به گزارش ایران سپید هانی عباسی مخاطب نابینای اهوازی ما می گوید: «هنگامی که میخواهیم در بانکی افتتاح حساب انجام دهیم باید امینی برای خود به علت نابینا بودن انتخاب کنیم و نیازمند گواهی امضا هستیم. به ماند که نابینایان برای افتتاح یک حساب که امری عادی برای مردم است همیشه دچار مشکل و دردسر میشوند و به جای آنکه کار افتتاح حساب را برای معلولان آسان تر کنند سنگ های بیشتری جلوی پای معلولان قرار میدهند. اما قصه چیز دیگریست برای این افتتاح حساب مجور شدیم به یکی از دفترخانه های رسمی اهواز مراجعه کرده تا این گواهی امضا را به صورت رسمی برای بانک دریافت نمایم. حال وارد پروسه دفاتر رسمی میشویم که باید یک شاهد و یک معتمد را با خود همراه کنیم تا گواهی امضا دریافت نمایم.

شاید بگوید همه این کارها برای امنیت و جلوگیری از ضرر و زیان نابینایان است که نمیتوانند متنی را که امضا می کنند، بخوانند و از صحت آن آگاه باشند، تا این بخش از ماجرا را شخصاً مشکلی ندارم اما زمانی که می خواهم حق امضا دهم در سندی که برایمان آماده می کنند، نوشته شده است این فرد به علت بیسوادی حق امضا را به فلانی میدهد. چرا برای هانی عباسی که فردی تحصیل کرده است از واژه بیسواد استفاده کنند.

بارها اعتراض کردم اما می گویند: «قانون است و نمی توانیم کلمه دیگری را به جای آن درج کنیم.» خواهش می کنم دوستان عزیز حقوقدان پیگیر موضوع شوند تا این اجحافی که در حق نابینایان میشود پایان یابد. چرا برای این حق امضا یا انتخاب امین از همان کلمه «نابینا» استفاده نمیشود؟ آیا به راستی در قانون گفته شده باید برای معلولان از واژه «بیسواد» استفاده شود؟!»

ما برای پیگیری بیشتر این موضوع با ناصر سرگران حقوقدان نابینا به گفتگو پرداختم تا دریابیم آیا در قانون آمده است برای نابینایان از واژه بیسواد در دفاتر رسمی استفاده شود؟

این وکیل دادگستری با اشاره به قدیمی بودن قانون ثبت اسناد در کشور به ایران سپید می گوید: « نابینایان در دفاتر اسناد رسمی با دو چالش رو به رو هستند. اول آنکه همنوعان نابینا گله مند اند چرا دفترخانه ها از آنها معتمد میخواهد چرا که ممکن است در شرایطی نتوانند فرد معتمدی را برای انجام چنین اموری پیدا کنند و اصلا چرا نابینایان با داشتن مدارک تحصیلی بالا باید معتمد انتخاب نمایند.»

وی ادامه می دهد: «چالش دوم آن است که هنگامی که دوستان نابینا میخواهند در دفاتر رسمی کشور تعهدی را دهند و سندی را ثبت نمایند در سیستم به جای کلمه نابینا یا معلول، واژه بیسواد درج می شود. این درحالی است که نابینایان جزو تحصیل کرده ترین گروه معلولان هستند و اکثریت تحصیلات دانشگاهی دارند اما بازهم برایشان از کلمه بیسواد استفاده میشود. در خصوص گله مندی اول که در مورد معتمد است و اغلب دفاتر رسمی دو معتمد را از فرد نابینا میخواهند این امر قانونی است. مبنای قانونی این موضوع مربوط به ماده  64 قانون ثبت مصوب سال  1310 است. دراین ماده آمده است که افراد کور، کر، گنگ و بیسواد علاوه بر معرف در هنگام قرائت، ثبت و امضای سند مربوطه باید یک فرد معتمد را به همراه داشته باشند تا این سند توسط وی قرائت شود و صحت آن را تایید کرده و امضا نماید. »

وی می افزاید: «در مورد داشتن معتمد به علت مبنای قانوی آن نباید گله مند باشید. شخصا تماسها و مراجعاتی از افراد نابینا داشتم که با و جود الزام قانون در مورد معتمد دچار مشکلات حقوقی شدند به عبارتی سرشان کلاه گذاشتند و این امر آثار بسیار نامطلوبی را روی فرد میگذارد چه از لحاظ روحی و چه مالی در نتیجه پیشبینی این مسئله در قانون سال 1310 برای پیشگیری از چنین ماجراهایی است.»

سرگران با اشاره به عدم قرائت متن سند توسط معتمد برای نابینایان می گوید: «با توجه به پیشبینی چنین موضوعی و حساسیت آن اما دوستان نابینایمان از همراه نمیخواهند متن را برایشان بخواند و نخوانده امضا میکنند و بعضا دچار مشکل شده اند.»

وی با اشاره به قدیمی بودن قانون ثبت و ضرورت اصلاح آن بیان می کند: «قانوی که در سال 1310 نوشته شده با توجه به پیشرفت های امروز در عرصه تکنولوژی باید تغییر کرده و اصلاح گردد. حدود شش سال است که کارهای مربوط به دفاتر اسناد رسمی سیستمی شده است و اکنون افراد میتوانند از طریق سیستم متن نامه و سند را مطالعه و بعد امضا کنند. که این امرنیاز مند وجود سیستم های مناسب سازی شده برای نابینایان است. در هر صورت میتوان با طرح راه حل های جایگزین این مشکل را حل کرد. قانون جدید باید به نحوی به تصویب برسد که در آن معلولان و نابینایان با کمترین مشکل و چالش رو به رو باشند.»

سرگران ادامه میدهد: «اما در مورد موضوع دوم و استفاده از کلمه بیسواد برای نابینایان، راه حل اساسی اصلاح قانون است و در نظر گرفتن کلمه های جدید برای واژه های قدمی مثل کور، کر، گنگ و ... است. البته ناگفته نماد وجود این واژه ها در قوانین کشور مورد ایراد کمیته کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت قرار گرفته است و تلاش هایی از سوی ایران برای اصلاح این واژه ها صورت گرفته است.»

برای پیگیری بیشترکه چرا دفاتر رسمی به جای استفاده از کلمات مشخص در ماده 64 قانون از کلمه بیسواد برای نابینایان استفاده می کنند، با مسئولان سازمان ثبت اسناد و املاک کشور صحبت کردیم.

غلام رضا کیانی مدیرکل امور اسناد و سردفتران سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با اشاره به کارکرد کلمه بیسواد که مختص افرادی است که قادر به خواندن و نوشتن نیستند میگوید: «برای پیگیری موضوع ما نیاز به مدرکی داریم که نشان میدهد دفترخانه ها به جای استفاده از کلماتی که در قانون آمده از کلمه بیسواد برای نابینایان استفاده می کنند به همین جهت تصاویر این نامه ها را برای ما ارسال کنید تا با سند پیگیر موضوع شویم و نتیجه اصلی را از طریق این رسانه به گوش نابینایان برسانیم.»

ایران سپید از مخاطبان نابینا درخواست می کند اگر با چنین مشکلی رو به رو شدند و درنامه های دریافتی از سوی دفترخانه کلمه بیسواد برایشان درج شده است، تصویر نامه را از طریق کانال ایران سپید به نشانی @iransepid  و گزینه ارتباط با ادمین تصویر مورد نظر را برای ما ارسال نمایند تا مستند پیگیری این موضوع را ادامه دهیم.