به گزارش ایران سپید به نقل از ایسنا، حسین نحوی نژاد، معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور با بیان آنکه در حال حاضر حدود یک میلیون و 300 هزار معلول تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند و تمامی آنها دچار ناتوانی بوده و نیازمند دریافت خدمات توانبخشی هستند، می‌گوید: در تعاریف جهانی معلولیت ممکن است فردی که چشم خیلی ضعیفی هم دارد در دسته معلولان قرار گیرد اما در ایران به علت آنکه این افراد دچار مشکلات خاصی نیستند،تحت حمایت سازمان‌های رفاهی همچون بهزیستی قرار نمی‌گیرند.

65 درصد معلولان مرد و 35 درصد آنان  زن هستند

وی در ادامه اظهار می کند: حدود 2 درصد جامعه، معلولینی هستند که هم ناتوانایی شدید داشته و هم نیازمند هستند به این ترتیب حدود یک میلیون و 300 هزار نفر معلول دارای چنین شرایطی تحت پوشش بهزیستی قرار دارند که از این تعداد 65 درصد مرد و 35 درصد زن هستند؛ حدود 40 درصد آنها نیز درگروه سالمندی و 60 سال به بالا بوده و حدود 60 درصد هم زیر 60 سال هستند که از این تعداد حدود 15 درصد آنان در گروه کودکی قرار دارند.

معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور همچنین در ادامه با بیان آنکه طبقه بندی معلولیت ها در ایران براساس ICF بوده که مدرن‌ترین نظام طبقه بندی معلولیت در جهان است، عنوان می کند: 40 درصد معلولیت ها در ایران جسمی – حرکتی، حدود 15 درصد شنوایی، حدود 11 درصد بینایی، 25 درصد ذهنی، 8.5 درصد روانی و سایر آنها نیز معلولیت‌های ناشناخته هستند.

نحوی نژاد در ادامه ضمن ابراز تاسف از عدم سیستم ارجاع معلولیت ها در کشور می گوید: متاسفانه در حال حاضر سیستم ارجاع به موقع و به هنگام در کشور وجود ندارد که به وسیله آن تحقیقاتی درخصوص علل معلولیت‌ها در ایران صورت بگیرد؛ برای مثال بسیاری از معلولیت‌های جسمی و ضایعه نخاعی بر اثر تصادفات و سوانح رانندگی اتفاق می افتند و معمولا خیلی دیر به بهزیستی ارجاع داده می‌شوند؛ بنابراین اینکه شیوع و بروز معلولیت‌ها در کشور به چه شکل است هنوز به طور دقیق مشخص نیست.

وی در ادامه یادآور می شود: البته سازمان بهزیستی انجام طرح‌هایی همچون غربالگری اوتیسم و آلزایمر را در سال جاری در دستور کار خود قرار داده است اما این  اقدامات مقطعی بوده و نمی تواند جایگزین بررسی دقیق بروز و شیوع معلولیت ها توسط وزارت بهداشت شود زیرا به علت آنکه معلولیت‌ها به نوعی اختلال و بیماری محسوب می‌شوند، وزارت بهداشت باید در جهت بررسی میزان بروز و شیوع آنها ورود کند.

نظام مختل شناسایی معلولیت‌ها در وزارت بهداشت

معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور در ادامه تاکید می کند: نظام شناسایی در وزارت بهداشت مختل است به طوریکه مشکلاتی از این ناحیه، برای بهزیستی درخصوص شناسایی به هنگام معلولیت‌ها ایجاد شده است.

نحوی نژاد تصریح می کند: برای مثال می‌دانیم ضایعه نخاعی 50 درصد به علت تصادفات رانندگی رخ می دهد یا می‌دانیم بسیاری از ناشنوایی‌ها جنبه مادرزادی و علل ژنتیکی دارد؛ این اطلاعات را داریم اما اطلاعات مسنجم درخصوص علل و میزان شیوع معلولیت‌ها در دسترس نیست زیرا رسیدن به این اطلاعات نیازمند همکاری تنگاتنگ و نزدیک وزارت بهداشت با بهزیستی بوده که متاسفانه در حال حاضر این همکاری‌ها وجود ندارد.

وی اظهار می‌کند: این اقدامات از وظایف وزارت بهداشت بوده و به گفته مسئولان این وزارتخانه متولی سلامت در کشور هستند. بنابراین باید نظام اطلاع رسانی در کشور توسط  وزارتخانه مذکور محقق شود. این وزارتخانه همانطور که  می داند برای مثال علل و شیوع بیماری‌های روماتیسمی در کشور چگونه است، پس قطعا در حوزه نابینایی‌ها، ناشنوایی‌ها و سایر معلولیت‌ها چون امکان سنجش بیشتری داشته و امکانات دارد، می‌تواند مداخله بیشتری داشته و به نظر می‌رسد بهتر بتواند در این حوزه عمل کند.

«بی پولی» علت اصلی کمیت نامناسب خدمات بهزیستی در حوزه معلولان

معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور  در ادامه درباره کیفیت ارائه خدمات بهزیستی و «بی پولی» در ارائه خدمات تصریح می‌کند: حداقل یک دهم نیازهای واقعی بهزیستی که می‌توان با آن پوشش حداقلی را برای جامعه هدف ایجاد کرد، در اختیار این سازمان قرار می‌گیرد؛ به طوریکه در حال حاضر بودجه کل حوزه توانبخشی برای پوشش یک میلیون و 300 هزار نفرمعلول، حدود 700 میلیارد تومان است در حالیکه نیاز واقعی ما حداقل 7 هزار میلیارد تومان بوده تا بتوان با این رقم به این جمعیت خدمات حداقلی را ارائه کنیم.

نحوی نژاد تصریح می کند: چنانچه این بودجه در اختیار بهزیستی قرار گیرد می تواند قیمت تمام شده واقعی یارانه مراکز را پرداخت ، پوشش در منزل را تقریبا به 100 درصد نزدیک، وسائل و تجهیزات و فناورهای روز کمک توانبخشی را در اختیار معلولان قرار داده، وضعیت اشتغال آنان را سامان دهی کند و همچنین مسکن خانواده‌های بیش از 2 معلول را نیز  تامین کند.
 

ضرورت استقرار نظام بیمه ای مناسب در حوزه معلولیت‌ها

وی در ادامه تاکید می کند: مشکلات بهزیستی و جامعه معلولان فقط با افزایش بودجه حل نمی‌شود بلکه بیشتر نیاز نظام بیمه‌ای کشور در حوزه معلولان باید بهبود یابد برای مثال در کشورهای غربی تمامی مسائل معلولان از طریق بیمه قابل انجام است به طوریکه وسایل و تجهیزات توانبخشی را بیمه در اختیار آنها می‌گذارد و خدمات توان پزشکی را نیز بیمه پوشش می‌دهد.

معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور در ادامه تاکید می کند: چنانچه نظام بیمه‌ای در کشور مستقر شود اصلا نیازی نیست که دولت به سازمان‌های حمایتی و رفاهی پول و بودجه زیادی دهد بلکه در آن شرایط سازمان‌های حمایتی فقط نقش نظارتی خواهند داشت؛ زیرا سازمان‌های بیمه‌ای فعالیت های اجرایی را انجام می‌دهند اما تا زمانی که این نظام بیمه‌ای در کشور مستقر نباشد حداقل باید اعتبارات کافی برای انجام طرح‌ها را در اختیار داشته باشیم.

9000 معلول تحت پوشش طرح «مراقبت در منزل»

نحوی نژاد تصریح می کند: برای مثال در حال حاضر 9000 معلول را در خانه تحت پوشش طرح «مراقبت در منزل» داریم؛ درحالی که حداقل نیاز این طرح آنست که بتوانیم 500 هزار معلول و سالمند را تحت پوشش دهیم، به این ترتیب اگر اعتبارات کافی باشد و بتوانیم این طرح را گسترش دهیم، دیگر خانواده ها افراد معلول و سالمند را در مراکز نمی‌گذارند زیرا منازل آنها مناسب سازی خواهد شد، یک فرد متخصص به آنها کمک خواهد کرد و آموزش‌های لازم  نیز به آنها ارائه می‌شود.
وی ادامه می دهد: اکنون در طرح مراقبت در منزل ماهیانه حدود 300 هزار تومان برای هر فرد و مراقب وی پرداخت می‌شود.

حداقل یک میلیون معلول  پشت نوبت دریافت خدمات بهزیستی

معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور در خصوص معلولان پشت نوبت دریافت خدمات سازمان بهزیستی نیز می گوید: پشت نوبتی‌های بهزیستی در رده‌های مختلف هستند، به طوریکه حدود 70 هزار نفر پشت نوبت دریافت مستمری، حدود 80 هزار نفر پشت نوبت پذیرش در مراکز به ویژه شبانه روزی و ...هستند و در مجموع حداقل یک میلیون نفر معلول  پشت نوبت دریافت خدمات بهزیستی در حوزه‌های تجهیزات توانبخشی، اشتغال و ... داریم که این تعداد تنها بخشی از معلولان هستند زیرا آنقدر مردم سرخورده شده‌اند که وقتی می بینند دربهزیستی به نیازهایشان پاسخ داده نمی‌شود، اصلا پشت نوبت قرار نمی‌گیرند زیرا می‌دانند جوابی به آنها داده نمی‌شود.

پرداخت مستمری ناچیز به معلولان

نحوی نژاد در ادامه به مستمری ناچیز معلولان نیز اشاره می کند و می گوید: برآورد ما این است که معلولان شدیدی که  غالبا بیکار بوده و نیاز شدید به دریافت مستمری دارند ، حدود 500 هزار نفر باشند؛ این درحالیست که در حال حاضر بهزیستی تنها به 340 هزار نفر آنان مستمری 70 – 60 هزار تومانی پرداخت می کند که این رقم اصلا کفاف زندگی آنان را نمی دهد در صورتیکه چنانچه رقم این مستمری‌ها در کشور واقعی شود نیاز این افراد تامین خواهد شد.

پشت نوبتی های دریافت دست و پای مصنوعی

وی ادامه می دهد: در حال حاضر در بهزیستی تخصص وجود دارد، استانداردها تعریف شده، نیروها تربیت شده‌اند و توانایی نظارت هم داریم اما امکان آنکه بتوانیم برای افراد هزینه کنیم را نداریم؛ برای مثال برای ساخت دست و پای مصنوعی در دستورالعمل بهزیستی رقم یک میلیون و 400 هزار تومان اختصاص داده شده و تا چند سال پیش نیز این رقم پاسخگو بود اما الان برای ساخت آنها کمتر از 15 میلیون تومان نمی‌توان هزینه کرد؛ به این ترتیب تورم در ارائه خدمات و تجهیزات بهزیستی توسط مسئولان در نظر گرفته نمی‌شود تاجایی که هم اکنون تعداد زیادی از معلولان  پشت نوبت دریافت دست و پای مصنوعی هستند.

حق انتخاب و قدرت تصمیم گیری را از افراد معلول سلب کرده ایم

معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور در ادامه در خصوص ویلچرها نیز می گوید: ویلچرهای عادی دیگر پاسخگوی نیاز فرد معلول نیست، به همین دلیل حتما باید ویلچر برقی با قابلیت انعطاف و دارای چرخ مناسب برای معلول تهیه شود، در حالیکه بسیاری از ویلچرهایی که الان به معلولان ارائه می‌شود باعث زخم دست آنها می‌شود زیرا در بهزیستی پول نداریم و ویلچرهای ضعیف و با حداقل امکانات را برای افراد تهیه می کنیم؛ این درحالیست که چنانچه نظام بیمه‌ای به خدمات توانبخشی و ... وارد شود، وسیله دلخواه فرد تامین می‌شود اما متاسفانه به علت عدم وجود نظام بیمه‌ای مناسب حق انتخاب و قدرت تصمیم گیری را از افراد معلول سلب کرده ایم.

احتمال تصویب لایحه اصلاحی قانون حمایت از حقوق معلولان تا پیش از سال 96

نحوی نژاد همچنین به تصویب لایحه اصلاحی قانون حمایت از حقوق معلولین نیز اشاره می کند و می گوید: راه حل اصلی رفع مشکلات معلولین علاوه بر استقرار نظام بیمه‌ای، تصویب لایحه اصلاحی قانون حمایت از حقوق معلولان است؛ زیرا به طور کلی تا زمانی که این لایحه اصلاحی به تصویب مجلس نرسد نمی‌توان انتظار بهبود اوضاع را داشت وگرنه هرسال این مشکلات بازگو خواهند شد و هیچ اتفاقی هم نخواهد افتاد با این حال  گمان می‌کنم این لایحه تا پیش از سال 96 در صحن علنی مجلس تصویب شود.

انتقاد از عملکرد صداو سیما در مقابل بهزیستی

وی در ادامه ضمن انتقاد به عملکرد صدا و سیما نیز می گوید: ما یک سفر خارج از کشور به منظور انعقاد تفاهنامه برای کمک به حوزه توانبخشی، واردات آمبولانس، امکانات و ...رفتیم و دیدیم در برنامه 20:30 هنوز به کشور نرسیده پخش می‌کنند که مسئولان بهزیستی به تفریح می‌روند و معلولان بیچاره هستند؛ آیا این اقدامات عوام فریبی نیست؟ یا از ما می‌پرسند چرا معابر شهری مناسب سازی نشده؟ یعنی صدا و سیما نمی‌داند که بهزیستی متولی مناسب سازی نیست و شهرداری در این حوزه وظیفه دارد.

ورود بهزیستی برای مناسب سازی مسکن و خودرو معلولان

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور ادامه می دهد: در حال حاضر بهزیستی بر بحث مناسب سازی منازل و خودرو معلولان به منظور پیشگیری از بروز سوانح برای این افراد ورود کرده است؛ زیرا حداقل 70 درصد سوانح برای سالمندان و معلولان در منازلشان اتفاق می‌افتد، البته موانع زیادی برای انجام این طرح وجود دارد زیرا بسیاری از سازمان‌ها از آن حمایت نمی‌کنند با این حال امیدوارم سال آینده بتوانیم با در اختیار داشتن بودجه به مناسب سازی منازل معلولان برای اولین بار ورود کنیم.

بهزیستی در مقابل معلولان پولدار هم وظیفه دارد

وی در پایان یادآور شد: از سال گذشته کمیته‌های توانبخشی را در کشور فعال کردیم تا وقتی فرد از کمیسیون پزشکی رأی معلولیت می گیرد، چه پولدار و چه فقیر باشد به کمیته توانبخشی ارجاع داده شود و در آن مددکار نیازسنجی‌ کرده و در صورت توانایی تامین نیازها، نیاز فرد توسط خودش تأمین خواهد شد اما با این حال بهزیستی در مقابل معلولان ثروتمند و غنی نیز در زمینه های ارائه خدمات توان پزشکی، پیشگیری، خدمات مشاوره، آگاه سازی مناسب مسئولیت دارد؛ البته اولویت ارائه خدمات توانبخشی با افراد محروم است.