به گزارش ایران سپید «عزم شهرداری تهران برای مناسب‌سازی معابر و تحقق شهر دسترس‌پذیر امسال بسیار جدی‌تر از سال‌های گذشته است»؛ این مطلب را هم علی صابری، عضو شورای شهر تهران در گفت‌‌وگو با همشهری بیان کرد و هم علی‌اصغر عین‌القضات، مشاور شهردار تهران در امور توان‌یابان و شهر دسترس‌پذیر. اواسط سال گذشته بود که با پیگیری‌های علی صابری سرانجام شورای مشورتی شهردار تهران در امور توان‌یابان و شهر دسترس‌پذیر تشکیل شد.

این شورا اساسا با این هدف تشکیل شد تا با تحقیق بر نمونه‌های موفق خارجی و بازدیدهای میدانی از شهر، مشکلات موجود را استخراج کرده و پیشنهادهای لازم را برای تحقق شهر دسترس‌پذیر ارائه کند. صابری این هدف را با بیان عبارت «شورای مشورتی کاملا کف خیابانی عمل می‌کند» تعبیر کرد. به‌ گفته وی، در واقع شورای مشورتی چندان وارد بحث‌های تئوریک و پژوهشی نمی‌شود و اقداماتش اجرایی است. بازدید‌هایی که اعضای این شورای 3نفره از خانواده‌های معلولان شهر آغاز کرده‌اند را می‌توان در راستای همین هدف تعیین‌شده دانست؛ بازدیدهایی که از 2روز مانده به پایان سال94 آغاز شد و با آغاز سال جدید رنگ جدی‌تری به خود گرفته است. اینطور که عین‌القضات، عضو شورای مشورتی شهر دسترس‌پذیر به همشهری گفت، در این بازدیدها مناسب‌سازی داخل و پیرامون منزل خانواده‌ای که معلول دارد هم در دستور کار قرار می‌گیرد. به‌طور نمونه نیازهایی ‌مثل سرویس بهداشتی فرنگی، رمپ‌های داخل خانه برای جابه‌جایی راحت ویلچر و... شناسایی شده و به شهردار ناحیه یا منطقه ابلاغ می‌شود. وی اضافه کرد که اصلاح راه‌های دسترسی حیاط و راه‌پله و اصلاح پل‌ و پیاده‌رو اطراف خانه فرد معلول نیز در دست اقدام قرار می‌گیرد؛ حتی چنانچه منزل وی به بالابر یا آسانسور احتیاج داشته باشد، این کار انجام می‌شود. وی عنوان کرد: «این اقدامات طبق دستور شهردار تهران صورت می‌گیرد و آقای قالیباف شخصا نیز روند ماجرا را پیگیری می‌کنند.» این عضو شورای مشورتی شهر دسترس‌پذیر، به بازدیدهای پیش‌رو هم اشاره کرد. بر این اساس پنجشنبه هفته جاری بازدید از 4خانواده که هرکدام دارای 3معلول هستند در منطقه20 تهران صورت می‌گیرد. البته به گفته علی‌اصغر عین‌القضات، اکنون مناسب‌سازی منازل و رفع نیازهای خانواده‌هایی که معلولان بیشتری دارند، در اولویت کاری قرار دارد.

• مناطق موظف به رعایت استانداردهای مناسب‌سازی هستند

تامین اعتبار لازم برای تحقق شهر دسترس‌پذیر و مناسب‌سازی معابر و نحوه هزینه‌کرد آن موضوعی است که طی سال‌های گذشته جزو دغدغه‌های برخی اعضای شورای شهر تهران و معلولان بوده است. به همین‌خاطر علی صابری، عضو روشندل شورای شهر تهران بر این نظر بود که در بودجه سال95 ردیف اعتبارات تعیین‌شده یکجا جمع شود و در اختیار ستاد مناسب‌سازی فضاها و معابر شهری قرار بگیرد؛ این ستاد پس از سال‌ها دوباره فعالیت خود را به‌طور جدی از سر گرفته. به‌نظر صابری با گذاشته‌شدن بودجه در اختیار آن، بهتر قابل رصد می‌شود و از هرز رفتن آن جلوگیری می‌کند.

به همین‌خاطر سال گذشته در بودجه سال95 شهرداری تهران، تبصره‌ای گنجانده شد که به تحقق چنین امری کمک می‌کند. مدیرکل برنامه و بودجه شهرداری تهران نیز در همین ارتباط به همشهری گفت: «اعتبارات مربوط به بخش شهر دسترس‌پذیر و مناسب‌سازی معابر به 2صورت پرداخت می‌شود؛ یکی اعتبارات متمرکز است که مستقیما به ستاد مناسب‌سازی معابر شهری اختصاص می‌یابد که برای سال95 حدود 5میلیارد تومان درنظر گرفته شده و دیگری نیز مبالغ بالایی است که صرف مثل سنگدال، آسفالت، پیاده‌روها، حمل‌ونقل و... می‌شود که ستاد مناسب‌سازی می‌تواند برای آن استاندارد تعیین کند.» به گفته مهدی پندار، شهرداری‌های مناطق موظف هستند که در اجرای پروژه‌های عمرانی، استانداردهای ستاد مناسب‌سازی فضاها و معابر شهری را رعایت کند. وی تاکید کرد که ستاد مناسب‌سازی معابر می‌تواند استانداردهای لازم برای راحتی جامعه معلولان در شهر را در نظام فنی- اجرایی شهرداری مصوب کند؛ اینگونه مناطق موظف می‌شوند طبق اصول فنی مدنظر کارها را انجام دهند.

موردی که پندار به آن اشاره کرد همان مسئله‌ای است که سال پیش ستاد مناسب‌سازی معابر دنبال آن بود. آنگونه که سهیل معینی، عضو این ستاد اعلام کرد، برای اینکه عملا قدرت اجرایی و نظارتی پیدا کنند باید استانداردهای مدنظر به‌صورت بخشنامه درآمده و لازم‌الاجرا شود. این نکته نیز نباید از یاد برود که طبق تبصره دوم بودجه شهر تهران، دسترس‌پذیری و استانداردهای مناسب‌سازی باید پیوست پروژه‌های شهری باشند.

• شهر دسترس‌پذیر به چه معناست؟

تفکیک‌شدن عبارات «شهر دسترس‌پذیر» و «مناسب‌سازی معابر» از این جهت حائز اهمیت است که در دسترس‌پذیری همه جنبه‌های زندگی شهروندان و جامعه معلولان، جانبازان، نابینایان و کم‌بینایان و کم‌توانان برای رفع نیازهایشان درنظر گرفته می‌شود. این در حالی است که در مناسب‌سازی فقط به جنبه‌های فیزیکی توجه می‌شود. در شهر دسترس‌پذیر اما همانطور که فرد عادی جامعه، می‌تواند به هر خدمتی دسترسی داشته باشد، فرد معلول، جانباز یا آسیب‌دیده (فردی که موقتا دچار آسیب شده است) نیز باید به آن دسترسی داشته باشد. از سوی دیگر طبق قوانینی که شهرهای توسعه‌یافته در زمینه شهر دسترس‌پذیر همانند لندن، ‌توکیو، برلین، مادرید و... دارند، افراد معلول و کم‌توان جامعه اگر نتوانند نیاز خود را به‌راحتی در شهر، ادارات، سازمان‌ها، مراکز تجاری و خرید و... رفع کنند، این حق را دارند که به مراجع قانونی شکایت کنند. مثلا اگر در فروشگاهی اجناس و حتی کارتخوان دور از دسترس معلولان باشد، امکان شکایت آن معلول از فروشگاه فراهم می‌شود.