به گزارش ایران سپید حضرت محمد(ص) در 27 رجب از طرف پروردگار رسالتی سنگین را برای هدایت مردم بر عهده گرفتند. بدین سان محمد امین(ص) به عنوان آخرین فرستاده حق انتخاب شدند تا مسیر مستقیم و درست را به جهانیان نشان دهند. روایت های اسلامی و پژوهش های تاریخی حکایت از آن دارد که پیش از برگزیده شدن پیامبر اکرم(ص) به نبوت، دین های مختلف الهی، نوید آمدن پیامبر خاتم(ص) را بشارت داده بودند. همچنین در کتاب های آسمانی تورات و انجیل در ارتباط با مبعوث شدن ایشان، مطالبی وجود دارد و به برخی از ویژگی های رسول اکرم(ص) و یاران آن بزرگوار اشاره شده است.

پیامبر گرامی اسلام(ص) در دورانی به پیامبری برگزیده شدند که جهل و نادانی بر بشر سایه افکنده بود و نه تنها شبه جزیره عربستان بلکه بسیاری از سرزمین های دیگر در گمراهی به سر می بردند. در آن روزگار آیین و سنت های ناپسند و غیراخلاقی رواج یافته و ثروت اندوزی و تفاخر فراون شده بود. نظام برده داری و تبعیض های اجتماعی از قانون های موجود در نظام سیاسی حاکم به شمار می رفت. در این هنگامه رسالت پیامبری بر عهده محمد امین(ص) گذاشته شد، مسیری سخت و دشوار که با ندای حق مبنی بر «بخوان، بخوان به نام پروردگارت که جهان را آفرید؛ همان که انسان را از خون بسته یی خلق کرد. بخوان که پروردگارت از همه بزرگوارتر است...» آغاز شد و اینگونه آخرین فرستاده پروردگار، هدایتگر کشتی نجات بشر شد.

حضرت محمد(ص) با یاری انسان های والامقامی همچون حضرت خدیجه(س) و علی ابن ابیطالب(ع) به تبلیغ دین اسلام پرداختند و انسان آن روزگار را با بهترین صفت های اخلاقی، سعادت واقعی، حق و عدالت آشنا ساختند و مسیر نیل به حقیقت را به آنان نشان دادند.

اینک پس از گذر سده ها از آغاز بعثت حضرت محمد(ص) مسلمانان این هنگامه را عنوان یکی از عیدهای بزرگ جهان اسلام گرامی می دارند و از آن به نیکی یاد می کنند.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز بعثت پیامبر اکرم(ص) با حجت الاسلام «علی نبی اللهی» مدرس دانشگاه جامع امام حسین(ع) و پژوهشگر امور دینی به گفت وگو پرداخته است.

** ایجاد نظام عقلانی؛ مهمترین دلیل بعثت حضرت محمد(ص)
حجت الاسلام نبی اللهی معنویت و ایجاد نظام عقلانی را دلیل وجودی بعثت پیامبر(ص) و بعثت ایشان دانست و گفت: حقوق افراد در دوره پیش از مبعث نادیده گرفته می شد و تعامل انسان ها از هیچ گونه منطقی برخوردار نبود. هنگامی که پیامبر اسلام(ص) مبعوث شدند علاوه بر اینکه معنویت و عبودیت به خداوند و توحید را برای بشریت به ارمغان آوردند، یک نظام عقلانی را حاکم بر زندگی انسان ها کردند. توجه به اهتمامی که آیات قرآن کریم به عقل گرایی می کند، مهم است زیرا پروردگار می خواهد تا انسان ها بیندیشند و خیر و صلاح امور را در این دنیا با عقل خویش درک کنند. محمد امین(ص) توانستند پیامبر باطن یعنی عقل انسان ها را بیدار کنند و به همین علت پس از ایشان به وجود پیامبر دیگری احساس نیاز نشد.

از دیگر علت های مبعث پیامبر اکرم(ص) که در قرآن کریم مشاهده می‌شود، موضوع اسوه و الگو بودن ایشان برای مردم به شمار می رود. در قرآن آمده است که‌ حضرت محمد(ص) برای شما بهترین اسوه و الگو در اخلاق و مسایل تربیتی است. نخستین مفسر قرآن کریم، خداوند محسوب می شود و پس از آن، این جایگاه در اختیار محمد مصطفی(ص) قرار گرفت. بنابراین یکی از مسوولیت‌ها و ماموریت ‌هایی که در حوزه نبوت قرار می‌گیرد، بحث تفسیر و تشریح قرآن کریم و بیان مبهمات، محکمات، متشابهات و ... است.

** نظام اخلاقی مقدم بر نظام قانونی
مدرس دانشگاه جامع امام حسین(ع) با اشاره به اینکه پیامبر اسلام(ص) تشکیل حکومت اخلاقی در جامعه آن دوران را مقدم بر نظام قانونی قلمداد می کردند، بیان داشت: هنگام مبعث مسوولیت سنگین رسالت بر عهده ایشان نهاده شد و آن بزرگوار در شرایطی موظف به ابلاغ رسالت الهی خویش به مردم شدند که عربستان، شرایط نابسامان اجتماعی داشت و این امر نشان می داد که رسول خدا(ص) پس از ابلاغ دعوت به اسلام، نه تنها تکذیب می شدند بلکه مشرکان به ایشان تهمت های ناروایی نسبت می دادند و به آزار و اذیت رسول اکرم(ص) می پرداختند. این عوامل سبب شد تا خداوند در این شرایط پیامبر خویش را تقویت کردند و ایشان را برای انجام دادن مسوولیت سنگین رسالت، بیش از پیش آماده سازد.

اخلاق مداری و عقل گرایی از جایگاه پایینی در جامعه آن روزگار برخوردار بود، از این رو ایشان حکومت اخلاق تشکیل دادند و آن را مقدم بر هرگونه نظام حقوقی و قانونی دانستند. یکی از شاخصه‌ های پیامبر اسلام(ص)، تحکیم مبانی اخلاق در میان مردم به شمار می رود. بحث اخلاق در نبوت در حاکمیت نهفته است. والامقامی که مردم را به خدا، قیامت و معاد دعوت می‌کنند، می‌فرمایند روابط انسان‌ ها باید برپایه اخلاق باشد. در حقیقت پیامبر(ص) اخلاق مداری را بنیان نهاد. در اسلام مساله اخلاق به قدری حایز اهمیت است که حضرت محمد(ص) هدف نهایی بعثت خود را تکامل اخلاق قرار دادند.

** امانت داری ویژگی مهم پیامبر اسلام(ص)
وی امین بودن حضرت محمد(ص) را از مهمترین علت های پیامبری ایشان بر جامعه اسلامی دانست و تصریح کرد: رسول اکرم(ص) واسطه میان پروردگار و مردم بودند و این نشان دهنده پیامبری حضرت محمد (ص) در جامعه است، از طرفی دیگر آن بزرگوار نیز حاکم در جامعه بودند و با امانتداری خویش امین مردم محسوب می شدند و به همین دلیل همگان آن والامقام را به عنوان حاکم قبول کردند و زمانی که منازعاتی میان آنها به وجود می‌آمد، پیامبر(ص) را به عنوان حاکم برمی گزیدند. در قرآن کریم خطاب به محمد مصطفی(ص) چندین بار آمده است: «حالا که مردم تو را به عنوان یک حاکم عادل قبول کردند تو هم بیا میان مردم با داد و عدالت داوری کن.» مردم به دلیل امین بودن حضرت محمد(ص) به او اعتماد داشتند، همچنین خانواده و قبیله پیامبر(ص) به گونه‌ای بود که ایشان احترام ویژه ای داشتند.

** پیامبر اکرم(ص)، هدایتگر و حاکمی عادل
حجت الاسلام نبی اللهی با اشاره به اینکه پیامبر اسلام(ص) حاکم و راهنمای دینی بر جامعه آن روزگار بودند، یادآور شد: محمد امین(ص) ‌همواره برای حل و چگونگی برخورد با مسایلی که خلاف مسایل جامعه بود از طرف خداوند دستور می آوردند و خود نیز به مردم احکام را بیان می کردند، بنابراین ایشان هم هدایت کننده مردم و هم حکم کننده میان آنان به شمار می رفتند. ارتباط میان حضرت محمد(ص) و مردم از شفافیت خاصی برخوردار بود. ایشان همواره زندگی در بطن جامعه، پرهیز از دروغ، عهدشکنی و برقراری عدالت اجتماعی را رعایت می کردند و معتقد بودند که حاکم جامعه برای پایداری حکومت و نظام ملزم به رعایت این اصول است.

** اعتماد و عدالت؛ لازمه حکومت بر جامعه اسلامی
مدرس دانشگاه جامع امام حسین(ع) بیان داشت: از نگاه پیامبر(ص) فردی که امور جامعه را بر دست می گیرد باید شاخص ها و معیارهای یک کارگزار دینی را داشته باشد. به عبارتی بایستی همواره با مردم در ارتباط باشد و عدالت اجتماعی را جدی بگیرد و به گونه ای رفتار کند که مردم به او اعتماد کنند زیرا اعتماد میان مردم و حکومت از ضروری ترین ویژگی جامعه اسلامی به شمار می رود. آخرین فرستاده خداوند همواره دروغ گویی را مذمت می کردند چون دروغ زمینه ساز بی اعتمادی است. پایبندی بر پیمان دیگر خصوصیت حاکم جامعه به شمار می رود. میان حاکمان و مردم نباید عهد شکنی باشد و حاکم بایستی به هر عهدی که با مردم می بندد، وفادار بماند. پیامبر(ص) همواره نقض عهد را ناپسند می شمردند. همچنین خداوند در قرآن کریم چندین آیه در باب این مساله بیان کرده و به عذاب ناقضان عهد اشاره کرده است.

حجت الاسلام نبی اللهی در پایان با اشاره به جایگاه بعثت در فرهنگ مسلمانان، گفت: جایگاه بعثت در میان مسلمانان بسیار خاص است و در تمام کشورهای اسلامی به ویژه در ایران روز مبعث جشن گرفته می‌شود. پیامبر اسلام(ص) در طول دوران رسالت خود برای گسترش دین اسلام و رساندن پیام توحیدی به همه ملت ها از هیچ کوششی فروگذاری نکردند و در این مسیر از روش ها و الگوهای مختلف به منظور دعوت ملت ها، اقوام و قبایل دیگر به اسلام، پذیرش توحید و یکتاپرستی استفاده کردند. سالروز مبعث می تواند برای امت و جهان اسلام مقدمه صلح و آرامش و پیروزی اسلام و مسلمانان را بر کفر در پی داشته باشد.