به گزارش ایران سپید به نقل از ایرنا در تأمین سلامت جامعه ۸۰ تا ۸۵ درصد عوامل اجتماعی و ۲۰ تا ۲۵ درصد عوامل پزشکی تاثیرگذارند که در این میان جلب مشارکت اجتماعی و حمایت‌های مردمی به ویژه خیران در درمان و پیشگیری از بیمارها می‌تواند گامی مؤثر در راه توسعه سلامت جامعه محسوب شود.

مشارکت اجتماعی در حوزه سلامت باید مورد توجه قرار گیرد که این مهم تنها از طریق توسعه تشکل‌های مردم نهاد و مؤسسه‌های خیریه و جذب خیران قابل تحقق است؛ آمارها حاکی از این است که ۸۵ درصد مرگ و میرها در ایران ناشی از بیماری‌های غیرواگیر است و از این میزان ۵۰ درصد مربوط به سبک تغذیه و ۴۶ درصد ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی است؛ بنابراین بر اساس این اطلاعات، اتخاذ رویکرد اجتماعی نسبت به مساله سلامت و فراگیری در امر مشارکت به عنوان مقوله‌ای اجتماعی اجتناب ناپذیر است.

در جامعه امروزی، عواملی مانند فشار خون، دیابت، حوادث جاده‌ای، سرطان‌ها، سلامت روان و شیوه زندگی نادرست، نظام سلامت را دچار بحران‌های شدید کرده که دولت‌ها به تنهایی قادر به حل و فصل آنها نخواهند بود.

با وجود ضرورت به کارگیری ظرفیت عظیم خیران و مشارکت‌های مردمی در توسعه سلامت با توجه به تأثیر آنها، متأسفانه برخی اقدامات جزیره‌ای و موازی کاری‌ها باعث هدررفت این شکل مشارکت می‌شود که حل این مساله نیازمند نیازسنجی علمی در بخش سلامت و تجمیع و تخصصی کردن اقدامات در این حوزه است.

نقشه راه سلامت، اقدامات خیرخواهانه خیران را به سمت مکان و حوزه درست سوق می‌دهد. گاهی اوقات دیده می‌شود، سرمایه و منابع پاک خیران، در پشت درهای بسته چنان نگه داشته می‌شود که آنها عطای کار را به لقایش می‌بخشند.

آنچه تشکل‌های خیریه را تقویت می‌کند، حمایت دولت از آنها و برداشتن موانع به ویژه روند پیچیده اداری است، زیرا بدون توجه به این مساله و فقدان حمایت همه جانبه از خیران نمی‌توان سلامت را در کشور توسعه داد.

هرچند کاغذ بازی‌های اداری یکی از مشکلات فعالیت در حوزه سلامت است، اما فقدان آگاهی و شناخت جامعه نسبت به برخی بیماری‌ها و بیماران یکی دیگر از معضلات خیران در بخش بهداشت و درمان است. فقر فرهنگی برخی از خانواده‌ها در مواجه با بیماران و نحوه رسیدگی از آنها نیز مزید بر مشکلات خیران حوزه سلامت است.

مجمع خیران در کشور بیش از ۲۷۰ شعبه دارد و بیش از هفت هزار خیر در حوزه بهداشت و درمان یاری‌گر دولت هستند این مجمع در ۱۰ سال گذشته، بالغ بر ۶۰ هزار میلیارد ریال در حوزه سلامت هزینه کرده است.

تاکنون در ۵۴ دانشگاه و دانشکده علوم پزشکی، شورای زنان مجمع خیران سلامت تشکیل شده است، چرا که زنان انگیزه زیادی برای کار کردن دارند.

هدف از تشکیل مجمع خیران سلامت استفاده از کمک مردمی برای رفع نواقص‌درمانی موجود در استان‌های کشور است؛ در مجمع خیران سلامت بیش از ۹۰ هزار نیکوکار عضو هستند، ۲ هزار سمن در حوزه‌های مختلف سلامت در قالب خیران سلامت کشور خدمت رسانی می‌کنند.

به گزارش ایرنا، بیش از ۹۶۹ میلیارد ریال کمک توسط خیران سلامت استان سمنان به منظور توسعه خدمات حوزه بهداشت و درمان اهدا شده و بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ بیمار شهرستان‌های مختلف استان را مورد حمایت و درمان قرار داده است.

مجمع خیران سلامت استان سمنان با تشکیل هیأت مدیره‌ای به ریاست آیت الله سید محمد شاهچراغی امام جمعه سمنان و جمعی از خیران، مسئولان و صاحب نظران از سال ۱۳۸۷ فعالیت دارد. مجموع کمک‌های خیران سلامت استان در سال ۹۷ حدود ۱۰۰ میلیارد ریال بود.
*پیچیدگی روند اداری برای مؤسسه‌های خصوصی

مؤسسه خیریه خادم الحسنین به عنوان تنها مرکز نگهداری از بیماران مزمن روانی بانوان در شهرستان مهدیشهر استان سمنان است که در سال ۸۰ توسط مرحوم محمد طیبی شروع به کار کرد و طبق وصیت آن مرحوم، بعد از فوتش در سال ۸۶، فرزندش حسن طیبی عهده دار مسئولیت مؤسسه شده و از آن سال تاکنون به عنوان مدیر مؤسسه راه پدر را ادامه داده و تلاش‌های فراوانی را در برای خدمت رسانی به بیماران مزمن روانی انجام داده است.

در این مؤسسه ۹۰ مددجوی بیمار روانی مزمن نگهداری و مراقبت می‌شوند که برخی از آنها از استان‌های دیگر کشور هستند و برخی نیز هویت مشخصی ندارند.

مدیر این مؤسسه در گفت و گو با ایرنا، خاطرنشان کرد: فقدان ساختار قانونی برای حمایت و کارشناسی از مشارکت‌های مردمی در امور خیریه به ویژه حوزه سلامت سبب مواجه خیران با موانع بسیاری در مسیر کمک رسانی شده است.

طیبی با بیان اینکه قوانین حامی خیران و مؤسسه‌های خیریه نیاز به بازنگری دارد، تصریح کرد: افراد خیر در قبال بعضی از واکنش‌ها و برخوردهای برخی از مسؤولان از پیگیری اهداف خیرخواهانه دست کشیده و عطای کار را به لقایش می‌بخشند.

وی با اشاره به اینکه موانع زیادی بر سر راه خیران وجود دارد، تاکید کرد: تنها با افزایش همکاری، تعامل و حمایت مسؤولان با هدف تسهیل در روند فعالیت مؤسسه‌های خیریه، گذر از مشکلات برای خیران میسر می‌شود.

*فقر فرهنگی مزید بر مشکلات مددجویان

مدیر تنها مرکز نگهداری از بیماران مزمن روانی بانوان در استان سمنان در خصوص این مرکز، گفت: ۹۰ بانوی مددجوی روان در این مرکز نگهداری می‌شود که به ۵۰ نفر از این بیماران به صورت شبانه روزی ارائه خدمت می‌شود.

وی با اشاره به گذشته برخی از مددجویان، تاکید کرد: در این مرکز مددجوی شاعر، دانشجو و معلم حضور دارد در واقع باید گفت برخی از آنها زمانی برای خود دارای جایگاه اجتماعی بودند.

وی با بیان اینکه جامعه نسبت به وضعیت ایتام، بیماران خاص و سالمندان آشنایی لازم را دارد، خاطرنشان کرد: بیماران روان مشکلات خاصی دارند که کمتر کسی قادر به تحمل آن است و متأسفانه اکثر آنها از جامعه طرد می‌شوند.

طیبی تصریح کرد: جامعه در صورت درمان نشدن مشکلات بیماران روان، دچار آسیب و این مساله به معضلی برای اجتماع تبدیل می‌شود.

مدیر مؤسسه خیریه خادم الحسنین مهدیشهر اظهارداشت: تنها ۲۰ درصد خانواده‌ها با این مؤسسه همکاری داشته و گاهی به دیدار مددجویان می آیند.

وی این مساله را ناشی از فقر فرهنگی خانواده‌ها برشمرد و افزود: خانواده‌ها به خیلی از مسائل و مشکلات آگاه نبوده و در عمل همانند جامعه، بیمار را طرد می‌کنند.

طیبی، به فرهنگ سازی در مواجه با بیماران روان اشاره و تاکید کرد: جامعه به ویژه خانواده مددجویان بیش از هر مسأله‌ای نیازمند آموزش برای برخورد با بیماران روان هستند.

مدیر تنها مرکز نگهداری از بیماران مزمن روانی بانوان در استان سمنان ادامه داد: برخی از بیماری‌های روان نیز قابل پیشگیری است، اگر تاب آوری افراد در جامعه افزایش یابد کمتر شاهد این نوع مشکلات در آینده خواهیم بود.

*دستگاه‌ها خیران را در مقابل خود می‌بینند

مؤسس ۲ مرکز نگهداری از کودکان معلول ذهنی، در ابتدای گفت و گو با ایرنا به بازخورد اقدامات خیرخوانه در زندگی شخصی خود اشاره می‌کند، افزود: با بازگشت به گذشته، دوباره این مسیر را انتخاب می‌کنم، چرا که خنده‌های شیرین این کودکان سبب افزایش شادی و نشاط را در زندگی شخصی من شده است.

فریده شریعت پناهی گفت: بزرگترین و مهم‌ترین مشکل در مسیر تحقق اهداف برای ساخت این مراکز، برخورد دستگاه‌های اجرایی بوده که متأسفانه آنها خیران را در کنار خود نمی‌بینند، بلکه خیران را در مقابل خودشان متصور می‌شوند.

وی بیان کرد: رویکرد دستگاه‌های اجرایی سبب از بین رفتن انگیزه افراد خیر در جامعه می‌شود.

شریعت پناهی تصریح کرد: اگر مراسمی در زمینه اقدامات خیرخواهانه برگزار شود و از مسؤولان دعوت کنم، حضور به عمل نمی‌رسانند، آنها تنها با دعوت سازمان بهزیستی در مراسم‌ها حاضر می‌شوند.

این بانوی خیر ادامه داد: درک شرایط و وضعیت مددجویان توسط مسؤولان به منظور همراهی دستگاه‌های اجرایی با این گونه رفتارها میسر نمی‌شود.

شریعت پناهی خاطرنشان کرد: پرداخت عوارض و هزینه‌های انشعاب‌ها هم چون آب، برق و گاز، برای طرح‌های خیرساز به عنوان سد بزرگ است که نیاز به توجه ویژه وزارت نیرو دارد.

ناآگاهی جامعه دردناک‌تر از برخی آسیب‌های اجتماعی

شریعت پناهی، به روزهای ابتدایی و مراجعه به مشاوران املاک برای اجاره مکانی به منظور نگهداری از کودکان ذهنی اشاره کرد و افزود: در ابتدای راه، زمانی که برای اجاره مکان نگهداری کودکان اقدام کردم، صاحبان خانه حاضر به اجاره منازلشان نمی‌شدند T صاحبان خانه تنها نگران خراب شدن منازل خود بوده و این را علنی اعلام می‌کردند.

این بانوی خیر ادامه داد: به منظور احداث اولین مرکز نگهداری کودکان معلول، خانه مسکونی شخصی خود را برای این اقدام اختصاص دادم و خود مستأجر شدم.

شریعت پناهی گفت: آگاهی و نحوه برخورد جامعه با کودکان و معلولان ذهنی به نحو فجیعی اسف بار است که باید نسبت به این موضوع فرهنگ سازی شود.

به گزارش ایرنا، شریعت پناهی که از سال ۷۹ فعالیت خود را در باتوجه به سال‌ها خدمت در بهزیستی سمنان و آشنا شدن با مسائل کودکان عقب مانده ذهنی در این شهر آغاز کرده و لمس مسائل این قشر او را واداشته تا برای اولین با در سمنان مرکز فردای روشن را دایر کند، مرکزی که همان طور در صحبت‌های وی گفته شد، اجاره نشینی را برایش در پی داشت.

دومین مرکز احداث شده توسط این بانوی خیر حوزه سلامت و اجتماعی، مرکز توانبخشی و نگهداری معلولان گل‌های بهشت سمنان با زیربنای یک هزار و ۷۵۰ متر و سرمایه گذاری ۱۶ میلیارد ریال با ۱۰ سالن مختلف و ظرفیت نگهداری ۱۰۰ معلول ذهنی شدید دختر و پسر است.

گفتاردرمانی، کاردرمانی، آموزش حرفه‌های گوناگون از جمله خیاطی و تأمین به داروهای مختلف از جمله برنامه‌های این بانوی خیر استان سمنان است.

*ضرورت تجمیع مؤسسه‌های خیریه حوزه سلامت

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با ایرنا افزود: تجمیع و تخصصی شدن خیریه ه‌ها، موجب افزایش کیفیت و کمیت خدمات رسانی در حوزه سلامت می‌شود و مسؤولان برای تحقق این راهبرد برنامه ریزی کنند.

احمد همتی افزود: برخی همپوشانی‌های عملیاتی این موسسه‌ها مانع ارائه خدمات مطلوب به نیازمندان در حوزه سلامت شده است و گاهی برخی افراد نیازمند از دریافت خدمات محروم می‌مانند.

وی با اشاره به فعالیت مؤسسه‌های متعدد خیریه حوزه بهداشت و سلامت در استان سمنان، خاطرنشان کرد: این مؤسسه‌های خیریه برای خدمات رسانی مطلوب‌تر به افراد جامعه تجمیع شوند.

رئیس مجمع نمایندگان استان سمنان تاکید کرد: تجمیع و تخصصی شدن مؤسسه‌های خیریه سبب افزایش کیفیت ارائه خدمات و جلوگیری از موازی کاری در این حوزه می‌شود.

*سوق دهی ظرفیت خیران به سوی برنامه‌های پیشگیرانه

مدیرکل دفتر اموراجتماعی و فرهنگی استانداری سمنان در گفت و گو با ایرنا افزود: کمک خیران سلامت و کارهای تأثیرگذار آنان باید به سمت اقدام‌های پیشگیرانه سوق داده شود.

امیر بینایی افزود: از ظرفیت خیران برای برنامه‌های حوزه بهداشت و پیشگیری استفاده شود تا عمده مشکلات بخش درمان کشور در آینده برطرف شود.

وی با اشاره به ضرورت مشارکت مردمی باتوجه به عمومی بودن سلامت در حوزه بهداشت، بیان کرد: انگیزه‌های خیرخواهانه با هدف مشارکت همگانی در این عرصه باید شناسایی، ساماندهی و پشتیبانی شود.

*نیازسنجی علمی حوزه سلامت

مدیرکل دفتر اموراجتماعی و فرهنگی استانداری سمنان، به فعالیت مجمع خیران سلامت در استان سمنان اشاره و تصریح کرد: علاوه بر شناسایی و ساماندهی افراد خیرخواه، باید نیازهای حوزه سلامت شناسایی و فعالیت خیران به این سمت هدایت شود.

وی، نیازسنجی حوزه سلامت بر اساس مطالعات علمی و تحقیقات را از ضرورت‌ها برشمرد و افزود: نیازسنجی حوزه سلامت با هدف آگاهی یافتن خیران از نیازهای این حوزه و جلب حمایت مالی آنان به منظور جلوگیری از هدررفت منابع الزامی است.

وی خاطرنشان کرد: اقدامات مبتنی بر طرح آمایش بهداشت و سلامت خیران در این حوزه سبب افزایش اثرگذاری و کاهش مشکلات درمانی در آینده می‌شود.

بینایی یادآور شد: فعالیت‌های تحقیقاتی در حوزه بهداشت و سلامت در شهرها و روستاهای استان، نیازهای مردم مناطق در این حوزه را بر اساس اقلیم، جمعیت و نوع آسیب‌های موجود در منطقه ارزیابی، بررسی و شناسایی می‌کند.

*وضعیت سمنان در حوزه خیران سلامت

مدیرعامل مجمع خیران سلامت استان سمنان درباره مشارکت‌های اجتماعی سازمان‌های مردم نهاد و خیران سلامت در گفت و گو با ایرنا، افزود: خیران این مجمع از سال ۸۶ تاکنون ۹۶۹ میلیارد و ۹۱۹ میلیون ریال برای ساخت، نوسازی و خرید تجهیز مراکز بهداشتی و درمانی و درمان بیماران نیازمند این استان هزینه کرده‌اند.

محمدابراهیم حمزه‌ای گفت: یک باب بیمارستان و ۱۴ مرکز بهداشتی و درمانی روستایی و شهری، ۶ پایگاه سلامت و ۶ مرکز اورژانس جاده‌ای از ۸۶ سال تاکنون توسط خیران این استان ساخته شده است.

وی با اشاره به تأمین نیازهای مالی ۲ هزار و ۵۰۰ بیمار نیازمند و سرطانی، بیان کرد: مجمع خیران سلامت در جبران کسری تجهیزات پزشکی، فعالیت‌های عمرانی بیمارستانی مانند ساخت همراه سرا، ساخت بخش آی. سی. یو یا ساخت بخش‌های مختلف دیگر کمک مالی می‌کنند.

مدیرعامل مجمع خیران سلامت استان سمنان ادامه داد: احداث هشت باب همراه سرا بیمار، سه خوابگاه دانشجویی با ظرفیت ۷۰۰ نفر و ساخت ۲ دانشکده از دیگر اقدامات این مجمع در حوزه سلامت است.

حمزه‌ای تصریح کرد: حدود ۱۰۰ میلیارد ریال در سال ۹۷ مجمع خیران سلامت در استان کمک کردند.

وی با اشاره به فعالیت بیش از ۱۸۰ دفتر مجمع خیران سلامت در سراسر کشور، بیان کرد: این مجمع در استان سمنان یک شعبه و یک نمایندگی دارد که در حوزه بهداشت و درمان خدمات ارائه می‌کند.

مدیرعامل مجمع خیران سلامت استان سمنان یادآور شد: مجموع تعداد اعضای هیأت امنا و هیأت مدیره و خیران مجمع خیران سلامت استان سمنان ۱۸۵ نفر است.