- رویارویی با شهر
خیابان، پارک، پله، وسایل نقلیه عمومی، تفریحات فردی و اجتماعی مثل مطالعه و در دسترس‌ترین نیازهای روزمره شهروندان عادی در این نمایشگاه به چالشی بزرگ تبدیل شده است. آثار حجمی و نمایشگاهی گوشه و کنار سالن گالری به بازدیدکنندگان یادآوری می‌کند که شهر معلول، شهری است که در آن تمام شهروندان، با کوچک‌ترین تفاوت‌های حرکتی و جسمی، امکان حضور در معابر آن را ندارند و نمی‌توانند از همه امکانات عمومی شهر استفاده کنند.
«آناهیتا عناصری» گردآورنده آثار نمایشگاه می‌گوید: «شهر ما برای اینکه افرادی با شرایط جسمی مختلف بتوانند به راحتی در آن تردد کنند ساخته نشده. اغلب معابر و فضاهای عمومی آن، چنان از یک فضای استاندارد فاصله دارند که تردد در آن حتی برای افراد عادی هم دشوار است. همین موضوع به ظاهر ساده باعث می‌شود سالمندان، بیماران، کم‌توانان جسمی و زنان باردار و حتی افرادی که برای تردد فرزندانشان از کالسکه استفاده می‌کنند کمتر از خانه خارج شوند و ارتباطشان با شهر به کمترین حد ممکن برسد. در این نمایشگاه تلاش کرده‌ایم تا این مشکلات و مواجهه افراد معلول با آن را به نمایش بگذاریم. » آثار این نمایشگاه از طریق فراخوان جمع‌آوری شده‌اند و هنرمندانی که دغدغه‌هایی در این زمینه داشته‌اند، پا به میدان گذاشتند.
- ساختمان نیم قرنی مؤسسه
ساختمان مؤسسه «ماه مهر» نیم قرن عمر دارد و پله‌های بلندی بازدیدکنندگان را به سالن گالری می‌رساند. برای همین هم افتتاحیه نمایشگاه در حیاط نقلی مؤسسه برگزار شد تا وجود پله‌ها و نبود آسانسور سدی برای بازدیدکنندگان نباشد. عناصری می‌گوید: «برای اینکه افراد معلول هم بتوانند از این نمایشگاه دیدن کنند، افتتاحیه را در حیاط مؤسسه برگزار کردیم. موضوع حضور افراد معلول و کم‌توان در مؤسسه سال‌هاست که دغدغه ماست. بارها از کارشناسان کمک خواسته‌ایم تا با بررسی ساختمان فضایی برای نصب بالابر به ما نشان بدهند. اما متأسفانه شرایط سازه‌ای ساختمان چنین اجازه‌ای به ما نمی‌دهد. این مشکل در اغلب فضاهای شهری و عمومی به چشم می‌خورد. حتی در این محله به دلیل وجود شیب بسیار زیاد کوچه‌ها و یا وجود پله برای تردد در محله، افراد عادی هم کمتر از خانه بیرون می‌آیند. اگر بتوانیم در ساختمان‌های شهر مناسب‌سازی‌های لازم را انجام دهیم، بسیاری از کم‌توانان بدون نیاز به همراه می‌توانند در شهر تردد کنند و مثل دیگر شهروندان، استقلال نسبی‌ای در رفت‌وآمد و انجام امور روزمره خود خواهند داشت. » نمایشگاه در روز افتتاحیه مهمانان ویژه‌ای هم داشت؛ مسئولان زیباسازی و شهرسازی شهرداری، کارشناسان مؤسسه «ماه مهر»، جامعه‌شناسان و... تا از نزدیک با دغدغه‌های افراد کم‌توان آشنا شوند و بعد از طرح مسئله، دنبال راه‌حلی برای حل مشکل باشند.
- مردم را دغدغه‌مند می‌کنیم
«عبور از چهارراه‌ها و میدان‌های شلوغ شهر، در من حس کلافگی و بلاتکلیفی ایجاد می‌کند. افرادی که محدودیت‌هایی برای تردد دارند و ممکن است با مسئله‌ای مثل معلولیت هم روبه‌رو باشند، این حس را چند برابر قوی‌تر و آزاردهنده‌تر تجربه می‌کنند و مشکلات بیشتری در این زمینه دارند. »
این را «مینا طلایی» می‌گوید؛ دکترای پژوهش هنر، مدرس دانشگاه و مجسمه‌ساز که اثرش در ؤسسه «ماه مهر» به چشم می‌خورد. طلایی ساکن محله توانیر است و زندگی در شهری معلول را از نزدیک لمس کرده است: «شیب زیاد کوچه‌ها و پله‌هایی که تردد در آنها بسیار دشوار است، باعث شده تا اغلب اهالی محله اگر نیاز جدی به بیرون رفتن ندارند، در خانه بمانند. مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و حضور در جامعه برای افراد دارای کم‌توانی‌های جسمی و همچنین خانواده‌های آنها موضوع مهمی است. با وجوداین، امکانات شهری و مناسب‌سازی‌های انجام شده چندان استاندارد نیستند و این امکان را از افراد می‌گیرند. »
از واکنش مخاطبان نمایشگاه می‌گوید که علاوه بر حس همدردی، دغدغه‌های تازه‌ای برای داشتن شهر دوستدار معلولان و کم‌توانان جسمی برایشان ایجاد شده بود: «مخاطبان واکنش مثبتی به آثار موجود در نمایشگاه نشان دادند و استقبال خوبی از آن کردند. یکی از بهترین بازخوردها، کودک ۸ ساله‌ای بود که با اثر من ارتباط خوبی برقرار کرده بود و دلسوزانه به آن فکر می‌کرد. ایجاد دغدغه، نخستین قدمی است که در این راه برمی‌داریم. »
- تجربه‌های ۱۴ ساله ماه مهر
مؤسسه فرهنگی ماه مهر ۱۴ سالی است که فعالیت خود را آغاز کرده است و از برگزاری نمایشگاه‌های مختلف فردی و گروهی گرفته تا کارگاه‌های آموزشی، فعالیت‌های مختلفی را در جردن رقم زده است. «الناز فتحی» مسئول گالری مؤسسه می‌گوید: «آموزش هنرجوها یکی از فعالیت‌های همیشگی مؤسسه است که در زمینه هنرهای تجسمی انجام می‌شود. علاوه بر آن، کارگاه‌های هنر معاصر و خلاقیت در این مؤسسه برگزار می‌شود. هنرمندان زیادی هستند که در طول سال‌ها فعالیت مؤسسه، با ما همکاری می‌کنند و برای برپایی نمایشگاه‌های مختلف، از ایده‌ها و آثار آنها استفاده می‌کنیم.» کتابفروشی مؤسسه مجموعه‌ای از کتاب‌های تألیف و ترجمه شده در زمینه هنرهای تجسمی و هنر معاصر را به فروش می‌رساند و دسترسی به این کتاب‌ها را برای هنرجویان راحت‌تر می‌کند.
علاوه بر آن بازدیدکنندگان از گالری و مراجعان این مرکز می‌توانند از امکانات بوفه این مؤسسه برای تی استراحت و گپ‌وگفت استفاده کنند. مؤسسه فرهنگی هنری ماه مهر برگزاری نمایشگاه‌های مختلفی به نفع بیماران ام‌اس، برگزاری نمایشگاهی از آثار پرویز تناولی، نمایش ویدئوآرت کیارستمی و شاگردانش و هنرمندان معاصر دیگر را در کارنامه خود دارد./ همشهری انلاین
