به گزارش ایران سپید یکی از فوریتهای کمکهای اولیه که در روزهای گرم تابستان دیده می شود، گرمازدگی است.به بالا رفتن درجه حرارت بدن هیپوترمی گفته می شود که در آن ممکن است درجه حرارت تا 40 درجه هم برسد. حد نرمال درجه حرارت بدن بین 36*5 تا 37*5 درجه است. با بالا رفتن درجه حرارت بدن، فرد یکسری عکس العمل از خود نشان می دهد. از جمله بیشتر شدن تعریق . با تعریق زیاد سطح پوست خیس می شود و حرارت از بدن خارج می شود. علامت دیگر منبسط و پر خون شدن عروق سطحی پوست است. اگر بدن به مدت طولانی در فضایی گرم قرار بگیرد یا بدن مستعد باشد مثلا بیماری زمینه ای داشته باشد یا در دو طرف طیف سنی مثل اطفال و کهنسالان که در مقابل تغییرات درجه حرارت مقاومت کمتری دارند یا وقتی فرد از منطقه ای سردسیر به منطقه ای گرم می رود و یکدفعه با گرمای زیاد روبرو می شود این حالت ایجاد می شود. در گرمازدگی شدید ممکن است بدن نتواند مقاومت کند و تعریق هم قطع شود.
در این حالت فرد احساس سردرد، سرگیجه، بیقراریو دارد و سطح هوشیاری کاهش می یابد. وقتی با فرد گرمازده روبرو شدید اول باید محیط او را تغییر دهیم و او را به محیطی خنک ببریم و اگر این کار امکان نداشت با استفاده از سایه بان محیط را خنک کنیم. لباسهای فرد باید به سرعت کاهش یابد و با آبپاش روی بدن آب بریزیم و با ملحفه خیس و کیسه های یخ بدن را سرد نگه داریم به خصوص کمپرس کشاله ران و زیر بغل به سرعت درجه حرارت را پایین می آورد. در هنگام تب کودکان هم برای کاهش درجه حرارت از این نقاط استفاده می کنیم. با کاهش درجه حرارت بدن تا 37*5 درجه، کم کم سطح هوشیاری فرد بیشتر می شود. برای کنترل درجه حرارت با لمس پوست هم می توان متوجه کاهش درجه شد. در این موقع می توانیم ملحفه خیس و کیسه های یخ را برداریم و روی فرد را با ملحفه ای خشک بپوشانیم.
همزمان باید به صورت مرتب علائم حیاتی "تعداد نبض، تنفس و سطح هوشیاری" کنترل شود و با تلفن اورژانس 115 تماس بگیریم تا از توصیه های آنها هم استفاده کنیم. بعلاوه در صورت هوشیاری سعی می کنیم با نوشیدنیهای خنک که سرشار از قند و نمک هستند سطح مایعات بدن را بالا ببریم و نمکی که با تعریق از دست رفته را جبران کنیم. باید دقت کنید بعد از چند دقیقه ممکن است درجه حرارت مجددا بالا برود که در آن صورت باید دوباره با اقدامات گفته شده آن را پایین بیاورید. در مقابل گرمازدگی، سرمازدگی وجود دارد که آن هم از اورژانسهای کمکهای اولیه است. هیپوترمی ممکن است در مراحل اولیه تا 35 درجه اتفاق بیفتد . افراد سرمازده به کمکهای اولیه خیلی خوب پاسخ می دهند و باید کمک ها را تا رسیدن به نتیجه مناسب ادامه داد. کاهش درجه حرارت بدن می تواند در اثر قرار گرفتن در محیط سرد، باد شدید یا قرار گرفتن در آب سرد اتفاق بیفتد. آب سرد با شدت بیشتری درجه حرارت را کاهش می دهد.
در این حالت اول باید لباسهای خیس را از تن فرد خارج کرد و با استفاده از هر چیزی که در دسترس است پتو، ملحفه، لباس، روزنامه یا حتی ورقه های پلاستیکی و آلومینیومی بدن را گرم کرد. و به جز بینی و دهان باید سر را کاملا پوشاند. در با ضمن کنترل علائم حیاتی مانند سطح هوشیاری و تعداد نبض و تنفس، در صورت هوشیاری باید نوشاندن مایعات گرم و شکلات را آغاز کرد. درجه حرارت بدن ممکن است تا 30 درجه هم کاهش یابد. وقتی درجه حرارت بدن رو به کاهش می رود افراد با حرکت دادن دست وپا و بدن سعی می کنند خود را گرم کنند اما کسانی که توانایی حرکت ندارند مانند سالمندان زودتر دچار سرمازدگی می شوند. علائم سرمازدگی عبارتست از: سوزن سوزن شدن انتهای اندامها مثل دست و پا ، رنگ پریدگی خشک و سفت شدن پوست و رو به کبودی رفتن آن . به مرور دست و پا متورم می شود و تاول می زند. علت رنگ پریدگی این است که عروق خونی سطح پوست منقبض می شوند تا خون کمتری در پوست جریان یابد و خون به اندامهای حیاتی برسد.
کم کم با افزایش دما این عروق باز می شوند و پوست کم کم به رنگ طبیعی و گلگون برمی گردد. اما اگر گرم کردن دیر شده باشد احتمال سیاهی اندامها وجود دارد و از دست رفتن اندامها می شود. به مرور با گرم شدن بدن اندامها متورم می شوند به همین دلیل یکی از کارهای اولیه این است که زینت آلات، انگشتر، دستکش و کفش فرد از بدنش خارج شوند. برای کنترل تورم هم می تواند دست و پا را بالاتر از سطح قلبو بدن قرار داد. برای کنترل درد هم از استامینوفن استفاده می شود. باید به یاد داشته باشیم که با ماساژ دادن سعی نکنیم بدن فرد را گرم کنیم چون به دلیل صدمه دیدن پوست امکان آسیب آن وجود دارد. اگر آب ولرم حدود 40 درجه در دسترس است می توانیم دست و پای بیمار را در آن قرار دهیم تا به تدریج گرم شود. و بعد از گرم شدن دست و پا آنها را خشک کنیم و با پانسمان بپوشانیم. در مورد کنترل علائم حیاتی در بخشهای آینده توضیح خواهیم داد.