به گزارش ایران سپید مرکز پژوهش‌های مجلس که در هفته گذشته اقدام به محاسبه خط فقر مطلق سال ۹۵ کرده بود، این بار خط فقر مطلق سال ۹۶ و همچنین شش‌ماهه نخست سال ۹۷ را برآورد کرده است.

بازوی پژوهشی مجلس در مورد چگونگی محاسبه خط فقر شش‌ماهه نخست سال ۹۷ روایت می‌کند که این کار از طریق ضرب هزینه اقلام خط فقر (خوراکی، پوشاکی، مسکن و…) در رشد قیمت آنها نسبت به بهار و تابستان سال ۹۵، محاسبه شده است.

بر اساس نتایج این پژوهش، در خوشه‌های شهری شهرستان تهران به تنهایی در یک خوشه قرار گرفته و خط فقر سرانه (برای هر نفر) برای این خوشه در بهار ۹۷ معادل ۹۰۷ هزار تومان بوده است. همچنین خط فقر خانواده چهار نفره نیز معادل دو میلیون و ۴۵۰ هزار تومان است. این رقم برای تابستان ۹۷ به ترتیب برابر یک میلیون و ۱۰ هزار تومان و دو میلیون و ۷۲۸ هزار تومان است.

گزارش فوق به این موضوع اشاره کرده که مقدار خط فقر مطلق در تابستان ۹۷ نسبت به بهار ۹۷ جهش بسیار قابل توجهی داشته است. به نحوی که خط فقر تهران تنها در تابستان ۱۳۹۷ نسبت به بهار ۱۳۹۷، در حدود ۳۰۰ هزار تومان برای یک خانوار چهار نفره افزایش داشته که این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده قرار گرفتن افراد بیشتری در زیر خط فقر در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال‌های قبل باشد.

این گزارش ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه فقرا، نسبت به سایر افراد جامعه، سهم بیشتری از هزینه‌های خود را به گروه خوراکی تخصیص می‌دهند، پیش‌بینی می‌شود با توجه به رشد قابل‌توجه شاخص قیمت برخی گروه‌ها (نظیر گروه خوراکی) در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال‌های گذشته، خط فقر نیز در ادامه سال ۱۳۹۷ با مقدار رشد بیشتری روبه‌رو باشد.

اما هسته پژوهشی مجلس در مورد خط فقر سایر خوشه‌های استانی در تابستان ۹۷ روایت می‌کند که هشت شهرستان‌ بزرگ کشور بعد از شهرستان تهران (با اختلاف قابل توجه ۹۰۰ هزار تومانی)، دارای بیشتری مقدار خط فقر یعنی به میزان یک میلیون ۸۱۰ هزار تومان برای یک خانواده چهار نفره بوده‌اند.

خط فقر سرانه برای این هشت شهرستان بزرگ (خوشه سوم) معادل ۶۷۰ هزار تومان است. نکته جالب توجه آن است که خط فقر خانواده چهار نفره برای این شهرستان‌ها در تابستان ۹۷ نسبت به فصل بهار، ۲۰۰ هزار تومان افزایش داشته است. این شهرستان‌ها، شامل استان‌های کرمانشاه، البرز، قم، تهران، شهرستان مشهد، شهرستان کرمانشاه، شهرستان کرج و شهرستان شیراز هستند.

خط فقر سرانه و خانواده چهار نفره برای استان‌های خوشه دوم به ترتیب معادل ۴۹۳ هزار تومان و یک میلیون و ۳۳۳ هزار تومان در تابستان ۹۷ بوده است. استان‌های اردبیل، خوزستان، خراسان رضوی، فارس، خراسان جنوبی، چهارمحال و‌ بختیاری و کهگیلویه و‌ بویراحمد جز این خوشه هستند.

در نهایت خوشه اول نیز دربرگیرنده استان‌های مرکزی، آذربایجان غربی کردستان، بوشهر، هرمزگان، گیلان، اصفهان، همدان، زنجان، قزوین، مازندران، گلستان، لرستان، سمنان، خراسان شمالی، سیستان و‌ بلوچستان و شهرستان تبریز، شهرستان اصفهان و شهرستان اهواز است. بازوی پژوهشی مجلس خط فقر سرانه و خانواده چهار نفره را در تابستان ۹۷ برای این خوشه به ترتیب معادل ۵۵۱ هزار تومان و یک میلیون و ۴۸۹ هزار تومان بوده است.

هسته پژوهشی مجلس ضمن اشاره به رشد ۲۵ درصدی خط فقر تابستان ۹۷ نسبت به تابستان ۹۶ برای کل کشور، بر لزوم سیاست‌های حمایتی از خانوارهای ایرانی تاکید می‌کند. با این حال، گزارش مذکور ضمن اشاره بر هدفمندی این سیاست‌های حمایتی، از سیاست دولت برای کمک یکسان به خانوارهای با درآمد زیر ۳٫۵ میلیون انتقاد می‌کند و آن را غیرهدفمند می‌داند. این گزارش همچنین سیاست افزایش حداقل دستمزد در طول سال را نیز غیرهدفمند می‌داند.