به گزارش ایران سپید به نقل از ایسنا: دکتر محمود خدادوست در مراسم افتتاحیه اولین کنگره ملی حکمت و خرد جندی‌شاپور و بزرگداشت حکیم علی بن عباس اهوازی، با اشاره به جایگاه طب سنتی در نظام سلامت اظهار کرد: آیا این قابلیت در این دانش کهن که ریشه در فرهنگ ما دارد، در نظام سلامت رایج کشور جایگاهی دارد و می‌توان از این ظرفیت برای ارتقای سلامت مردم استفاده کرد؟

وی افزود: پزشکان به جای اعتقاد به این قابلیت کهن، عادت به صحبت از علم پزشکی نوین دارند؛ در صورتی که علم نوین نیز می‌گوید می‌شود از این ظرفیت (طب سنتی) استفاده کرد.

خدادوست، با اشاره به آیه‌ 17 سوره رعد که "آنچه برای مردم سود دارد بر روی زمین باقی می‌ماند"، گفت: طب سنتی ایران مصداقی از این آیه است که اگر سود نداشت در دوران انکار 150 ساله در نظام رایج پزشکی کشور به دست فراموشی سپرده می‌شد؛ در‌حالی‌ که بسیاری از رشته‌های تخصصی امروزه نیز از این ظرفیت استفاده می‌کنند و این نشان می‌دهد بسیاری از آداب ما پشتوانه حکیمانه دارد و به دلیل سود آن از این ظرفیت استفاده می‌کردند؛ حتی اگر آن مطلب را به نام طب سنتی ایران نمی‌دانستند.

خدادوست ادامه داد: سازمان جهانی بهداشت نیز به‌نوعی با همین رویکرد تحقیق و بررسی بر گیاهان دارویی و درمان‌های سنتی با تسهیلات خاص و ورود آن‌ها به نظام دارویی را پذیرفته است؛ این سازمان همچنین استدلال می‌کند که اگر یک دارو با روش سنتی درمانی از منابع معتبر طب سنتی چند نسل گذشته ناشی شده باشد، نیازی به درمان جدید نیز ندارد؛ چرا‌که دلیل رسیدن آن به نسل‌های بعدی، مؤثر‌ بودن و کم‌ضرر بودن آن است، پس سازمان جهانی بهداشت نیز به استفاده از این ظرفیت توصیه می‌کند.

وی با بیان این‌که از 30 سال قبل سازمان جهانی بهداشت استفاده از طب سنتی مکمل را در دستور کار خود قرار داده است، عنوان کرد: این اقدام سه دلیل عمده دارد که عبارت از ریشه‌دار بودن در فرهنگ و باور مردم، کل‌نگر بودن و ارزان‌تر و در دسترس بودن آن است.

مدیرکل دفتر طب سنتی وزارت بهداشت با اشاره به این‌که امروزه بیماری‌های غیرواگیر در رأس علل مرگ قرار دارند، گفت: مدیرکل سازمان جهانی بهداشت و WHO تأکید می‌کنند طب سنتی اگر در هر کشوری در نظام سلامت در تعامل و تبادل منطقی با نظام رایج قرار گیرد، نه تنها در ارتقای سلامت و پیشگیری، بلکه در کنترل بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر و مزمن بسیار موثر خواهد بود و توصیه می‌کند از این ظرفیت استفاده شود.

خدادوست ادامه داد: همچنین از نگاه WHO سبک زندگی در رأس علل بیماری‌های غیرواگیر و مزمن است و این در حالی است که طب سنتی ایرانی بیشترین تأکید را بر سبک زندگی دارد. بنابراین بهترین و اولین راه مقابله با این بیماری‌ها توجه و تاکید به اصلاح سبک زندگی است. جالب آن‌که WHO در این خصوص به طب سنتی ایران با قدمت چند هزار ساله خود اشاره‌ای نکرده است.

وی خاطرنشان کرد: باید بدانیم هدف این است که حداقل مضار و حداکثر منافع را به مردم برسانیم و این نکته نیز مورد توجه WHO است؛ چراکه مردم اقبال زیادی به استفاده از این ظرفیت دارند. بنابراین WHO بر آگاهی‌رسانی به مردم برای استفاده منطقی و ضابطه‌مند از این ظرفیت، توجه به قوانین ملی استفاده از طب‌های سنتی مکمل و نظارت بر ادعاهای کاذب و بزرگنمایی‌های ظرفیت طب سنتی تأکید دارد.

خدادوست با اشاره به این‌که در کتابی از آندرسون اشاره‌ای شده که یکی از مطالب طب سنتی از طب ایرانی گرفته شده است، گفت: اگرچه طب سنتی ایران در دنیا به نام طب یونانی استفاده می‌شود، اما اقرار شده که این طب متعلق به ماست؛ بنابراین خودمان نیز باید این موضوع را باور داشته باشیم.

خدادوست عنوان کرد: کمیسیون طب سنتی مکمل کاخ سفید طی گزارشی که در سال 2002 ارائه داد، به رئیس‌جمهور آمریکا 22 مورد را توصیه کرد؛ یکی از این موارد آن بود که دموکراتی‌ شدن در پزشکی ایجاب می‌کند که سلامت به خواست و نیاز مردم در استفاده از طب سنتی مکمل پاسخ منطقی و درست داده و بستر لازم برای استفاده از طب سنتی مکملی را که مؤثر و بدون عارضه باشد، فراهم کند.

وی افزود: همچنین در توصیه‌ای دیگر آمده است که امروزه بحث وجود یا بود و نبود طب سنتی مکمل در نظام سلامت مطرح نیست، بلکه برای تأمین و ارتقای سلامت مردم باید کار تلفیقی انجام داد و از تمام ظرفیت‌ها استفاده کرد. باید از نگاه تاریخی نیز به طب سنتی ایران توجه شود.

وی با اشاره به این‌که اکنون ظرفیت دنیا به سمت استفاده از گیاهان دارویی سوق داده شده است، تصریح کرد: طبق برآورد، 750 هزار گونه گیاهی در دنیا وجود دارد که

75 هزار گونه از آنها اثر دارویی دارند. در ایران که دارای 11 اقلیم و بستری بسیار عالی برای تنوع گیاهان دارویی است، برآورده شده که 8000 گونه گیاهی وجود دارد که از این تعداد حدود 1800 تا 2300 گونه اثر دارویی دارند.

خدادوست افزود: علم نوین پزشکی می‌گوید برای این‌که یک داروی جدید وارد کشور شود به 800 میلیون دلار آمریکایی و بین 10 تا 17 سال زمان نیاز است. به همین دلیل در سال 2007 تنها 31 داروی جدید وارد بازار دارویی کشور شد. علم نوین همچنین معتقد است باید از میانبر استفاده کنیم تا هزینه و زمان کاهش یابد. به همین منظور یکی از بهترین راه‌ها را استفاده از گیاهان دارویی و طب سنتی عنوان می‌کند.

وی با اشاره به لزوم تلفیق دانش سنتی در دانش طب رایج، گفت: سال 93 در کمیته فرهنگ و تمدن شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شد که دو واحد درسی آشنایی با طب سنتی به همه گروه‌های پزشکی اضافه شود که هنوز نتوانسته‌ایم این دو واحد درسی را در شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت تصویب کنیم‌؛ چرا‌که تعداد واحدهای عمومی زیاد است و این حجم زیاد اجازه نمی‌دهد واحدهای جدید اضافه شوند، درحالی‌که معتقدم این موضوع دانش بومی پزشکی و یک درس تخصصی به حساب می‌آید و نباید در کنار تاریخ و معارف و ... قرار گیرد. از سوی دیگر تعهد و اخلاق حرفه‌ای ایجاب می‌کند که پزشک این دانش را بشناسد و بیمار را به‌ درستی راهنمایی کند.

خدادوست با اشاره به قابلیتی متفاوت از طب سنتی، گفت: طب سنتی ایران بر مبنای مزاج است. اکنون طب رایج فارماکولوژیک است و بر اساس مزاج هر فرد، دارویی برای او ساخته می‌شود؛ چراکه معتقد است پاسخ‌دهی افراد به هر دارویی متفاوت است. شاید همین بحث مزاج‌شناسی در طب سنتی ایران دریچه‌ای باشد بر علوم اُمیکس که در دهه اخیر بسیار مطرح است.

وی با اشاره به بیانی از یکی از دانشمندان در سال 1882 که "اگر طیف وسیعی از تفاوت‌های فردی وجود نداشت، پزشکی یک علم بود، نه یک هنر" و همچنین بیان چنین سخنی از سیداسماعیل جرجانی بسیار پیش از آن، گفت: اسناد بالادستی زیادی وجود دارند که ما را به استفاده از این ظرفیت‌ها مکلف می‌کنند؛ همچنین سیاست‌های کلان نظام سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری، صفر تا صد طب سنتی را بیان کرده است و اکنون باید دید در راستای انجام تکالیف اسناد بالادستی چه کرده‌ایم و چه خواهیم کرد.

مدیرکل دفتر طب سنتی وزارت بهداشت تصریح کرد: تهیه بسته آموزشی ویژه بهورزان، روانشناسان بهداشتی و پزشکان عمومی و ورود خدمات تأیید‌ شده طب سنتی به شبکه بهداشت و درمان کشور در سال 95، جزو برنامه‌های عملیاتی مصوب وزارت بهداشت است که توسط وزیر نیز ابلاغ شده است.