گزارش« توانش» از تشکیل فراخوان سراسری تصویب لایحه حمایت از حقوق معلولان
فراخوان فریاد جمعیت خاموشسمیه افشین فر: طبق آمار اعلام شده سازمان بهداشت جهانی حدود ١١ درصد جمعیت کشورهای رو به توسعه را افرادی با درجه ای متفاوت از معلولیت های مختلف تشکیل می دهند. ایران به دلایل زیاد از جمله : ازدواجهای فامیلی، تصادفات، سوانح حین انجام کار، بلایای طبیعی، بیماری، سکته و کهنسالی جزو یکی از معلول خیزترین کشورهای دنیا است. |
به گزارش ایران سپید در سال ٨٣ قانون جامع حمایت از حقوق معلولان مطرح و تصویب شد، اما بهدلیل عدم پیشبینی اعتبارات و ضمانت اجرایی هیچوقت تمامی بندهای آن بهطور کامل اجرا نشد. بعد از ١١سال در سال ٩٤ دولت آقای روحانی بررسی لایحه را به اجرا گذاشت و لایحه دوباره به مجلس نهم فرستاده شد، متأسفانه مجلس بدون رأی در صحن علنی لایحه را به شورای نگهبان فرستاد و شورای نگهبان برای بار دوم با گرفتن ایرادهای اصولی لایحه را برای بررسی مجدد به مجلس برگرداند. در تاریخ دوم شهریورماه سال 95 گروهی از معلولان جلوی مجلس شورای اسلامی جهت اعتراض به عدم بررسی و تصویب لایحه تحصن کرده و با نمایندگان محترم جلسهای برگزار کردند که قول همکاری و مساعدت داده شد اما یک هفته بعد 131 نفر از نمایندگان رأی به خارج شدن لایحه از دستور کار مجلس دادند. بعد از خارج شدن لایحه از دستور کار مجلس، معلولان دچار ناامیدی مضاعف از عدم همراهی مسئولان شدند و به فکر راه حلی برای این مشکل افتادند. چاره اندیشیده شده منتج به تشکیل فراخوان در آبان ماه 95 شد. بهروز مروتی که 44 ساله و به دیستروفی شدید عضلانی مبتلاست جرقه اولیه تشکیل فراخوان از سوی او زده شده است و تاکنون 5 هزار و 200 نفر از افراد دارای معلولیت یا خانوادههای آنها به فراخوان سراسری پیگیری و تصویب لایحه حمایت از حقوق معلولان پیوستهاند. مروتی در مورد ایده اولیه تشکیل فراخوان میگوید: «فکر تشکیل فراخوان کمی پیچیده است، دوم شهریور۹۵ تحصنی را جلوی مجلس شورای اسلامی با حضور معلولان ترتیب دادیم که موفق نبود اما توانستیم به مجلس برویم و با چند نفر از نمایندهها از جمله آقای مطهری و تاجگردون و سلمان خدادادی در مورد لایحه صحبت کردیم، نظرشون مساعد بود منتها هفته بعدش که لایحه در دستور کار مجلس قرار گرفت ۱۳۱ نماینده رأی منفی دادند و لایحه از دستور کار خارج شد. مدتها از این موضوع گذشت تا کارگردان مستند زندگی من بعد از مصاحبهای به من گفت میتونی صدای بقیه معلولان باشی، همین جرقه باعث شد گروه تشکیل دادم و بعد به پیشنهاد دوستان آن را به فراخوان تبدیل کردم. یک سال گذشته برای نخستین بار در خیلی از شهرها، بعد از امضای متن فراخوان از خود افراد دارای معلولیت خواستیم که این نامهها را به نمایندگان شهرشان در مجلس برسانند و در راه آگاهسازی آنها نسبت به حقوق افراد دارای معلولیت در جامعه بکوشند که این اقدام از سوی بچهها انجام شد و در تهران نیز نامه به دست خانم ساعی رئیس فراکسیون معلولان رسید. امسال هم باز از اعضای فراخوان خواستهایم متن فراخوان را به اطلاع نمایندگان محترم شهرشان برسانند البته در تهران هم به تک تک نمایندگان ارسال خواهد شد.» مروتی در ادامه با بیان اینکه در خانواده معلول خیزی زندگی میکند و هفت نفر از اعضای خانوادهاش دچار معلولیت هستند، میگوید: «ما سه برادر مبتلا به دیستروفی عضلانی شدید هستیم متأسفانه پدر و مادرم نیز به دلیل اینکه سالها در کار رتق و فتق امور ما بودند مبتلا به مشکلات شدید جسمی و حرکتی شدهاند از طرف دیگر همسر من و یکی از برادرانم نیز با معلولیت درگیرند همه اینها نشان میداد که ما از نزدیک تمام مشکلات افراد دارای معلولیت را با گوشت و خونمان لمس کردهایم و تصور من و بسیاری از افراد دارای معلولیت این است که تصویب و اجرای لایحه حمایت از حقوق معلولان میتواند تا حدودی از بار مشکلات افراد دارای معلولیت و خانوادههای آن کم کند چرا که معتقدیم سازمان بهزیستی به تنهایی از پس همه حوزههای تحت پوششاش بر نمیآید و تصویب این لایحه میتواند بهعنوان بازوی کمکی سازمان بهزیستی هم عمل کند. » مروتی معتقد است بدون خود معلولان هیچ اتفاقی نیفتاده و نخواهد افتاد به همین خاطر است که میگوید: خود معلولان باید وارد کار شوند که هم حضور اجتماعیشان را تثبیت کنند و هم با ایجاد فعالیتها و حرکتهای مدنی در راه احقاق حقوقشان تلاش کنند. تا وقتی مطالبه گری عالمانه و با برنامه مبتنی بر آگاهی از حقوق مدنی و بینالمللی و مستمر صورت نگیرد هیچ اتفاقی نخواهد افتاد. تجربه کشورهای موفق در زمینه حقوق افراد دارای معلولیت نیز کاملاً گویای این نکته است که در آن کشورها نیز خود افراد دارای معلولیت وارد کار شدهاند و امورشان را به دست گرفتهاند.
از مروتی میپرسم بهتر نیست به جای حرکت شخصی این امر را هم به انجمنهای غیردولتی متولی امور معلولان میسپردید شاید این حرکتها نوعی تک روی قلمداد شوند؟ وی در پاسخش به فعالیتهای انجمنهای افراد دارای معلولیت در کشورهای توسعه یافته اشاره میکند و میگوید: « در کشورهای توسعه یافته انجمنها صدای افراد جامعه هدفشان هستند و مسائل و مشکلات جامعه هدفشان را مطالبه و پیگیری میکنند و جامعه هدف هم از آنها حمایت و پشتیبانی میکنند و خب وضع رفاهی آنها را هم میشود دید و مقایسه کرد. در اینجا متأسفانه بجز چند انجمن محدود که فعالیتشان را مربوط به امور کلی و کلان کردهاند بقیه انجمنها تنها به دادن خدمات حمایتی جزئی مثل دادن سبد کالا یا بردن اعضا به اردوهای تفریحی بسنده کردهاند و وارد حوزههای کلان نمیشوند، مسأله دیگر این است که متأسفانه بسیاری از انجمنها و تشکلهای مربوط به افراد دارای معلولیت خودشان را ملزم به پاسخگویی به جامعه هدفشان نمیدانند و اصلاً برنامهای هم برای توانمندسازی یا مشارکت اجتماعی افراد دارای معلولیت ندارند.» مروتی که خود را نگهبان فراخوان میداند از حمایت افراد و گروههای مختلف از فراخوان خبر میدهد و میافزاید: تا به امروز مسئولان سازمان بهزیستی، مدیرعامل تشکلهای معلولان سراسر کشور، بسیاری از هنرمندان و چهرههای فرهنگی از فراخوان سراسری پیگیری و تصویب لایحه حمایت از حقوق معلولان حمایت مادی و معنوی خود را اعلام کرده اند، حدود ۲۰ نفر از نمایندههای مجلس در فراخوان حضور دارند از جمله آقای دکتر محمود صادقی،آقای پژمانفر،خانم ساعی،آقای مختار و.... البته در راه اعتلای این فراخوان دست تک تک افراد جامعه را میفشاریم و امیدواریم با فراگیری این فراخوان صدای بزرگترین اقلیت جامعه که همان افراد دارای معلولیت است را به گوش نمایندگان مجلس برسانیم در این راه از همه میخواهیم که با اطلاعرسانی در جهت فرهنگسازی و اشاعه فراخوان بکوشند.
نیم نگاه
نماینده محترم مجلس شورای اسلامی
موضوع: درخواست تسریع در تصویب لایحه حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت
با اهدای سلام و احترام
همانطور که استحضار دارید مسائل حوزه افراد دارای معلولیت متنوع، متعدد و مختلف است. هر چند سازمان بهزیستی کشور و سایر نهادهای مرتبط با تلاش و جدیت بیشتری نسبت به گذشته در این خصوص همت گذاشتهاند و عملکرد بهتری ارائه دادهاند لیکن به دلایل مختلفی از جمله محدودیت های مالی و فزونی تقاضا، فشار تورم و افزایش قیمت ها، تخصیص بهینه منابع صورت نگرفته و افراد نیازمند و دارای معلولیت همچنان درگیر و دار مشکلات: اشتغال، مسکن، تحصیل، مناسبسازی ،دسترسپذیری حمل و نقل، درمان توانبخشی و ازدواج بوده و گشایش محسوسی در روند زندگی آنها مشاهده نمیشود. از سویی دیگر هر گونه اقدام سازمانی و هزینه کرد باید مبتنی بر مجوزهای قانونی صورت پذیرد. از اینرو لایحه جدید حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت تدوین و در سال 1394 به مجلس شورای اسلامی ارائه شد و پس از طی مراحلی از شورای نگهبان برگشت داده شد. از آن تاریخ تاکنون به رغم ضرورت تسریع در تصویب هنوز مسکوت مانده است. بنابراین ما افراد دارای معلولیت با درک عمیق از مسائل این حوزه (دستگاههای متولی و منابع موجود) و با توجه به این نکته که دولت محترم نقش خویش را با ارائه لایحه به مجلس ایفا نموده درخواست داریم تا نمایندگان شریف ملت هم نسبت به اقدام برای در دستور کار قرار گرفتن لایحه و تصویب هر چه سریع تر مساعدت لازم را مبذول فرمایند. بدیهی است هر روز تأخیر در بررسی و تصویب آن، زندگی میلیونها فرد دارای معلولیت و خانواده هایشان در سراسر کشور را با مشکلات مضاعفی مواجه خواهد کرد.