امید هاشمی: نشستنِ نابینایان پای رایانه این روزها دیگر به یک امر کاملاً طبیعی تبدیل شده است. تا وقتی که کاربر رایانه صرفاً با ویندوز و متعلقاتش مواجه است، تقریباً مشکل خاصی هم برای کار با رایانه وجود ندارد. مگر در مواقع خاص که آن هم غیر قابل اجتناب است. مشکل اصلی وقتی آغاز میشود که یک نابینا بخواهد از ابزاری به نام اینترنت استفاده کند. Captcha، نام غول بزرگی است که سر راه وبگردهای نابینا قرار میگیرد و کار را برایشان بغرنج میکند. این تکنولوژی با آغاز هزاره سوم پا به عرصه اینترنت گذاشته و قرار است به وسیله آن انسان از ربات تمیز داده شود. عکسهایی پر از زواید تصویری نمایش داده میشود که حروف یا اعدادی در دل آن نوشته شده و این فقط مغز انسان است که قادر به تحلیل و استخراج آن حروف و اعداد از دل زواید است. بنا بر این، صفحه خوانها هم از خواندنِ این نویسه ها ناتوانند. تا سال ۲۰۰۹، به این نوع از موانع که بر میخوردیم، چاره ای نداشتیم جز این که مسیرمان را عوض کنیم، یا از کسی بخواهیم تا محتوای تصویر را برایمان بخواند اما در این سال سرویسی به راه افتاد با نام «Solona». عکسی از صفحه ای که معما در آن قرار داشت میگرفتیم و به کمک نرم افزار مربوطه آن را برای افرادی که داوطلبانه برای solona کار میکردند، میفرستادیم تا برایمان حلشان کنند. این سرویس با همه اشکالاتش، تا مدتها کار ما را راه می انداخت تا این که معلوم نشد چرا و چگونه، از کار افتاد و دیگر هم احیا نشد.

«Webvisum»، دیگر سرویسی بود که مدتها کار ما را در این حوزه راه می انداخت. البته با این محدودیت که این افزونه فقط بر روی مرورگر Firefox قابل نصب بود. حالا اما یک به روزرسانی در سیستم امنیتی Firefox باعث شده این افزونه به کلی از کار بیافتد. البته کسانی که زیاد در قید و بند امنیتِ بیشتر و افزونه های تازه تر نباشند، میتوانند نسخه های قدیمیتر را نصب کنند. اما این روش هم معلوم نیست تا کجا پاسخگوی نیاز کاربران خواهد بود. باید به دنبال روشی بود که پایدار و مطمئن باشد.

«Captcha be gone»، یکی از روش هایی است که با آغاز سال ۲۰۱۷ در فضای وبسایتهای نابینایی مطرح شده است. این افزونه که البته دیگر رایگان هم نیست و شاید همین میتواند شرط بقا و اطمینانش باشد، محدودیت Webvisum را ندارد و علاوه بر firefox، بر روی IE و Chrome هم نصب میشود. «Christopher Toth»، طراح این برنامه وعده داده که افزونه های مخصوص مرورگرهای مبایلی هم به زودی عرضه شود. این برنامه قادر است صفحه را بگردد و معما را پیدا کرده و ظرف چند ثانیه حل کند. علاقمندان میتوانند با پرداخت ماهانه ۳ و سالانه ۳۳ دلار، از امکانات این برنامه با خیالی آسوده استفاده کنند. کسانی هم که در پرداختهای ارزی دچار مشکل باشند میتوانند با جستجو در اینترنت شرکتهایی را پیدا کنند که در به دست آوردن کارتهای اعتباری، راهنماییشان کنند.