گسترش روز افزون باشگاه‌های بدنسازی در کشور، حکایت از استقبال افراد جوان و نوجوان جامعه به این رشته ورزشی دارد. اما، نکته‌ای که نباید از آن غافل بود، ورود مکمل‌های ورزشی از نوع تقلبی و قاچاق به محیط باشگاه‌های بدنسازی است.

بر اساس اعلام مسئولان سازمان غذا و دارو، ناظران و بازرسان معاونت غذا و دارو در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، به صورت مداوم از داروخانه‌ها بازدید می‌کنند. از همین رو میزان تخلفات و کشفیات مکمل‌های ورزشی غیر مجاز در داروخانه‌ها بسیار کم بوده به طوری که طبق آمار موجود میزان این تخلفات کمتر از یک درصد است. در عین حال، میزان مکمل‌های غیر مجاز که در مکان‌های غیر رسمی و باشگاه‌های ورزشی به فروش می‌رسد، نسبتاً بالا است.

با توجه به نبود راه تشخیصی از روی ظاهر پودرهای مصرفی، افرادی که این قبیل محصولات را از مکان‌هایی غیر از داروخانه‌ها تهیه می‌کنند، حتماً باید به وجود برچسب TTAC بر روی محصول دقت و کد UID و یا کد اصالت را در سایت www.ttac.ir دنبال کنید.

سهم مکمل‌های وارداتی

منوچهر دادگر نژاد سرپرست اداره کل امور فراورده‌های طبیعی، سنتی و مکمل سازمان غذا و دارو، با عنوان این مطلب که در سال ۹۸ حدود ۸۸ شرکت وارد کننده مکمل تا مرداد امسال، ۲۶ میلیون یورو فرآورده وارد کرده اند که میزان آن نصف واردات سال ۹۷ بود، گفت: واردات مواد اولیه تولید مکمل بیش از ۲۰ درصد رشد داشته است، این در حالی است که شاهد کاهش ۳۰ درصدی واردات انواع مکمل به کشور هستیم.

بر اساس آمار اعلام‌شده از سوی تولیدکننده‌ها، میزان فروش مکمل‌های داخلی در سال ۹۶ کمتر از ۷۰۰ میلیارد تومان بوده که در سال ۹۷ این عدد به بیش از ۹۰۰ میلیارد و از ابتدای سال ۹۸ تاکنون این عدد به بیش از ۶۰۰ میلیارد تومان رسیده است. این اعداد به وضوح نشان دهنده تقویت بازار مکمل‌های تولید داخل است.

در همین حال، دبیر فدراسیون بدنسازی و پرورش اندام، عنوان کرده است که استفاده از مکمل و مواد نیروزا در باشگاه‌ها ممنوع است و مدیران و مربیان باشگاه‌های پرورش اندام نباید ورزشکاران را به مصرف مواد نیروزا ترغیب کنند.

پودر مهتابی در مکمل‌های تقلبی

بیشترین ماده مصرفی در مکمل‌های ورزشی، «کراتین» است و بافت‌های ماهیچه بیشترین مصرف کننده کراتین است. همین موضوع باعث می‌شود تا تمایل به مکمل‌های ورزشی حاوی کراتین، بیشترین متقاضی مصرف را داشته باشند. از همین رو، ساره جلویان کارشناس مکمل‌های طبیعی، با اشاره به استفاده از پودر مهتابی سوخته به جای کراتین در مکمل‌های ورزشی تقلبی و قاچاق، گفت: کراتین در متابولیسم ماهیچه اهمیت فراوانی دارد زیرا از راه سنتز فسفوکراتین (کراتین فسفات) مولکول پرانرژی ایجاد می‌کند و در نتیجه در فعالیت‌ها و ورزش‌های سرعتی و انفجاری به کار می‌رود.

وی افزود: مصرف مکمل کراتین می‌تواند موجب افزایش میزان و محتوای کراتین موجود در عضلات گردد و با توجه به اینکه این ماده هنوز از طرف کمیته بین‌المللی المپیک با محدودیت و یا منع مصرفی مواجه نشده است، بنابراین در بین ورزشکاران به عنوان یک مکمل کارافزا از جایگاه خاصی برخوردار است.

جلویان خاطرنشان کرد: مونوهیدرات کراتین یکی از معروف ترین و مؤثرترین مکمل‌های بدنسازی در بازار است و مهم‌ترین عوارض جانبی مهم کراتین افزایش وزن، دهیدراسیون، مشکلات کلیوی و…، است.

وی، یکی از مشکلات مهم در مصرف مکمل‌های حاوی کراتین را، شباهت ظاهری پودر آن با پودر لامپ مهتابی دانست و گفت: کراتین دارای ساختار کریستالی و سفید رنگ است و این امر موجب سوءاستفاده سودجویان و ساخت پودرهای مکمل تقلبی با عنوان کراتین و با محتویات پودر مهتابی شده است که تنها راه تشخیص در این زمینه روش‌های طیف سنجی IR و در آزمایشگاه است.

۷۰ درصد مکمل‌های ورزشی قابل اطمینان نیستند

عباس کبریایی زاده نایب رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، با عنوان این مطلب که بیش از ۷۰ درصد زنجیره تأمین مکمل‌های ورزشی در کشور قابل اطمینان نیست، گفت: مکمل‌های ورزشی به صورت نامطمئن در اختیار ورزشکاران قرار می‌گیرد.

وی، نسبت به اضافه کردن ترکیبات شیمیایی به مکمل‌های ورزشی هشدار داد و افزود: بیشترین مصرف کنندگان مکمل‌های ورزشی، افراد جوان و نوجوان جامعه هستند که در سن رشد قرار دارند. از همین رو، می‌بایست مراقب بود که مکمل‌های غیرمجاز در اختیار آنها قرار نگیرد.