به گزارش ایران سپید به نقل از روزنامه ایران همکاری جدید محور افزایش صادرات است به‌گونه‌ای که تاجران فارغ از تحریم‌ها فعالیت‌های خود را در کشورهای همسایه توسعه دهند. در این میان بازار بحرین و عربستان که خیلی وقت است به آنها صادراتی نداشتیم، دیده خواهد شد.

مسئولان می‌گویند استراتژی ما، صادرات به 2+15 کشور است یعنی به‌غیر از عراق، امارات، افغانستان، ترکیه، پاکستان، فدراسیون روسیه، آذربایجان، ترکمنستان، عمان، کویت، قطر، ارمنستان، قزاقستان، بحرین و عربستان، کشورهای هند و چین هم در بسته صادراتی ایران جدی گرفته خواهند شد.
محمدرضا مودودی، سرپرست سازمان توسعه تجارت، درباره استراتژی جدید کشور برای صادرات کالا به 15 کشور همسایه به «ایران» گفت: از آنجا که کشور در شرایط تحریمی به سر می‌برد و برای جابه‌جایی کالا با کشتی دشواری‌هایی وجود دارد منطق حکم می‌کند که ما صادرات به کشورهای همسایه را با جدیت دنبال و برای آن برنامه‌ریزی کنیم. حرکت به این سمت آثار منفی تحریم را به حداقل می‌رساند.
وی افزود: در حال حاضر سهم ایران از صادرات به کشورهای همسایه 2 درصد است؛ در استراتژی جدید که دو ساله در نظر گرفته شده می‌خواهیم این سهم را به 4 درصد برسانیم. یعنی تا دو سال آینده حجم صادرات ایران به 15 کشور همسایه از 24 میلیارد دلار باید به 48 میلیارد دلار برسد. این در حالی است که سال گذشته ایران 44 میلیارد دلار صادرات داشته است.
 سرپرست سازمان توسعه تجارت اذعان داشت: در استراتژی جدید صادرات به 15 کشور همسایه، جهت‌گیری وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌گونه‌ای است که صادرات به سایر کشورها از جمله هند و چین حفظ شود.
وی با بیان اینکه برای صادرات به کشورهای همسایه چند سؤال مطرح است که باید برای آن تدبیرهای لازم اتخاذ شود، تصریح کرد: سؤال اول این است که آیا به طور خاص می‌توانیم نیاز وارداتی کشورهای همسایه را تأمین کنیم و دوم اینکه کشورمان پتانسیل صادراتی در حجم وسیع دارد یا خیر؟ ما می‌خواهیم صادرات به عراق را که اکنون 9 میلیارد دلار است طی دو سال به 18 میلیارد دلار برسانیم. با این تفاسیر در کدام محصولات توان صادراتی داریم؟ برای سبد کالایی جدید برنامه‌ای تعریف شده است یا خیر؟ و آیا توان صادراتی ما به گونه‌ای است که بتوانیم با صادرکنندگان کشورهای هدف رقابت کنیم؟ این سؤالاتی است که در استراتژی جدید صادرات باید پاسخ داده شود.
وی تصریح کرد: در حال حاضر شریک اول تجاری عراق، ایران است و دومین ترکیه و سومین کشور چین است. حال باید دید که ما چگونه می‌توانیم با وضعیتی که پیش رو داریم فعالیت کنیم.
سرپرست سازمان توسعه تجارت اذعان داشت: میزان واردات افغانستان از ایران 3 میلیارد دلار است این در حالی است که کل واردات این کشور 7 میلیارد دلار است. نزدیک به 42 درصد بازار افغانستان دست ایران است اما این عدد با توجه به پتانسیل صادراتی ایران بسیار کم است.
وی با بیان اینکه یکی از بازارهایی که به آن توجه نشده بازار روسیه است، تصریح کرد: این کشور 200 میلیارد دلار واردات دارد اما سهم صادراتی ما به روسیه بین 700 تا 800 میلیون دلار است.
تجار از پس بازار کشورهای همسایه برنیامدند
بررسی آخرین وضعیت تجارت خارجی ایران با 15 کشور همسایه نشان می‌دهد که تجار ایرانی نتوانستند به‌خوبی از بازار آنها استفاده کنند. میزان واردات 15 کشور همسایه از دنیا در حدود 1180 میلیارد دلار و میزان صادرات 15 کشور همسایه به دنیا در حدود 1300 میلیارد دلار است. با توجه به این اعداد و ارقام سهم صادرات غیرنفتی ایران از بازار 15 کشور همسایه (نسبت به واردات آنها از جهان) 2 درصد است.
بررسی روند تاریخی همکاری ایران با کشورهای همسایه نشان می‌دهد که در سال گذشته ارزش صادرات ایران به 15 کشور همسایه 24.1 میلیارد دلار بوده که درصد تغییرات آن نسبت به سال قبل‌اش مثبت 3 درصد بوده است.
سهم 54 درصدی ایران با کشورهای هسمایه
در این میان ارزش واردات از 15 کشور همسایه در سال گذشته 11.5 میلیارد دلار بوده که کاهش 23 درصدی را نسبت به سال 97 نشان می‌دهد. با این توضیحات حجم تجاری ایران با همسایگان سال گذشته 35.6 درصد و تراز تجاری 12.6 درصد بوده است.
آمار دیگری که در تجارت با کشورهای همسایه قابل تأمل است سهم 15 کشور از کل صادرات ایران 54 درصد است که این عدد معادل 2 درصد از کل واردات 15 کشور دنیا است.در این میان تراز تجاری ما با 11 کشور همسایه مثبت و با 4 کشور شامل امارات، ترکیه، روسیه و عربستان منفی است.
به کدام کشور بیشترین صادرات را داشتیم
طبق آخرین آمارها بیشترین درصد صادرات ایران به کشورهای همسایه به عراق 37 درصد، پاکستان 36 درصد و عمان
32 درصد بوده است. از اتفاق‌های دیگری که در تجارت با کشورهای همسایه رخ داده کاهش 83 درصدی صادرات به عربستان بوده است.
ارزش صادرات به کشورهای همسایه
نگاهی گذرا به مبادلات تجاری ایران با 15 کشور همسایه هم نشان می‌دهد که اگر زودتر نسبت به اصلاح صادرات اقدام نکنیم، نمی‌توان سهم فعلی را در بازار کشورهای همسایه حفظ کرد.
طی یک ماهه سال‌جاری، ارزش صادرات ایران به عراق 389 میلیون دلار، امارات 231 میلیون دلار، افغانستان 140 میلیون دلار، ترکیه 119 میلیون دلار، پاکستان 76 میلیون دلار، فدراسیون روسیه 26 میلیون دلار، آذربایجان 20 میلیون دلار، ترکمنستان 11 میلیون دلار، عمان 10 میلیون دلار، کویت 10 میلیون دلار، قطر 8 میلیون دلار، ارمنستان 6 میلیون دلار، قزاقستان 6 میلیون دلار و بحرین 0.5 میلیون دلار بوده است. با توجه به شرایط سیاسی ایران با عربستان، صادراتی به این کشور صورت نگرفته است. جمع کلی ارزش صادرات ایران به 14 کشور همسایه 1051 میلیون دلار است.
ارزش واردات از کشورهای همسایه
در مقابل صادرات، ارزش واردات طی یک ماهه سال‌جاری از کشورهای همسایه منهای بحرین و عربستان در مجموع 796 میلیون دلار بوده است. ارزش واردات ایران از عراق 6 میلیون دلار، امارات 338 میلیون دلار، افغانستان 0.2 میلیون دلار، ترکیه 346 میلیون دلار، پاکستان 29 میلیون دلار، فدراسیون روسیه 62 میلیون دلار، آذربایجان 0.9 میلیون دلار، ترکمنستان 0.9 میلیون دلار، عمان 9 میلیون دلار، کویت 0.8 میلیون دلار، قطر 0.3 میلیون دلار، ارمنستان 0.4 میلیون دلار، قزاقستان 3 میلیون دلار بوده است.
تراز مثبت تجاری با کشورهای همسایه
به‌صورت کلی ارزش صادرات ایران به کشورهای همسایه 29 درصد کاهش داشته و واردات آنها 22 درصد افزایش داشته است. طبق آخرین بررسی‌های صورت گرفته تراز تجاری یک ماه با 15 کشور همسایه ایران مثبت 255 درصد است.