حاشیهنگاری روزهای پایانی جشنواره تئاتر فجر:
رستم خواندن بازیگران معلول از سوی وزیرروزهای پایانی جشنواره بینالمللی تئاتر فجر در گام سی و هفتم با حاشیههایی همراه بود که پررنگ ترین آنها به تبدیل شدن تماشاخانه ایرانشهر به قلب تپنده این حاشیه ها تا «رستم» خواندن بازیگران معلول در قول و روایت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باز می گشت. |
به گزارش ایران سپید اینکه برگزاری جشنوارههای هنری در بهمن ماه و همزمان با ایام پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، جلوه ای خاص به فعالیتهای فرهنگی-هنری در جامعه میبخشد، اصلی غیرقابل انکار است.
در حقیقت میتوان برگزاری رخدادهایی مانند جشنواره فیلم فجر، جشنواره بینالمللی تئاتر فجر، جشنواره هنرهای تجسمی و جشنواره بینالمللی موسیقی را بهار هنرهای مختلف کشور در زمستان بدانیم، چرا که آغاز حرکت کاروان فعالیتهای فرهنگی- هنری همواره از تاریخ برگزاری جشنوارههای فجر برای بازه زمانی یک ساله پیش رو رقم میخورد.
هر چند متن اتفاقات و رویدادهای جشنواره محور فجر در حوزه فرهنگ و هنر در مواجهه مخاطبان با آثار ارائه شده در این رخدادها گره خورده است و همین امر مهمترین بار بخش اخبار و اطلاعات را شامل میشود اما گاه برخی از حاشیهها دامنه فعالیت جشنوارههای هنری را متاثر میکند تا جاییکه گاهی این حواشی، پررنگتر از متن اتفاقات جشنوارههای هنری فجر خود را نشان میدهد.
سی و هفتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر روزهای اول و دوم خود را (دوشنبه و سه شنبه 22 و 23 بهمن ماه) با کمترین حاشیهها پشت سرگذاشت و همین مساله نویددهنده روزهای آرام در خلال برگزاری این رویداد بود، اما با گذشت روزهای بیشتر از جشنواره، آرام آرام حواشی این رخداد نیز سرعت وقوع و به رخ کشیدن شان را همسو با افزایش آمار مخاطبان افزایش دادند.
بعد از بازگو کردن حواشی ریز و درشت هفت روز نخست جشنواره سی و هفتم فجر در گزارشهای پیشین گروه فرهنگی ایرنا، به مرور حاشیههای پنج روز پایانی جشنواره از 29 بهمن ماه تا سوم اسفندماه میپردازیم. جشنواره تئاتر فجر در این دو روز نیز حاشیههای متعددی را تجربه کرد که در مواردی پررنگتر از متن این رخداد بود.
** فروش بلیت سه سویه برای نمایشی تک سویه
نمایش «آنشرلی با موهای خیلی قرمز» به کارگردانی امیر بهاور اکبرپور که در ایام برگزاری جشنواره تئاتر فجر در ایستگاه سی و هفتم در تالار حافظ به روی صحنه رفت توسط این کارگردان برای اجرای تک سوی طراحی شده بود. این در حالی بود که مسئولان فروش بلیت به شکل سه سویه اقدام به فروش بلیت به مخاطبان کرده بودند.
به محض ورود مخاطبان به تماشاخانه حافظ و قرار گرفتن در جایگاه های اختصاص یافته که به شکل سه سویه چیده شده بود و بعد از اعتراضهای مختصر تماشاگران به مسئولان سالن، این افراد با کمک مخاطبان با سرعت هرچه تمامتر صندلیها و ردیف های سالن را به شکل یک سویه در مقابل صحنه نمایش چیدند به گونهای که مخاطبان توانستند به راحتی طراحی نمایش تک سویه «آنشرلی با موهای خیلی قرمز» را در تالار حافظ ببینند.
این نمایش از آن دست آثاری بود که با اقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شد.
** اعتراض ادامهدار به عدم فروش بلیتهای روزانه
یکی از حاشیههای سی و هفتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر عدم فروش بلیت روزانه برای نمایشهای حاضر در این رخداد بود، در حالی برخی از نمایشها با ظرفیت خالی سالن مواجه میشدند که به محض اطلاع برخی مخاطبان از خالی بودن ظرفیت این سالنها و قابلیت پذیرش تماشاگر، به گیشه تالار مربوطه مراجعه میکردند اما با تابلوی عدم فروش بلیت مواجه می شدند!.
این مساله بار دیگر اعتراضاتی را از سوی جامعه مخاطبانی که بدون حضور آنها هنر نمایش معنای خود را از دست میدهد، دربرداشت. امید که با وجود چنین تجربهای در سالهای آینده و زمان برگزاری جشنواره تئاتر فجر مسئولان بار دیگر مانند سالیان گذشته بخشی از ظرفیت فروش بلیتهای سالن را به شکل روزانه در اختیار سیل علاقمندان به هنر تئاتر در کشور قرار دهند.
** بیماران قلبی و زیر 12 سالهها وارد شوند
نمایش محیطی «زمان در حبس قصر» به کارگردانی میلاد جباری مولانا که اجرای خود را در باغ موزه قصر پیشاروی مخاطبان ارائه میکرد با محوریت سالهای پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و مبارزات مردمی و برخورد نیروهای ساواک با انقلابیون در زندان ارائه و یکی از آثار موفق حاضر در بخش 40 سالگی تئاتر انقلاب این دوره جشنواره به شمار میرفت.
به دلیل استفاده کردن این نمایش از بخشی از خاطرات مستند و صدای شکنجههای انقلابیون توسط ساواک، در فروش بلیت این اثر اشاره شده بود که حضور بیماران قلبی و افراد زیر 12 سال ممنوع است.
رعایت این نکات از سوی کارگردان و گروه تولید نشان دهنده احترام آنها به جامعه مخاطبان در بازتاب اتفاقات تلخ و ناخوشایند و اعمال خشونت های نیروی ساواک رژیم شاهنشاهی در مبارزه با افراد انقلابی را به رخ میکشید.
** وقتی مسئولان جشنواره حواسشان نبود
نمایش «زندگی در تئاتر» به کارگردانی محمد برهمنی که در دومین روز جشنواره تئاتر فجر در تالار چهارسو مجموعه تئاتر شهر به صحنه رفت و تا روز نهم جشنواره (30 بهمن ماه) نیز جزو پرمخاطب ترین نمایشهای اجرا شده در جشنواره بود، از داوری کنار گذاشته شد.
«زندگی در تئاتر» نوشته «دیوید ممت» در بخش مسابقه «ایران 2» جشنواره حضور داشت، اما به دلیل آنکه این اثر نمایشی در جشنواره سی و دوم تئاتر فجر هم اجرا داشته از داوری کنار گذاشته شد. این نمایش منتخب شانزدهمین جشنواره تئاتر دانشگاهی بود و از این طریق برای اجرا در جشنواره تئاتر فجر در سال 92 معرفی شد.
اما معلوم نیست چطور کارگردان نمایش تصور کرده کاری که قبلا در جشنواره به صحنه رفته میتواند دوباره چند سال بعد در جشنواره اجرا داشته باشد و احتمالا به این فکر کرده که کسی یادش نمی آید شش سال قبل چه کارهایی در جشنواره اجرا شده اند! به همین دلیل کار را به دبیرخانه ارائه کرده و مسئولان جشنواره نیز متوجه این خطا نشده اند.
اما بعد از گذشت 10 روز از برگزاری جشنواره با روشن شدن این قضیه که نمایش، غیرقانونی در جشنواره شرکت داشته از داوری کنار گذاشته شد. البته این اقدام بدون اعلام رسمی از طرف دبیرخانه صورت گرفت و اهالی رسانه به صورت دهان به دهان متوجه این موضوع شدند.
با وجود موفقیت این اجرا از نظر کیفی، تخلف محمد برهمنی و سهل انگاری جشنواره درباره این مساله و عدم اطلاع رسانی، این قضیه را نمی توان نادیده گرفت.
** بلیت هایی که آدرس اشتباه می دادند
نمایش «چیدمان (گذرگاه)» یکی از آثار حاضر در بخش بینالملل جشنواره تئاتر فجر از کشور فرانسه بود. این نمایش هر روز ساعت 11 تا 20 در تماشاخانه «عباس جوانمرد» در ساختمان جدید خانه تئاتر به صحنه می رفت.
این نمایش که تنها اثر از گونه «تئاتر تعاملی» در بین آثار حاضر در جشنواره بینالمللی تئاتر فجر به شمار می آمد، با استقبال بسیار خوبی از سوی مخاطبان مواجه شد، اما نکته حائز اهمیت در این میان آن بود که روی بلیتهایی که توسط «تارنمای» (سایت) فروش بلیت آثار جشنواره در اختیار علاقمندان قرار گرفته بود، نام و آدرس ساختمان قبلی اداره برنامههای تئاتر به چاپ رسیده بود.
در حالی که اجرای این اثر در تماشاخانه «عباس جوانمرد» از ساختمانهای جدید خانه تئاتر به صحنه می رفت. به همین سبب بود که عده ای از مخاطبان با مراجعه به آدرس روی بلیت دچار اشتباه می شدند که همین مساله خود به یکی از حاشیههای جشنواره بینالمللی تئاتر فجر در ایستگاه 37 مبدل شد.
** گلایه بازیگر خوشنام از سطح پایین مطالعه هنرمندان جوان
رضا بهبودی از بازیگران موفق و شناخته شده حوزه تئاتر و سینمای کشورمان که به واسطه بازی در نمایش «خرده نان» نامش در بین نامزدهای دریافت جایزه بازیگری جشنواره بینالمللی تئاتر فجر قرار دارد، در خلال روزهای برگزاری جشنواره نسبت به سطح پایین مطالعه میان هنرمندان جوان تئاتر و دوری آنها از فرهنگ کتابخوانی گلایههایی را در گفتگو با برخی از رسانههای حاضر در جشنواره مطرح کرد.
وی با بیان آنکه یکی از اصلیترین بسترهای رشد و دریافت دانش علمی و همسوشدن با رویدادهای فرهنگی مانند تئاتر، کتاب و کتابخوانی است نسبت به ارتباط اندک هنرمندان نسل جوان در مسیر حرفه خود با یار مهربان ابراز گلایه و ادامه این روند را به عنوان یکی از آسیبهای مهم در افت کیفی آثار تئاتر کشورمان عنوان کرد.
** اعتراض به کیفیت نمایش با ترک سالن
نمایش «تاریخ مردم کوچه و بازار فرانسه در قرن هجدهم» از آثار نوشتاری پیام لاریان یکی از نمایشنامه نویسان موفق کشورمان با کارگردانی سعید شیخی در سالن «چهارسو» مجموعه تئاترشهر در شرایطی به روی صحنه رفت که نام این نویسنده مخاطبان فراوانی را به سالن کشیده بود.
به محض شروع نمایش با توجه به پذیرش بیش از ظرفیت سالن چهارسو و در حالی که تنها دقایقی از اجرای این اثر گذشته بود به سبب کیفیت پایین این اثر نمایشی در بخش کارگردانی، طراحی صحنه و بازیگری، مخاطبان شروع به ترک تالار کردند به گونه ای که تا پایان این نمایش بیش از نیمی از سالن خالی شده بود که این مقوله گلایه شدید کارگردان اثر را با خود به همراه داشت.
در اینکه ترک سالن توسط مخاطبان هنگام اجرای اثر نمایشی رفتاری قابل دفاع نیست شکی وجود ندارد، اما در رخدادی مانند جشنواره بینالمللی تئاتر فجر شاید یکی از شیوههای اعتراض مخاطبان هوشمند نسبت به سطح کیفی آثار حاضر در جشنواره می تواند در چنین رفتار و حرکاتی نمود پیدا کند.
** شور بازیگر، تماشاگران را بی نصیب نگذاشت
نمایش «آقا محمدخان» به کارگردانی نوید معمار به عنوان یکی از آثار برگزیده دانشگاهی بخش تئاتر جشنواره در تالار مولوی در ایام برگزاری جشنواره تئاتر فجر در ایستگاه سی و هفتم به صحنه رفت.این نمایش که با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شده بود در پایان با حاشیه ای متفاوت و عجیب و البته جالب همراه بود.
در حالی که در یکی از صحنههای پایانی این نمایش بازیگر اثر همراه با سطحی از گِل به صحنه آمده بود و باید بخشی از بازی خود را همراه با گِل های موجود پیشاروی مخاطبان ترسیم می کرد، به دلیل شور و حال عجیب بازیگر بخشی از تماشاگران که در ردیفهای جلوی تالار مولوی نشسته بودند نیز از پرتاب گل توسط او بی نصیب نماندند.
در حالی نمایش به پایان رسید که تعدادی از مخاطبان در کنار تشویق عوامل اجرایی مشغول پاک کردن گِلهای چسبیده به لباس های خود بودند که این مقوله با خنده برخی از حضار و البته عذرخواهی بازیگر و کارگردان نمایش همراه شد.
** 35 سال میانگین سنی کارگردانان حاضر در جشنواره
بخش «مسابقه تئاتر صحنه ای ایران 1» به عنوان یکی از بخشهای رقابتی جشنواره بینالمللی تئاتر فجر اختصاص به حضور هنرمندان جوان داشت که با آمارهای جالبی مواجه بود.
در این بخش 18 کارگردان متولد دهه 60، 9 کارگردان متولد دهه 70 و تنها یک کارگردان متولد سال 1359 وجود داشتند. جوان ترین کارگردان حاضر در بخش «مسابقه تئاتر صحنه ایران 1» 20 سال و مسن ترین آنها 37 ساله بود.
این در حالی است که میانگین سنی تمامی کارگردانان حاضر در جشنواره بینالمللی تئاتر فجر روی عدد 35 قرار داشت که این خود نشاندهنده آن است که جشنواره بینالمللی تئاتر فجر در گام سی و هفتم یکی از جوانترین دورههای جشنواره را در قیاس با حضور هنرمندان تجربه میکند.
همین مساله میتواند نویددهنده روزهای موفق برای حوزه فعالیتهای تئاتری کشورمان با حضور جوانان پر استعداد، با انرژی و خلاق در سالهای آینده باشد.
** وقتی دبیرخانه دست به کار میشود
آنچنان که پیشتر بارها ذکر شد یکی از اصلیترین حاشیههای موجود در میان نمایشهای کشورهای خارجی حاضر در بخش مسابقه بینالملل تئاتر فجر به نبود زیرنویس و یا بالانویس این نمایشها برمی گشت. به گونه ای که مخاطبان در ارتباط گیری با داستان و محتوای این نمایشها به دلیل عدم اشراف به زبان بازیگران اثر، با لکنت مواجه می شدند.
به همین دلیل دبیرخانه جشنواره تئاتر فجر تصمیم گرفت که روی بروشورهایی خلاصه داستان و روند نمایشهای حاضر در بخش بینالملل را به چاپ برساند و آنرا در اختیار مخاطبانی قرار دهد که به دیدن آن آثار رفته اند تا در ارتباط گیری با آثار نمایشی با اشکال مواجه نشوند.
اما مساله اصلی آن بود که این برشورها آنقدر در تعداد کم به چاپ رسیده بود که تنها بخش محدودی از تماشاگران موفق به دریافت آن میشدند و باقی مخاطبان در ارتباط گیری با آثار نمایشی با مشکلات حاشیه ای مواجه بودند.
** تقدیر هنرمند ژاپنی از قدرت بازیگران تئاتر ایران
«یوشیجی یوکویاما» برنامه ساز و تهیه کننده کمپانی معروف «شیزی یوکا» و از دست اندرکاران فستیوال تئاتر توکیو به عنوان یکی از مهمانان بخش (show case) -پیشخوان ملی هنرهای اجرایی– جشنواره تئاتر فجر با حضور در روزهای برگزاری جشنواره به تماشای تعدادی از آثار حاضر از هنرمندان ایرانی در این رخداد نشست.
وی علاوه بر آنکه سفر به ایران و حضور در جشنواره بینالمللی تئاتر فجر را بسیار هیجان انگیز و آشنایی با فرهنگ ایرانی از طریق هنر تئاتر را بسیار غافلگیرکننده و ارزنده دانست، مهمترین وجه و قدرت هنر تئاتر ایران را در استفاده کردن از بازیگران خبره و قدرتمند خواند.
وی با بیان این جمله که بازی بازیگران ایرانی در قیاس با هنرمندان ژاپنی من را غافلگیر کرد به تقدیر از قدرت بازیگران نمایش در ایران پرداخت.
** آیین چهل سال صحنه و تقدیر از 10 هنرمند انقلابی
در نهمین روز جشنواره (سه شنبه 30 بهمن) آیین «چهل سال صحنه» به همراه رونمایی از کتاب «چهل سال نمایش» در تالار مشاهیر مجموعه تئاتر شهر برگزار شد و از 10 هنرمند تئاتر انقلاب تقدیر به عمل آمد.
کریم اکبری مبارکه، سعید اسماعیلی، اعظم بروجردی، مرتضی شاه کرم، امیرحسین شفیعی، ندا ثابتی، حسین عالم بخش، محمود فرهنگ، نصرالله قادری و مریم معترف به عنوان برگزیدگان تئاتر انقلاب در این رویداد مورد تقدیر قرار گرفتند.
در این مراسم شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی، سیدمحمدمجتبی حسینی معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و حمید نیلی مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی ایران حضور داشتند.
** انتظار مشتاقان تئاتر و حرکت انسان دوستانه
سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر به عنوان یکی از سالنهای میزبان جشنواره بینالمللی تئاتر فجر در خلال برگزاری این رخداد روزهای شلوغی را پشت سر گذاشت. یکی از اتفاقات حاشیه ای در خلال حضور مخاطبان پیش از وارد شدن به سالن های نمایش، استقرار غرفه ای جهت ثبت نام رایگان افراد برای دریافت کارت اهدای عضو بود.
عوامل این غرفه درباره این رفتار انسان دوستانه با مخاطبان صحبت میکردند و به محض دریافت رضایت آنها با سرعت هرچه تمام تر ضمن ثبت اطلاعات، کارت اهدای عضو به آنها تقدیم می کردند و برای ماندگارکردن این اقدام انسان دوستانه با آنها عکسی به یادگار می گرفتند تا آن تصویر را در سایت انجمن اهدای عضو ایران بارگذاری کنند.
** قانون برای همه یکیست
یکی از آسیبهای جشنواره بینالمللی تئاتر فجر که رنگ و بوی حاشیه ای به خود گرفته بود به حضور افراد متعدد با کارت مهمان و «وی آی پی» در قیاس با تعداد ظرفیت سالنها باز میگشت، همین مساله با واکنش مسئولان سالنهای نمایشی مواجه شد تا آنها در نظم ورود تماشاگران به سالنهای تئاتر با دقت هرچه بیشتر کارتهای خبرنگاری، آی دی کارتها، کارتهای وی آی پی و بلیتهای صندلی دار را در اولویت قرار دهند.
یکی از مسئولان سالنها برای اجرای دقیق این قانون از ورود نماینده شورای نظارت و ارزشیابی اداره کل هنرهای نمایشی به سالنی جهت دیدن نمایش به دلیل همراه نداشتن آی دی کارت معرفی این فرد، ممانعت به عمل آورد، هرچند بعد از رایزنیهای صورت گرفته و ارتباط تلفنی، اجازه ورود وی به سالن نمایشی صادر شد.
** مشکلات دوبله زبان آلمانی برای مخاطب
نمایش «دیالوگ در سرزمین عجایب» به کارگردانی علیرضا کوشک جلالی در حالی اول اسفندماه در تالار «سایه» به صحنه رفت که در هر دو نوبت با ظرفیتی بسیار بیشتر از حد معمول اجرا شد، تا جایی که تعدادی از مخاطبان به صورت ایستاده این نمایش را دیدند و تماشاگران تا سه ردیف جلو صحنه روی زمین نشسته بودند.
این نمایش اثری تک پرسوناژ و روایتگر زندگی سخت و تلخ یک کودک فلسطینی است که پدرش به عنوان یک کشاورز زحمتکش در جریان توسعهطلبیهای رژیم صهیونیستی زمین و خانه خود را از دست میدهد اما این کودک در آینده به پزشک متخصص قابلی در حوزه زنان تبدیل میشود و اولین پزشک فلسطینی است که در یک بیمارستان اسراییلی کار میکند و با وجود از دست دادن همسر و فرزندانش با تنفر، بیگانه و همچنان آماده گفتگوست.
یکی از ویژگیهای این نمایش دوبله همزمان دیالوگهای بازیگر آلمانی کار به جای بالانویس نمایش بود که با صدای علیرضا کوشکجلالی کارگردان نمایش ضبط شده بود و البته در بسیاری مواقع جلوتر از دیالوگهای بازیگر پخش میشد. این اقدام اگرچه مشکلات ترجمه و پخش بالانویس را نداشت اما تمرکز تماشاگران را به هم میریخت.
** ترجمه ای که تماشاگران را فراری داد
در حالی که در تبلیغات صورت گرفته نمایش «زندگی احمقانه» به کارگردانی «دیوید دیوآشویلی» از کشور گرجستان به عنوان یکی از آثار موفق در زمینه کیفی و همچنین ارائه نمایشی متفاوت در بخش بین الملل جشنواره تئاتر فجر مورد توجه و استقبال مخاطبان قرار گرفته بود، اما مطابق دیگر آثار حاضر در این بخش، اشتباهات متعدد در زیرنویس فارسی و ترجمه نادرست متن در قیاس با اتفاقی که روی صحنه می افتاد باعث شد تا مسئولان برگزاری نمایش سالن، آنتراکت 10 دقیقه ای برای رفع این اشتباه اعلام کنند.
اما به محض پایان آنتراکت و زنگ ورود مجدد مخاطبان به سالن نمایش، بیش از نیمی از ظرفیت سالن اصلی مجموعه تئاترشهر از تماشاگرانی که تا پیش از آن سالن را پر کرده بودند، خالی شد! و این نشان داد که ترجمه اشتباه در خلال برگزاری جشنوارهای با پسوند بینالمللی و قدمت 37 ساله ، کمتر جایی برای رفتار آزمون و خطای مسئولان باقی می گذارد.
** خسته نباشید؛ خدا قوت!
هر چه جشنواره بینالمللی تئاتر فجر به روزهای پایانی خود نزدیک میشد، خستگی و فشار کاری مضاعف در چهره مسئولان سالن و راهنمایان مخاطبان بیشتر قابل رصد بود. افرادی که در روزهای نخست با چهرهای بشاش و رویی گشاده و خندان با دوستداران هنر نمایش برخورد میکردند بعد از گذشت 11 روز از برگزاری جشنواره بینالمللی تئاتر فجر و فشارهای ناشی از کار مستمر و مضاعف، چهرههایشان عبوس با ابروهای در هم فرورفته در مواجهه با مخاطبان قرار می گرفت.
هرچند در این میان بودند مخاطبانی که با رفتاری گرم با این افراد به آنها خسته نباشید و خداقوت میگفتند که همین اتفاق باعث بازگشت مجدد خنده به صورت آنها می شد که این مساله یکی از حاشیههای جذاب جشنواره تئاتر فجر را با خود به همراه داشت.
** معلولانی که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آنها را «رستم» دید
جشنواره بینالمللی تئاتر فجر چهارشنبه اول اسفندماه در تالار وحدت شاهد به صحنه رفتن نمایش «رستم و سهراب» به نویسندگی و کارگردانی میرکمال میرنصیری با بازی 30 نفر از معلولان و مددجویان آسایشگاه کهریزک بود.
سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز به تماشای این نمایش در وحدت نشست و در توییت خود از این گروه برای نمایش خوبشان قدردانی کرد.
او در توییت خود نوشت: «رستم فقط اسطوره ای در تاریخ ایران نیست، رستمها می توانند در کنارمان باشند. آنان که ناممکنها را ممکن کرده اند. دست مریزاد به همه این عزیزان».
این اثر نمایشی حاصل 18 سال «نمایش درمانی» و 9 سال تمرین با تعدادی از معلولان جسمی آسایشگاه خیریه کهریزک است که پیش از این با هدف درمان روحی و روانی مددجویان طی سه روز در آبان ماه به صحنه رفته بود.
** تقدیر از نیروی جوانان هنرمند تئاتر ایران
«واناراسه سانهیر» هنرمند هندی و دبیر جشنواره بینالمللی تئاتر «آیپار» از میهمانان بخش (SHOWCASE) یا «پیشخوان ملی هنرهای اجرایی ایران» در سی و هفتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر از روند برگزاری جشنواره ابراز خشنودی و موفقیت تئاتر ایران را در سایه حضور جوانان امری جذاب و دوست داشتنی توصیف کرد.
** تماشاخانه ایرانشهر و حاشیههای بیپایانش
مجموعه تماشاخانه ایرانشهر و دو تالار اقماری آن (سالن استاد سمندریان و سالن دکتر ناظرزاده کرمانی) در ایام برگزاری جشنواره بینالمللی تئاتر فجر در گام سی و هفتم یکی از قلب های تپنده ایجاد حاشیه بود.
مسئولان این سالن در گام نخست به اندازه سه برابر ظرفیت سالن اقدام به فروش بلیت کرده بودند، که این مساله باعث شد در خلال شبهای جشنواره بسیاری از مخاطبانی که برای دیدن آثار نمایشی حاضر در این دو تماشاخانه بلیت دارای صندلی تهیه کرده بودند پشت در بمانند و هر بار این مساله با اعتراضهای متعددی از سوی مخاطبان همراه بود.
در آخرین روز جشنواره بینالمللی تئاتر فجر (جمعه، سوم اسفندماه) تماشاخانه «استاد سمندریان» مجموعه ایرانشهر میزبان نمایش «خنکای ختم خاطره» بود. این نمایش پیش از برگزاری ایام جشنواره به عنوان یکی از آثار پرتماشاگر به صحنه رفته بود وانتظار میرفت با اقبال بسیار بالایی در اجراهای جشنواره مواجه شود که همین اتفاق نیز افتاد.
عدم درایت مسئولان سالن در هدایت مخاطبان دارای بلیت با شماره صندلی، در کنار افراد متعددی با آیدی کارتهای وی آی پی بار دیگر باعث شد تا بسیاری از مخاطبان این اثر با وجود در دست داشتن بلیت اجازه ورود به سالن نمایشی را پیدا نکنند که همین مساله اینبار با اعتراض بسیار شدید تماشاگران مواجه شد.
به گونهای که هجوم و ازدحام آنها باعث آسیب دیدن درب ورودی تالار استاد سمندریان شد و برخی از نزاعها به برخورد فیزیکی کشید که این رخداد پای پلیس را نیز به این تماشاخانه باز کرد.
از سوی دیگر مسئولان سالن بعد از پایان نمایش «خنکای ختم خاطره» مخاطبان حاضر در این سالن را از در پشتی تالار استاد سمندریان مجموعه ایرانشهر به بیرون سالن هدایت کردند.
هرچند جشنواره بینالمللی تئاتر فجر در ایستگاه پایانی خود در روز جمعه (سوم اسفندماه 1397) با مخاطبان خود درگیریهایی را پیدا کرد که همین عامل شاید باعث شود خاطره ماندگار تماشاگران حاضر در تماشاخانه ایرانشهر در این روز شاید خاطره ای نه چندان خوشایند از جشن تئاتر ایران را در ذهن آنها به یادگار بگذارد.
** غیرمنتظره اما دوستداشتنی
فعالیت بی وقفه اصحاب رسانه و قلم در بازتاب اتفاقات، رویدادها و حواشی جشنواره بینالمللی تئاتر فجر در ایستگاه سی و هفتم، مسئولان جشنواره را بر آن داشت همزمان با روز جمعه (سوم اسفند ماه 1397) به عنوان آخرین روز از ایام 12 روزه این رویداد، اینبار با همکاری دبیرخانه و با قلم نادر برهانی مرند دبیر جشنواره و شهرام کرمی مدیرکل اداره هنرهای نمایشی طی پیامی از فعالیت خستگی ناپذیر و بی وقفه اهالی مطبوعات و رسانه تقدیر به عمل آورد.
هر چند که این اتفاق در قیاس با ادوار پیشین جشنواره غیرمنتظره بود اما خاطره شیرینی را در ذهن اصحاب رسانه از خود به یادگار گذاشت.
در بخشی از این پیام آمده بود: «بهمن، به واسطه برگزاری جشنوارههای پنجگانه فجر، همواره برای اعضای سرویس فرهنگ و هنر تحریریه خبرگزاریها و روزنامهها، برای خبرنگاران، روزنامهنگاران، دبیران سرویس و منتقدان، برای آنان که زندگیشان از راه پاسداشت «کلمه» میگذرد، ماهی بوده است همراه با دویدنهایی که روز را از شب بازنمیشناسند.
امیدواریم خستگی راه طی شده بر جان نازنینتان نماند که نه تنها سی و هفتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر که هر رویداد دیگری، بیحضور تمامِ شما، چیزیست ابتر و ناتمام.»
سی و هفتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر که در بخشهای صحنهای، بهعلاوه فجر، خیابانی، دیگرگونههای اجرایی، تئاتر ملل و مسابقه نمایش های بینالملل، بخش چهل سالگی انقلاب و نمایش های رادیویی، با سکانداری نادر برهانی مرند از بیست و دوم بهمن ماه کار خود را آغاز کرده بود در شامگاه شنبه (چهارم اسفند ماه) با معرفی نفرات برگزیده به کار خود پایان خواهد داد.
گزارش از امین خرمی