این پژوهشگر و مدرس ادبیات فارسی، درباره بحث آموزش زبان‌های بومی در مناطق مختلف که از سوی دولت مطرح شده، گفت: مقصود از آن‌چه در قانون اساسی درباره این آموزش‌ها آمده، ادبیات است نه خود زبان؛ یعنی بچه‌ها در هر منطقه با فرهنگ، هنر و ادبیات منطقه بومی خود آشنا شوند. آموزشی که باید داده شود، مربوط به فرهنگ، ادبیات شفاهی و فولکلور است. او ادامه داد: در این زمینه به عنوان یکی از مؤلفان کتاب‌های درسی در سال 80 پیشنهاد دادیم که کتابی با عنوان «فرهنگ، هنر و ادبیات عامه» در هر استان برای همان استان تألیف شود و در این زمینه برنامه‌ریزی‌هایی هم انجام شد، اما به مرحله اجرا نرسید. در حال حاضر هم پیشنهاد من مشخصا همین است و فکر می‌کنم تألیف کتاب «فرهنگ، هنر و ادبیات» برای استان‌ها پیشنهاد خوبی است؛ چیزی مشابه کتاب «جغرافیای استان» که در مدارس تدریس می‌شود. ذوالفقاری همچنین عنوان کرد: پیشنهاد من این است که مجموعه‌ای از مطالبی که یک دانش‌آموز باید درباره زبان، لهجه، گویش، فرهنگ، ادبیات، افسانه‌ها، فولکلور و حتا هنرهای بومی هر منطقه بداند در این کتاب‌ها بیاید. ضمن این‌که اعتقاد من این است که باید بخشی از این کتاب‌ها به معرفی فرهنگ بومی هر استان و بخشی به فرهنگ ملی اختصاص یابد؛ یعنی کلیاتی راجع به فرهنگ ملی در آن‌ها باشد که دانش‌آموزان ترک، کرد، لر، بلوچ و... ابتدا ارتباط‌شان را با فرهنگ ملی پیدا کنند، بعد فرهنگ بومی خود را بشناسند و بدانند که فرهنگ‌های بومی شاخه‌ها و شعبه‌هایی از این پیکره اصلی و مادرفرهنگ هستند و ارتباط فرهنگ بومی خود را با فرهنگ ملی بدانند. او اضافه کرد: این آموزش‌ها لازم است و البته باید به دور از احساسات ناسیونالیستی باشد. این درست نیست که زبان هر کدام از اقوام حالت استقلال داشته باشد؛ در این صورت فرهنگ ملی ما رنگ می‌بازد. این فرهنگ‌ها باید در کنار هم تقویت شوند و طوری نشود که زبان معیار فارسی دچار خلل شود. آشنایی با زبان بومی لازم است نه آموزش. این رویه باید در دانشگاه‌ها هم برای مطالعه روی این زبان‌ها صورت گیرد. ما هر قدر هم درباره این زبان‌های بومی مطالعه و پژوهش کنیم کم است. در این زمینه نباید دچار افراط و تفریط شویم.

ذوالفقاری در ادامه اظهار کرد: در حال حاضر در مناطق دوزبانه تمام تلاش آموزش و پرورش این است که کودکانی را که با زبان فارسی آشنا نیستند، با این زبان آشنا و دوزبانه کنند. ما هنوز در بسیاری از مناطق ایران با این مشکل مواجهیم که دانش‌آموزان زبان فارسی نمی‌دانند و این آموزش را دچار مشکل می‌کند. این کودکان دست کم برای زندگی در اجتماع به دانستن زبان فارسی نیاز دارند. بنابراین اگر آموزش زبان‌های بومی بدون یاد گرفتن زبان فارسی باشد، کار دشوار می‌شود.

او افزود: در همان قانونی که به زبان‌های بومی اشاره شده، تأکید شده که زبان رسمی کشور فارسی است؛ بنابراین اول باید کار واجب را انجام داد که آموزش زبان فارسی است و بعد از آن به مستحب هم رسید. یکی از مشکلات ما در مناطق دوزبانه این است که معلم‌ها به زبان مادری تدریس می‌کنند و این کار را دشوار می‌کند. البته این دو موضوع قابل جمع است و این‌طور نیست که برای به دست آوردن یکی لازم باشد دیگری را رها کنیم، اما واجب زبان فارسی است و به دنبال آن باید به زبان‌های بومی هم پرداخت. این موضوع مثل جاده دوطرفه است. در این زمینه باید از تعصب دوری کنیم و بدانیم اگر این فرهنگ‌ها و زبان‌ها را فراموش کنیم، پاره‌های تنِ فرهنگ ایرانی را از دست داده‌ایم. این پاره فرهنگ‌ها اجزای فرهنگ غنی و بزرگ ایرانی هستند.