اسباب بازی‌ها در دوران کودکی نیاز فطری کودکان را ارضا می‌کنند و برای آنان شکلی نمادین دارند. معمولا اسباب‌بازی‌ها ماکتی از افراد، ابزارها و وسایل حقیقی موجود در زندگی روزمره هستند که کودک در هنگام بازی با شکل و کاربردشان آشنا می‌شود.

 

در طراحی اسباب بازی‌ها و تعدادی که در بازار مصرف در دسترس هستند، همواره سیاست‌هایی نهفته است که تا‌کنون برای شکل‌گیری آرمان ‌های اجتماعی و نیاز‌ها و پوشش برنامه‌های دولت ‌های مختلف استفاده شده است.

 

آنچه در اینجا مورد توجه است تاثیر اسباب بازی ‌ها در شکل‌گیری شخصیت اجتماعی و آموزش به افراد دارای معلولیت و همچنین سایر افراد جامعه و آشنایی آنان نسبت به این موضوع است؛ چرا که کودکان به کمک عروسک ‌های معلول که وسایل خاص خود را همراه دارند در کنار سایر عروسک ‌ها، آمادگی لازم برای داشتن دوستی معلول را در سنین پایین به دست خواهند آورد.

 

در مورد خود فرد معلول نیز می‌توان گفت کودک معلولی که از وسایل خاصی استفاده می‌کند با داشتن خانه‌ای عروسکی و ماکت‌هایی مشابه وضعیت و وسایل خود می‌تواند چگونگی مدیریت و استفاده از آن وسایل را در هنگام بازی بیاموزد و با محدودیت‌ها و راه‌ های بر طرف کردن مشکلات آشنا شود و راحت ‌تر وجود آن ها را بپذیرد.

 

در سال ۱۹۹۷ یک شرکت سازنده اسباب بازی، نمونه‌ای از عروسک ‌های روی صندلی چرخدار را ارائه کرد؛ با این امید که بتواند نگرش و نوع نگاه نسبت به معلولیت را به کمک آن تغییر دهد و از این راه به کودکان معلول اعتماد به نفس بدهد.

 

پس از به بازار آمدن این عروسک، شرکت تولید ‌کننده اعلام کرد که هم‌ اکنون وقت آن رسیده که خود را بیشتر درگیر پیام‌های اخلاقی از طریق محصولاتشان کنند.

 

نایب رئیس فروش در این شرکت می‌گوید ما مدت‌ها در دنیای عروسک تنوع در پیام‌های اخلاقی داشته‌ایم ولی در مورد ارائه دوستی معلول دیر دست به کار شده‌ایم و کوتاهی کرده‌ایم.

 

 

البته شرکت ‌های دیگری هم محصولاتی همچون عروسک ‌های پارچه‌ای روی صندلی چرخدار، اتوبوس‌های رمپ دار، خانه عروسکی رمپ دار، عروسک ‌هایی با عصا و واکر، عروسک ‌های پارچه‌ای شبیه به چهره کودکان سندرم داون و همچنین کودکانی که موهای خود را به واسطه شیمی درمانی از دست داده‌اند را نیز ساخته‌اند.

 

در کشور ما عروسک های دارا و سارا که متناسب فرهنگ ایرانی هستند، می‌توانند از پتانسیل بالایی برای رقابت با محصولات مشابه برخوردار باشند. ارائه مدل ‌هایی طبیعی که از نظر ظاهر فیزیکی دور از انتظار نباشند و همچنین پوشش‌دهنده تمامی اقشار جامعه باشند از نکات مثبتی هستند که می‌توانند در جهت رشد عاطفی و ذهنی فرد تاثیر‌گذار باشند.

 

امید است شرکت ‌های تولید‌ کننده اسباب بازی ‌های کودکان و نوجوانان داخلی در تولیدات خود نیاز‌های عاطفی تمامی گروه‌های جامعه را در نظر داشته و با انجام تحقیقات بیشتر در مراحل‌ طراحی، ساخت و تولید، در کنار پیام ‌های فرهنگی و ملی، توجه لازم به معلولان را در دستور کار خود قرار دهند و از این طریق راه را برای حضور معلولان در جامعه فراهم آورند.