کار کردن در ایران سپید، شرایط ویژه ای دارد

علی صابری، وکیل دادگستری و عضو شورای شهر، در بخشی از این جلسه، با اشاره به شرایط کار در ایران سپید اظهار داشت: «واقعیت این است که 18 سال پیش، امکاناتی مثل فضای مجازی (اینترنت) برای هر کس قابل دسترس نبود و مطالعه روزنامه مکتوب، جایگاه ویژه ای داشت؛ اما امروز با وجود اینترنت شاید تمایل به مطالعه روزنامه مکتوب نسبت به آن دوران کمتر شده است. هر مخاطب حرفه ای، با مراجعه ای سریع به اینترنت، از اخبار روز مطلع میشود؛ بنابر این فضای اخبار ایران سپید باید نسبت به امکانات امروز، ویژه باشد، یعنی اخباری را منتشر کند که برای مخاطب جذاب باشد، و برای مخاطب تازگی دارد.از سویی، مخاطبان ایران سپید را اقشار مختلف جامعه نابینایان تشکیل میدهند؛ بنابر این تلفیق تمام خواسته های مخاطبان، واقعاً کار مشکلیست. نباید انتظار داشت که مقالات تخصصی علمی-پژوهشی در این روزنامه منتشر شود که مختص افراد متخصص است، باید مطالبی از خروجی این روزنامه منتشر گردد که انتظارات تمام اقشار جامعه نابینایان را برآورده سازد. مثلاً در حوزه اخبار فرهنگی، بسیاری از مخاطبان نابینا از برنامه کنسرتها و انتشار آلبومهای تازه موسیقی کمتر مطلع میشوند؛ باید تمهیداتی برای توسعه اخبار این حوزه اندیشیده شود.» صابری در بخش دیگری از صحبتهای خود به شبکه تشکلهای نابینایی اشاره کرد و اظهار داشت: «به نظر من این شبکه که در یکی دو سال اخیر دوباره احیا شد، میتواند از پتانسیلهای روزنامه استفاده کند و به عنوان نماینده تمام تشکلهای نابینایی، در همه عرصه ها و سازمانها حضور داشته باشد.»

  ایران سپید باید از حصار نخبه ها خارج شود

در بخش دیگری ازاین نشست، حسین شیرخوانی، کارشناس ادبیات و از مخاطبان قدیمی روزنامه، ضمن اشاره به انتشار اخبار صنفی مربوط به جامعه نابینایان اظهار کرد: «با توجه به اینکه روزنامه ایران سپید بلندگوی رسانه ای نابینایان محسوب میشود، باید موضع خود را در انتشار اخبار یا مطالبی که در حوزه های خاص مثل حوزه سیاسی و حوزه مذهبی نشان دهد. از طرفی، باید به مسائل نابینایان با نگاه تثبیت شده تری نظر کند؛ به عنوان مثال، نزدیک به ده سال است که قانون جامع حمایت از حقوق معلولان تصویب شده است، اما روز به روز شاهد فاصله گرفتن از اجرای مفاد این قانون هستیم. ایران سپید باید به آسیبشناسی این مسأله و مسائلی از این قبیل که برای جامعه نابینایان دارای اهمیت است بپردازد. دیگر اینکه مخاطبان این روزنامه را اقشار مختلف نابینا تشکیل میدهند، بنابر این باید سیاستی اتخاذ شود که از تواناییهای افراد غیر نخبه که صاحب قلم هستند نیز استفاده شود.»

  ایران سپید، نخستین رسانه ای بود که به جرأت وارد حوزه فنآوری شد

اما در بخشی از این نشست، امیرحسین سلیمانی، کارشناس ارشد زبان و ادبیات انگلیسی که در گذشته از نویسندگان ایران سپید بود و هم اکنون در رادیو ایران مشغول به خدمت است، از نگاه فنآوریهای نوین، دیدگاههای خود را مطرح کرد و اظهار داشت: «میتوانم به جرأت اظهار کنم که ما نخستین رسانه ای بودیم که وارد مسائل فنآوری شدیم. زمانی بود که پرداختن به این مسائل با احتیاط صورت میگرفت و بسیاری از افراد با ترس و لرز از فنآوریهای نوین صحبت میکردند، ما با قاطعیت به مطرح کردن موضوعات فنآوری پرداختیم. انتظاری که الآن من از روزنامه دارم این است که باز هم همان نگرش احیا شود و با توجه به ظهور فنآوریهای نو در حوزه تولید سخت افزارهای با صفحات لمسی و همچنین تولید ویندوزهای جدید، نگاه روزنامه به سمت انتشار این گونه مطالب برود. نکته دیگر اینکه با توجه به راه اندازی وبسایت روزنامه، میتوان مطالب و گزارشهایی که به علت محدودیت فضای روزنامه مکتوب، به صورت تلخیص شده منتشر میشود، به طور کامل و مفصل در فضای وبسایت گنجاند؛ ضمن اینکه با وجود وبسایت نوپای ایران سپید، جای فضای پادکست خالیست. به نظر من با ایجاد این فضا، به کسانی که با روزنامه همکاری میکنند این امکان داده میشود که مطالب خود را در عین حال که به صورت نوشته در وبسایت قرار میدهند، به صورت پادکست نیز این مطالب را  داشته باشند.»

خانم صفایی ایران سپید را به من معرفی کرد زهره شوری از کانون نابینایان فرهنگسرای بهمن، یکی دیگر از کسانی بود که در این نشست به ارائه پیشنهاد پرداخت. وی ضمن اشاره به اینکه زنده یاد خانم صفایی برای اولین بار او را با ایران سپید آشنا کرد اظهار نمود: «روزنامه ایران سپید دو دوره متفاوت را پشت سر گذاشته است. به نظر من در سرآغاز هجدهمین سال انتشار این روزنامه، نیکوست که تحقیقی محتوا محور در خصوص سیر فعالیتهای این روزنامه، به دور از هر گونه غرضورزی صورت بگیرد و به شکلی مدون در اختیار علاقه مندان قرار بگیرد. نکته دیگر اینکه مطالب تخصصی روزنامه را میتوان در قالب ویژه نامه هایی به صورت ماهنامه یا فصلنامه هم منتشر کرد.»

ایران سپید سند افتخار نابینایان ایران و حتی نابینایان جهان است

در ادامه این نشست هم اندیشی، لاله عربزاده، وکیل دادگستری و از نویسندگان قدیمی ایران سپید، با اشاره به اینکه مطالب روزنامه باید جهانشمول باشد، پیشنهادهای خود را چنین بیان کرد: «اگر این امکان فراهم شود که مطالب ایران سپید، جنبه ای جهانشمول داشته باشد، در این صورت نابینایان دیگر کشورها هم از این مطالب میتوانند استفاده کنند. برای نیل به این مقصد، باید دو نکته مهم را مد نظر قرار داد؛ نخست اینکه باید کارگروههای تخصصی تشکیل شود. یکی از بزرگترین ضعفهای موجود در روزنامه، نبود گروه بندی استاندارد و به تبع آن، نبود دبیر آن گروه است. به نظر من باید با توجه به تخصصها و استعدادهای افراد، دبیر هر کدام از گروهها مشخص گردد. بر همین اساس، برای انتشار اخبار هر گروه، از خبرنگاران ویژه استفاده شود که در تولید اخبار آن گروه صاحب تخصص هستند. دوم: تعامل با تشکلها و نابینایان دیگر کشورهاست. این اتفاق منجر به ایجاد فضایی وسیع در پوشش اخبار دیگر نقاط جهان میشود. برای رسیدن به این منظور، میتوان خبرنگاران را به کشورهای دیگر، جهت تولید خبر و همچنین ایجاد فضایی توأم با تعامل اعزام کرد. از دیگر سو، میتوان از پتانسیلهای موجود در ایران سپید، برای ایجاد بانک اطلاعاتی در خصوص نابینایان، فعالیتها و معضلات آنها بهره برد. بر همین اساس، باید تمام فعالیتهای روزنامه از ابتدا تا امروز مورد بازبینی قرار گیرد و مواردی که به نظر مفید میرسد، در این بانک اطلاعاتی گنجانده شود.»

  اخبار و مطالب سایت در یک فضای منظم تدوین شود

در بخش دیگری از این نشست، صفا فاضلی، از اولین خبرنگاران ایران سپید که در حال حاضر در واحد مرکزی خبر فعالیت میکند، به فضای سایبری روزنامه اشاره کرد و اظهار نمود: «به نظر من باید یک نظم و انسجام در انتشار اخباری که در وبسایت روزنامه قارار داده میشود، به وجود آید. فضای کنونی وبسایت به گونه ایست که اگر یک کاربر بخواهد از مطالب خود ایران سپید استفاده کند و مطلب خاصی مد نظرش باشد، باید تمام مطالب روزنامه را مرور کند تا به مطلب مد نظرش برسد. باید هر مطلب بر اساس موضوع، تقسیمبندی شود و به صورت موضوعی در وبسایت قرار بگیرد.

  بیتعارف، باید حد اقل شش ماه زمان بدهید

در پایان نشست هم اندیشی با موضوع بررسی روزنامه ایران سپید و ارائه پیشنهادها و راهکارها، سهیل معینی، مدیرمسؤول روزنامه، با قدردانی از کسانی که به ارائه پیشنهاد پرداختند اظهار داشت: «ابتدا بدون تعارف از همه شما میخواهم که حد اقل شش ماه به ما زمان بدهید. بازنگری تمام مواردی که مطرح شد، محتاج زمان قابل ملاحظه ایست. به موضوع وبسایت اشاره شد؛ درباره این موضوع که از درجه بالای اهمیت برخوردار است باید اظهار کنم که طی روزهای اخیر، دغدغه های موجود را با دوستان کارشناس مطرح کردیم و قرار شد که برای پیگیری این بحث، کمیته ویژه ای تشکیل دهیم. این وبسایت جدیداً راه اندازی شده و به قول معروف به ما به عنوان ارث رسیده است. حال باید این موضوع مورد بازنگری قرار بگیرد که طراحی این سایت، تا چه میزان به نیازهای مخاطبان ما نزدیک شده است؟ بنا به گزارشهای دوستانی که از کاربران حرفه ای محسوب میشوند، بسیاری از بخشهای این وبسایت با نرم افزارهای صفحه خوانی که در اختیار نابینایان است، مطابق نیست و دوستان دچار مشکل میشوند. طبق مذاکراتی که با مسؤولان فنی مؤسسه ایران انجام دادیم، در جریان روند طراحی وبسایت قرار گرفتیم و مشخص شد که طراحی این وبسایت بر اساس نیازهای مخاطبان روزنامه (نابینایان) صورت نگرفته است. در نتیجه ما باید ببینیم که تا چه میزان میتوانیم این سایت را به نیازهای مخاطبان نزدیک کنیم و در واقع شرکتی که طراح اصلی وبسایت است، تا چه میزان میتواند ما را در رسیدن به این هدف یاری کند. در بخش محتوا، وبسایت روزنامه دچار گمگشتگی فلسفه وجودیست؛ یعنی معلوم نیست که سایت مختص بینایانیست که میخواهند درباره نابینایان اطلاعاتی کسب کنند یا ویژه نابینایان طراحی شده یا اگر ترکیبی از این دو ویژگیست –که عملاً باید این گونه باشد-، اولویت با کدام ویژگیست؟ شما به همه سرفصلها اشاره کردید، اما سؤال اساسی این است: آیا ایران سپید بریل تداوم سایت است یا سایت تداوم ایران سپید بریل است؟ چه کسی ایران سپید بریل را میخواند و چه کسی از وبسایت استفاده میکند؟ پاسخ به این پرسشها در طراحی وبسایت، کمک شایانی به ما میکند. چه مطالبی را باید در فضای وبسایت قرار دهیم؟ آیا پیشفرض ما این است که مخاطب سایت با مخاطب نسخه بریل یکیست یا متفاوت است؟ اگر پیشفرض ما این باشد که مخاطبی که نسخه بریل را مطالعه میکند به وبسایت هم دسترسی دارد، ما را به این نقطه میرساند که با توجه به محدودیتی که در نسخه بریل وجود دارد، از این ظرفیتها به نحو بهتری استفاده کنیم. از جمله پیشنهادهایی که شده بود، تبدیل ایران سپید بریل به هفته نامه و انتشار اخبار روز در وبسایت بود. باید بر روی همه این موارد به دقت فکر شود. به هر حال این با وجود این محدودیتها، افزایش صفحات روزنامه یک اتفاق مثبت بود و جا دارد از آقای محمدبیگی تقدیر شود. در نتیجه ما بر سر یک دوراهی هستیم. چون این اتفاق برای اولین بار در سطح جهان رخ میدهد. بر اساس اطلاعاتی که موجود است، در تمام دنیا وبسایتهای ویژه نابینایان و نشریات مکتوب، شرح وظایف جداگانه ای دارند و هر کدام کار خود را انجام میدهند. اینکه سایت ما محور اصلی قرار بگیرد، محتاج طراحی خاصیست. شاید مثل انتشار ایران سپید که نخستین روزنامه به خط بریل در جهان بود، تلاش کنیم تا طراحی وبسایت به گونه ای باشد که به نیازهای مخاطبان نزدیک شود. بنابر این محتاج یک نیاز سنجی وسیع هستیم، به همین منظور سعی در ایجاد یک اتاق فکر ویژه کردیم که دوستان بتوانند در این اتاق فکر، آراء خود را مطرح کنند. در خاتمه از تمامی شما دو نکته را خواستاریم: نخست اینکه جزئیات را بیان کنید و به سرفصلها اکتفا نکنید و دوم اینکه مبلغ روزنامه باشید، چرا که در طول این مدت عده ای از روزنامه فاصله گرفته اند و باید دوباره این اعتمادسازی ایجاد شود.»