به گزارش ایران سپید مسمومیت به این معناست که سم از راهی وارد بدن شده و وارد خون شود و در کل بدن منتشر شود. مسمومیت به دلایل مختلفی اتفاق می افتد بعضی از مسمومیتها تماسی هستند بعضی تزریقی و بعضی دیگر خوراکی و استنشاقی. مسمومیت تماسی مثل اینکه مواد سمی با پوست بدن تماس پیدا کنند مانند تماس با گازهای شیمیایی یا حشره کشها. در این نوع از مسمومیت بعد از تماس سم به تدریج جذب پوست و خون می شود و علائمی مثل کبودی، تورم در ناحیه تماس مشکلات تنفسی، تهوع، استفراغ و سرگیجه و سردرد، شوک و کاهش فشار خون را به وجود می آورد. در این نوع مسمومیت اهمیت دارد که ابتدا ماده سمی را از روی پوست پاک کنیم برای این کار عضو را با آب نمی شوییم گاه سم به حالت مایع یا پودری روی پوست دیده می شود برای همین اول خود سم را از روی پوست پاک می کنیم و سپس پوست را با آب فراوان و صابون شستشو می دهیم.
وقتی به یک فرد مسموم می رسیم باید به محیط اطراف دقت کنیم تا نوع سمی که فرد با آن مسموم شده است را بیابیم. از سوختگی اطراف دهان، بوی بازدمدارو یا جعبه های دارویی که در اطراف او وجود دارد تا حدی می توان فهمید که او با چه ماده ای مسموم شده است. یک نوع از مسمومیتها خوراکی هستند مثل خوردن دارو در مواردی که فرد اقدام به خودکشی کرده است داروهایی مثل آرامبخشها و خواب آورها. یا ماده خوراکی که به باکتری یا ویروس آلوده شده باشد و فرد بعد از خوردن آن علائم مسمومیت را نشان دهد. در این موارد اگر فرد استفراغ کرده باشد مجددا او را وادار به استفراغ نکنید و بعد از تشخیص نوع سم و اطلاع به مرکز 115با تشخیص و اعلام آنها برای رقیق کردن سم خورده شده اقدام کنید رقیق کردن سم در یک ساعت اولیه مفید است برای رقیق کردن اغلب به فرد آب یا شیر خورانده می شود.
گاه باید مراقب باشیم فرد استفراغ نکند مانند مواردی که با نفت یا مواد نفتی مسموم شده باشد چون بازگشت این مواد از راه دهان باعث سوختگی مسیر گوارشی و دهان می شود و حتی ممکن است مواد وارد ریه شود. نوع دیگری از مسمومیتها تزریقی هستند مثل تزریق یک دارو مانند مواد مخدر یا نیش حشرات و گازگرفتگی عقرب و مار. اگر فرد با نیش مار و عقرب گزیده شده باشد عضو گزیده شده را در راستای قلب قرار می دهیم و روی محل کمپرس سرد می گذاریم که تورم کمتر شود و جذب سم کاهش یابد. در مارگزیدگی کل عضو را با باند کشی می بندیم باید دقت کنید که محل گزش فشار داده نشود چون ممکن است کیسه سم که در محل وجود دارد پاره شده و سم منتشر شود. محل گزش را باید با انگشت پاک کنیم.
گاه گازگرفتگی حیوانات وحشی باعث مسمومیت می شود که در این موارد بعد از اقدامات اولیه فرد باید برای گرفتن آنتی بادی هاری و کزاز به مرکز درمانی مراجعه کند. اقدامات دیگر شامل این است که فرد در حالت ریکاوری و خوابیده قرار گیرد و سر به پهلو برگردانده شود که مواد استفراغ به ریه برنگردد. لباسهای تنگ باید آزاد شوند. علائم حیاتی مرتبا کنترل شود و اگر ایست قلبی تنفسی اتفاق افتاد احیاء شروع شود در مواردی که فرد با مواد سیانیدی که بسیار سمی هستند و برای امدادگر خطرناک هستند نمی توانیم تنفس مصنوعی را شروع کنیم.
گزش حشراتی مثل زنبور معمولا با درد و خارش همراه است و محل باید با آب و سرکه شسته شود. اگر تعداد حشراتی که فرد را گزیده اند زیاد باشد احتمال افزایش علائم وجود دارد علائمی مانند خس خس سینه، زبان متورم، خارش و کاهش شدید فشار خون باید مورد توجه قرار گیرند و فرد به بیمارستان رسانده شود. اگر گزش حشره در محل دهان و راه تنفسی باشد خطرناک است چون ممکن است در اثر تورم راه هوایی راه تنفس بسته شود. در این حالت به بیمار تکه ای یخ می دهیم تا بمکد و آب سرد فراوان می دهیم تا بخورد. اگر مسمومیت با گازها اتفاق بیفتد مانند گاز منوکسید کربن باید به این موارد دقت کرد اولا فرد را از محل انتشار گاز دور کنیم یا در محل تهویه مناسب ایجاد کنیم.
در محل از زدن جرقه جلوگیری کنیم. این بیماران پوست کبود و رنگ پریده دارند و البته در مواردی مانند مسمومیت با دی اکسید کربن برعکس رنگ صورت برافروخته و قرمز می شود. نوعی از مسمومیت هم بر اثر نیش جانوران دریایی اتفاق می افتد که در آنها علاوه بر آنکه نباید محل را دستکاری کرد با غوطه ور کردن عضو در آب گرم باعث کاهش درد می شویم. گاهی هم اورژانس به همراهان بیمار توصیه می کند از کربن فعال برای کاهش اثرات سم استفاده کنند.