روزنامه «ایران سپید»

شنبه 17 خرداد 1399

14 شوال 1441

6 جون 2020

سال بیست و چهارم شماره 6430

صاحب امتیاز:

خبرگزاری جمهوری اسلامی      

مدیر مسئول: سهیل معینی

سامانه پیامکی: 3000465040

نشانی پستی: تهران- ص.پ. 158755388

تلفن: 84711371

شماره انتشارات: 5-88548892

وبسایت: www.iransepid.ir

پست الکترونیک: iransepid@icpi.ir

به اطلاع خوانندگان ایران سپید می رساند برای جلوگیری از شیوع بیماری کرونا ایران سپید تا اطلاع ثانوی چاپ بریل نخواهد داشت.

........عناوین این شماره...

خدمات آموزشی و توانبخشی نابینایان و کم بینایان ایران چشم به راه تحول اساسی

فراخوان مقاله نشریه تعلیم و تربیت استثنایی از معلمان و نابینایان

وضعیت اتاقهای بازی در مدارس نابینایان

بهینه‌سازی خط بریل، سودای این روز‌های مهندسان: «بخش اول»

هشتگ

جدول کلاسیک

.............سخن هفته

* خدمات آموزشی و توانبخشی نابینایان و کم بینایان ایران چشم به راه تحول اساسی.

وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی اخیراً گزارشی را در مورد وضعیت خدمات آموزشی و توانبخشی و رفاهی به نابینایان و کم بینایان کشور تهیه کرده است این گزارش از سوی دفتر سلامت چشم پیشگیری از نابینایی این وزارتخانه و بر اساس پرسشنامه های استاندارد سازمان بهداشت جهانی تهیه شده است. در تهیه این گزارش البته علاوه بر کارشناسان این وزارتخانه از کارشناسان سازمان های متولی امور نابینایان و کم بینایان کشور یعنی بهزیستی و سازمان آموزش و پرورش استثنایی و نیز تشکل های مردم نهاد نابینایان و کم بینایان البته برخی از آن ها بهره گرفته شده است. آنچه در این گزارش مشهود است ارائه تصویری شامل سایه روشن ها در خدمات آموزشی و توانبخشی به نابینایان و کم بینایان کشور است. در این میان باید به پاره ای از شاخص های این گزارش که قبلاً نیز در روزنامه ایران سپید و در گزارش ها و ارزیابی های شبکه تشکل های نابینایان کشور نیز به آن اشاره شده است گذری داشته باشیم. به عنوان مثال سازمان آموزش و پروزش استثنایی از ارائه خدمات به نزدیک به 8 هزار دانش آموز نابینا و کم بینا خبر داده است و ضمناً ادعا شده است که این عده تنها 20 درصد از دانش آموزانی هستند که شمول آموزش هستند و در واقع واجد شرایطین آموزش 5 برابر آمار تحت پوشش فعلی این سازمان هستند. خوب پرسش اساسی در این میان این است که 80 درصد دانش آموزان که خارج از دایره آموزش سازمان آموزش و پرورش استثنایی مانده اند در کجا زندگی می کنند و چرا قابل احضا غربالگری و تعیین  به عنوان گروه هدف خدماتی نیستند یا سازمان بهزیستی کشور از پوشش 184 هزار  فرد نابینا و کم بینا خبر داده است و در عین حال تصویر ارائه شده از خدمات به این افراد مبین ضعف جدی خدمات توانبخشی سازمان بهزیستی به افراد نابینا و کم بیناست. به عنوان مثال فقط 19 مرکز بر اساس این گزارش به افراد کم بینا ارائه خدمت می دهند و البته در ارائه گزارش مراکز تخصصی توانبخشی نیز به 12 مرکز اشاره شده است که این 12 مرکز عملاً جزء همان 19 مرکز آموزش به افراد کم بینا برشمرده اند که در واقع مبین ضعف جدی سازمان بهزیستی در ارائه خدمات به افراد نابینا و کمبیناست. بسیاری از مراکزی که در این گزارش مورد اشاره قرار گرفته اند به گفته خود گزارش غیرفعال هستند و عملاً خدماتی را به افراد نابینا و کم بینا ارائه نمی دهند. پرسش اساسی مطرح در این میان آن است که به عنوان مثال اگر سازمان آموزش و پرورش استثنایی فقط به نزدیک 8 هزار دانش آموز نابینا و کم بینا در حال ارائه خدمت است پس چرا  کیفیت خدمات به این دسته از دانش آموزان بویژه دانش آموزان تلفیقی که بر اساس این گزارش 4794 دانش آموز را در بر میگیرد این چنین پایین و قابل انتقاد است. بسیاری از وسایل کمک آموزشی عملاً در اختیار افراد نابینا و کم بینا نیست. اگر تعداد دانش آموزان نابینا و کم بینای تحت پوشش چنین آمار محدودی میان دانش آموز کل کشور است پس به چه دلیل با ضعف جدی خدمات به این گروه روبرو هستیم. البته نمی توان منکر خدمات سازمان آموزش و پرورش استثنایی به این افراد شد اما در کل تعداد این افراد تناسبی با کیفیت خدمات ارائه شده از سوی این سازمان ندارد این امر البته شامل سازمان بهزیستی کشور نیز می شود به عبارت دیگر بسیاری از خدمات اراده شده به افراد نابینا و کم بینا از کیفیت و تنوع لازم برخوردار نیستند ضعف شدید خدمات در شهرستان ها در مناطق روستایی ضعف شدید خدمات به برخی از گروه های نابینایان و کم بینایان بویژه کم بینایان بسیارمشهود است. زنان  نابینا از خدمات توانبخشی تخصصی خود بی بهره اند کودکان نابینا نیز در این میان به شدت با مشکل روبرویند. به نظر می رسد که تحول اساسی در خدمات توانبخشی و آموزشی به افراد نابینا و کم بینا باید در دستور کار هم سازمان های دولتی و هم پیگیری سازمان های غیردولتی قرار گیرد. دیگر نمی توان در برابر نقصان های شدید فعلی فقط با توجیه کمبود بودجه رد شد و تحول در این خدمات را به زمان های آینده موکول کرد حتی با شرایط فعلی می توان تحولی اساسی در این میان بوجود آورد همانطور که گزارش ارائه شده از طرف وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی که خود این گزارش نیر با نقصان های جدی آماری و تحلیلی روبروست نشان می دهد تحول در خدمات مستلزم یکپارچکی نظام ثبت در اطلاعات گروه های هدف و طبقه بندی  مبتنی بر شاخص های علمی خدمات توانبخشی و آموزشی به گروه های مختلف نابینا و کم بیناست. این امر به شدت  باید مورد توجه قرار گیرد و در دستور کار سازمان های دولتی و سازمان های غیر دولتی نابینایان و کم بینایان قرار گیرد. حتی اگر این امر نیاز داشته باشد و الزام کند باید شاهد تحول ساختاری در سازمان های دولتی ارائه دهنده خدمات  به افراد نابینا و کم بینا همچنان سایر افراد دارای معلولیت کشور باشیم.

..........گفتگو

* فراخوان مقاله نشریه تعلیم و تربیت استثنایی از معلمان و نابینایان: نشریه تعلیم و تربیت استثنایی به تازگی فراخوان مقاله ای منتشر کرده و از همه معلمان، اساتید و نابینایان خواسته است در مورد موضوعات مطرح شده، مقالات خود را به دفتر این نشریه ارسال نمایند. در این رابطه گفتگویی داشتیم با اشرف کریمی، سردبیر این شماره ویژه از نشریه تعلیم و تربیت استثناییی: او می گوید: انتشار ویژه نامه تعلیم و تربیت قرار نیست تنها برای نابینایان باشد و سایر شاخه ها مانند ناشنوایان هم قرار است ویژه نامه داشته باشند. این کار به این خاطر است که تمامی اطلاعات و روشهای کاربردی در این حوزه از جوانب مختلف بررسی و اطلاعات به دست آمده در تمام کشور به دست همه معلمان و مربیانی که در این حوزه کار می کنند رسانده شود . و برای همین جنبه های علمی آکادمیک مد نظر نمی باشند. ما به این ترتیب می توانیم یک بار تمام دانسته هایمان را به طور کامل به اشتراک بگذاریم. در حوزه افراد با آسیب بینایی مطالب بسیار مهمی وجود دارد از برنامه درسی، ارزشیابی، جهت یابی و حرکت، ، نرم افزارهای موجود و مسائل مربوط به کمبینایی که به عبارتی از نابینایی هم مهمتر است چون طیف وسیعتری را تشکیل می دهد و معلمان با آن درگیرترند و مداخله به موقع در آموزش این گروه.

قصد داریم در طول تاریخ انتشار این نشریه، شاهد آن باشیم که دانش موجود در این حوزه به اشتراک گذاشته شود و همه به سطح یکسانی از دانش در این حوزه برسند.

س: در واقع قرار است تجارب موجود در این زمینه را از نظر جنبه های کاربردی جمع آوری کنید؟

ج: بله و آن را به اشتراک بگذاریم.

س: در این زمینه چه کسانی می توانند بیشتر به شما کمک کنند ؟

ج: ما با به روز کردن اطلاعیه فراخوان مقاله سعی کرده ایم معلمان را بیشتر درگیر کنیم چون در عمل گروهی که بیشتر در این زمینه فعالند معلمان هستند اساتید و . دانشجویان می توانند در بخش ترجمه بیشتر کارایی داشته باشند چون آنها کار مستقیم و رو در رو با موارد ندارند و تجربیات معلمان از جنبه ای گرانبهاتر است. ولی از مقالات مروری و ترجمه ای در این حوزه که توسط اساتید دانشگاه و دانشجویان به دستمان می رسد هم استقبال می کنیم. باید بدانیم تجربیات معلمان اگر پالایش شود می تواند خیلی موثر باشد.

س: خود نابینایان چطور می توانند همکاری داشته باشند؟

ج: ما در نظر داریم بخشهایی را مانند نرم افزارها و برنامه های کاربردی نابینایان را به افرادی که در این رابطه می شناسیم بسپاریم که تهیه کنند چون خود نابینایان بیشترین اطلاعات را در باره نرم افزارهای مخصوص خود دارند

س: شکل محتوایی مقاله ها از نظر تعداد کلمه و آیتمها چگونه باید باشد؟

ج: مجله قرار است به شکل آن لاین منتشر شود پیش بینی ما 120-130 صفحه است به این ترتیب هر مقاله می تواند 14-15 صفحه باشد.  همچنین قرار شده شکل عادی نشریه تغییر کند چون نشریه تا حال بیشتر قالب پژوهشی داشته و شامل مقدمه، کلید واژه، روش تحقیق ،بدنه مقاله، جمع بندی  و نتیجه گیری بوده است  اما چون قرار است در این نشریه ویژه اطلاعاتی را گردآوری کنیم که جنبه کاربردی دارد بنابر این مقاله های ارسالی می تواند کلید واژه داشته باشد یا مقدمه و بحث و نتیجه گیری داشته باشد ولی بدنه مقاله می تواند تجربیات زیسته معلمان یا مطالعات موردی آنها باشد یعنی غیر از قالبی باشد که در مقاله های علمی پژوهشی دیده می شود چون مخاطبان ما معلمان هستند و می خواهیم حوزه عمل غنی تر شود و بهتر عمل کنیم و برای همین می خواهیم با مخاطبان ارتباط بهتری برقرار کنیم مقاله با شکل مقاله دانشگاهی مشکلی را از ما حل نمی کند. برای کسانی که می خواهند با ما ارتباط داشته باشند هم بگویم که ارتباط از طریق سایت و دفتر نشریه ممکن است.

س: مهلت ارسال آثار تا چه زمانی است؟

ج: زمان ارسال تا 15 مرداد تمدید شده است. و بعد از تنظیم مقالات و ویرایش آن نشریه برای پاییز منتشر خواهد شد. من بیشترین دوره کاریم را در حوزه آسیب بینایی گذرانده ام دوست دارم همکارانم بهترین اطلاعات را داشته باشند و این زمان را فرصت مغتنمی  می دانم که همه دست اندرکاران امور آموزش نابینایان درگیر شوند و همه اطلاعات خود را به اشتراک بگذارند  و همه به سطح یکسانی از دانش برسیم درست مانند یک دوره آموزشی . من می دانم که دانش و افکار خوبی بین معلمان وجود دارد و اگر بتوان کمک کرد که همه معلمان تجربیات و اطلاعات خود را بیان کنند  اطلاعات مشترک ما غنی تر خواهد شد.

...........گزارش

* وضعیت اتاقهای بازی در مدارس نابینایان: اتاقهای بازی در مدارس نابینایان، برای افزایش مهارتهای حسی، حرکتی و اجتماعی دانش آموزان نابینا طراحی شده اند. اما این اتاقها تا چه حد می توانند به اهداف  خود نزدیک شوند. برای رسیدن به جواب این پرسش قصد داریم وضعیت اتاقهای بازی مدارس مختلف سراسر کشور را بررسی کنیم. امروز خانم عبداللهی مدیر مجتمع دخترانه نرجس در باره اتاق بازی این مدرسه به ما می گوید: امسال خوشبختانه ما اتاق بازی داشتیم ولی به دلیل شرایط بیماری کویید 19 نتوانستیم از آن به خوبی استفاده کنیم. ما اتاق بازی، اتاق تاریک ، اتاق زبان و سایت کامپیوتر داریم  و مدرسه خیلی مجهز شده است .

س: آیا اتاق بازی مدرسه امکانات لازم را دارد؟

ج: من تا آنجا که توانسته ام وسایل لازم را تهیه کرده ام به ویژه در قسمت ابتدایی و آمادگی بچه ها وسایل بازی زیادی دارند و نزدیک ده میلیون برای اتاق بازی هزینه کرده ایم. اتاق بازی ما بزرگ است در آن کابینتهای کودک نصب کرده ایم و بچه خودش سر ظرفشویی می رود و ضرف و میوه می شوید چون لازم است بچه ها این موارد را یاد بگیرند. و ما در قالب بازی این مهارتها را به بچه ها یاد می دهیم.

س: آیا اتاق بازی متصدی دارد؟

ج: نه ما نیروی لازم را نداریم و کلاسها را هم به سختی پر کرده ایم ولی همکاران کمک می کنند و از مشاور مدرسه هم خواسته ایم در این زمینه به ما کمک کند. به همکاران پایه ابتدایی هم گفته ایم گاهی بچه ها را به اتاق بازی ببرند. نه متاسفانه مربی خاصی برای این کار نداریم.

س: یعنی این کار جزو برنامه درسی بچه ها نیست؟

ج: نه به این صورت است که مثلا در زنگ ورزش مدتی را هم در اتاق بازی می گذرانند. و مهارتهای مربوط به خودیاری را در آنجا تمرین می کنند.

اتاق بازی مجتمع شهید محبی تهران نیز به تازگی تجهیز شده است. آقای عابدپور مدیر این مجتمع می گوید: ما امسال اتاق بازی مدرسه را فعال کردیم و یک سری وسایل را برای آن خریداری کرده ایم و دیوارها و کف را از لحاظ حفاظتی و امنیتی مناسب سازی کرده ایم. قرار بود بعد از عید اتاق بازی را افتتاح کنیم که به دلیل شرایط کرونا انجام نشد.

س: چه امکاناتی برای اتاق بازی فراهم شده است؟

ج: استخر توپ و وسایل بازی مناسب بچه های کوچکتر را تهیه کرده ایم. بچه های بزرگتر نیاز به اتاق بازی ندارند و می توانند به سالن ورزشی بروند.

س: یکی از هدفهای این اتاقها افزایش مهارتهای بچه های نابینا است به این منظور چه کارهایی انجام شده است؟

ج: بله البته ما یکسری وسایل کاردرمانی هم داریم ولی به مجموعه ما کاردرمان تعلق نگرفته قبلا که نیروی انسانی در مدارس بیشتر بود هر مدرسه ای کاردرمان و گفتاردرمان داشت ولی این وسایل در مدرسه به دلیل نداشتن نیروی ماهر در این زمینه قابل استفاده نیست. الان در آموزش و پرورش که نیروها بازنشست می شوند دیگر نیروی جدید جذب نمی شود.

س: به این صورت اتاق بازی برای بچه ها قابل استفاده نیست؟

ج: این به خود معلم بستگی دارد. اگر تشخیص داد بچه به حرکت و توانبخشی خاصی نیاز دارد می تواند او را به اتاق بازی هدایت کند شاید بچه ای در کلاس سوم درس بخواند ولی نیاز به تقویت عضلات دست داشته باشد.

س: آیا اتاق بازی مسئول مستقیمی ندارد؟

ج: مسئول مستقیمی ندارد و مشاور مدرسه کارهای اتاق بازی راپیگیری می کند. در کلاس آمادگی هم معلمها می توانند خودشان بروند و از اتاق استفاده کنند.

س: به این ترتیب ساعت درسی خاصی در مقطع ابتدایی برای این کار وجود ندارد؟

ج: بله همینطور است.

...........فناوری های امیدبخش

* بهینه‌سازی خط بریل، سودای این روز‌های مهندسان: «بخش اول»: از روزی که کار ابداع خط بریل به وسیله لویی خانِ بریل به پایان رسید، حالا نزدیک به دو قرن می‌گذرد. در طول این دو قرن، نابینایان زیادی با تکیه بر این ابداع هوشمندانه سواد آموختند و به مشاغل مختلف دسترسی پیدا کردند و حتی به درجات بالای علمی رسیدند. حالا و با توجه به پیشرفت‌های مختلف و گاه چشمگیری که در عرصه فناوری به وجود آمده، مهندسان هوش مصنوعی، رایانه و حوزه‌های دیگر به فکر افتاده‌اند که این خط را به گونه‌ای متناسب برای این روز‌های دنیای فناوری، بهینه کنند. بسیاری معتقدند سرعت دسترسی نابینایان به اقسام اطلاعات افزایش قابل توجهی داشته اما این تسریع، شامل حال خط بریل نشده است. شاید تنها کمکی که تکنولوژی به بریل کرده این است که به جای کاغذ، حالا نابینایان از دستگاه‌های الکترونیکی بریلخوان نظیر نمایشگر بریل یا یاداشتبردار استفاده می‌کنند. سرعت خواندن اما همان است که بود. فارغ از درست یا غلط بودن هر کدام از ایده‌ها، در این نوشته به دو مورد از تلاش‌های مهندسان برای تغییر در شیوه دسترسی نابینایان به اطلاعات لمسی، اشاره‌ای می‌کنیم. یکی که به دنبال جایگزین کردن بریل با یک خط جدید است و دیگری هم می‌خواهد روش دسترسی به بریل را متحول کند.

کمپانی «ELIA Life Technologies»، دو سه سالی است که تأسیس شده و ابزار‌های لمسی برای نابینایان طراحی می‌کند. یکی از طرح‌های این کمپانی که دو سال پیش رونمایی شده، خط تازه‌ای است که مهندسان این شرکت معتقدند می‌تواند جایگزین بریل شود. صاحبان این ایده به آمار‌های بریل در آمریکا اشاره می‌کنند و می‌گویند در این کشور تنها ده درصد از نابینایان می‌توانند بریل بخوانند. به علاوه، فقط یک درصد از نابینایان به شکل مادرزاد نابینا بوده‌اند و بقیه در اثر حادثه یا بیماری بینایی را از دست داده‌اند. بر همین اساس آنها اظهار می‌کنند که یادگیری بریل برای افراد دیر نابینا، نسبت به نابینایان مادرزاد بسیار دشوار‌تر است. همین مشکل هم باعث می‌شود که تنها ده درصد از نابینایان به بریل روی خوش نشان دهند و آن را فرا بگیرند.

مهندسان ELIA در تشریح طرح خودشان اینطور می‌گویند که جناب لویی بریل، خط ابداعی خودش را بر اساس امکانات و قابلیت‌های موجود در نیمه نخست قرن نوزدهم طراحی کرده است و حالا باید با توجه به پیشرفت‌های به دست آمده، به فکر خطی باشیم که متناسب با امکانات امروز ساخته شده باشد. آنها همچنین معتقدند بریل، خطی کاملاً انتزاعی است و هیچ ربطی به رسم‌الخط‌های مرسوم در دنیا ندارد. با استناد به آنچه که بالا‌تر گفته شد، مبنی بر اینکه ۹۹ درصد نابینایان قبلاً بینا بوده‌اند، می‌توان حدس زد که بسیاری از آنها، به هر حال روزگاری، خط بینایی را دیده یا حتی از آن استفاده کرده‌اند. لذا، بعد از نابینایی، جایگزین کردن مفهوم خط، با تعدادی کد انتزاعی برایشان بسیار دشوار است.

از دیگر سو، آنها می‌گویند هر حرف بریل، معادل ۰.۶۲ سانتیمتر فضا اشغال می‌کند و به همین علت هم نقاط بریل خیلی به هم نزدیک هستند. همین موضوع، یادگیری بریل را برای افراد دیر نابینا بسیار مشکل می‌کند. این روند برای برخی افراد گاه تا یک سال هم طول می‌کشد. افزون بر همه این‌ها، بریل خطی مختص نابینایان به حساب می‌آید و افراد بینا به این راحتی نمی‌توانند آن را یاد بگیرند. همین مسأله باعث می‌شود برقراری ارتباط نوشتاری میان افراد بینا و نابینا بسیار دشوار شود. همه اینها مهندسان ELIA را بر آن داشته تا خطی تازه طراحی کنند که به زعم خودشان، هیچ کدام از مشکلات بالا را نداشته باشد. در شماره بعد، خطی را که در ELIA طراحی شده بیشتر خواهیم شکافت. همچنین به نمونه فارسی شده‌ای از این خط هم خواهیم پرداخت. «ادامه دارد»

.........هشتگ

* چند روز پیش از آغاز به کار مجلس یازدهم مصاحبه تلفنی مصطفی میرسلیم با شبکه بی بی سی فارسی خبرساز شد. او در این مصاحبه از رشوه ۶۵ میلیارد تومانی به یکی از رؤسای کمیسیونهای مجلس خبر داد؛ رشوهای که به ادعای او برای توقف یکی از طرحهای تحقیق و تفحص داده شده است. احمد مازنی نماینده مجلس دهم بالافاصله در توئیتی نوشت: «آقای میرسلیم به رئیس کمیسیونی اشاره کردند که برای توقف طرح تحقیق و تفحص مبلغ ۶۵ میلیارد تومان نام دریافت کرده است. آقای میرسلیم لطفا رئیس کمیسیون، موضوع تحقیق و تفحص و پرداخت کننده را اعلام کنید.» البته غیر از این رقم و این ادعا اینکه میرسلیم با بی بی سی فارسی مصاحبه کرده بازتاب زیادی داشت و باعث شد از او انتقاد شود. در پاسخ به این انتقادها میرسلیم در توئیترش نوشت: «این مصاحبه در شرایط مشغله زیاد کاری و بدون توجه به ماهیت تماس گیرنده انجام شده است. در هر حال از بیدقتی خود در اصل پاسخ دادن به بی بی سی که مواضع خصمانه آن برای ملت مشخص است، صرف نظر از محتوای آن، از محضر شریف مردم پوزش میطلبم.» اینها باعث شد هشتگ میرسلیم جزو هشتگهای ترند شد.

* آتشسوزی جنگلهای زاگرس در چند استان کشور باعث شد هشتگ «زاگرس در آتش» ترند شود. هرچند که کاربرانی از این گله میکردند که این آتشسوزی به اندازه اتفاق مشابهی که در استرالیا افتاد مورد توجه قرار نگرفت. به همین دلیل با این هشتگ تالش کردند توجه ها را به اتفاق تلخی که در زاگرس افتاده جلب کنند. کمبود امکانات، بی توجهی بعضی مسئولان و از بین رفتن هکتارها جنگل و حیوانات مختلف مسألهای بود که به آن پرداخته شد و عکسها و فیلمهای زیادی را هم از این اتفاقات در شبکه های اجتماعی دیدیم.

* اتفاقاتی که در امریکا بعد از کشته شدن یک شهروند سیاهپوست به دست پلیس میافتد توجه همه جهان را به خود جلب کرده است. عکسها و فیلمهایی از تظاهرات، به آتش کشیدن مکانهای مختلف توسط مردم و برخوردهای پلیس منتشر میشود و امریکا به دلیل سیاستهایش مورد انتقاد قرار گرفت.

............جدول

*  جدول کلاسیک: برای پیدا کردن رمز 18 حرفی ما باید به 18 سؤال پاسخ دهید و حروف اول پاسخها را پشت هم بچینید تا رمز جدول بدست آید. تعداد حروف هر پاسخ را بعد از هر سوال برای کمک به شما ذکر کرده ایم. سؤالات: 1. گاز جوشکاری (6) 2. بیماری جلدی (3) 3. گل زینتی (6) 4. گل پیرا (6) 5. وسیله جویدن (5) 6. جوهر مرد (3) 7. نماد شوری (3) 8. سوبسید (6)  9. پاراشوت (7) 10. گوزن ایرانی در شمال (4) 11. گاوباز اسپانیایی (7) 12. گیاه خشخاش (6)  13. گمشده  (3) 14. چراگاه های ایلات (3) 15. لایه ای در جو مابین اتوسفر و تروسفر (6) 16. چرخ چاه  (5) 17. چاه جهنده (6) 18. چرک (3). شما تا چهارشنبه هفته جاری فرصت دارید رمز جدول را با شماره پیامک 3000465040 به ما اعلام کنید. رمز جدول هفته گذشته: حیف باشد تو باشی و مرا غم ببرد.

* پاسخ سوالات جدول هفته گذشته: حجر. یاتاقان. فاراد. باسکول. اسکندر. شارل دوگل. دکارت. کرکس. هماتیت. تیمم. ولت. بافت شناسی. ایوان. شوخ. یحیی. وب سایت. میترا. رامایانا. آرمین. غنچه. متکا. باقلوا. باقر. رامسیس. دد