محل دائمی نمایشگاههای بین المللی تهران, در فضایی به مساحت 850 هزار متر مربع، در شمال تهران واقع شده است. نکته اساسی اینجاست که طراحان این مکان –که به محل دائمی نمایشگاههای تهران- معروف شده است، در همان سالهای ساخت سالنهای این مجموعه (1338 تا 1346) فکر همه جا (از پارکینگ گرفته تا محیطهای تفریحی و رستوران) را کرده بودند, اما فکر این که روزی ممکن است شهروندان نابینا راهشان به این مجموعه بیفتد، در مخیله طراحان نمایشگاه نمی گنجید. بگذریم! از درب سئول (در ورودی اصلی) که وارد می شوی، با فضای بسیار وسیع که رو به سربالایی است مواجه خواهی شد. درب سئول در ضلع شمال شرق نمایشگاه، در بزرگراه شهید چمران واقع شده است. در کنار این ورودی، به طرف شرق, مسیر اختصاصی سازمان صدا و سیما دیده می شود؛ اگر یک فرد بینا برای اولین بار قصد بازدید از نمایشگاه را داشته باشد، ممکن است در دو راهی ورودی اصلی نمایشگاه و مسیر اختصاصی صدا و سیما سردرگم شود؛ چه رسد به فرد نابینا که با هیچ طرح متناسب سازی شده ای در این محیط رو به رو نیست! به هر حال، بعد از چندین پرس و جو وقتی از در ورودی اصلی وارد محوطه نمایشگاه می شوی، شیب نسبتاً تندی در مقابل خود حس می کنی، قدم که بر می داری، تا پای تو قدرت دارد و جان در تنت هست، با این شیب نسبتاً سر ور کار داری. در دو طرف مسیر فضای سبز است و تا رسیدن به سالنهای نمایشگاه، راه زیادی داری. متناسب سازی محوطه و مسیر نمایشگاه پیشکش، خدا نکند یک راننده –که احتمالاً از عوامل اصلی برگزاری نمایشگاه  با سرعت از کنارت بدون ملاحظه این که یک عابر نه نابینا در حال عبور است بگذرد. شاید از این که این همه سختی رفت و آمد را بر خود هموار کرده و به نمایشگاه آمده ای، پشیمان شوی.

* القصه، در سومین روز برگزاری نوزدهمین نمایشگاه بین المللی الکامپ، برای تهیه گزارش به نمایشگاه رفتم. ویژگیهای مسیر ترددد در محوطه نمایشگاه، همان گونه بود که در بالا تصویر شد. پس از طی آن سربالایی نسبتاً طولانی، به کمک یکی از بازدید کنندگان خود را به سالن 44 (سالن خلیج فارس) رساندم. در مسیر منتهی به این سالن، غیر از سالنهای رستوران –که از بوی غذایشان می شد فهمید که رستوران است-، هیچ نشانه ای دال بر وجود سالنها یا غرفه های راهنما دیده نمی شد. از این گذشته، شماره گذاری سالنها بر اساس ترتیب خاصی نیست و هر سالن نسبت به سالن مقابل خود، در فاصله نسبتاً طولانی واقع شده است. تنها نکته ای که جالب –و برای بازدید کننده نابینا شاید مفید- به نظر برسد، تیزرهای معرفی غرفه ها بود؛ البته این تیزرها که از بلندگوهای محوطه باز نمایشگاه پخش می شدند نوع محصولات و شماره غرفه ها و سالنها را اعلام می کردند. اگر بازدید کننده نابینا بخواهد از تمامی غرفه ها و موقعیت محلی آنها مطلع شود، باید به مدت طولانی در محوطه باز معطل بماند تا اطلاعات کافی را کسب کند، چون نشانی از غرفه راهنما در محوطه باز نمایشگاه نبود.

بگذریم، وارد سالن خلیج فارس شدم، قرار بود از غرفه های شرکت «گاتا» و «عصر گویش پرداز»، شرکتهای تولید کننده نرم افزارهای صفحه خوان ویژه نابینایان بازدید کنم. سالن خلیج فارس شامل دو طبقه است؛ غرفه شرکت «گاتا» در طبقه همکف و غرفه شرکت «عصر گویشپرداز» در طبقه بالا واقع شده است. هرچه درباره عدم متناسب سازی محوطه باز نمایشگاه گفتیم را به توان چهار کنیم و حاصل عملیات را به محیط داخل سالنها نسبت دهیم –حداقل سالن خلیج فارس-. لزومی به یافتن غرفه های راهنما نبود، چون صدای بلند بلندگوهای تبلیغ کننده غرفه ها اجازه رسیدن صدا به صدای شخص مقابل را نمی داد. مسؤولان هر غرفه به ناچار باید با صدای بسیار بلند با بازدید کننده ها صحبت کنند. به هر حال با زحمت بسیار و تماس تلفنی، غرفه شرکت گاتا را پیدا کردم.

نسخه دو ماهور به زودی منتشر می شود

شرکت «گاتا» با محصولاتی مثل پیامک خوان «رسا» و صفحه خوان «ماهور» در نمایشگاه امسال شرکت کرده بود. مهدی گلزارنیا، مدیر عامل این شرکت در گفتگویی کوتاه، اما صمیمی، از اتفاقات خوش خبر داد و گفت: «نسخه اول ماهور نقایصی داشت که این نقایص از سوی خریداران و کارشناسان نابینا طی ایمیلهایی که برایمان ارسال کرده بودند، اعلام شده بود. بنابر این، تلاش کردیم تا در طول این چند ماه اصلاحات لازم را بر روی نرم افزار انجام دهیم. امیدواریم بتوانیم این نسخه را به زودی عرضه کنیم.» گلزارنیا در خصوص تغییراتی که در نسخه دو ایجاد شده اظهار کرد: «یکی از مواردی که از سوی کارشناسان و کاربران گوشزد شده بود، ناهماهنگیهای صدای صفحه خوان بود؛ سعی کردیم تا این اشکال را رفع کنیم تا کمترین اشکال صدایی را داشته باشیم.»

«آریانا» صفحه خوانی که صدای انسانی خود را اصلاح می کند

غرفه شرکت «عصر گویش پرداز»، یکی دیگر از غرفه هایی بود که می خواستم بازدید کنم. به علت عدم متناسب سازی سالن، به کمک آقای گلزارنیا به طبقه بالا رفتیم و بعد از طی یک مسیر نسبتاً پیچیده، به غرفه این شرکت رسیدیم. محمدرضا حسینیان، مسؤول غرفه و یکی از کارشناسان این شرکت، در گفتگویی کوتاه از فعالیتهای جدید «عصر گویش پرداز» خبر داد و گفت: «نرم افزار آریانا، نخستین نرم افزار صفحه خوانی بود که با محوریت صدای انسانی، حدود سه سال پیش عرضه شد. امسال تلاش کردیم تا اشکالات این نرم افزار را در حوزه صدا برطرف کنیم. از سویی، اصلاحاتی اساسی در بخش تبدیل متون به فایل گویا –که از بخشهای مهم این نرم افزار است- انجام دادیم. در کنار این نرم افزار، نرم افزار «نویسا» را همچنان عرضه می کنیم. این نرم افزار متونی که به صورت کتابی تنظیم شده و توسط کاربر قرائت میشود را به فایل متنی تبدیل می کند.»