افزایش سطح درآمد و کاهش هزینه نیازهای اساسی خانوار؛ در شرایطی که ساختار هزینه‌های خانوار اصلاح نشده باشد،‌ هرگونه افزایش درآمد منجر به افزایش قدرت خرید خانوار نمی‌شود لذا ضروری است ابتدا هزینه نیازهای اساسی خانوار مهار شود تا سیاست‌های افزایش درآمد مؤثر واقع شوند.

مهمترین مسائل اساسی و از جمله ابتدائی‌ترین نیازهای بشری تامین مسکن است؛ اصول 3 ، 31 و 43 قانون اساسی ضمن اینکه مسکن را حق مسلم هر فرد و خانواده ایرانی می‌داند، تأمین این حق به‌ویژه برای اقشار کم‌درآمد را جزء لاینفک وظایف دولت برشمرده است.

بر اساس مطالعات به عمل آمده بیش از 70 درصد از هزینه ماهیانه خانوارهای دهک‌های پائین درآمدی را هزینه‌های مسکن شامل می‌شود؛ درصد مذکور در حوزه مستمری‌بگیران تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور به شدت افزایش می‌یابد.

در این راستا تأمین مسکن این قشر از جامعه، حذف هزینه‎های سرسام آور مسکن را از سبد هزینه خانوار آنها در پی خواهد داشت بنابراین توجه به این مهم گامی است بنیادی در راستای توانمندسازی خانوارها ضمن اینکه اقدامی است در جهت پیشگیری از گسترش آسیب‌ها و ناهنجاریهای اجتماعی.

علی ربوبی؛ دبیر ستاد مسکن مددجویان سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با تسنیم وضعیت مسکن مددجویان بهزیستی را تشریح کرد.

تسنیم: فعالیت در حوزه مسکن مددجویان بهزیستی چه زمانی آغاز شد؟

از ابتدای سال 1385 با تشکیل ستادی به نام ستاد مسکن مددجویان در سازمان بهزیستی کشور، فعالیت تامین مسکن معلولین و نیازمندان تحت پوشش در دستور کار بهزیستی قرار گرفته است و از آن زمان سازمان، طرح‌هایی را در ارتباط با خانه‌دار شدن جامعه هدف بهزیستی آغاز کرد که این طرح‌‌ها تا امروز  ادامه‌ دارد.

تسنیم: کدام گروه از جامعه هدف بهزیستی در ارتباط با مسکن  مورد توجه قرار دارند؟

در این زمینه تمام گروه‌های تحت پوشش بهزیستی مورد توجه قرار دارند و در واقع سازمان برای تمامی گروه‌‌های تحت پوشش خود برنامه‌ریزی می‌کند که از عبارتند از  معلولین سرپرست خانوار، زنان سرپرست خانوار، خانوارهای دارای حداقل دو عضو معلول تحت تکفل، معلولین مجرد بالای 20 سال،  زنان و دختران خود سرپرست بالای 35 سال، فرزندان ترخیص شده از مراکز شبانه‌روزی بهزیستی و بهبودیافتگان.

تسنیم: از سال 85 تا به امروز چه تعداد واحد مسکونی واگذار شده است؟

در این مدت 108300 واحد مسکونی به معلولین و مددجویان تحت پوشش سازمان واگذار شده که 72680 واحد مسکونی از ابتدای دولت یازدهم به جمعیت هدف واگذار شده است.

تسنیم: چه تعداد  واحد مسکونی در دست احداث قرار دارد؟

در حال حاضر 50412 واحد مسکونی در سطح استان‌های کشور برای معلولان و مددجویان تحت پوشش در دست احداث بوده که پیشرفت فیزیکی عملیات ساخت واحدهای مسکونی مورد نظر به شرح ذیل است.

تسنیم: در حال حاضر چه تعداد از خانواده‌های تحت پوشش بهزیستی فاقد مسکن هستند؟

آمار تفکیکی خانوارهای تحت پوشش فاقد مسکن عبارتند از حوزه اجتماعی 52544 ، توانبخشی47291، پیشگیری 13775 .

تسنیم: چه برنامه‌ای از سوی سازمان بهزیستی برای افراد فاقد مسکن پیش‌بینی شده است؟

در این ارتباط  می‌توان به طرح تامین مسکن خانوارهای شهری عادی تحت پوشش سازمان بهزیستی اشاره کرد که در این طرح  در قالب برنامه‌های  مشارکت با وزارت راه و شهرسازی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، سازمان ملی زمین و مسکن و شرکت مادر تخصصی عمران شهرهای جدید در قالب جانمایی خانوارهای تحت پوشش در واحدهای مسکونی دردست احداث  است.

مشارکت با خیرین و موسسات خیریه مسکن‌ساز به منظور کمک به تامین مسکن خانوارهای تحت پوشش. پرداخت کمک هزینه احداث مسکن. پرداخت کمک هزینه خرید مسکن از دیگر برنامه‌های در دستور کار است.

خدمات سازمان در این روش عبارتند از پرداخت کمک بلاعوض تا سقف 100 میلیون ریال، معرفی مددجویان تحت پوشش به دستگاه‌های خدمت‌رسان جهت بهره‌مندی از معافیت‌های قانونی مندرج در برنامه ششم توسعه و قانون حمایت از حقوق معلولان شامل معافیت حق انشعاب آب و فاضلاب، برق ، گاز و عوارض صدور پروانه ساختمانی، پیگیری از مراجع تخصیص واحد به منظور جانمایی خانوارهای تحت پوشش در واحدهای مسکونی دردست احداث و پیگیری عملیات احداث واحدهای مسکونی از مراجع تخصیص واحد.

تسنیم: در ارتباط با مسکن خانواده‌های دارای دو معلول چه برنامه‌ای در سازمان پیش‌بینی شده است؟

از مجموع 108300 واحد مسکونی واگذار شده به معلولین و مددجویان تحت پوشش سازمان، تعداد 97291 واحد در قالب این طرح به خانوارهای تحت پوشش واگذار شده است؛ طرح تامین مسکن خانوارهای دارای حداقل دو عضو معلول  از مهترین طرح‌های آغاز شده در دولت یازدهم و دوازدهم طرح کمک به تامین مسکن خانوارهای دارای حداقل دو عضو معلول فاقد مسکن است. طرح مذکور از ابتدای سال 1394 و در قالب امضاء تفاهمنامه پنج جانبه‌ای فیمابین سازمان بهزیستی کشور، بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، بنیاد مسکن، سازمان ملی زمین و مسکن و انجمن خیرین مسکن ساز آغاز شده است.تاکنون تعداد شش هزار واحد مسکونی به خانوارهای دارای حداقل دو عضو معلول واگذار شده است همچنین عملیات احداث تعداد 6641 واحد مسکونی شامل 5023 واحد شهری و 1618 واحد روستایی دردست اقدام است.

در این طرح 14328 خانوار فاقد مسکن شامل 7740 خانوار شهری و 6588 خانوار روستایی شناسایی شده‌اند.

تسنیم: آیا دستگاه‌های دیگر نیز در حوزه مسکن با سازمان بهزیستی همکاری می‌کنند؟

در این بخش دستگاه‌ها و سازمان‌های در  قالب برنامه‌های  مشارکت با وزارت راه و شهرسازی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، سازمان ملی زمین و بیناد مستضعفان  همکاری دارند.

تسنیم:  این دستگاه‌ها چه تعهداتی دارند؟

تعهدات بنیاد مستضعفان در تفاهمنامه مشترک عبارت از  پرداخت 150 میلیون ریال کمک بلاعوض مسکن به هر خانوار شهری و  پرداخت 100 میلیون ریال کمک بلاعوض مسکن به هر خانوار روستایی.

تعهدات بنیاد مسکن در تفاهمنامه مشترک عبارت از  پرداخت 20 میلیون ریال کمک بلاعوض مسکن به هر خانوار روستایی، تامین زمین رایگان در مناطق روستایی دارای زمین برای خانوارهای فاقد زمین و  ارائه خدمات فنی و مهندسی.

تعهدات سازمان ملی زمین و مسکن در تفاهمنامه مشترک عبارت است از تامین زمین رایگان در مناطق شهری، جانمایی خانوارهای شهری در واحدهای مسکونی دردست احداث توسط ادارات کل راه و شهرسازی استان‌ها که به تائید کمیته راهبری استان رسیده است.

تسنیم: سازمان بهزستی چه تعهداتی را در تفاهمنامه مشترک با این سازمان‌ها دارد؟

پرداخت 100 میلیون ریال کمک بلاعوض مسکن به هر خانوار شهری و  پرداخت 60 میلیون ریال کمک بلاعوض مسکن به هر خانوار روستایی از تعهدات سازمان محسوب می‌شود ضمن اینکه در ارتباط با تعهدات انجمن خیرین مسکن‌ساز در تفاهمنامه مشترک نیز می‌توان به  پرداخت 50 میلیون ریال کمک بلاعوض مسکن به هر خانوار شهری و احداث واحدهای مسکونی شهری در زمین های واگذار شده از طرف ادارات کل راه و شهرسازی استان‌ها اشاره کرد.

تسنیم: طرح تامین مسکن خانوارهای روستایی تحت پوشش در چه مرحله‌ای است؟

از دیگر طرح‌های آغاز شده در دولت یازدهم و دوازدهم طرح کمک به تامین مسکن خانوارهای روستایی فاقد مسکن یا دارای مسکن غیرمقاوم و فرسوده است؛ طرح مذکور از ابتدای سال 1394 و در قالب امضاء تفاهمنامه‌ای فیمابین سازمان بهزیستی کشور و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی آغاز شده که در این طرح 17300 خانوار روستایی شناسایی شده‌اند.

تسنیم:در سال گذشته چه تعداد واحد مسکونی واگذار شد؟

در پایان سال 1397، عملیات احداث 5241 واحد مسکونی به اتمام رسیده و پیگیری ساخت 10376 واحد در دست اقدام است؛ از طرح های جدید در دست اقدام نیز می‌توان به طرح احداث 5000 واحد مسکونی با اولویت ساخت واحدهای مسکونی مددجویان سیل‌زده ساکن در مناطق روستایی با مشارکت سازمان بسیج سازندگی و طرح احداث 5252 واحد مسکونی در مناطق مرزی و صعب‌العبور با مشارکت قرارگاه محرومیت زدایی نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اشاره کرد.