطلوب مورد نظر فاصله دارد که امیدواریم با پیگیری های صورت گرفته منابع مالی بیشتری به این موضوع اختصاص یابد.

وی در پیشنهادی به سازمان بهزیستی گفت: با تجربه خوب ورود استارتاپ ها و شرکت های دانش بنیان و ورود فکر و اندیشه جوان در صندوق بازنشستگی کشوری از توان دانش بنیان ها  به ویژه فرهیختگان دارای معلولیت و دانشگاهیان برای رسیدن به راه های میان بر برای رفع مشکلات معلولان بهره برداری شود.

وی در پایان گفت: خبر خوش آن که ۱۰۰ دستگاه برجسته نگار هوشمند همراه و ۳۰۰ نسخه قرآن بریل چاپ شده در مرکز نابینایان رودکی که به همت سازمان بهزیستی تهیه شده در اختیار نابینایان قرار خواهد گرفت.

جعفری