به گزارش ایران سپید روزگاری دانشآموزان نابینا و کمبینا مجبور بودند فقط به مدارس استثنایی بروند. اما به گفته متولیان آموزش و پرورش استثنایی، طی چند سال اخیر دانشآموزان دارای معلولیت هم میتوانند با طرح فراگیر در مدارس عادی درس بخوانند. با این همه باز هم برخی دانشآموزان در مدارس نابینایان درس میخوانند. عده ای میگویند که هنوز در انتخاب مجبور هستند؛ چرا که این طرح به درستی و با ساز و کار مناسب اجرا نشده است و عده ای هم اصلاً خودشان دوست ندارند به مدارس عادی بروند. به سراغ دانشآموزانی رفته ایم که یکی از دو گزینه عادی یا استثنایی را انتخاب کرده اند.

معصومه شریفی، دانشآموز کمبیناییست که در کلاس هفتم درس میخواند. او تا سال گذشته در مدرسه نابینایان گلستان درس میخواند. شریفی در مورد انتخاب مدرسه عادی میگوید: من تا ششم در مدرسه نابینایان درس میخواندم. مدارس استثنایی بسیار کوچک هستند و دانشآموزان کمی دارند. قرار بود برای کلاس هفتم به مدرسه نابینایان شهر ری بروم، اما راه دور بود و نشد در آن مدرسه درس بخوانم. پس با هماهنگی مشاور در یکی از مدارس دولتی نزدیک خانه مان ثبت نام کردم. اول میترسیدم که در مدرسه عادی ثبت نام کنم؛ اما با مشاوره و راهنمایی معلمانم تصمیم گرفتم این کار را انجام دهم؛ چون قلباً میدانستم این به نفعم خواهد بود. این دانشآموز خوش صحبت مشکلاتش در مدرسه عادی را این گونه توضیح میدهد: برای قضاوت کمی زود است. چیزی که اذیتم میکند نگاه دیگر بچه ها و رفتار آنهاست. همکلاسیهایم رفتارشان ترحم انگیز است و این آزارم میدهد. در دیگر موارد در مدرسه مشکلی ندارم و در درسهایم با بقیه بچه ها همطراز هستم. معصومه شریفی از آرزوهایش میگوید: من عاشق بازیگری هستم و اگر کمبینا نبودم قطعاً یک روز بازیگر میشدم؛ اما فکر نمیکنم بتوانم به این آرزویم دست پیدا کنم. آرزوی بعدیم این است که مدرسه ای برای بچه هایی مثل خودم راه اندازی کنم که همه در آن برابر باشند و در این مدرسه نگاههای سنگین به دنبال دانشآموزان دارای معلولیت نباشد. معصومه اصلانی یکی از افراد است که در کنکور امسال رتبه برتر را کسب کرده است. او در حال حاضر در دانشگاه تهران مبانی فقه میخواند.

معصومه اصلانی در مدرسه نابینایان عبد العظیم درس خوانده و به مدرسه عادی نرفته: من در تمام دوره تحصیلم در مدرسه نابینایان بودم. خیلی دلم میخواست در مدارس عادی درس بخوانم؛ اما در منطقه ای که زندگی میکردم، مسئولان منطقه آموزشی قبول نکردند و گفتند باید به غیر انتفاعی بروم که این امر برایم مقدور نبود. – این دانشجوی نابینا در مورد ضرورت تحصیل دانشآموزان با آسیب بینایی در مدارس عادی میگوید: من به همه دانشآموزان نابینا و کمبینا توصیه میکنم که تلاش کنند حتماً به مدارس عادی راه یابند؛ چرا که تحصیل در مدارس عادی زمینه ساز ورود آنها به دانشگاه است. اولاً برای آنکه کنکور رقابتی است که در آن بینا و نابینا را از هم تفکیک نمیکنند و رقابت در مدارس عادی بالاست. دوم آنکه دانشآموز نابینا پس از ورود به دانشگاه راحتتر میتواند با دیگر دانشجویان ارتباط برقرار کند. دانشگاه از لحاظ تراکم واقعاً فضای بزرگی است و ورود ناگهانی به این محیط، بدون پیش زمینه بسیار دشوار است که من آنرا تجربه کرده ام.

علی حسینی، دانشآموز دوره پیش دانشگاهی است. او در تمام دوره های تحصیل در مدارس نابینایان بوده است. او میگوید: من در تمام دوره ها در مدارس نابینایان درس خوانده ام و حقیقتاً احساس میکردم که اگر در مدرسه عادی درس بخوانم، متحمل تأثیرات روحی زیادی میشوم. همچنین به نظر من امکاناتی که در یک مدرسه استثنایی به دانشآموزان معلول داده میشود، بهتر از مدارس عادی است. من در حال حاضر خودم را برای کنکور آماده میکنم و به نظرم برای دسترسی به منابع بهتر است که در مدرسه نابینایان درس بخوانم. من خودم را در جایگاهی نمیبینم که به دیگران توصیه کنم بهتر است در چه مدرسه ای درس بخوانند. اما با توجه به تجربه ای که دارم و از دوستان و اطرافیانم در دیگر مدارس شنیده ام، به نظرم این طرح باید در مقاطع پایین دوره تحصیل دانشآموزان اجرا شود. به نظرم در طرح فراگیر بیشتر از اینکه کودکان نابینا را برای تحصیل در مدارس عادی آماده کنند، باید دانشآموزان عادی را برای برخورد با دانشآموزان معلول آماده کنند و اگر روزی به این مطلوب برسیم، قطعاً انتخاب هر دانشآموزی با آسیب بینایی تحصیل در مدرسه عادی خواهد بود. من با طرح فراگیر مشکلی ندارم؛ ولی به نظر من این طرح نیاز به فرهنگسازی دارد و تا این فرهنگسازی به نقطه مطلوب برسد فاصله زیادی را باید طی کند.