روزنامه «ایران سپید»

دوشنبه 23 مهر 1397

5 صفر 1440

15 اکتبر 2018

سال بیست و دوم شماره 5975

صاحب امتیاز:

خبرگزاری جمهوری اسلامی      

مدیر مسئول: سهیل معینی

سامانه پیامکی: 3000465040

نشانی پستی: تهران- ص.پ. 158755388

تلفن: 84711371

شماره انتشارات: 5-88548892

وبسایت: www.iransepid.ir

پست الکترونیک: iransepid@icpi.ir

روز جهانی عصای سفید را گرامی میداریم. به اطلاع خوانندگان میرساند: روزنامه امروز به شکل ویژه نامه منتشر شده است.

.........عناوین این شماره.......

بیانیه اتحادیه جهانی نابینایان 2

اولویت روز نابینایان، حذف تبعیضهای ناروا 5

تشکلها طرحهای نو و خلاقانه بدهند 8

مدرسه ای کوچک برای دلهای بزرگ 11

نابینایان نمیتوانند سردفتر شوند 15

سومی ایران در بازیهای پارا آسیایی

...........بیانیه اتحادیه جهانی نابینایان به مناسبت روز 15 اکتبر، 23 مهر، روز جهانی عصای سفید

هر ساله تمام نابینایان روز 15 اکتبر را به عنوان روز جهانی عصای سفید جشن میگیرند. نابینایان و تشکلهای آنان با استفاده از این فرصت، جهانیان را هرچه بیشتر در خصوص نابینایی و آثار آن و همچنین در مورد شیوه زندگی افراد دارای آسیب بینایی آموزش میدهند؛ همچنین با استفاده از این فرصت، از موفقیتهای حاصله توسط نابینایان سخن میگویند و از دستاوردهایی خبر میدهند که با کوشش نابینایان نصیب جوامع میشود. روز عصای سفید همچنین فرصتی است برای آگاهی رسانی به جوامع برای شناخت عصای سفید به عنوان سمبل و نشانه زندگی مستقل نابینایان و کمبینایان و در عین حال، نشانه ای از شأن و کرامت افراد دارای آسیبهای بینایی که منطبق است با مفاد ماده 3 پیمان نامه جهانی حقوق افراد معلول که تأکید بر ضرورت رعایت احترام به شخصیت اجتماعی افراد معلول است. روز عصای سفید همچنین منطبق است بر مفاد ماده 9 این پیمان نامه، دال بر ضرورت دسترسی پذیری همه شهرها برای نابینایان و کمبینایان و نیز منطبق است با مفاد ماده 20 پیمان نامه دال بر ضرورت رفع کلیه موانع در برابر تحرک همه جانبه افراد معلول و نیز بند 11 اهداف توسعه پایدار هزاره سوم دال بر دسترسی پذیری همه شهرها و اماکن استقرار جمعیت انسانی برای افراد معلول. اما 15 اکتبر سال جاری (2018) مبتنی است بر شعار ضرورت آموزش مهارت تحرک و جهتیابی با عصای سفید توسط نابینایان و کمبینایان ساماندهی میشود. این آموزش به این دلیل مورد تأکید قرار میگیرد که تضمین کننده تحرک مستقل افراد نابینا و کمبینا و حضور آنها در هر مکان دلخواه و متعاقب آن، تضمین کننده مشارکت مؤثر اجتماعی افراد نابینا و کمبینا است. علیرغم اهمیت توصیف شده عصای سفید در امکانپذیری تحرک ایمن و مستقل افراد نابینا و کمبینا، یکی از مهمترین چالشها در برابر این افراد و در اکثر کشورهای در حال توسعه گرایی این عصاها برای اکثریت نابینایان نیازمند است. لذا وظیفه دولتهاست که منابع لازم را هم جهت دسترسی نابینایان و کمبینایان به عصای سفید با کیفیت تأمین کنند و هم امکان آموزش استفاده کنندگان از عصای سفید در زمینه چگونگی تحرک و جهتیابی نابینایان با کمک عصای سفید. مشکلات نابینایان و کمبینایان حتی با داشتن این امکان اساسی و ضروری تحرک در سطح جامعه تمام نمیشود، زیرا این افراد با موانع بسیار فرا روی حرکت آزادانه و مستقلشان در سطح شهرها رو به رویند؛ موانعی مانند عدم ایمنی محیطی برای نابینایان و کمبینایان و عدم نشانه های محیطی قابل لمس و تشخیص با عصا جهت کمک به تردد ایمنتر افراد نابینا. از همین رو اتحادیه جهانی نابینایان از کلیه 190 کشور عضو، خواهان تدوین برنامه های اجرایی ملی به آنها و به این ترتیب زمینه ساز تحقق مشارکت همه جانب شهروندان نابینا و کمبینای کشورهای عضو در مسیر توسعه پایدار این کشورهاست.

............چاووش

* اولویت روز نابینایان، حذف تبعیضهای ناروا: در آغاز، روز جهانی عصای سفید را تهنیت گفته و بدین وسیله تلاشهای فردی و جمعی افراد آسیبمند بینایی کشورمان را ارج گذاشته و بر ضرورت ارتقای بیش از پیش جایگاه اجتماعی نابینایان و کمبینایان تأکید میکنیم. سال گذشته سال کامیابی و موفقیت شهروندان معلول ایران عزیز از جمله آسیبدیدگان بینایی بود. با تأکید بر اینکه در کسب این موفقیت بزرگ و تاریخساز، یعنی تصویب قانون حمایت از حقوق معلولان، نابینایان، به ویژه مدیریت شبکه چاووش نقش بی بدیلی داشت. بیش از آنکه از نقش خود به عنوان تبلیغ این اثرگذاری خوشنود باشیم، از این بابت خوشحالیم که به جامعه، از جمله جامعه بزرگتر معلولان کشور اثبات کرده ایم که نابینایان به پشتیبانی تحصیلات خود در مقاطع حساس پیشران بهبود زندگی همه معلولان کشور بوده اند؛ اما این موفقیت تا زمانی که تمام مواد و دستآوردهای به تمامی اجرا نشوند، هنوز تصویر کلی یک موفقیت است. کار به پایان نرسیده، بلکه شروع شده است و همه تشکلها از جمله انجمنهای نابینایان باید تمام توش و توان خود را صرف تحقق همه جانبه قانون حمایت از حقوق معلولان نمایند. تا شیرینی این کامیابی تا چند سال آینده در همه گوشه و کنار جامعه معلولان لمس شود. اما گذشته از این موفقیت کلی، ما نابینایان نیز در حوزه اختصاصی خود اولویتها و اهدافی داریم. مهمترین اولویت شبکه چاووش و به باور ما همه تشکلهای نابینایان کشور باید حذف تبعیضهایی باشد که به طور پنهان و آشکار حقوق ما شهروندان آسیبمند بینایی را محدود میکنند. تبعیضهایی مانند نقض سهمیه سه درصد استخدامی نابینایان در دستگاههای دولتی به بهانه اعمال ضوابط اختصاصی دستگاههای استخدام کننده یا توسل به ضوابط کمیسیونهای پزشکی که در بسیاری موارد ناروا، غیر علمی و صرفاً پوششهایی برای پنهان کردن تعصبهای تصمیمگیران این دستگاهها مبنی بر ناتوانیهای این دستگاهها از احراز برخی مشاغل مانند معلمی است. اگر به دلیل تلاش جمعی فعالین حقوق مدنی معلولان، قوانین حمایتی تصویب میشوند، تعصبهای فکری عقبنشینی کرده، اما خود را پشت اعمال ضوابط اجرایی مخفی میکنند. محرومیت نابینایان و کمبینایان از نامزدی نمایندگی مجلس همچنان از بارزترین تبعیضهای حقوقی علیه این شهروندان است. به نظر میرسد تبعیضهایی در ورود نابینایان و کمبینایان به برخی رشته های دانشگاهی در راه است که باید با هوشیاری مراقب این عامل جدید تضییع حقوق نابینایان بود. اولویت دیگر، رفع موانع تولید منابع اطلاعاتی، از جمله کتب و نشریات است که باید این محدودیت زیر بنایی را رفع نمود. قطعاً ایمنسازی تردد بیش از گذشته باید در دستور کار تشکلها قرار گیرد که تدوین آیین نامه جدید فعالیت ستادهای مناسبسازی کشور محور این فعالیت است. آنچه مسلم است، آن است که دومین برنامه اجرایی برای تحقق این اهداف، خود اولویت یکِ همه تشکلهای نابینایان کشور است. 

............گزارش خبری

* تشکلها طرحهای نو و خلاقانه بدهند. مراسم گرامیداشت روز جهانی نابینایان در استان تهران با حضور معاون توانبخشی سازمان بهزیستی، مسئولان بهزیستیهای شهرستانهای استان تهران و انجمنهای فعال در زمینه نابینایان برگزار شد. در این جلسه بیاتنژاد، ریاست بهزیستی استان تهران گفت: فعالیت در قالب انجمنها بهترین مسیری است که مطالبات به حق جامعه هدف را طرح میکند. اگر انجمنها قدرت مانور بیشتری بیابند، قطعاً قدرت چانه زنی سازمان بهزیستی در دولت بیشتر خواهد شد. در ادامه مینو یثربی، ریاست مجتمع توانبخشی خزانه و از قدیمیهای سازمان بهزیستی به این اشاره کرد که اگر فرصتهای مناسب برای نابینایان فراهم شود، در بسیاری از جاها جلوتر از ما و بالاتر از ما گام بر میدارند و ما میتوانیم از توانمندیهای آنها بهره مند شویم. آقای اعتماد، از مؤسسه عصای سفید نیز گفت: امروز باخبر شدیم طبق اعلام بانک مرکزی، به مناسبت روز جهانی نابینایان، از این پس در همه شعب بانک ملی، باجه ای به نابینایان اختصاص خواهد یافت که این دستاورد بزرگی برای ماست. آقای معینی، مدیر عامل انجمن باور نیز دیگر مسئول در تشکلهای نابینایان بود که ضمن اشاره به تصویب قانون حمایت از حقوق معلولان در سال گذشته گفت: در تصویب این قانون نابینایان سهم بزرگی داشته اند. نابینایان باید بخشی از دانش خود را در راه بهبود زندگی همنوعان خود هزینه کنند. در بخش دیگری از جلسه دکتر نظمده، مدیر کل دفتر توانمندسازی سازمان بهزیستی از تشکلهای نابینایان خواست طرحهای خلاقانه، نو و مبتنی بر توانمندسازی خود را به سازمان بهزیستی ارائه دهند و افزود: ما قطعا از این گونه طرحها حمایت خواهیم کرد. معاون توانبخشی سازمان، اما به عنوان آخرین سخنران با اشاره به انجمنهای فعالی که در زمینه معلولان فعالیت دارند، گفت: کسانی از کمکهای سازمان بهزیستی برخوردار خواهند شد که طرحی برای توانمندسازی معلولان داشته باشند.

......گزارش ویژه

 * مدرسه ای کوچک برای دلهای بزرگ: تاریک، سرد، بزرگ. مثل زندان شائوشنگ. این تصوری بود که قبل از بازدید مدرسه نابینایان عبد العظیم داشتم. کلاً نام مدرسه آدم را یاد "اجباری" می اندازد؛ چه برسد که دنبالش هم نابینایان باشد. آن وقت که با شنیدن این اسم حس رفتن به تبعیدگاه به آدم دست میدهد. اما چیزی که ما دیدیم، روشن، گرم و کوچک بود. جایی که ابتدای سالن اصلیش از دست راست به اتاق مهمان و از چپ به دفتر مدیر مهربان، خانم سیری ختم میشد. از این جهت به این نکته اشاره کردم که معمولاً اگر بخواهی در سالنی دنبال مدیر بگردی، باید خیلی راه طی کنی. اما خانم سیری کاملاً در دسترس بود. مدرسه خیلی جمع و جور بود؛ 12 کلاس داشت با چند کلاس اضافه مثل اتاق کامپیوتر و مطالعه و... که کلاً با 20 اتاق غائله ختم میشد. حیاط هم که خیلی کوچولو بود. ساختمان از بیرون مستطیل بود و از داخل L شکل بود. ال شکل بودن، یعنی مستطیلی که یک طول و یک عرض نداشته باشد. این قسمتهایی بود که ما دیدیم و متوجه نشدیم آن ضلعهای مغفول ساختمان به چه چیزی اختصاص داشت. خانم فاطمه سیری از سال 70 مدیر این مدرسه است؛ او ابتدا معلم بود و طی سالها پس از طی سلسله مراتب کاری و اداری به سمت مدیریت رسیده است. او در پاسخ به اینکه این مدرسه چه پایه هایی دارد، به ما توضیح داد: مدرسه ما مجتمع آموزشی است و همه پایه ها و مقاطع تحصیلی را دارد. ما در مقطع پیش دبستانی 4 دانشآموز پایه اول، 6 دوم، 8 سوم، 4 ششم و هفتم، 6 هشتم، 4 دهم و دوازدهم 5 نفر داریم. واضح است که در برخی مقاطع دانشآموز نداشتیم که برایشان کلاس تشکیل ندادیم. ما یک کلاس چند معلولیتی هم داریم که 3 دانشآموز دارد. همچنین باید اضافه کنم ما کلاس چند پایه که معمولاً در مدارس استثنایی شایع است، نداریم. خانم سیری در توضیحاتش به کلاسهای مهارتآموزی اشاره کرد و گفت: ما آموزش مهارتهای زندگی را از مقطع ابتدایی همراه با آموزش دروس آغاز میکنیم. مهارتها و رفتارهایی مانند پوست کندن میوه، چاقو دست گرفتن، نحوه درست لباس پوشیدن و.... از آنجا که زنگ هنر در مدارس عادی در هنر نقاشی خلاصه میشود و اگر میخواستیم مثل دستور العمل رفتار کنیم عملاً این زنگ در مدرسه ما تلف میشد، از همکاران نابینا کمک گرفتیم. ما از همکارانی که قالیبافی، مروارید دوزی و... در مدارس دیگر بلد بودند دعوت کردیم و یک دوره آموزش برای معلمان در این مدرسه برگزار کردیم. آموزگاران این فنون را فرا گرفتند و به بچه ها هم آموزش دادند و میدهند. نظر خانم سیری را در مورد تلفیق بچه ها در مدارس عادی پرسیدم. این سؤال را از آن جهت پرسیدم، اول آنکه این مدرسه در ناحیه دو شهر ری قرار دارد و هر کس از این ناحیه گذر کرده، میداند که حد اقل ده مدرسه دخترانه بهم چسبیده قرار دارد و عملاً بچه ها مشکلی در رفت و آمد نخواهند داشت و دوم آنکه بحث فراگیر سازی چند سالی است که در مدارس استثنایی باب شده؛ به این شکل که مدارس معلولان صادر کننده دانشآموز به مدارس عادی هستند و روز به روز کوچک میشوند. خانم سیری در پاسخ گفت: من شخصاً یکی از طرفداران این طرح هستم و امیدوارم زیرساختهای این طرح برای حضور بچه ها در تمام مدارس عادی ایجاد شود. متأسفانه این طرح در حد کلام فراگیر است و نیاز به ملزومات زیادی دارد. یکی از این الزامات، معلم رابط آگاه و تمام وقت است که در حال حاضر خیلی از مدارس تلفیقی کمبود معلم دارند. در مورد رفت و آمد هم جا دارد از شهرداری تشکر کنم که یکی از مشکلات اصلی ما را حل کرد. بی شک اگر سرویس بچه ها رایگان نبود، خیلی از دانشآموزان ما از تحصیل باز میمانند. پس از توضیحاتی که خانم سیری داد به سراغ برخی از بچه ها رفتیم و با آنها گپ زدیم. البته دانشآموزان چون در مقاطع پائین بودند و هنوز نمیتوانستند بریل بخوانند زیاد با روزنامه ایران سپید آشنایی نداشته و مثل همه دانشآموزان عادی عاشق فضای مجازی بودند.

............گزارش

نابینایان نمیتوانند سردفتر شوند. مثل خیلیها که از تحصیل در رشته حقوق به دنبال شغل وکالت هستند، نبود؛ او دوست داشت متفاوت از همنوعانش عمل کند و کاری کند که جزو اولینها باشد. میخواست اولین سردفتر اسناد رسمی نابینا باشد که قد علم میکند، اما شرایط این اجازه را به او نمیدهد. مجید شهباز، کارشناس نابینای رشته الهیات و فقه و مبانی حقوق سالهاست به هر دری میزند تا راهی برای نیل به آرزوی دیرینه اش بیابد، همچنان پشت درهای بسته منتظر مانده است: «دوست داشتم در رشته حقوق قبول شوم، اما متأسفانه این اتفاق نیفتاد و در رشته الهیات، گرایش فقه و مبانی حقوق قبول شدم؛ امروز عنوان این گرایش کمی تغییر کرده و به فقه و حقوق اسلامی موسوم است. با تحقیقاتی که کردم، فهمیدم که فضای علمی این رشته شباهت های زیادی به حقوق دارد و آینده شغلی فارغ التحصیلانش هم مشابه کارشناسان رشته حقوق است. به همین علت تحصیل در این رشته را شروع کردم و موفق به اخذ مدرک کارشناسی شدم و به دنبال عملی شدن آرزویم، کسب پروانه سردفتری رفتم. فکر میکردم نابینایان هم میتوانند این مجوز را اخذ کنند؛ مثل اخذ پروانه وکالت. با پرس و جوهایی که از مراجع ذیصلاح کردم، فهمیدم که برعکس وکالت، نابینایان نمی توانند مجوز سردفتری را اخذ کنند؛ چون نابینا هستند و نوع معلولیتشان اجازه نمی دهد که مثلاً اسناد اصلی را از جعلی تشخیص دهند. تازه متوجه شدم چرا فارغ التحصیلان نابینای رشته حقوق تمایلی به کسب مجوز سردفتری ندارند.» اینجا یک سؤال مطرح میشود: آیا ممنوعیت نابینایان از کسب مجوز سردفتری مبنایی قانونی دارد یا بر اساس استدلال عقلی این ممنوعیت ایجاد شده است؟ محسن مرادی، مدیر کل اسناد و سردفترهای سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در گفتگوی کوتاه با ما، بر اساس یک استدلال عقلی میگوید که فعلاً این امکان برای نابینایان وجود ندارد که بتوانند مجوز سردفتری را کسب کنند: «کار اسناد و سردفتری کار خیلی حساسی است؛ مثل کار خلبانی و حتی رانندگی اتومبیل. طبیعی است که نابینایان نمیتوانند کار خلبانی یا رانندگی اتومبیل را انجام دهند. اولین و مهمترین کاری که سردفتر باید انجام دهد، احراز هویت متعاملین است. خب عزیز نابینایی که علاقمند کسب مجوز سردفتری است، چگونه میتواند هویت متعاملین را احراز کند؟ الآن که ما به سامانه ثبت احوال وصلیم و همه مدارک باید الکترونیکی باشند، با کارتهای ملی قدیمی مراجعین مواجهیم؛ حتی عکس امسال صاحبان مدارک قدیمی با عکس سالهای قبلشان متفاوت است. بنابر این سردفتر باید با چشم بتواند این تفاوت را تشخیص دهد. با این که تمام این امور کنترل میشود و با وجودی که ما به پایگاه اطلاعات هویتی ثبت احوال وصلیم، باز در مواردی میبینیم جعلی اتفاق افتاده و شخصی به جای دیگری سندی تنظیم کرده و دردسرهای زیادی برای سردفتر درست کرده و کار را به دادگاه کشانده است.» مرادی در تکمیل توضیحات خود و در استدلالی که میکند، از ماده ۶۴ قانون ثبت اسناد سخن میگوید: «در ماده ۶۴ قانون ثبت اسناد آمده است: در صورتی که طرفین معامله یا یکی از آنها نابینا، ناشنوا یا بیسواد باشند، علاوه بر معرفین هر یک از اشخاص مذکور، یک نفر از معتمدین خود را باید حاضر نمایند. یعنی حتی وقتی این افراد قصد تنظیم سند دارند، باید یک نفر را به عنوان معتمد همراه خود داشته باشند تا گواهیها و اسناد را برایش بخواند تا او تأیید کند و در نهایت سند را امضا کند یا انگشت بزند.» مرادی به اولین نکته ای که مطرح کرده، باز میگردد و میزان اهمیت کار سردفتر را مجدداً تأکید میکند: «اول هم گفتم که کار سردفتر خیلی حساس و مهم است؛ قاضی بر اساس سندی که سردفتر تأیید کرده حکم صادر میکند و خلاف آن سند از نظر قانونی مسموع نیست. بنا بر این سندی که در یک دفتر اسناد رسمی تنظیم شده، باید محکم و قوام یافته باشد و هیچ خدشه ای به آن وارد نشود. علاوه بر احراز هویت، موارد دیگری مثل تطبیق سند اصلی با سند جعلی و کنترل تمام اسنادی که متعاملین ارائه میدهند هم مطرح است که به اندازه احراز هویت متعاملین مهم هستند.» در قانون ثبت اسناد به طور مصرح به ممنوعیت نابینایان از کسب مجوز سردفتری اشاره نشده است؛ نکته ای که مرادی هم تأیید میکند، اما در توضیحاتش استدلال عقلی را بیان میکند: «در قانون به طور مصرح نداریم که نابینایان نمیتوانند مجوز سردفتری را اخذ کنند، اما بر اساس ماده ۶۴ قانون ثبت اسناد که اشاره کردم، وقتی یک یا طرفین معامله در صورت نابینا بودن باید فرد معتمدی به همراه داشته باشند، بر اساس مفهوم این ماده چطور چنین فردی میتواند کار سردفتری را انجام دهد. در واقع من بر اساس این ماده، دلیل عقلی آوردم.» مدیر کل اسناد و سردفترهای سازمان ثبت اسناد و املاک کشور بر این هم تأکید میکند که وجود دستیاری تحت عنوان دفتریار هم نمیتواند کمک زیادی به کار سردفتر کند: «مسئولیت حقوقی دفتر اسناد با سردفتر است. در واقع محاکم قضایی سردفتر را میشناسند، نه دفتریار. حتی در ماده ۲۳ قانون دفاتر آمده است که سردفتر مسئول کلیه امور دفترخانه است. دفتریار مسئول اموری است که سردفتر در حدود مقررات به او ارجاع داده است. این نکته را هم اضافه کنم که الآن ما در ایران چیزی به نام دفتریار داریم؛ این مسئولیت در نظامهای حقوقی دنیا منسوخ شده است. در واقع نظام حقوقی مثل رومی-ژرمن که حقوق نوشته ما هم بر اساس آن نظام حقوقی است، این مسئولیت را حذف کرده است. اتفاقاً یکی از موانع ما در الحاقمان به اتحادیه جهانی سردفترها، داشتن دفتریار است.» در یک کلام، ابر و باد و مه و خورشید و فلک در سراسر دنیا، در کارند تا فرصتها و موقعیتها برای شهروندان نابینا، با دیگر شهروندان برابر شود. نابینایان ایران چیز زیادی نمیخواهند؛ تنها خواسته شان این است که مسئولان و اقشار جامعه آنها را جدا از خود نبینند؛ شاید این خواسته در نظر عموم یک خواسته عادی تلقی شود، اما همین خواسته به ظاهر عادی برای نابینایان اهمیت زیادی دارد. شهروندانی که در روز جهانی موسوم به آنها، چشم انتظار از بین رفتن نگاههای تبعیضآمیز هستند.

.........ورزشی

* سومی ایران در بازیهای پارا آسیایی. در پایان بازیهای پارا آسیایی ۲۰۱۸، کاروان "خودباوری و امید" ایران در رده سوم جدول مدالی قرار گرفت که این بهترین رتبه ایران در ادوار بازیهای پارا آسیایی است. ایران با ۵۱ مدال طلا، ۴۲ نقره و ۴۳ برنز در رده سوم جدول مدالی قرار گرفت. ایران در این دوره از بازیها فراتر از پیشبینیها عمل کرد و نه تنها یک پله صعود داشت که حتی برای رده دومی نیز با کره جنوبی رقابت کرد، اما در نهایت تنها با ۲ مدال طلا کمتر از کره جنوبی در رده سوم ایستاد. این بهترین جایگاه ایران در ادوار بازیهای پارا آسیایی است. چین با ۱۷۲ مدال طلا، ۸۸ نقره و ۵۹ برنز و کره جنوبی با ۵۳ مدال طلا، ۴۵ نقره و ۴۷ برنز در رده های اول و دوم ایستادند. ژاپن با ۴۵ طلا، ۷۰ نقره و ۸۳ برنز در رده چهارم ایستاد که ایران بالاتر از ژاپن در رده سوم قرار گرفت. عملکرد ورزش نابینایان در گزارشهای بعدی بررسی خواهد شد.