گلستان در حالی رتبه هفتم معلولیت در کشور را به خود اختصاص داده که به رغم تدابیر پیشگیرانه و اجرای طرح های غربالگری، معلولیت های ناشی از تصادفات جاده ای و ازدواج های فامیلی سنتی بدون مشاوره، نمودار معلولان را در بالاترین نقطه این هرم نگه داشته است.
اگر چه از چند سال گذشته کاهش تعداد معلولان و معلولیت ها در دستور کار جدی بهزیستی استان قرار گرفته، اما این سازمان همچنان شاهد ثبت نام معلولان جسمی و حرکتی برای دریافت مستمری و خدمات توانبخشی است.
نرخ معلولیت گلستان بالاتر از میانگین کشوری
به گفته معاون توانبخشی بهزیستی استان گلستان، در حال حاضر بیش از ۴۹ هزار معلول تحت پوشش این نهاد هستند که حدود ۲۳ هزار نفر از آنان را معلولان جسمی و حرکتی، ۱۰ هزار و ۱۰۰ نفر را معلولان ذهنی، ۹ هزار کم شنوا، هفت هزار و ۵۰۰ ناشنوا و چهار و هزار و ۸۰۰ نفر از آنان را بیماران روانی مزمن تشکیل می دهند.
کمال سلمانی گفت: رتبه هفتم گلستان در زمینه معلولیت نشان می دهد که این استان در زمینه تعداد معلولان از شرایط ویژه ای برخوردار است و تدابیر پیشگیرانه هنوز نتوانسته آمار جامعه معلولان گلستان را کاهش دهد.
وی افزود: در حال حاضر ۶۰۰ معلول ضایعه نخاعی تحت پوشش بهزیستی هستند که ۶۰ درصد آنان را مجروحان سوانح رانندگی تشکیل می دهند و بهزیستی بر اساس قانون موظف است به آنان خدمات توانبخشی ارائه دهد و مستمری بپردازد.
سلمانی بابیان اینکه آمار معلولیت در گلستان بالاتر از میانگین کشوری است، اظهار کرد: نرخ معلولیت در کشور یک و چهار دهم درصد اعلام شده که این رقم در گلستان دو و ۴۸ درصد است و چنانچه اقدام مناسبی در جهت کاهش این حوادث انجام نگیرد، این رقم همچنان رو به افزایش خواهد گذاشت.
معاون بهزیستی گلستان با اشاره به اینکه افزایش مستمری مددجویان در تیرماه امسال ۱۴ درصد افزایش داشته است، گفت: خانواده هایی که معلولان خود را در منزل نگهداری کنند و از سپردن آنان به مراکز نگهداری خودداری کنند به طور مستقیم مستمری و وسایل توانبخشی دریافت می کنند.
وی با اشاره به اینکه تعداد زیادی از معلولان در آمار بهزیستی قرار ندارند، گفت: تعداد معلولان در استان بیش از آمار رسمی است که ذکر می‌شود. زیرا برخی از خانواده‌ها به بهزیستی مراجعه نمی‌کنند، بسیاری در روستاهای دورافتاده هستند و شرایط برای شناسایی آنان فراهم نبوده است. تا کنون ۳۱ واحد مسکونی به خانواده های دارای دو معلول واگذار شده و تعدا ۵۶ واحد دیگر در دست ساخت است که خیران هم سهم بسزائی در ساخت این واحد ها داشته اند
این مسئول، یکی از مهم‌ترین دلایل شیوع معلولیت در استان را به غیر از مجروحان سوانح رانندگی، ناشی از تکثر قومی و فرهنگی عنوان کرد و گفت: در این موارد ازدواج‌های درون گروهی و یا بدون ثبت قانونی زیادی در استان انجام می گیرد که همین موضوع به افزایش معلولیت‌ها دامن زده است.
سلمانی افزود: بهزیستی برای رفع نیاز خانواده های داری یک معلول، دو معلول و بالاتر به غیر از واریز مستمری ماهیانه، طرح های حمایتی قابل توجهی را به اجرا درآورده است که تامین مسکن، ارائه پروتزهای رایگان پزشکی و وسائل کمک توانبخشی که هزینه گزافی در بازار آزاد دارند، از جمله آن ها است.
وی گفت: سال گذشته نزدیک به دو میلیارد تومان لوازم کمک توانبخشی و توانبخشی برای معلولان خریداری شد و ۶۰۰ میلیون تومان هم تجهیزات ارتوپدی از جمله پروتزهای پزشکی در اختیار آنان قرار گرفت.
سلمانی ادامه داد: ماهیانه نزدیک به یک و نیم میلیارد تومان مستمری به جامعه معلولان تحت پوشش بهزیستی پرداخت می شود که در برخی موارد هم جوابگوی رفع مشکلات آنان نیست.
وی گفت: سال گذشته سه هزار و ۲۱۷ نفر به پنج مرکز آزمایش رایگان ژنتیک قبل از ازدواج بهزیستی مراجعه کرده اند که هزینه ای بالغ بر ۵۰۰ میلیون تومان برای این آزمایش ها پرداخت شده است.
معاون توانبخشی بهزیستی گلستان اهدای واحد مسکونی را فقط به خانواده های دارای دو معلول و بالاتر عنوان کرد و افزود: تا کنون ۳۱ واحد مسکونی به خانواده های دارای دو معلول واگذار شده و تعدا ۵۶ واحد دیگر در دست ساخت است که خیران هم سهم بسزائی در ساخت این واحد ها داشته اند.
وی در ادامه افزود: از تعداد ۱۹۶ خانوار دارای دو معلول روستائی که برای تامین مسکن ثبت نام کرده بودند هم تعداد ۱۵۳ خانواده به بانک های عامل برای دریافت تسهیلات ارازان قیمت معرفی شدند و تا کنون تعداد ۱۴۰ واحد روستائی در دست ساخت قرار گرفته که فقط ۷۵ واحد آن نیمه تکمیل است.
مردم اعتماد بیشتری به درمانگران بخش خصوصی دارند
اگرچه سازمان بهزیستی بخش زیادی از هزینه های جامعه معولان تحت پوشش را پرداخت می کند، اما هزینه های کاردرمانی خصوصی نفس بسیاری از خانواده های دارای معلول را بریده است و تعدادی هم از کم توجهی این نهاد اجتماعی نسبت به طولانی شدن روند پذیرش پرونده ها در کمیسیون پزشکی این سازمان برای تحت پوشش قرار گرفتن ابراز نارضایتی می کنند.
زهرا مغیری که دارای یک فرزند معلول است با اشاره به اینکه بخش کاردرمانی و توانبخشی بهزیستی در سطح عالی به معلولان ارائه خدمت نمی کند، به خبرنگار مهر گفت: تعداد بالای مراجعه کنندگان، کمبود تجهیزات و فضای کم و وقت نگذاشتن مربی های بهزیستی موجب شده تا بسیاری از خانواده ها به سمت درمانگران بخش خصوصی روی بیاورند.
وی افزود: وضعیت بسیاری از معلولان جسمی و حرکتی و حتی ضایعه نخاعی به گونه ای است که اگر برای آنها زمان و آموزش مفیدی گذاشته شود، می توانند به مروز زمان برخی نیازهای خود را رفع کنند و از حالت یکجا نشینی خارج شوند.
وی ادامه داد: تعداد کمی از خانواده های گلستانی توان پرداخت ساعتی ۳۰ تا ۴۴ هزار تومان مربی خصوصی برای کاردرمانی دارند و به علت مشکلات اقتصادی و درآمد پائین به ناچار از توانبخشی بهزیستی با ساعت ها انتظار استفاده می کنند و یا از درمان معلول خود دست بر می دارند.
کاردرمانی در صدر جدول بهبودی
یک کارشناس کاردرمانی هم با اشاره به اینکه کاردرمانی معلولان نیازمند فضایی آرام است، به خبرنگار مهر گفت: دامنه معلولیت ها گسترده است اما معلولان جسمی، حرکتی و ضایعه نخاعی از آن دسته افرادی هستند که نیازمند کاردرمانی خاصی برای حرکت دادن اندام ها و کار با آن ها هستند.
الناز زاهدپور افزود: بسیاری از خانواده های تحت پوشش بهزیستی به دلیل مشکلات اقتصادی به مراکز تحت پوشش این سازمان مراجعه می کنند می توانند از خدمات عالی کاردرمانی خصوصی بهرمند شوند و چه بسا در بسیاری موارد دیده شده که تعدادی از معلولان نه فقط به درمان جواب نداده اند که برخی حرکات کاردرمانی نامناسب موجب بی رغبتی و یا حتی کرختی اندام می شود.
وی ادامه داد: از سوی دیگر تعدادی از افراد معلول که از کاردرمان خصوصی استفاده کرده اند پس مدتها بی تحرکی و لمس بودن اندام ها قادر به حرکت دادن آنها و یا راه رفتن با وسایل کمک توانبخشی شده اند.
زاهد پور تصریح کرد: معلولیت ها در بخش جسمی و حرکتی بخشی از اندام بدن را درگیر می کند و این درحالی است که معلول ضایعه نخاعی از گردن به پائین توان حرکت ندارد به همین دلیل کاردرمانی برای این افراد بسیار متفاوت و حساس است.
وی با بیان اینکه هنور بهزیستی در زمینه کاردرمانی اختصاصی به معلولان به تعهدات خود عمل نکرده است، گفت: در بخشی از لایحه حمایت از حقوق معلولان این مطلب ذکر شده که این افراد باید از خدمات توانبخشی خصوصی در منزل هم بهره مند شوند که در حال حاضر معلولان تحت پوشش از این مزیت بی بهره هستند.
این کاردرمان افزود: اگر چه بهزیستی بخشی از وسائیل کمک توانبخشی معلولان را تامین می کند اما برخی وسایل کمک توانبخشی که به بهبود سریع تر معلول کمک می کند و وارداتی هستند به دلیل افزایش هزینه ها در لیست وسایل بهزیستی قرار ندارد و خانوده ها برای بهبود وضعیت معلول مجبور به تهیه آن در بازار آزاد هستند.
به گفته زاهدپور عدم حمایت دولت از پوشش های بیمه توانبخشی معلولان مشکل دیگری است که به رغم اعتراضات زیاد جامعه معلولان هنوز اجرائی نشده و این افراد نمی توانند بدون داشتن بیمه از امکانات مورد نیاز برای بهبودی و درمان استفاده کنند. خبرگزاری مهر