به گزارش ایران سپید موسیقی سازی که ارتباط کمی با متن تعزیه دارد و موسیقی آوازی که زمینه ی اصلی اجرای تعزیه است .موسیقی آوازی تعزیه از جنبه های گوناگون قابل اهمیت است .ارتباط و کنش متقابل میان آوازدر تعزیه و موسیقی ردیف دستگاهی و هم چنین مسائلی از قبیل منع مذهبی در گسترش موسیقی اهمیت آواز در تعزیه را دوچندان می کند.در واقع موسیقی آوازی تعزیه از سویی مبتنی بر موسیقی آوازی در ردیف دستگاهی است و از سوی دیگرسبب حفظ و تداوم آن در طول سالیان متمادی شد.

” در ادوار مختلف نظام پادشاهی ایران، دربار و پایتخت حکومت محل تجمع هنرمندان بوده است. از زمان صفویه، مراکزی نظیر تبریز، قزوین و اصفهان، محل تجمع تعزیه خوانان و راویان آوازهای مذهبی شد. این راویان به دلیل تسلط بر دقایق و ظرایف آواز، از تکنیک ها و حالات مختلف آن برای شخصیت پردازی ها در نمایش های سوگ آور بهره می جستند.

بزرگترین خوانندگان سده اخیر تعزیه خوان های برجسته ای بودند.شاخص ترین آن ها ابوالحسن خان اقبال آذر ؛ آواز را از تعزیه آغاز کرده بود و از کودکی در قزوین به دسته های تعزیه وارد شد.او یکی از نوادر آواز ایران بود. صفحات به جا مانده از وی در آخر عمر و قدرت حنجره او در ۱۰۴ سالگی شگفت انگیز است.

در تعزیه شبیه خوان حضرت عباس چهارگاه می خواند . چهارگاه یکی از هفت دستگاه موسیقی ایرانی است که ماهیتی حماسی دارد.امروزه نیز نوحه معروف زیر که معمولاً شب عاشورا خوانده می شود در دستگاه چهارگاه اجرا می شود.

سقای حسین سید و سالار نیامد علمدار نیامد ، علمدار نیامد

حر گوشه عراق از آواز افشاری را می خواند. شبیه عبدالله ابن حسن گوشه ای از آواز راک در دستگاه ماهور را می خواند که به همین جهت در ردیف آوازی موسیقی ایران به ” راک عبدالله ” مشهور شده است .شبیه خوان حضرت زینب (س) نیز گوشه ای از دستگاه شور را به نام ” گریلی ” می خواند که البته این گوشه در روایت های مختلف به نام های ” گیری” یا ” گوری ” هم خوانده می شود .به نقل از بعضی موسیقیدانان نام اصلی این گوشه ” گریه لیلی ” بوده که به ” گریلی” تغییر نام یافته است . قطعه معروف گریه لیلی از ساخته های استاد مرحوم اسدالله ملک که خود ایشان با ویولن اجرا کرده اند به گونه ایست که شنونده را به یاد هق هق گریه می اندازد.

بر روی وبسایت ایران سپید و ذیل همین مطلب میتوانید قطعه گریه لیلی را با نوازندگی شاهکار استاد اسد ا... ملک، دانلود و گوش کنید.