علی همت محمودنژاد رئیس انجمن حمایت از حقوق معلولین به «ایران» می گوید: شیوع بیماری کرونا باعث شده افراد دارای معلولیت در سراسر دنیا دچار مشکلات جدی شوند و اشتغال، بهداشت روانی و جسمانی و وضعیت اقتصادی آنها تحت تاثیر قرار گیرد به طوری که می توان گفت کرونا زندگی معلولین را مختل کرده است. در کشور ما هم علاوه بر کرونا، تحریم ناجوانمردانه و یکجانبه دولت امریکا به کمیاب شدن وسایل توانبخشی متناسب با وضعیت مالی افراد دارای معلولیت منجر شده است. افزایش چند برابری وسایل توانبخشی مانند ویلچر، عصا، سمعک و... مشکلات بسیاری را برای معلولین ایجاد کرده است.
او ادامه می دهد: اما به نظر من یکی از مهمترین مشکلات این گروه، مسکن است. به دلیل جهش بی سابقه قیمت مسکن در کشور، معلولین به حاشیه شهرها نقل مکان کرده اند چراکه توان مالی این افراد برای زندگی در مراکز شهرها کافی نیست. در حقیقت گرانی مسکن، سبب شده معلولین زندگی خود را از مناطق نیمه برخوردار به مناطق کم برخوردار منتقل کنند و به همین دلیل از امکانات لازم برای بهره مندی از خدمات توانبخشی، کلاس های آموزشی و حضور در مراکزی که می تواند به آنها کمک کند محروم شده اند.
محمودنژاد با تاکید بر اشتغال به عنوان یکی دیگر از چالش های مهم افراد دارای معلولیت عنوان می کند: متاسفانه نرخ بیکاری در میان جامعه معلولین نسبت به سایر افراد عادی جامعه ۳ تا ۴ برابر است. در حال حاضر نرخ بیکاری در میان افراد دارای معلولیت نزدیک به ۴۰ درصد است که امیدوارم دولت جمهوری اسلامی با برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت برای برون رفت از این مشکلات اقدام کند. رئیس انجمن حمایت از حقوق معلولین می افزاید: می توان از موانع فرهنگی به عنوان سومین مشکل جدی این گروه نام برد. چراکه این موانع فرهنگی در جامعه باعث شده که بسیاری موانع فیزیکی هم برای این افراد ایجاد شود. برای مثال می بینیم در حال حاضر بسیاری از ساختمان ها بدون آسانسور ساخته می شوند یا برخی از پارک ها برای معلولین قابل استفاده نیست چون هنگام طراحی به این گروه از جامعه توجهی نشده است. عدم مناسب سازی هتل ها، اماکن اقامتی و سایر مراکز تفریحی بین راهی برای افراد دارای معلولیت نمونه های دیگری از این بی توجهی به شمار می آید.
او می گوید: یکی دیگر از این موانع فرهنگی بی توجهی به دریافت عوارض عبور بین شهری خودرو از معلولین است. هنگامی که وسایل حمل و نقل عمومی برای استفاده افراد دارای معلولیت مناسب نیست به چه دلیل معلولی که مجبور است از خودروی خود استفاده کند باید عوارض پرداخت کند. در همه دنیا معلولین از همه عوارض بزرگراه ها معاف هستند حتی در دنیا استفاده معلولین از اتوبوس و قطار رایگان است. در کشور ما براساس قانون حمایت از حقوق معلولین بلیت هواپیما برای این افراد نیم بها است، اما هیچ یک از شرکت های هواپیمایی این موضوع را رعایت نمی کنند.
محمودنژاد با اشاره به اجرای ماده ۲۷ قانون حمایت از حقوق معلولین به عنوان یکی دیگر از مطالبات معلولین، می افزاید: طبق این ماده مبلغ دریافتی مستمری بگیران باید حداقل معادل با حداقل حقوق و دستمزد باشد که تاکنون عملیاتی نشده و مبلغ مستمری کنونی تقریبا یک دهم مبلغی است که در قانون ذکر شده است. او در مورد نقش بهزیستی در بهبود شرایط معلولین می گوید: سازمان بهزیستی از نظر تکلیفی وظیفه دارد قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت را اجرا کند اما هنگامی که بودجه لازم را در اختیار نداشته باشد، کاری از پیش نخواهد برد. از سوی دیگر در بندهایی از قانون، بهزیستی به عنوان ناظر شناخته شده اما هیچ ابزاری در اختیار این ناظر قرار نگرفته بنابراین بهزیستی در این زمینه نیز نقش موثری نخواهد داشت.
از این رو به نظر من باید یک مقام بالادستی بر اجرای این قانون نظارت داشته باشد. چرا که اجرای قانون حمایت از افراد دارای معلولیت مهمترین راه بهبود شرایط معیشت معلولین کشور است. چون همانگونه که شعار روز جهانی فراگیری و راهبری است، اگر به معلولین میدان داده شود و آنها در چرخه تولید و اقتصاد سهیم شوند خواهیم دید که افراد دارای معلولیت در تولید ناخالص ملی اثرگذار خواهند بود.
امین شاهرخی مدیر کل بهزیستی استان تهران در گفت و گو با «ایران» می گوید: سازمان بهزیستی در دوران کرونا وظایف خود را تعطیل نکرده و ارائه خدمات مورد نیاز معلولین را با رعایت پروتکل های بهداشتی دنبال کرده است. این موضوع در ارائه خدمات مراکز شبانه روزی بیش از سایر مراکز به چشم می خورد. او با اشاره به واکسیناسیون معلولین می افزاید: سازمان بهزیستی با کمک و مساعدت وزارت بهداشت در کنترل بیماری کرونا در مراکز شبانه روزی بسیار موفق عمل کرده و آمار مرگ و میر در میان جامعه هدف بسیار کم است به همین دلیل می توان ادعا کرد که تعطیلی در کار بهزیستی وجود ندارد. مدیرکل بهزیستی استان تهران خاطرنشان می کند: به دلیل نگرانی خانواده ها در مراکز روزانه توانبخشی با مقداری افت ارائه خدمات مواجه شدیم اما می توان گفت در این مراکز هم با توجه به رنگ بندی کرونایی خدمات مناسبی ارائه شده است.
او با تاکید بر اینکه سازمان بهزیستی برنامه ریزی برای دوران پسا کرونا را در اولویت قرار داده می گوید: تلاش ما براین است که در دوران پسا کرونا ضریب اطمینان و امنیت را بالا ببریم تا مردم را به این باور برسانیم که مراکز توانبخشی محیطی کنترل شده و سالم هستند. همچنین با تدوین برنامه هایی با محوریت ارائه خدمات مردم محور قطعا در دوران پساکرونا، متمایزتر از گذشته برای ارائه خدمات توانبخشی اقدام خواهیم کرد و در واقع یکی از مهمترین برنامه های سازمان بهزیستی برای دوران پساکرونا و کاهش آسیب افراد دارای معلولیت در این دوران افزایش خانه های موقت و ارائه خدمات توانبخشی در منزل است.
برش
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه دولت سیزدهم، خود را در برابر جامعه معلولان مسئول می داند، گفت: حقوق افراد دارای معلولیت به طور ویژه در بودجه سال ۱۴۰۱ دیده خواهد شد. به گزارش ایسنا، دکتر حجت الله عبدالملکی در نشست صمیمانه با جمعی از فعالان و نخبگان دارای معلولیت کشور گفت: من به عنوان نماینده و کارگزار جامعه معلولان در جریان تصویب بودجه سال ۱۴۰۱ تمام قد دفاع خواهم کرد.
عبدالملکی ادامه داد: قانون حمایت از حقوق معلولان اگر به طول کامل اجرا شود، باز هم تکلیف ما نسبت به این جامعه شریف برطرف نمی شود. او با اشاره به قانون حمایت از حقوق معلولان، گفت: گزارش میزان تحقق اجرای این قانون توسط سازمان بهزیستی کشور تا پایان آذر امسال منتشر می شود. همچنین اجرای قانون ۳ درصد سهمیه استخدامی جامعه معلولان در دولت سیزدهم، به شکل ویژه دنبال می شود. عبدالملکی تاکید کرد: طرح مناسب سازی ویژه جامعه معلولان توسط همه دستگاه های اجرایی باید به صورت جدی تسریع و اجرایی شود. او بیان کرد: در دولت سیزدهم، با روحیه جهادی قطعا وضعیت جامعه معلولان بهبود می یابد. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه شما به عنوان نمایندگان جامعه معلولان بر مشکلات و مصایب این قشر اشراف کامل دارید، تاکید کرد: مطالبه گر باشید و در خصوص رفع معضلات جامعه معلولان برنامه طراحی و ارائه کنید.
در ادامه رئیس سازمان بهزیستی کشور، از بازبینی مجدد پلتفرم مثبت زندگی و نظارت بر عملکرد استان ها خبر داد و گفت: مراکز مثبت زندگی به عنوان پنجره واحد بهزیستی بروز و ظهور کرده است؛ لذا نباید ارائه خدمت مشمول زمان شود؛ چراکه در حال حاضر ۲۳۰ هزار نفر پشت نوبت دریافت خدمات هستند. علی محمد قادری با بیان مشکلات افراد دارای معلولیت بر حضور مسئولان شبکه های مردم نهاد فعال در کمیته پیگیری قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت تاکید کرد و گفت: براساس بودجه باید اولویت سنجی برای رفع کاستی ها و تحول آفرینی داشته باشیم.