محققان در پژوهشی با عنوان " ارائه مدل مدیریت توان بخشی فیزیکی معلولان، سالمندان و مصدومان در شرایط اضطراری (زلزله)" به ارائه مدلی مدیریتی برای توانبخشی فیزیکی معلولان، سالمندان و مصدومان در معرض معلولیت پرداختند.
این پژوهش از سوی فرانک لشنی، کارشناس ارشد مدیریت در سوانح طبیعی دانشگاه شهید بهشتی، نعمت حسنی، استادیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه شهید بهشتی و حمیدصفاری، استادیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه شهیدبهشتی انجام شده است.
در این پژوهش از روش کتابخانه‌ای و نظرسنجی استفاده شده و با مطالعه و تحلیل تحقیقات انجام شده و براساس کلیت پرسش‌های مطروحه، پرسشنامه‌ای برای نظرسنجی صاحب‌نظران تدوین و تحلیل شده است تا بتوان در این زمینه الگویی کاربردی ارائه کرد.
محققان در این مقاله می‌گویند:« در مورد انتخاب صاحب‌نظران به چند نکته توجه بیشتری شده است. این نکات عبارتند از: پاسخ‌گویان به طور عمده در تخصص‌های مرتبط با توانبخشی فیزیکی، مدیریت بحران و تخصص‌های نزدیک به آن‌ها باشند. از نظر مرتبه علمی دارای توزیع مناسبی باشند. از افراد با تجربه‌های مختلف باشند.میزان تجربه زیاد و کم هر دو را پوشش دهد. شامل بعضی افراد صاحب‌نام در زمینه‌های طب فیزیکی، توانبخشی و متخصصان مدیریت بحران باشند. شامل اساتید دانشگاه باشد، تعدادی از دانشجویان دکتری که دارای سوابق مفید در موضوع بوده‌اند در فهرست باشد و حتی‌الامکان بعضی از مسئولان نهادهای مهم مرتبط را شامل شود.»
صفاری و همکارانش در این پژوهش می‌گویند:« جمعا ۳۱ نفر به سوالات پاسخ دادند. مهم‌ترین نکات از تحلیل پاسخ‌های صاحب‌نظران به اختصار بیان می‌شود: معلولان به طور عمده در حوادث انسان‌ساخت، به ویژه حوادث ترافیکی دچار معلولیت می‌شوند بر همین اساس عمده معلولیتی که باید در ارائه مدل مورد توجه قرار گیرد، معلولیت فیزیکی از نوع حرکتی است. در امداد و نجات بعد از زلزله برای معلولان با افراد سالم تفاوت ویژه وجود داشته؛ بنابراین باید برای آن‌ها اقدامات خاص تدارک دیده شود.»
در این پژوهش آمده است:« نجات و امداد معلولان گیرافتاده در ساختمان‌های تخریب‌شده با افراد عادی متفاوت است و با توجه به ویژگی‌های خاص معلولان و به جهت ناتوانی حرکتی یا بینایی یا شنوایی آنان، برای ارائه اقدامات امدادی نیاز به مهارت‌های خاص و تجهیزات ویژه است.آرتروزهای ستون فقرات، آرتروزهای اندام تحتانی، آرتروزهای اندام فوقانی و فیکساتورها همگی از جمله وسایلی هستند که در زمان امداد به مصدومان مورد نیاز هستند.»
به گفته محققان، بعد از حادثه و اختلال، سیستم مخابراتی برای ارتباط سریع‌تر با معلول، اختصاص خطوط ویژه تلفن به معلولان در شرایط عادی مورد اهمیت است. بنابراین اختصاص خطوط ویژه تلفن به معلولان در شرایط عادی، میتواند گامی در تجهیز و ایجاد آمادگی این افراد جهت زمان اضطرار باشد.
در این پژوهش ، فرایند شکل‌گیری مدل براساس گام‌های لازم تشریح شد. علاوه بر آن، محققان در این مطالعه، مجموعه اقدامات قبل از حادثه، حین حادثه و بعد از حادثه را بیان کردند.
در این مقاله آمده است:« در پیشینه موضوع، نکات مهمی مغفول مانده بود که می‌توان عدم توجه به مقولات مهندسی و آسیب‌های فیزیکی ساختمان و محل زندگی معلول، بانک‌های اطلاعاتی ضروری و محیط مناسب لایه‌بندی آن‌ها به ویژه در سامانه اطلاعات مکانی، استفاده از فناوری‌های نوین اطلاعات، ارتباطات و ایمنی و همینطور عدم توجه به مقوله توانبخشی فیزیکی به واسطه در محاق قرار گرفتن اصل مقوله توانبخشی در بلایا را بیان کرد.»
محققان در این مقاله می‌گویند:« تاکید بر کاستی‌های کارهای قبلی و تمرکز بر معلولیت فیزیکی ناشی از حوادث ترافیکی، نقش توانبخشی فیزیکی در حین و پس از زلزله، ضرورت تشکیل تیم سیار توانبخشی فیزیکی در زلزله، رهبری تیم‌های امدادی با متخصصان توانبخشی فیزیکی به ویژه از هلال احمر و شرایط اسکان ویژه برای معلولان از جمله نکات حاصل از تحلیل نظرسنجی است.»
این پژوهش در دومین شماره نهمین دوره فصلنامه علمی ترویجی"دانش پیشگیری و مدیریت بحران" منتشر شده است./ ایسنا
