به گزارش ایران سپید این روزها در تقویم موسیقایی ایرانیان، جزو مهمترین روزهای سال به حساب میآیند. چرا که جشنواره ای هر چند کم رمق، باعث شده ترافیک اجراهای صحنه ای را حد اقل برای تهران نشینها قدری سنگینتر کند. به همین مناسبت است که هدفمان در این صفحه را موقتاً کنار میگذاریم و کمی در باره اجراهای خاص و قابل توجهی که در جشنواره موسیقی فجر رخ میدهد با هم گفتگو میکنیم.

شاید یکی از جالبترین خبرهایی که پیش از جشنواره امسال شنیده شد، حضور و اجرای ژیوان گاسپاریان، نوازنده نامآشنای ساز دودوک در دنیا بود. حضور این نوازنده بین المللی به خودی خود میتواند به هر جشنواره ای وجاهت ببخشد. به طوری که مسؤولان این جشنواره، پارسال هم این خبر را بدون هماهنگی با این نوازنده ۸۹ ساله ارمنستانی، در رسانه ها اعلام کرده بودند. حتی کار تا جایی پیچیده شد که گاسپاریان در مصاحبه ای از این دعوت اظهار بی اطلاعی کرد و بعدها هم بیماریش را دلیل عدم حضورش در جشنواره اعلام کرد اما این بار گویا تلاشها ثمربخش بود و بالاخره این اجرا روی صحنه رفت.

ژیوان گاسپاریان که نوازندگی در موسیقی فیلمِ گلادیاتور را هم در کارنامه خود دارد، در اولین روز جشنواره موسیقی فجر به همراه 5 نوازنده دیگر در سالن برج میلاد شبی به یادماندنی را رقم زد. گاسپاریان نوازنده نامدار دو دوک از کشور ارمنستان آخرین اجرای روز اول جشنواره موسیقی فجر را در حالی به روی صحنه برد که علی مرادخانی معاون هنری وزیر و حمیدرضا نوربخش دبیر این جشنواره نیز در سالن حضور داشتند.

این اجرا در دو بخش به روی صحنه رفت که بخش اول آن با صدای دو دوک گاسپاریان و اکمپانیمان 3 ساز بادی از خانواده دو دوک که به صورت هارمونیک و بیشتر به عنوان صدای زمینه و پَد ژیوان را همراهی میکردند. قالب اجراهای این بخش با ریتمهای سنگین شامل 3 ضربی و 6 ضربی بدون همراهی ساز کوبه ای به اجرا گذاشته شد. در بخش دوم این اجرا تار آذری و ساز کوبه ای ناقاره به گروه اضافه شد و اجراها ریتم تندتری به خود گرفت که حس و حال همه تماشاچیان را تغییر داد و بیشتر اجراهای این بخش با ریتمهای 6 ضربی و 2 ضربی، تمپوهای سرعتی اجرا میشد که بر هیجان مخاطب میافزود. نوازنده تار البته در برخی قطعات هم به جای این ساز سنتی قفقازی، گیتار الکتریک به دست میگرفت و گروه را همراهی میکرد. تکنیکهای نوازنده تار و نوازنده ناقاره و اجراهای تریوله بجا، زیبا و دلپسند بود.

ساز بادی دو دوک به لحاظ ویژگیهای فیزیکی علاوه بر تجربه در نوازندگی نیازمند نفسگیریهای درست و محاسباتی است که این نفسگیری به دلیل بالا رفتن سن نوازنده در نوازندگی اثر میگذارد که نقصان در نفسگیری به جهت بالا بودن سن این استاد محسوس بود که هم بر کشش نتها و هم در حفظ ریتم تأثیر میگذاشت. لیکن همچنان اجرای نتهای کششی با حسی عمیق که حاصل دههها تجربه است و نیز تکنیک ویبراسیون و کشش نتهای بالا به پایین و خلق فواصل کمتر از ربع پرده شاید فقط از عهده ژیوان گاسپاریان برآید.

از مهمترین نقطه ضعفهای اجرای گروه گاسپاریان میتوان به ناکوکی فاحش تار آذری که در پارت پیوسته دوم به صحنه آمد اشاره کرد که با وجودی که حدود نیم پرده با دیگر سازهای گروه اختلاف کوک داشت اما از سوی نوازنده اقدامی برای رفع این ناکوکی مشاهده نگردید و تا آخر اجرا با همان ساز ناکوک به همراهی گروه ادامه داد که با توجه به توانایی و مهارت نوازنده تار در اجرای تکنیکهای آذری و تسلط مشهود وی بر این ساز، بیتوجهی به ناکوکی بس عجیب به نظر میرسید.

از میان قطعاتی که در کنسرت ژیوان گاسپاریان، نوازنده بین المللی دودوک، اجرا شد، دو تا را برای شنیدن انتخاب کرده ایم که از قطعاتی است که در بخش اول این کنسرت اجرا شده است. البته کیفیت ضبط آنطور که باید مطلوب نیست اما میتواند مخاطبانمان را با حال و هوای سالن اجرا آشناتر کند. این دو قطعه را از زیر دانلود و گوش کنید.