به گزارش ایران سپید به نقل از ایرنا رشد شهرنشینی در سال های اخیر مقوله ای است که همگام با فناوری بسط یافته است و در این راستا برخی بافت های فرسوده و حاشیه ای نیز در روند موزون شهری متولد شده که حاصل برخی غفلت ها در مدیریت شهری بوده است. 

بافت های حاشیه ای و فرسوده مشکلات و محدودیت هایی چون ناهمخوانی کالبد و فعالیت، وجود عناصر ناهمخوان شهری، ضعف در سرانه برخی کاربری ها مانند فضاهای فراغتی، فرهنگی و پارکینگ، فقر خدمات رفاهی و شهری، نقصان در شبکه ارتباطی و سازه های تاسیساتی را در خود دارند و این مهم باعث در کنار نادیده گرفته شدن ضوابط ساخت و ساز ایمن موجب شده که این مناطق از نظر عمرانی، کالبد زیستی و مناسبات اجتماعی و درون گروهی با معضلات متنوعی همراه باشند. 
ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی و بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری و رفع ناپایداری آن ها سال هاست که در کانون توجه تصمیم سازان و دولت های مختلف قرار دارد و از این منظر به عنوان چالش نظام برنامه ریزی و مدیریت شهری به آن پرداخته شده و در دوره های مختلف مداخله هایی نیز صورت گرفته است. 
هسته اولیه بازآفرینی شهری ایران در سال 1364 با تاسیس دفتر بهسازی بافت شهری در حوزه معاونت شهرسازی و معماری وزارت مسکن و شهرسازی سابق شکل گرفت و پس از آن به فراخور در دولت های مختلف اقداماتی در این راستا صورت گرفته است. 
برنامه بازآفرینی شهری در دولت تدبیر و امید نه تنها به مقوله بهسازی و ترمیم سازه های فرسوده در بافت های حاشیه ای پرداخته بلکه به ایجاد زیرساخت های اجتماعی با هدف مشارکت جویی و اعتماد سازی ساکنان این مناطق گام های بلندی برداشته است و این مهم به معنای آن است که تلاش می شود با توانمندسازی ساکنان این بافت ها روند اصلاح مشکلات آهنگ تندتری به خود گرفته و با همراهی مردم برای مردم اقداماتی صورت بگیرد و ضمن بهبود منظر شهری در حوزه آسیب های اجتماعی نیز اثربخشی بیشتری صورت بگیرد. 
712 هکتار از وسعت استان مرکزی را سکونتگاه های غیرمجاز و یکهزار و 900 هکتار را بافت فرسوده و ناهمگن شامل می شود که 13 درصد جمعیت شهری استان در این مناطق سکنا دارند و این مهم بیانگر اهمیت مقوله بازآفرینی شهری در این خطه است. 
موضوع بازآفرینی شهری، ارزیابی اقدامات و راهبردها و نواقص احتمالی آن به دلیل اهمیت زیادی که در مدیریت شهری و سامان آسیب های اجتماعی استان مرکزی دارد به عنوان موضوع میزگرد به در ایرنا نقد و نظر گذاشته شد و با حضور جمعی از متخصصان، کارشناسان و مسئولان عمرانی و مدیریت شهری استان مرکزی زوایای پیدا و پنهان آن بررسی شد. 
«حمید نوازنی» مدیرکل دفتر فنی استانداری مرکزی،«مجید امیری» مدیر امور شعب بانک مسکن استان، «مجید موزونی» مدیر بازآفرینی اداره کل راه و شهرسازی، «محمد جعفرپور» رئیس سازمان عمران و بازآفرینی شهری شهرداری اراک، «معصومه دانشمند» معاون دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی و «مجید ثاقبی» رئیس سازمان نظام مهندسی استان از جمله شرکت کنندگان در این میزگرد بودند که به بررسی مشکلات و نقاط قوت این برنامه پرداختند. 

*** مداخلات هدفمند نقطه قوت برنامه بازآفرینی شهری 
مدیرکل دفتر امور فنی استانداری مرکزی گفت: بازآفرینی شهری برنامه مطلوبی است که از سوی دولت تدبیر و امید برای هویت بخشی به سکونتگاه های غیررسمی و بافت های فرسوده اجرایی شده و مداخلات هدفمند آن در سایه نگاه همه جانبه نگر عمرانی و اجتماعی مزیت این برنامه نسبت به اقدامات دولت های پیشین است. 
«حمیدرضا نوازنی» افزود: برنامه های بازآفرینی شهری به صورت مشخص در زمینه توانمندسازی جامعه هدف، آموزش و بالا بردن سطح آگاهی عمومی، مشارکت جویی مردم در برنامه های اصلاحی و بهبود زیرساخت های اجتماعی و خدماتی به صورت پررنگ وارد شده و در این راستا از تجارب موفق ملی و بین المللی کمک گرفته شده است. 
وی توضیح داد: با تغییر رویکرد بازآفرینی شهری در قانون پنجم توسعه و پس از آن در قانون ششم آهنگ راهبردهای اجرایی در دستگاه هاشتاب بیشتری گرفته و افق روشن تری ترسیم شده است. 
مدیرکل دفتر فنی استانداری مرکزی خاطرنشان کرد: فرمانداران و شهرداران با تشکیل ستاد بازآفرینی شهرستان ها سرعت بیشتری بر امور داده اند و دستگاه های اجرایی باید با تعریف طرح های کارآمد بهترین بهره را از فرصت پیش آمده کسب کنند. 
نوازنی ادامه داد: فرهنگ سازی دربین دستگاه های اجرایی مرتبط با بازآفرینی شهری باید در استان گسترده تر دنبال شود تاراهبردها در قالب گفتمان هدفمند با همگرایی بالا به پیش برود. 
وی اظهار داشت: وضعیت حاشیه نشینی در این استان به علت فراهم بودن زیرساخت ها و کاهش نرخ بیکاری به وخامت برخی استان ها نیست اما همین بافت های موجود باید هویت شهری داشته باشند و با همراهی ساکنان در امور عمرانی و اجتماعی توانمند و مطلوب شوند. 
مدیرکل دفترفنی استانداری مرکزی گفت: قبل از انقلاب اسلامی 70 درصد جمعیت کشور روستایی بود و اکنون طیف بزرگی از این جمعیت به دلایل مختلف در شهرها ساکن شده اند و اگرچه شمار زیادی از ساکنان مناطق حاشیه ای را مهاجران روستایی شامل می شوند اما به تازگی در کنار آن برخی معضلات اقتصادی باعث پیوستن عده ای از ساکنان شهری به سکونتگاه های غیررسمی شده که این مسئله را نباید از نظر دور داشت. 
نوازنی افزود: تنها با تقویت اقتصاد روستایی می توان جمعیت را در این مناطق نگه داشت و اقتصاد مبتنی بر زراعت امروز پاسخگوی روستاها نیست و باید شیوه های نو کسب و کار رشد کند که دولت تدبیر و امید در این حوزه نیز مداخله های هدفمندی را دنبال می کند. 
وی اظهار داشت: ظرفیت آب و خاک در روستاها برای تولید محصولات کشاورزی محدود است بنابراین سرریز جمعیت از روستا به شهر اجتناب ناپذیر است اما، می توان سیاست های اقتصادی روستاها را با مشاغل مولد پایدار به گونه ای رقم زد که این مناطق مهاجرت معکوس داشته باشند. 
مدیرکل دفترفنی استانداری مرکزی گفت: بافت های فرسوده سکونتگاه های غیررسمی در حاشیه شهرهای بزرگ بدون هیچ برنامه منظمی درحال رشد هستند که با شکل کنونی در خود انبوهی از آسیب و معضل را دارند و رسالت مسئولان در این است که نباید به خواب خرگوشی فرو روند تا مشکلات شرایط حاد به خود بگیرند. 
نوازنی توضیح داد: برنامه بازآفرینی شهری می کوشد تا سیاست توانمند سازی مردم حاشیه ای را تکمیل کند و با کمک خودشان این مناطق سامان بگیرد اما این به معنای کامل بودن برنامه بازآفرینی شهری نیست و باید زوایای پیدا و پنهان آن روز به روز با نظر کارشناسان و متولیان امر تکمیل تر شود. 
وی گفت: حاشیه نشینی علت های گوناگونی دارد و ترمیم ساختار کالبدی این مناطق به صورت قانونی در کنار بهبود مناسبات اجتماعی و فرهنگی آن زمان بر است اما شدنی است و برای این مهم همه باید پای کار باشند. 
مدیرکل دفتر امور فنی استانداری مرکزی افزود: مدیران و مسئولان اجرایی برای طبقات متوسط و پایین جامعه برنامه ریزی دارند اما برای طبقات مرفه برنامه ریزی ندارند می توان از مشارکت این بخش در ترمیم حاشیه ها به بهترین شکل بهره جست و نیاز است که برای جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز ویلاها در حاشیه شهرها نیز از سوی مسئولان چاره اندیشی شود و پیش بینی مناطقی برای این امر ضروری است. 
نوازنی افزود: بازآفرینی شهری با وجود رویکرد مطلوب آن هنوز آنگونه که باید در بین مدیران دولتی به درستی شناخته نشده و از سوی دیگر نیز باید بتوان مردم را با راهبردهای این برنامه همراه کرد وگرنه نتیجه مطلوب حاصل نمی شود. 
وی اظهار داشت: شهرداری ها به عنوان نوک پیکان خدمات شهری و متولی امور شهر هنوز به اهمیت اجرای اثرگذار بازآفرینی شهری پی نبرده اند، باید از این فرصت پیش آمده نهایت بهره برده شود و طراحی و اجرای برنامه های مناسب در جذب بودجه بازآفرینی شتاب بگیرد. 
مدیرکل دفترفنی استانداری مرکزی گفت: دولت با اجرای طرح بازآفرینی شهری شرایطی را فراهم کرده است که بخش مهم اجرایی آن به شهرداری ها محول شده است. 
نوازنی افزود: شرکت توزیع برق استان مرکزی از جمله دستگاه هایی است که بازآفرینی شهر را به خوبی در استان اجرا کرده است اما هنوز سایر دستگاه های متولی همراهی اثربخشی را در این خصوص ندارند. 

***اتمام طرح های نیمه تمام در بازآفرینی شهری در اولویت است 
معاون بازآفرینی اداره کل راه و شهرسازی استان مرکزی نیز گفت: در اجرای طرح بازآفرینی شهری طرح های نیمه تمام دولت در اولویت هستند و در این راستا دولت تفاوتی بین طرح ها قایل نشده است. 
«مجید موزونی» افزود: طرح های بازآفرینی شهری در اراک، آشتیان، محلات، خمین ساوه و دلیجان در دست انجام است که با انجام آن ها بسیاری از مشکلات این مناطق حل می شود. 
وی توضیح داد: بازآفرینی شهری مجموعه اقداماتی برای مقاوم سازی، بهسازی، توانمندسازی اهالی سکونتگاه های غیررسمی است که هم جنبه نرم افزاری دارد وهم جنبه سخت افزاری دارد. 
وی اظهارداشت: در بازآفرینی شهری سهم منابع مالی و بخش ها مشخص شده است و در این عرصه بخش خصوصی 21 درصد، بانک ها 10 درصد، شهرداری ها 40 درصد، خدمات زیربنایی 33 درصد، خدمات زیرساختی 15 درصد، فضای شهری 11 درصد سهم دارند. 
وی اضافه کرد: در بازآفرینی شهری تا سال 1400 باید 123 هزار میلیارد تومان از طریق بانک ها و منابع تخصیصی صندوق توسعه ملی هزینه شود که با تسهیلات ارزان قیمت به متقاضیان داده می شود. 
معاون بازآفرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی استان مرکزی گفت: 39 درصد از مجموع 123 هزار میلیارد ریال اعتبار بازآفرینی شهری سهم شهرداری ها، 30 درصد سهم بخش خصوصی، سه درصد سهم عمران و بهسازی شرکت بازآفرینی شهری و 28 درصد سهم سایر دستگاه ها تعیین شده است. 
موزونی افزود: در استان مرکزی 35 محله هدف برنامه بازآفرینی شهری تعریف و مشخص شده که تاکنون 6 محله هدف راهبردهای این برنامه قرار گرفته و درجریان برنامه بازآفرینی شهری (سال 96 تا1400 ) پوشش این اهداف نهایی می شود. 
وی بیان کرد: ساخت مجتمع 336 واحدی در کوی سجادیه اراک در زمینی به وسعت 17 هزار متر مربع با 48 هزار متر زیربنا در 12 بلوک و 9 طبقه از طرح های بازآفرینی شهری اراک است که 90 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و سال آینده به متقاضیان تحویل می شود. 
معاون بازافرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی استان مرکزی ادامه داد: بدنه سازی و کف سازی میدان ارگ اراک نیز امسال کلید می خورد که این مهم نیز از دیگر طرح های بازآفرینی در کالبد فرسوده شهری است. 
موزونی اظهار داشت: کف سازی مجموعه تاریخی بازار اراک نیز از دیگر طرح ها است که متاسفانه به خاطر تداخل برنامه سایر دستگاه ها با وجود استعلام های انجام شده اکنون تاخیر دارد و امید می رود این مهم در دیگر برنامه ها تکرار نشود. 
وی گفت: مرکز چند عملکردی توسعه محله اقدام مشترک راه و شهرسازی با شهرداری است که زمین آن در کوی امام علی (ع) تامین شده و قرار است ساختمان پنج طبقه با یک میلیارد و 800 میلیون ریال با فضاهای اثربخش اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در آن ایجاد شود که پیشرفت 25درصدی دارد. 
معاون بازآفرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی استان مرکزی عنوان کرد: پله گذاری و اصلاحات در معابر کوی حاشیه ای سجادیه با حداقل رضایتمندی توانسته رضایتمندی ساکنان را محقق کند که در این راستا 850 میلیون تومان هزینه شده و برنامه اصلاح شیب تند معابر منطقه فوتبال نیز انجام می شود. 
موزونی، ایجاد شبکه روشنایی معابر در محله های حاشیه ای اراک و ساوه ، اختصاص قیر مصرفی مناطق هدف ساوه به میزان 800 تن به منظور روکش 150 کیلومتر معابر خاکی و ساخت مرکز فنی و حرفه ای ساوه را از دیگر راهبردهای بازآفرینی شهری عنوان کرد. 
وی گفت: استان مرکزی در تدوین سند شاخص های فرسودگی در محله های هدف موفق بوده و این طرح پس از ارایه به شورای شهرسازی و معماری تصویب شده و به عنوان الگو مطالعات شناسایی فرسودگی برای سایر استان ها معرفی شده است. 
معاون بازآفرینی شهری راه و شهرسازی استان مرکزی افزود: راه اندازی نهاد توسعه محله دیدگاه و نگرش به بافت فرسوده را در اراک تغییر داده است. 
موزونی بیان کرد: در قالب برنامه های بازآفرینی شهری آمادگی کامل برای حمایت از پایان نامه های دانشجویی مرتبط با مسایل اجتماعی، کالبدی و عمرانی ، اقتصادی و فرهنگی مناطق حاشیه ای و بافت های فرسوده وجود دارد. 
وی خاطرنشان کرد: با وجود همه تلاش ها در قالب بازآفرینی شهری طرح مرمت کاروانسرای حاج مهدی نراقی به دلیل اسناد ناقص میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اجرایی نشد. 
معاون بازآفرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی استان مرکزی عنوان کرد: برای استقرار پایگاه خدمات اجتماعی در محله های حاشیه ای اراک نیز زمین تامین شد اما، پیمانکار طرح به دلیل گرانی مصالح انصراف داده و مشمول ماده 46 شده است که تلاش برای گرفتن پیمانکار جدید در دست انجام است. 
موزونی اظهار داشت: آذرماه امسال برنامه بازآفرینی شهری به استانداری مرکزی ابلاغ شد و تکلیف شده که 2 هزار و 78 مسکن در سکونتگاه های غیررسمی و بافت های فرسوده استان ساخته شود. 
وی اضافه کرد: برای این مهم 417 میلیارد ریال تسهیلات درنظر گرفته شده است و برای شهرداری ها یک میلیارد و 800 میلیون ریال و سایر دستگاه ها 10 میلیارد در نظر گرفته شده است. 
معاون بازآفرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی استان مرکزی گفت: با اجرایی شدن این برنامه بازآفرینی شهری در استان 2 هزار و 623 اشتغال مستقیم و 3 هزار و 935 اشتغال غیرمستقیم ایجاد می شود. 
موزونی افزود: نرخ تسهیلات مسکن مصوب برنامه استان در بازآفرینی شهری 50 درصد نرخ تسهیلات مسکن شورای پول و اعتبار کشور است که این انگیزه خوبی را برای پیشبرد اهداف در محله های هدف فراهم کرده است. 
وی اظهار داشت: دستگاه های اجرایی برای بهره مندی از تسهیلات و اعتباراتی که در بازآفرینی شهری در نظر گرفته شده باید هر چه سریعتر مکاتبات و طرح های خود را به راه و شهرسازی ارایه کنند. 
وی تصریح کرد: اگرچه استان مرکزی در معرفی طرح های دستگاه های اجرایی در زمره برترین های کشور بوده اما برای شتاب گرفتن امور با توجه به اینکه اعتبارات بازآفرینی سقف ندارد به نسبت طرح ها منابع ان قابل افزایش است، می طلبد که مشارکت جویی در این راستا تقویت شود. 
معاون بازآفرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی استان مرکزی گفت: اعتبارات سال 97 و 98 بازآفرینی شهری استان مرکزی 40 میلیارد تومان برای برنامه ها و 41 میلیارد و 700 میلیون تومان به صورت تسهیلات است که 20 درصد این اعتبار باید تا پایان سال عملیاتی شود و اگر استان بتواند فعالیت بیشتری داشته باشد با طرح ونقشه های ارایه شده می تواند در بودجه ریزی سهم قوی تری را به خود اختصاص دهد. 
موزونی ادامه داد: اداره کل راه و شهرسازی استان در انتظارطرح، نقشه و برآورد برای اجرای بازآفرینی شهری است تا قرارداد منعقد و مبالغ اعتباری آن جذب شود. 
وی اظهار داشت: با توجه به اینکه تا پایان سال فرصتی باقی نمانده است دستگاه های اجرایی باید اهمیت زمان بندی و تسریع در ارایه نقشه و طرح های مصب را درک کرده و با همه توان به میدان بیایند. 
معاون بازآفرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی استان مرکزی اضافه کرد: تاب آوری شهری و هویت اجتماعی از بخش های مهم برنامه بازافرینی شهری است که دستگاه های متولی امور اجتماعی و فرهنگی نیز باید در این راستا برنامه های موثری را ارایه کنند برنامه ملی بازآفرینی پایدار شهری به صورت اجتماع محور امسال در کوی امام علی (ع) اراک آغاز شده است. 
موزونی در بخش دیگری از سخنانش گفت: مطالعات بافت فرسوده در اراک، ساوه، خمین، دلیجان، محلات، فرمهین،خنداب، شازند انجام شده این بخش یکی از برنامه های مهم وزارت راه و شهرسازی است که به صورت همزمان در 16 شهر کشور از جمله اراک اجرا می شود و هدف از آن افزایش کیفیت زندگی ساکنان این منطقه است. 
وی ادامه داد: تسهیلگران این طرح با جامعه محلی کوی امام علی (ع) ارتباط برقرار می کنند و با تشکیل گروه های محلی نیازهای کالبدی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کارآفرینی منطقه به بحث و تبادل نظر پرداخته و در نهایت با کمک کارشناسان اساسی ترین نیازها شناسایی می شود. 
معاون بازآفرینی اداره کل راه و شهرسازی استان مرکزی گفت: تمامی سازمان های دولتی برای اجرای این طرح باید هماهنگ و منسجم و با برنامه ریزی مشترک اقدام کنند که در این راستا کارگاه آموزشی برگزار شده است. 
موزونی افزود: رایزنی با بخش های مختلف از جمله شهرداری در خصوص اجرای این طرح صورت گرفته و مقدمات مستقر شدن دفتر توسعه محله در کوی امام علی(ع) و شروع این برنامه ملی توسط شرکت رازاندیشان عمران به عنوان مجری انجام شده است. 
وی اظهار داشت: دفتر توسعه محله و گروه های مردمی در کوی امام علی(ع)اراک فعال شده و سازمان های دولتی مرتبط با موضوع بازآفرینی با این نهاد هماهنگ هستند که اقدامات به صورت منسجم انجام و از موازی کاری جلوگیری شود. 
معاون بازآفرینی اداره کل راه و شهرسازی استان مرکزی گفت: راهبردهای بازآفرینی شهری منحصر به ساخت و ساز و اقدامات عملیات ساختمانی نیست بلکه اقدامات نرم افزاری، ترویجی و ایجاد مشارکت عمومی در اولویت قرار دارد. 
موزونی افزود: تغییر شکل کالبدی در محله های هدف بازآفرینی در سایه ایجاد فضاهای مناسب شهری و شایسته شهروندان، پایگاه های اجتماعی، درمانی، خدماتی، فضای سبز و تغییر وضعیت معابر در محله های هدف به صورت همزمان محقق می شود. 

*** دومینوی توسعه و نوسازی بافت های فرسوده با مشارکت هدفمند مردمی تکمیل می شود 
رئیس سازمان نظام مهندسی استان مرکزی گفت: مشارکت همه بخش ها به صورت هدفمند و تعریف شده تکمیل کننده زنجیره بازآفرینی شهری است و در این راستا نظام مهندسی ساختمان استان به عنوان نماینده بخش خصوصی آماده ارایه خدمات است. 
«مجید ثاقبی» افزود: مشارکت مردم در دومینوی توسعه و نوسازی شهری نکته کلیدی است و این برنامه مترقی بدون همکاری و مشارکت مردم شکننده می شود. 
وی اظهار داشت: توجه به ابعاد اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و زیست محیطی در اجرای طرح بازآفرینی شهری نیازمند برجسته سازی است و راهبردها تنها نیابد به ساخت و ساز خلاصه شود. 
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان مرکزی اضافه کرد: ساخت برخی واحدهای درسکونتگاه های غیرمجاز نه تنها مشکلات را حل نکرده بلکه منجر به مشکلات زیستی و اجتماعی برای ساکنان شده است. 
ثاقبی تصریح کرد: برنامه بازآفرینی شهری می کوشد تا ناهمگونی کالبدی در اراضی رفع شود و سرانه زیستی را تغییر دهد و ارتباط زنده با مردم به وجود آورد. 
وی گفت: سرعت بخشی به برنامه های بازآفرینی شهری منوط به شناخت و اشراف دستگاه ها به رویکرد و تکالیف ارایه شده و مشارکت اصولی مردم است که این مهم می تواند با معرفی در همایش ها و دعوت همه آحاد جامعه محقق شود. 
رئیس سازمان نظام مهندسی استان مرکزی افزود: ساختاربرنامه های بازافرینی شهری باید از پایین به بالا باشد و با دعوت از همکاری و مشارکت مردم و سرمایه گذاران رسیدن به هدف ممکن شود. 

***خانه گفتمان شهری برنامه ای مهم در بازآفرینی 
مدیرعامل سازمان عمران شهری و بازآفرینی شهرداری اراک گفت: بازآفرینی شهری در دولت تدبیر و امید رویکری جامع تر دارد و به گفتمان سازی در آن توجه ویژه شده و در این راستا نیز شهرداری می کوشد تا خانه گفتمان شهری را در سکونتگاه های غیررسمی راه اندازی کند. 
«محمد جعفرپور» افزود: برنامه بازآفرینی شهری نگاه کلبدی به حل مشکلات مناطق حاشیه ای دارد که این مهم نقطه قوت آن است. 
وی توضیح داد: سکونتگاه های غیرمجاز مولود سیاستگذاری و برنامه ریزی اشتباه در گذشته است و ساکنان این مناطق در معرض بسیاری از آسیب ها و کمبودها قرار دارندکه حل این مشکلات و گره گشایی از آن ها تنها با مشارکت خودشان ممکن است. 
مدیرعامل سازمان عمران شهری و بازافرینی شهرداری اراک خاطرنشان کرد: مسکن نیاز اصلی توده جامعه است و مردم برای رسیدن به این نیاز ضروری منتظر برنامه ریزی شهری نمی مانند بلکه با توسل به سهل ترین امکانات برای خود سرپناه فراهم می کنند بنابراین باید آهنگ اقدامات راهبردی را در این حوزه تندتر کرد. 
جعفر پور اضافه کرد: در ایران بعد از اصلاحات اراضی و هجوم ساکنان روستا به شهرها برنامه ریزان نتوانستند زیرساخت های مناسب برای اسکان جمعیت روستایی را در شهرها فراهم کنند و این مهم به شکل گیری و گسترش سکونتگاه های غیررسمی دامن زد. 
وی افزود: راه اندازی خانه گفتمان شهری در راستای محول کردن امور و نقش ها به مردم با هدف جریان سازی و شبکه سازی دنبال می شود تا با ایجاد دموکراسی صاحب نظران شهری برای مدیران ارایه طریق کنند. 
مدیرعامل سازمان عمران شهری و بازآفرینی شهرداری اراک خاطرنشان کرد:کاهش تصدی گری دولت از مهمترین اهدافی است که درراه اندازی این خانه مورد توجه است و تلاش می شود که یکپارچه سازی مدیریت شهری،حاکمیت مردم بر مردم، تسهیلگری در امور با جدیت بیشتری از طریق این خانه ها دنبال شود. 
جعفرپور گفت: توانمندسازی محله ها در راستای بازآفرینی شهری در اراک با فعالیت نهاد «توسعه محله» آغاز شده است که در گام نخست آن کوی حاشیه ای امام علی (ع) لحاظ شده و در گام های بعدی این مهم در کوی سجادیه و ولیعصر (ع) کلید می خورد. 
وی تاکید کرد: یکی از مشکلات شهری اراک درحال حاضر ویلاسازی های غیر مجاز است که مدیریت شهری برای آن برنامه منسجم و هدفمندی ندارد و خلا قانونی باعث شده تا افراد متمکن در مناطق خوش آب و هوا ویلاهایی بسازند و چون ضوابط ساخت و ساز این مناطق روشن نیست متضرر شوند. 
مدیرعامل سازمان عمران شهری و بازآفرینی شهرداری اراک گفت: شهرهای جدید در فاصله دور از کلانشهر اراک قرار دارند و و اعمال برخی سیاست ها موجب شده که مردم تمایلی به اسکان در آن ها نداشته باشند درحالیکه این شهرها برای جمعیت سرریز پیش بینی شده و همین مسئله نیز دامن زننده به حاشیه نشینی است. 
جعفرپور گفت: شهرهای جدید در اطراف اراک بیشتر نقش خوابگاهی را دارد و ساکنان فقط برای استراحت شب از آن استفاده می کنند. 

***پرداخت 850 فقره تسهیلات نوسازی بافت فرسوده در استان مرکزی 
مدیر شعب بانک مسکن استان مرکزی گفت: 850 فقره تسهیلات برای بازسازی و نوسازی بافت فرسوده این استان امسال در راستای بازآفرینی شهری توسط این بانک پرداخت شده است. 
«مجید امیری» افزود: در این راستا هر متقاضی تا سقف 400 میلیون ریال تسهیلات با سود هشت درصد دریافت کرده که محوریت تسهیلات اعطایی بر احیای بافت فرسوده، ترمیم مبلمان شهری و بازآفرینی شهری بوده است. 
وی ادامه داد: شهرستان های اراک و خمین به ترتیب رتبه اول و دوم استفاده از تسهیلات بافت فرسوده را در استان به خود اختصاص داده اند و بقیه شهرستان ها در این حوزه نقش کمرنگ تری داشتند. 
مدیر شعب بانک مسکن استان مرکزی گفت: پرداخت تسهیلات بافت فرسوده از یک سال پیش به بانک مسکن استان مرکزی واگذار شده است و در سه سال قبل آن پرداخت تسهیلات بافت فرسوده به این بانک تنها 30 فقره بود. 
امیری افزود: از زمانی که بانک مسکن برای کمک به اجرای برنامه بازآفرینی شهری انتخاب شده شرایط ویژه ای در اعطای تسهیلات فراهم شده است. 
وی اظهار داشت: حذف شرط خرید مسکن برای زوج ها و خانه اولی ها در بافت های فرسوده از صندوق تسهیلات مسکن یکم سیاست خوبی در بازآفرینی شهری است. 
وی اضافه کرد: انبوه سازان اگر به تعداد واحدها حساب مسکن یکم باز کنند با نرخ 6 درصد تسهیلات پرداختی دریافت می کنندو این تسهیلات بدون سپرده گذاری به سازنده های بافت فرسوده برای هر واحد 400 میلیون ریال پرداخت می شود. 
مدیر شعب بانک مسکن استان مرکزی گفت: اگر سازنده از انجمن انبوه سازان یا فعالان با سابقه در ساخت و ساز باشد از محل بدون سپرده گذاری تا 60 درصد و اگر الگو مسکن را با استفاده از فناوری نوین رعایت کنند یک میلیارد و 100 میلیون ریال در مرکز استان و 900 میلیون ریال در سایر شهرها تسهیلات دریافت می کنند. 
امیری افزود: تفاهم نامه ای بین بانک مسکن با سازمان بهینه سازی بازآفرینی شهری منعقد شده است که از محل وجوه مشترک در بانک، تسهیلات ساخت مسکن با نرخ 9 درصد به متقاضیان پرداخت می شود. 
وی اظهار داشت: از آغاز اجرای این طرح در سال 94 971 واحد به بانک معرفی و برای 819 مورد انعقاد قرارداد انجام شده است. 
مدیر شعب بانک مسکن استان مرکزی گفت: یکهزار و 686 واحد سهمیه استان برای پرداخت تسهیلات بوده است که 819 قرارداد منعقد شده است. 
امیری توضیح داد: اعتبار خوبی برای تسهیلات روستایی و بافت های فرسوده ابلاغ شده و افرادی که سود و جرایم در تسهیلات دارند اگر کل تسهیلات باقی را تسویه کنند جرایم و سود مشمول بخشودگی می شود. 
وی اظهار داشت: فرصت محدودی برای این طرح گذاشته شده که نیازمند اطلاع رسانی به مردم برای بهره مندی از مزایای آن است. 
مدیرشعب بانک مسکن استان مرکزی بیان کرد: در نظرسنجی انجام شده طیف بزرگی از مردم از شرایط مذکور اطلاعات کافی نداشتند و باید در مناطق شهری با نصب تابلویی این اطلاعات به مردم منتقل شود. 

*** الفبای بازآفرینی شهری کمتر شناخته شده است 
معاون دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی گفت: الفبای بازآفرینی شهری ناشناخته مانده و فرهنگ سازی در این راستا برای تحقق همه جانبه اهداف پیش بینی شده این برنامه ضروری است. 
«معصومه دانشمند» افزود: فراهم شدن امکانات همه جانبه زیست اجتماعی در مناطق حاشیه ای و سکونتگاه های غیررسمی با اجرای برنامه بازآفرینی شهری به کاهش آسیب های اجتماعی می انجامد. 
وی یادآور شد: توانمندسازی افراد در این مناطق از تمامی جهات فرهنگی، امنیتی، اقتصادی و آموزشی مهم است چرا که هر جامعه ای با مشارکت درون گروهی می تواند آسیب ها و کاستی هایش را ترمیم کند. 
معاون دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی اظهار داشت: توانمندسازی عاملی در کاهش فقر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است اکنون که در برنامه بازآفرینی شهری به این مهم توجه شده باید کوشید با کمک دستگاه های متولی قابلیت‌ ها و خلاقیت ‌های فردی ساکنان این محله ها را در ساماندهی مسایل خودشان به کار گرفت. 
دانشمند گفت: در طرح های توانمندسازی، بهبود زیرساخت‌ ها و خدمات شهری، حمایت از گروه های آسیب ‌پذیر اجتماعی (کودکان، زنان سرپرست خانوار، معلولان)، بالا بردن سطح معیشت و اشتغال ‌زایی در کنار بهبود مسکن اجرا می شود. 
وی افزود: آشنایی مدیران با الفبای بازآفرینی شهری در اجرای این طرح مهم مدیریت شهری اهمیت بالایی برخوردار است و بدون آن نمی توان در پیشبرد این راهبردها و هم افزایی امکانات موفق بود. 
معاون دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی ادامه داد: سند ساماندهی سکونتگاه های غیرمجاز در استان مرکزی تدوین شده که دارای 453 راهبرد اجرایی برای 29 دستگاه همکار است. 
دانشمند توضیح داد: محوریت راهبردهای این سند بر بهبود تاب آوری اجتماعی در سکونتگاه های غیررسمی است و حضور سازمان های مردم نهاد و مشارکت مردم در انجام برنامه ها پررنگ و شفاف دیده شده است. 
معاون دفتر اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی گفت: استقرار 2 دفتر تسهیلگری اجتماعی در مناطق حاشیه ای اراک و ساوه نهایی شده که این مهم نیز در راستای برنامه های بازآفرینی شهری دنبال می شود. 
دانشمند توضیح داد: این دفاتر از بین 10 داوطلب این حوزه با نظارت و توان سنجی وزارت کشور انتخاب شده اند و به زودی کار خود را آغاز می کنند. 
وی ادامه داد: دفاتر تسهیلگری در شناسایی افراد در معرض آسیب، بالا بردن شاخص های تاب آوری اجتماعی، آموزش های مهارتی و امور مداخله گر درمان اجتماعی فعالیت می کنند و پیوست های اجتماعی را در مناطق حاشیه ای تقویت کرده و گفتمان سازی همسانی را در مفاهیم اجتماعی در سکونتگاه های غیر رسمی بسط می دهند. 
معاون دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی یادآور شد: بهبود مولفه های رفاهی و اجتماعی زندگی ساکنان مناطق حاشیه ای و بافت های فرسوده و تقویت سواد فرهنگی و مهارتی در کنار مشارکت جویی آنان در امور خود به صورت هدفمند در برنامه های بازافرینی شهری و سند سکونتگاه های غیررسمی دیده شده است. 
دانشمند اظهار داشت: نتایج برنامه پیمایش سرمایه اجتماعی استان مرکزی در سال های 93 و 97 بیانگر آن است که شاخص های مختلف این برنامه در سطح کلان، میانی و خرد با اقدامات هدفمند از رتبه 26 به 13 بهبود پیدا کرده است. 
وی اظهار داشت: در این پیمایش عوامل متعددی رصد شده که برنامه های سند سکونتگاه های غیر سمی و مداخلات هدفمند دستگاه های اجرایی در اقدامات بازآفرینی شهری، تسهیلگری فرهنگی و اجتماعی، مداخلات نشاط اجتماعی، تقویت ارتباطات بین فردی و توانمندسازی از جمله آن است. 
معاون دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی بیان کرد: این بهبود رتبه در سرمایه اجتماعی در شرایطی است که برخی مسایل اقتصادی و اجتماعی در سال های اخیر نیز به نوبه خود به عنوان عوامل اثرگذار بر سطح رضایتمندی جوامع هدف حاکم بوده است. 
دانشمنداضافه کرد: در قالب راهبردهای برنامه بازآفرینی شهری امسال در عملیات اصلاح معابر سخت گذر و غیرمهندسی سکونتگاه غیررسمی کوی سجادیه (باغ خلج) انجام شد که در نظرسنجی از ساکنان این منطقه رضایتمندی زیادی از این امر حاصل شده است. 
وی عنوان کرد: شهرداری اراک امسال در این طرح از محل اعتبارات بازآفرینی شهری با بودجه هشت میلیارد و 500 میلیون ریال اقدام به پله گذاری معابر سخت گذر، ساماندهی جداول و کف سازی کوچه های منطقه حاشیه ای کوی سجادیه کرده و شیب های تند معابر و نواقص گذرها را رفع کرده که این مهم در بهبود اعتماد مردمی به حوزه مدیریتی، دستگاه های دولتی و سرمایه اجتماعی به طور مستقیم تقش داشته است. 
معاون دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی گفت: شاخص های سرمایه اجتماعی مهمترین داشته هر جامعه ای در روند توسعه ای است و از این منظر هم افزایی توان دستگاه های اجرایی استان در برنامه های هماهنگ و مشترک مدیریت آسیب های اجتماعی به عنوان مهمترین اولویت استان مرکزی برجسته سازی شده است. 
استان مرکزی با 29 هزار و 405 کیلومتر وسعت یک و هشت دهم درصد از خاک ایران اسلامی را به خود اختصاص داده و تراکم نسبی جمعیتی آن 46 نفر در هر کیلومتر مربع است. 
این استان با یک میلیون و 414 هزار نفر جمعیت دارای 12 شهرستان، 23 بخش، 34 شهر و 66 دهستان است. 
وسعت سکونتگاه غیررسمی در استان مرکزی 712 هکتار است که بیشترین ان به میزان 454 هکتار در اراک و پس از آن 258 هکتر در ساوه قرار دارد. 
هفت درصد مساحت اراک و 23 درصد جمعیت ساکن این کلانشهر در سکونتگاه های غیررسمی هستند و 12 و نیم درصد مساحت ساوه و 19 درصد جمعیت این شهر نیز در مناطق حاشیه ای قرار دارند. 
وسعت بافت های فرسوده و ناهمگون شهری استان مرکزی نیز در مجموع یکهزار و 900 هکتار است که مطالعات این بافت ها در اراک، دلیجان، محلات، آشتیان، غرق آباد، مامونیه و پرندک انجام شده است. 
125 هزار نفر از جمعیت شهری استان مرکزی ساکن بافت های فرسوده و سکونتگاه های غیررسمی هستند.