به گزارش ایران سپید چندی پیش در فراخوانی از مخاطبان روزنامه خواستیم مشکلات خود را در زمینه ارسال مرسولات به ویژه در قالب پست رایگان سکوگرام با ما در میان بگذارند. گفتگوی زیر برای بررسی سکوگرام و مشکلات نابینایان و اداره پست است. محمد احمدی، معاون فنی و بازرگانی شرکت ملی پست ایران پاسخگوی سوالات ماست. 

س: در ابتدا میخواستم در خصوص پست ویژه نابینایان "سکوگرام" و لزوم و دلیل ارائه این سرویس به نابینایان اشاره ای داشته باشید؟ ج: پست اولین نهاد رسمی است که در دنیا برای ایجاد ارتباط بین افراد و ملل مختلف به وجود آمد. از حدود 140 سال پیش با تشکیل اتحادیه جهانی پست،اهداف انساندوستانه ای برای این اتحادیه تعریف شد. این اتحادیه نگاه حمایتی خاصی به برخی از حوزه ها داشت از جمله مطبوعات و نابینایان. در حوزه نابینایان حمایت پست صد درصدی بود و برای اینکه این قشر دسترسی راحت تری به اطلاعات داشته باشد و ارتباطات اجتماعی بیشتری ایجاد کند سکوگرام را به عنوان زیرمجموعه پست نامه ها تعریف کردو ادارات پست کشورها متعهد شدند تا سقف هفت کیلو گرم مرسولات این قشر را در قالب پست عادی به صورت رایگان جا به جا کنند.

س: آیا پست تنها به جا به جایی مرسولات نابینایان در داخل کشور تعهد دارد و معاهده جهانی سکوگرام به بسته هایی که به خارج از کشور ارسال میشوند تعلق نمیگیرد؟ ج: در معاهده سکوگرام محتوای قابل ارسال تعریف می شود اگر محتوا مشمول اقلام خاص ذکر شده در معاهده باشد در قالب سرویس عادی نرخی به آن تعلق نمیگیرد. مگر اینکه اقلامی که برای ارسال آمده باشد غیر از اقلام ذکر شده در این معاهده باشد یا اقلام ویژه نابینایان را بخواهند در قالبی غیر از پست عادی و به صورت رایگان بفرستند که این امکان وجود ندارد.

س: منظورم اقلام نابینایی و در قالب پست عادی است؟ ج: بر اساس  قوانین بین المللی هزینه های پست سکوگرام در داخل و خارج از کشور دریافت نمیشود. البته باید به موارد به صورت مصداقی پرداخته شود چون ممکن است کشور مقصد این نوع پست را نپذیرند.

س: چرا؟ ج: درست است که این معاهده جهانی است اما کشورها در ارتباطشان با یکدیگر ممکن است برخی یا همه اقلام سکوگرام را نپذیرند.

س: برخی از دوستان نابینا عنوان میکنند که ادارات پست تنها مرسولات بریل و نوار کاست را در قالب سکوگرام قبول میکنند و از پذیرش عصای سفید و وسایلی چون لوح فشرده ؛ فلش و هارد سرباز می زنند در حالیکه امروزه نوار کاست دیگر جایی در بین تجهیزات بینایی و نابینایی ندارد و..؟ ج:  : از 5-6 سال پیش شرکت پست سی دی را هم جزو اقلام سکوگرام تعریف کرده است و باید در ادارات پست پذیرفته شود. اقلام دیگر مثل هارد که ارزش مادی دارد و ممکن است در صورت ارسال و احیانا مفقود شدن چالش ایجاد کند باید بررسی و راهکاری برای آن اندیشیده شود اما سی دی که هزینه تمام شده  پایینی دارد منعی برای ارسال ندارد. اگر مشکلات مربوط به سکوگرام زیاد باشد شاید لازم باشد ما دستورالعمل مربوط به این مرسولات را بار دیگر با رعایت نظرات نابینایان بازبینی کنیم و بعد از تطابق با قوانین و مقررات خود ابلاغ کنیم.

س: آیا عصای سفید هم به دلیل ارزش مادیش پذیرفته نمیشود؟ ج: کاربرد عصای سفید با هارد متفاوت است تنها مسئله ای که ممکن است وجود داشته باشد نوع بسته بندی عصا است که آن را در بسته های استوانه ای قرار میدهند وگرنه نباید در ارسال مسئله ای وجود داشته باشد.

س: گاه ادارات منطقه ای پست از پذیرش بسته های نابینایان ممانعت میکنند و آنها را به ادارات مرکزی ارجاع میدهند این به ویژه برای کسانی که مرتبا با پست ارتباط دارد مشکل ساز شده است آیا این کار مجوز قانونی دارد؟ ج: خیر. تمام ادارات باید مرسولات نابینایان را قبول کنند زیرا فلسفه وجودی پست ایجاد دسترسی بیشتر است و در صورت اعلام مشتری قطعا با آن برخورد میکنیم.

س: گاه نیز مرسولاتی که از یک مرکز نابینایی به یک شخص یا مرکز دیگر ارسال میشود پذیرفته میشود اما مرسوله ای که از یک شخص برای شخص دیگری فرستاده میشود را نمیپذیرند؟ ج: این هم تعبیر اشتباهی از دستورالعمل مربوطه بوده است. اگر  محتوا بسته ارسال شده نابینایی و از اقلام ذکر شده در آئین نامه سکوگرام باشد نباید مشکل خاصی در ارسال آن وجود داشته باشد.

س: فلش هم ظرفیتی چند برابر سی دی است و کار را برای فرد نابینا و هم متصدی پست راحت تر میسازد آیا در لیست اقلاممورد قبول سکوگرام قرار ندارد؟ ج: ما باید قوانی را بر اساس نیازهای روز نابینایان مورد بازبینی قرار دهیم. برای مرسولاتی از این دست به نظرم میتوانیم راهکار میانه ای در نظر بگیریم شاید بتوانیم بسته های خاص نابینایان را در قالبی شبیه پست سفارشی بیاوریم یعنی مرسوله را در قالب سکوگرام در نظر بگیریم و یک حق ثبت ناچیز به آن اضافه کنیم چون قوانین به ما اجازه نمیدهند بدون هزینه این کار   را انجام دهیم. به عنوان مثال هزینه خود مرسوله را نگیریم و فقط حق ثبت را بگیریم تا هم خود فرد امکان رهگیری مرسوله اش را داشته باشد و هم ما بتوانیم در قبال ارسال بسته پاسخگو باشیم.

س: گاه اداره ای در قبال ارسال کتاب بریل یا نوار کتاب از فرد نابینا هزینه گرفته است؟ ج: این خلاف است و در صورت اعتراض مشتری به آن رسیدگی میشود.

س: گاه هزینه رفت و آمد به ادارات پست برای استفاده از پست رایگان سکوگرام بیش از هزینه ارسال آن از طریق دفاتر پیشخوان میشود آیا در این دفاتر نمیتوان امکانی برای دریافت بسته های نابینایان فراهم ساخت؟ ج: این دفاتر خصوصی هستند و در قبال دریافت بسته های پستی و بعد از دریافت تمام هزینه مرسوله 30 درصد هزینه از حساب دولت به آنها بازگردانده می شود. نمی توان به راحتی در این بستر راهکاری اندیشید و بر روال کار آنها کنترلی داشت. اما پیک آپ سرویس که در اغلب مراکز استانها برقرار است امکان دریافت مرسوله نابینایان را به صورت رایگان دارد اما برای حمل و نقل سرویس هزینه ای به فرد تعلق میگیرد. شاید بتوان به توافقی رسید که این هزینه  برای نابینایان حداقلی باشد در شهرستانهای کوچکتر هم برای فعال کردن این امکان باید ظرفیت سازی کنیم.

س: مشکل دیگری که وجود دارد این است که گاه بسته هایی که مشخصه نابینایی دارند و آماده پست میباشند دوباره باز و بسته بندی میشوندو به این ترتیب هزینه ای اضافه میشود؟ ج: روش معمول این نیست که بسته لفاف بندی شده مشتری که قواعد پستی در آن رعایت شده باشد دوباره بسته بندی و هزینه ای تحمیل شود. ما برای بسته بندی مرسولات پستی قواعد داریم. در حوزه سکوگرام و سایر حوزه ها که نرخ مخفف دارند باید امکان بازبینی مرسوله فراهم باشد تا بتوانیم از موارد غیر منطبق جلوگیری کنیم.

س: گاه نحوه تحویل مرسولاتی مانند روزنامه ایران سپید که به صورت روزانه برای فرد نابینا ارسال میشود مناسب نیست و به عنوان مثال لای در منزل گذاشته میشود یا درون حیاط پرتاب میشود که امکان خیس یا خدشه دار شدن محتوای روزنامه زیاد است. آیا امکانی برای تحویل مناسبتر روزنامه وجود ندارد؟ ج: اگر در جایی چنین اتفاقی افتاده است من وظیفه خود می دانم عذرخواهی کنم چون رفتار آن مامور ما قابل اصلاح و کنترل است. من قصد توجیه این شرایط را ندارم.  در کشور ما بر خلاف کشورهای توسعه یافته ؛زیر ساخت ارتباطی بین ماموران ما و مردم مناسب نیست. در کشورهای دیگر  صندوق پستی  مناسب وجود دارد و مردم به صورت روزانه به این صندوقها دسترسی دارندو مرسولات پستی در صندوق گذاشته میشوند. در بحث نامه ها و مرسولاتی که با پست عادی فرستاده می شوند ماموران ما وظیفه تحویل مرسوله به گیرنده را ندارند و وظیفه مامور ما این است که بسته را در محل قرار دهد. حال اینکه نامه رسان سلیقه داشته باشد و مرسوله را در جایی بگذارد که در امان باشد و حفظ شود بخشی است که باید نسبت به آن حساسیت بیشتری به خرج دهیم  و در بخشنامه ها بر آن تاکید و نامه رسانها را در مورد این موضوع توجیه کنیم. نداشتن زیرساختهای مناسب دلیل اینگونه اتفاقات است. البته به تازگی سرویس جدیدی را راه اندازی کرده ایم تحت عنوان سرویس عادی با تحویل گواهی شده. این سرویس برای برخی از مطبوعات طراحی شده است که در آن مرسوله به صورت عادی ارسال میشود و در مقصد به شخص گیرنده تحویل داده و امضا گرفته می شود و هزینه مختصری بابت این خدمت تعریف کرده ایم. اگر بتوانیم این زیر ساخت را در اختیار نابینایان هم قرار دهیم شاید برای دریافت برخی از مرسولاتشان با پرداخت هزینه ناچیزی ؛ با مشکلات کمتری روبرو شوند. گرچه در این صورت مسائل دیگری به وجود می آید از جمله اینکه اگر فرد نابینا در محل نباشد تا مرسوله به او تحویل شود چه باید کرد؟ ما آمادگی داریم خدمات جدید را متناسب با نیازهای جدید ارائه دهیم.البته  به تازگی اداره کل امور مشتریان را هم راه اندازی کرده ایم که صدای مشتری را بهتر بشنویم و بتوانیم سریعتر به نیازها پاسخ دهیم.

راضیه کباری