به گزارش ایران سپید روزنامه «خراسان»، تا چند وقت قبل، مهم‌ترین دغدغه و درخواست‌شان این بود که فضای شهرها برای ترددشان مناسب‌سازی شود اما حالا دغدغه اول‌شان، شده تامین لوازم و تجهیزات توان‎بخشی. درددل‌های مرتضی و دوستانش به گوش مسئولان سازمان بهزیستی هم رسیده و آن‌ها هم قبول دارند که بار مشکلات روی دوش معلولان سنگین‌تر شده است. همین چند روز قبل بود که «وحید قبادی‌دانا»، رئیس سازمان بهزیستی، این مشکل را پذیرفت و گفت: «شرایط اقتصادی کشور، قیمت وسایل توان‎بخشی را ۵ تا ۶ برابر افزایش داده است».

روایتی تلخ از وضعیت موجود

اما برای این‌که بدانیم، معلولان کشور با چه مشکلاتی مواجه‌اند، با «بهروز مروتی» گفت‌وگو می‌کنم؛ او خود یکی از معلولان ویلچرنشین است که مدیریت کمپین پیگیری حقوق همنوعانش را برعهده گرفته است. مروتی به نکاتی اشاره می‌کند که نگران‌کننده است:

* قبل از سال۹۷ سازمان بهزیستی ۳-۲ میلیون تومان از هزینه ۴ میلیون تومانی ویلچر برقی را به معلولان می‌داد اما الان قیمت همین ویلچر ۲۵ تا ۳۰ میلیون شده است و بهزیستی همچنان همان ۳-۲ میلیون تومان را می‌دهد. حداقل قیمت یک ویلچر معمولی هم ۲ میلیون است که بهزیستی  ۸۰۰ هزار تومان آن را می‌دهد.

* عصایی که چند وقت قبل ۷۰-۶۰ هزار تومان بود، اکنون به یک میلیون تومان رسیده است.

* یک سمعک استاندارد که قبلا ۲ میلیون بود، الان حدود ۸-۷ میلیون  آب می‌خورد که فقط ۸۰۰ هزار تومانش را بهزیستی  می‌دهد.

* چه ویلچر، چه سمعک، چه هر وسیله دیگر، هر پنج‌سال یک‌بار قابل تعویض است و اگر به هر دلیلی قابل استفاده نباشد، باید همه پولش را خودمان بدهیم. 

* باتری سمعک هم قبلا شامل حمایت بهزیستی بود اما الان قیمتش خیلی بالا رفته است و دیگر بودجه حمایتی ندارد.

* بریس‌ها و پروتزهایی که برای معلولان استفاده می‌شود (وسایل نگهدارنده که در داخل بدن یا اطراف اندام کار گذاشته می‌شود)، قبلا ۴-۳ میلیون بوده اما الان به ۵۰-۴۰ میلیون رسیده است.

* قیمت لوازم یدکی و تعمیر وسایل توان‌بخشی هم خیلی افزایش یافته، مثلا باتری ویلچر برقی که دو سال قبل ۴۰۰ هزار تومان بود الان ۳ میلیون شده است. یا جوی‌استیک (دسته کنترلی) ویلچر که قبلا ۱.۵ میلیون بود، الان ۵-۴ میلیون شده، به همین نسبت هم قیمت دستمزد تعمیراتش گران شده است.

دزدیدن ویلچر معلولان؟!

اما اتفاق تلخ دیگری که «بهروز» به آن اشاره می‌کند، تاسف‌بارتر است: «متاسفانه اخیرا از برخی دوستان معلول شنیده‌ایم که ویلچرهایشان را از صندلی عقب یا صندوق ماشین‌شان دزدیده‌اند، علت آن هم افزایش سرسام‌آور قیمت‌هاست...».

از وعده‌های حمایتی چه خبر؟

از مروتی درباره وعده‌های حمایتی هم می‌پرسم و او می‌گوید: «حدود ۵۰ هزار معلول کشور در ۲۳۰۰ مرکز توان‌بخشی و مراقبتی نگهداری می‌شوند و تقریبا همه بودجه سالانه سازمان بهزیستی برای نگهداری آن‌ها صرف می‌شود. این بودجه آن‌قدر کم است که بیش از ۹۶.۵ درصد معلولان که در خارج از این مراکز زندگی می‌کنند، تقریبا سهمی از آن ندارند. قانون حمایت از معلولان هم فقط برای اجرا در طول سال ۱۴۰۰، به حدود ۳۸ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد اما در بودجه ، ۱۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار لحاظ شده است. با این شرایط، روزهای سختی را در پیش داریم ...». حرف آخر بهروز، همان صحبت رئیس سازمان بهزیستی کشور است که گفته است: برای اجرای قانون حمایت از معلولان به ۳۸ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز داریم اما طبیعتا این مبلغ در قانون بودجه سنواتی قرار نمی‌گیرد و امیدواریم بتوانیم با همکاری دستگاه‌های مختلف کارهایی برای اجرای قانون حمایت از معلولان انجام دهیم... .

گزارش تکان‌دهنده مرکز پژوهش‌های مجلس

شاید واژه «معلول»، از آن جمله واژه‌هایی باشد که چون زیاد شنیده‌ایم، نسبت به آن کم‌توجه شده‌ایم. اما اگر کمی ریزبین شویم و اطلاعات‌مان  را درباره جزئیات این قشر جامعه بیشتر کنیم، مشکلات آن‎ها را بیشتر درک خواهیم کرد. مرکز پژوهش‌های مجلس، در گزارشی که آبان‌ماه امسال منتشر کرده است، اطلاعات مهمی دراین‌باره ارائه کرد:

- هم‌اکنون یک‌میلیون و ۵۳۱ هزار و ۷۰۵ معلول تحت‌پوشش سازمان بهزیستی قرار دارند.

- بیش از ۹۶ درصد این جمعیت، در بیرون از مراکز توان‌بخشی بهزیستی زندگی می‌کنند و امکان دریافت مستقیم حمایت‌ها را ندارند.

- شیوع کرونا در ایران بیش از آن‌که سلامت معلولان را تحت‌تاثیر قرار دهد، معیشت‌شان را دچار بحران کرده است.

- طبق نظرسنجی صورت گرفته از جامعه معلولان کشور حدود ۸۰ درصد پاسخگویان، خود یا خانواده‌شان را در شرایط بحران کرونا نیازمند کمک فوری اقتصادی دانسته‌اند.

- پیامدهای همه‌گیری کرونا گرچه کمابیش آحاد جامعه را متأثر می‌کند اما افراد دارای معلولیت را به دلیل سطح بالای آسیب‌پذیری، بیشتر در معرض خطرات جسمی و اجتماعی قرار داده است.