به گزارش ایران سپید سید جواد حسینی رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور با بیان اینکه آموزش و پرورش استثنایی مولود انقلاب در سال ۱۳۷۰ است و از زمان تأسیس تاکنون پوشش تحصیلی دانش‌آموزان استثنایی ۱۸ برابر شده است، اظهار کرد: ۱۵۲ هزار دانش‌آموز استثنایی در ۱۷۴۳ مدرسه استثنایی و ۲۰ هزار مدرسه پذیرا در هفت گروه در حال تحصیل هستند.
وی افزود: ۸۰۵ مدرسه استثنایی به‌عنوان پشتیبان مدارس پذیرا فعالیت دارند و ۳۴ مدرسه شبانه‌روزی نیز در کشور برای دانش‌آموزان استثنایی وجود دارد.
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی گفت: دانش‌آموزان استثنایی به دلیل شرایط خاص خود به فضا و تجهیزات 5 تا 10 برابر دانش‌آموزان عادی نیاز دارند که در حال حاضر میانگین تراکم در مدارس استثنایی 53 نفر، نرم کلاسی 6.4 نفر است و به‌ازای هر 6 دانش‌آموز استثنایی، یک معلم وجود دارد.
* افزایش 82 برابری دانش‌آموزان تلفیقی فراگیر
حسینی با بیان اینکه در این دولت پوشش تحصیلی دانش‌آموزان استثنایی 7 درصد رشد داشته است، گفت: رویکرد تلفیقی فراگیر با هدف حرکت از تفکیک به سمت تلفیق و فراگیرسازی از ۲۰ سال پیش آغاز شده است و یکی از جهت‌گیری‌های اصلی آموزش و پرورش استثنایی تحصیل دانش‌آموزان استثنایی در مدارس عادی تحت عنوان مدارس تلفیقی فراگیر است.
وی افزود: تعداد دانش‌آموزان مشغول به تحصیل در مدارس تلفیقی فراگیر را ابتدا تاکنون 82 برابر افزایش‌یافته است.
* پوشش 99 درصدی برنامه سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصیلی نوآموزان در سال جاری
رئیس سازمان آموزش و پرروش استثنایی یکی از خدمات آموزش و پرورش استثنایی به همه دانش‌آموزان را برنامه سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصیلی نوآموزان بدو ورود به دبستان دانست و گفت: این برنامه با پوشش 1.5 درصدی از سال 1374 شروع شده و در سال 1399 و علی‌رغم شرایط کرونایی به پوشش 99 درصدی رسیده است.
وی افزود: راه‌اندازی یک پایگاه دائمی سنجش به همراه اتاق آکوستیک در تمامی استان‌ها از برنامه‌های در دست انجام آموزش و پرورش استثنایی است.
حسینی در ادامه گفت: سیاست سازمان آموزش و پرورش استثنایی در حوزه برنامه سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصیلی نوآموزان، پایین آوردن سن سنجش نوآموزان و استفاده از برنامه‌های غربالگری وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی برای تشخیص به هنگام و مداخلات طلایی است.
وی با بیان اینکه در سال آینده نیز آزمون‌های غربالگری برای شناسایی نوآموزان دارای مشکلات ویژه یادگیری نیز به برنامه سنجش اضافه خواهد شد تا شناسایی این دسته از دانش‌آموزان به هنگام صورت گیرد، تصریح کرد: ارائه خدمات به دانش‌آموزان دارای مشکلات ویژه یادگیری از رویکرد انفعالی به رویکرد فعال در خواهد آمد و ارائه این خدمات با رویکرد مدرسه محوری، معلم محوری و خانواده محوری گسترش خواهد یافت.
* ارائه خدمات حمایتی و خدمات توان‌بخشی درون و برون مدرسه‌ای
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی با بیان اینکه آموزش وپرورش استثنایی در سه حوزه خدمات حمایتی، خدمات توان‌بخشی درون و برون مدرسه‌ای و خدمات توان‌بخشی در قالب مراکز مشاوره به ارائه خدمات توان‌بخشی می‌پردازد اظهار کرد: اعتبارات خدمات توان‌بخشی از 4 میلیارد تومان در سال 1398 به 7 میلیارد تومان در سال 1399 رسیده است و تعداد این خدمات از 16 آیتم به 18 آیتم افزایش‌یافته است.
وی افزود: تاکنون بیش از ۳۲ میلیارد تومان اعتبار در این حوزه به دانش‌آموزان پرداخت شده است و در سال ۹۸ بیش از ۸ هزار پرونده توان‌بخشی بررسی و هزینه‌های آن پرداخت شده است.
حسینی تصریح کرد: در حوزه خدمات توان‌بخشی درون و برون مدرسه‌ای نیز ارائه این خدمات از سال 1394 تاکنون 3 برابر رشد داشته است.
* آموزش و پرورش استاندارد نیازمند استانداردسازی در حوزه‌های مختلف است
حسینی با بیان اینکه آموزش و پرورش استاندارد نیازمند استانداردسازی در حوزه‌های مختلف است، اظهار کرد: اولین مؤلفه که نیازمند استانداردسازی است، توانمندسازی فضاهاست که با دو اقدام تجهیز فضاهای موجود و ایجاد فضاهای جدید پیگیری می‌شود.
وی افزود: بر اساس آمایش سرزمینی 210 مدرسه استثنایی در کشور برای رسیدن به استاندارد مطلوب موردنیاز است که ساخت این مدارس از یک سال گذشته در قالب طرح از خشت تا بهشت آغاز شده است و تاکنون 135 مدرسه از این تعداد یا کلنگ‌زنی و یا افتتاح شده است.
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی گفت: ۱۲۹۶ مدرسه تا اول مهر توسط سازمان نوسازی مدارس برای استفاده دانش‌آموزان با نیازهای ویژه مناسب‌سازی می‌شود و ۶۴ مدرسه نیز توسط سازمان استثنایی به‌صورت الگویی مناسب‌سازی خواهد شد.
وی، تربیت‌بدنی و ورزش را یکی از نیازهای اساسی دانش‌آموزان استثنایی دانست و ادامه داد: 31 سالن ورزشی مختص دانش‌آموزان استثنایی در کشور وجود دارد و 14 استان کشور فاقد سالن ورزشی خاص دانش‌آموزان استثنایی هستند که ساخت این سالن‌ها در 368 مدرسه استثنایی نیز با مشارکت خیرین و سازمان نوسازی مدارس ساخت سالن‌های ورزشی 200 مترمربعی درون مدرسه‌ای آغاز شده است.
* ارائه خدمات از طریق ۷۵۶ مرکز مشکلات ویژه یادگیری و 48 مرکز مشاوره
حسینی با بیان اینکه آموزش و پرورش استثنایی ارائه خدمات به دانش‌آموزان عادی دارای مشکلات ویژه یادگیری را از طریق ۷۵۶ مرکز مشکلات ویژه یادگیری نیز برعهده دارد، اظهار کرد: 47 مرکز مشاوره و راهنمایی نیز خدمات مشاوره‌ای و توان‌بخشی به دانش‌آموزان با نیازهای ویژه و خانواده‌های آنان ارائه می‌دهند.
وی افزود: تعداد مراکز مشکلات ویژه یادگیری از 475 مرکز در سال 1397 به 756 مرکز در سال 1399 رسیده است و 82 مرکز نیز در ایام کرونا راه‌اندازی شده است.
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی گفت: از 48 مرکز مشاوره و راهنمایی نیز 10 مرکز در سال 98 و 27 مرکز در سال 1399 افتتاح شده است یعنی 77 درصد این مراکز در دو سال اخیر راه‌اندازی شده است.
* نوآوری فضا و تجهیزات
حسینی با بیان اینکه یکی از برنامه‌های سازمان آموزش و پرورش استثنایی، نوآوری فضا و تجهیزات است، اظهار کرد: ایجاد مراکز جامع تشخیصی، توان‌بخشی و مشاوره‌ای از جمله برنامه‌های آموزش و پرورش استثنایی است و تاکنون 3 مرکز در کشور راه‌اندازی شده است و تعداد این مراکز تا پایان سال تحصیلی به 10 مرکز خواهد رسید.
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی از راه‌اندازی اتاق بازی در تمامی 23 مدرسه خاص نابینایان خبر داد و گفت: تا اول مهرماه 20 پارک تحرک و جهت‌یابی در مدارس خاص نابینایان راه‌اندازی می‌شود و اتاق‌های حسی و حرکتی نیز از 2 اتاق به 10 اتاق خواهد رسید.
وی افزود: هفته گذشته نیز بزرگ‌ترین و مجهزترین سالن چند حسی مبتنی بر هوش مصنوعی ویژه دانش‌آموزان طیف اوتیسم در قزوین راه‌اندازی شد.
حسینی از راه‌اندازی 192 باشگاه پیشکسوتان آموزش و پرورش استثنایی خبر داد و افزود: باشگاه‌های پیشکسوتان آموزش و پرورش استثنایی با استفاده از ظرفیت شیفت خالی مدارس استثنایی و با هدف تجربه گردانی بازنشستگان و استفاده از تجربیات آنان به‌عنوان راهنمایان بالینی راه‌اندازی شده است.
وی ادامه داد: 3 مرکز رفاهی و آموزشی ارتقای مدیریت آموزشگاهی نیز در کشور راه‌اندازی شده است و 5 اردوگاه دانش‌آموزی نیز در حال ساخت است.
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی گفت: راه‌اندازی پایگاه‌های جامع آموزش مجازی در ۳۲ استان، راه‌اندازی سامانه ندای همراه و ایجاد اپلیکیشن جامع آموزش از دیگر نوآوری‌های سازمان آموزش و پرورش استثنایی است.
* استانداردسازی منابع انسانی
حسینی، دومین استانداردسازی را استانداردسازی منابع انسانی دانست و گفت: کمبود 12 هزار نیرو یکی از مشکلات سازمان آموزش و پرورش استثنایی است که با مصوبه شورای سازمان مقرر شده است سالانه 10 درصد از استخدامی‌های جدید وزارت آموزش و پرورش به سازمان آموزش و پرورش استثنایی اختصاص یابد.
وی افزود: با توجه به مصوبه شورای سازمان، پیگیری استقلال ادارات استثنایی استان‌ها از طریق استقرار نماینده ذیحسابی و اجازه صدور ابلاغ توسط رؤسای ادارات نیز در حال انجام است.
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی گفت: طرح درجه‌بندی ضوابط مدارس و طرح طبقه‌بندی مشاغل نیز تدوین شده است و مراحل اداری خود را طی می‌کند.
حسینی ادامه داد: برگزاری 27 دوره مجازی ضمن خدمت، آموزش خط بریل و زبان اشاره به 5 هزار نفر و آموزش مهارت‌های چندگانه به 10 درصد معلمین مدارس کم‌توان ذهنی از دیگر برنامه‌های سال جاری سازمان در حوزه توانمندسازی نیروی انسانی است.
*استانداردسازی تجهیزات در قالب نهضت توان‌افزایی
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی، سومین مؤلفه استانداردسازی را استانداردسازی در حوزه تجهیزات دانست و گفت: بر اساس نظریه امتداد برخی مواقع نواقص باعث می‌شود یک یا چند حس در کودکان و دانش‌آموزان امتداد نیابد و نظام تعلیم و تربیت باید جانشین و تکمیل‌کننده نقایص دانش‌آموزان با نیازهای ویژه شود.
وی افزود: نهضت توان‌افزایی بر اساس نظریه امتداد در آموزش و پرورش استثنایی و برای تأمین ۱۰۵ قلم تجهیزات کمک‌آموزشی و توان‌بخشی دانش‌آموزان استثنایی راه‌اندازی شده است.
* استانداردسازی محتواهای آموزشی و پرورشی
حسینی، چهارمین مؤلفه استانداردسازی را استانداردسازی محتواهای آموزشی و پرورشی دانست و گفت: تاکنون 1000 کتاب برای دانش‌آموزان استثنایی مناسب‌سازی و یا تألیف شده است و دو کتاب نیز در حوزه احکام دانش‌آموزان استثنایی تألیف شده است.
وی افزود: ۳۱۱ دانش‌آموز استثنایی در کنکور سال ۹۹ قبول شده‌اند و این میزان قبولی به معنای رشد ۱۰ درصدی نسبت به سال گذشته است.
*استانداردسازی منابع مالی
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی، پنجمین مؤلفه استانداردسازی را استانداردسازی منابع مالی دانست و گفت: در سال ۹۷ بودجه این سازمان ۹۶ میلیارد و ۴۲۰ میلیون تومان بود، در سال ۹۸ بودجه به ۹۹ میلیارد و ۶۲۴ میلیون تومان رسید و بودجه سال جاری نیز ۱۴۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون است. می‌توان گفت این سازمان تاکنون حدود ۱۲ برابر افزایش اعتبارات داشته است که هشت برابر آن در دولت تدبیر و امید اتفاق افتاده است.
حسینی درباره بودجه سازمان آموزش و پرورش استثنایی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰، اظهار کرد: بودجه پیش‌بینی‌شده سازمان ۱۸۵ میلیارد تومان بود که با کمیسیون تلفیق و برنامه‌وبودجه رایزنی‌هایی انجام داده‌ایم تا علاوه بر این بودجه، ۲۵۰ میلیارد تومان نیز به بودجه ما در ردیف خدمات توان‌بخشی اضافه شود.
* استانداردسازی فرآیندها و فراگردها
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی با بیان اینکه ششمین مؤلفه استانداردسازی، استانداردسازی فرآیندها و فراگردها است، اظهار کرد: 40 چرخش تحول‌آفرین در حوزه سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری، ارائه خدمات آموزشی، توان‌بخشی و تشخیصی تدوین شده است و سه بسته تحولی با ۸ برنامه و ۳۶ فعالیت نیز در سازمان آموزش و پرورش استثنایی در حال اجراست.
وی افزود: ۹۳.۳ درصد برنامه‌ها و فعالیت‌های بسته‌های تحولی تأسیسی و نوآورانه است و تاکنون ۷۰ درصد شاخص‌های این بسته‌ها محقق شده است.
حسینی با بیان اینکه دماسنج نظام تعلیم و تربیت، دانش‌آموزان، معلمان و اولیا هستند، اظهار کرد: ایجاد پارلمان مشورتی اولیاء، طرح مدرسه یاری اولیاء و اولیای دستیار معلم از جمله برنامه‌های مشارکتی در حوزه اولیاء دانش‌آموزان با نیازهای ویژه است.
وی افزود: طرح جمع‌آوری ایده‌های مطلوب، طرح «صد دبیرخانه صد مدرسه» با هدف پیوند مدرسه با جامعه، برگزار میزهای گفت‌وگوی تخصصی، ایجاد نظام تصمیم‌گیری از مدرسه تا ستاد و انعقاد تفاهم‌نامه با 20 سازمان و دستگاه از دیگر فعالیت‌های سازمان آموزش و پرورش استثنایی است.
* فعالیت آموزش و پرورش استثنایی در شبکه شاد
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی، شبکه شاد را بزرگ‌ترین دستاورد آموزش و پرورش در عصر کرونا دانست و گفت: در حال حاضر ۱۰۰ درصد مدارس استثنایی و ۸۴ درصد کلاس‌ها به شبکه شاد متصل هستند و تاکنون 3 هزار و 700 محتوای آموزشی در بیش از 850 کانال درسی مرتبط با آموزش و پرورش استثنایی در شاد بارگذاری شده است.