به گزارش ایران سپیدغزل بهرامی دانش آموز تلفیقی پایه هشتم در پاوه است از او می پرسم؛ در مدرسه شما از چه برنامه ای برای تدریس استفاده می شود؟ بهرامی می گوید: معلمان فقط در شبکه شاد تدریس می کنند.و من مجبورم با کمک خانواده از شاد استفاده کنم.
س: یعنی به شکل مستقل نمی توانید وارد پیام رسان شاد شوید؟
ج: خیر از ساعت 8 صبح تا 12 ظهر مادرم پای گوشی می نشیند و با من کار می کند.
س: مدرسه نمی توانست راه دیگری برای کمک به شما بگذارد؟
ج: من به مسئولان مدرسه گفتم که برنامه شاد دسترس پذیر نیست بعضی از معلمان به من کمک می کنند ولی بعضی نه و می گویند نمی توانیم کاری برایت انجام دهیم.
س: چگونه به شما کمک می کنند؟
ج: مثلا می گویند فایلهایت را در پیام رسانهای دیگر برای ما بفرست. ما هم همانجا به تو درس می دهیم. و در پیام رسان واتساپ یا تلگرام با من کار می کنند.
س: شما معلم رابط هم دارید؟
ج: امسال برای معلم رابط درخواست ندادم البته سال گذشته معلم مدرسه دبستانم، معلم رابطم بود
یکی از معلمان نابینایی که در مدارس عادی تدریس می کند، مصطفی بازگیر است. او معلم ادبیات در مقطع دبیرستان است. بازگیر نیز به دلیل دسترس پذیر نبودن پیام رسان شاد با مشکلاتی روبرو شده است. او می گوید: من اصلا نمی توانم از برنامه شاد استفاده کنم و کلا برای معلمها و دانش آموزان نابینا قابل استفاده نیست. ولی مدیران مدرسه مساعدت کرده اند و به من اجازه داده اند از واتساپ برای تدریس استفاده کنم. و اگر آموزش و پرورش متوجه این مسئله شود بابت این کار توبیخ می شوم. البته واتساپ هم محدودیتهای خودش را دارد هر چند وقتی می خواهم از بچه ها امتحان املا بگیرم چاره ای ندارم و باید از شاد استفاده کنم و باید کسی را پیدا کنم و از او بخواهم با گوشی من وارد برنامه شاد شود و با بچه ها تماس بگیرد تا من بتوانم از آنها امتحان املا بگیرم.
س: پیام رسان شاد تحت وب هم دسترس پذیر نیست؟
ج: نسخه وب برنامه شاد تا حدی دسترس پذیر هست ولی خیلی محدودیت دارد و چون تعداد دانش آموزان زیاد است بیش از حد وقت گیر است یعنی کاری را که می توان ظرف ده دقیقه انجام داد در این برنامه چند روز طول می کشد. یعنی نسخه وب شاد خیلی دردسر دارد و به اندازه اپلیکیشن آن امکانات ندارد. مثلا حتی نمی توانیم در آن یک پیام را هم بخوانیم. من با اینکه به دانش آموزانم گفته ام در شاد برایم پیام نگذارند اما باز خیلی پیام می دهند و این برایم مشکل ساز شده است من نمی توانم گروه را ببندم. گاه حرفهایی می زنند و والدین به من می گویند بچه ها در گروه حرفهای بدی می زنند. و چون نمی توانم بر گروه نظارت داشته باشم با مشکل روبرو شده ام. وقتی هم به واتساپ آمدم از تک تک دانش آموزان خواستم شماره شان را به من بدهند به طوری که یکی دو هفته از سال تحصیلی گذشته بود و من هنوز مشغول نوشتن نام بچه ها و وارد کردن آنها در گوروه واتساپی بودم. الان گوشی من پر از شماره دانش آموزان شده است. ولی اگر شاد دسترس پذیر بود از همان اول شروع به درس دادن می کردم. مشکل دیگرم هم این است که تعدادی از دانش آموزان وارد واتساپ نشده اند و قطعا آخر ترم می گویند ما باید از شاد استفاده کنیم و این مشکل خود معلم است که به ما گفته به واتساپ بیایید. شاید هم مجبور شوم به آنها نمره قبولی بدهم. این مشکل را هم فقط آموزش و پرورش می تواند حل کند وقتی نرم افزاری طراحی شده است دسترس پذیر کردن آن جزء آن است کسانی مثل من اگر مدیر مدرسه با آنها همکاری نکند کارشان را از دست می دهند.
در شیراز نیز از معلمان رابط سراغی گرفتیم. حمید رضا رضایی از نحوه ارتباط گرفتن معلمان رابط با دانش آموزان در مدارس تلفیقی می گوید: دانش آموزان با دبیران خود در ارتباط هستند و ما صرفا رابط هستیم و در شرایط حاضر نقش ما بیشتر بر طرف کردن مشکلات دروس آنها مثل ریاضی، زبان و .. است البته استفاده از برنامه شاد که برای ما مشکل است ولی ارتباط ما می تواند از طریق تلفن و تماس واتساپی باشد و همچنین از طریق برنامه تیم تاک که از همه برنامه ها راحت تر است. البته در شیراز یکی از نواحی یک سرور تیم تاک خریداری کرده و قرار شده همه نواحی امکان استفاده از آن را داشته باشند و همه دانش آموزان روی گوشی یا سیستم خود تیم تاک را نصب کنند و از این طریق تمام کلاسها توسط اساتید مختلف برگزار شود البته این کار در رابطه با دبیران رابط و پشتیبان اتفاق می افتد.
به نظر می رسد آموزش و پرورش استثنایی در شیراز با راه حلی ابتکاری تا حدود زیادی مشکل دانش آموزان تلفیقی را برطرف کرده است . در این باره توضیحات بیشتری را از کارشناس آسیب دیدگان بینایی شیراز می شنویم. از ژیلا روستا می پرسم: دانش آموزان تلفیقی در شیراز چگونه ردیابی و نظارت می شوند؟
ج: در شرایط آموزش مجازی از طریق برنامه تیم تاک بچه ها با معلم رابط خود در ارتباط هستند . معلم رابط در اصل رابط بین مدرسه و دانش آموز است و اگر دروسی نیاز به کمک و تقویتی داشته باشد معلم رابط به آنها کمک می کند. برای مناسب سازی سوالات و محتوایی که باید بریل شود معلم با دانش آموز ارتباط می گیردو برایشان تهیه می کند ولی اگر دانش آموز نیاز به کلاس تقویتی داشته باشد برنامه تیم تاک در مدرسه پشتیبان ناحیه چهار تهیه شده و از آن طریق دروسی مثل ریاضی، زبان، عربی و ادبیات توسط تعدادی از همکاران در این برنامه تدریس میشود. .
س: در این برنامه تمام معلمان رابط حضور دارند؟
ج: خیر تنها برای دروس تخصصی که از طریق مدرسه پشتیبان تدریس می شوند ساعات تدریس گروهی دارند.
س: چگونه دانش آموزان تلفیقی برای دریافت کتاب و معلم رابط شناسایی و کنترل می شوند؟
ج: اسامی بچه ها در سامانه سناد وجود دارد. می دانیم هر دانش آموز در کدام مدرسه درس می خواند. بعد آنها را بین معلمان رابط ساماندهی می کنیم و اگر دانش آموزی نابینایی شدید داشته باشد چهار ساعت در هفته معلم رابط خواهد داشت.
س:شما اسامی همه دانش آموزان تلفیقی را دارید؟
ج: بله مگر اینکه مدیر مدرسه دانش آموز را به عنوان تلفیقی ثبت نام نکرده باشد چون بعضی از والدین نمی خواهند فرزندشان به عنوان نابینا شناخته شود. بچه های نابینا اغلب پیگیر کارهای خود هستند و معمولا اسامی همه را داریم.
اما ببینیم آموزش و پرورش استثنایی چگونه بر امر آموزش دانش آموزان تلفیقی در مدارس عادی نظارت دارد و آیا راه حل دیگری برای دسترسی این دانش آموزان به منابع آموزشی ارائه داده است. دکتر مجید هداوند، معاون برنامه ریزی آموزشی و توانبخشی در آموزش پرورش استثنایی در این باره می گوید:
معمولا مدارس پشتیبان کتابهای دانش آموزان را تهیه می کنند و آنها را به مدارس عادی می دهند چون سازمان می داند که دانش آموز در کدام مدرسه درس می خواند و تا حال خیلی از کتابها ارسال شده است. ما قریب به 71 هزار دانش آموز تلفیقی داریم که نزدیک به 50 هزار نفر از آنها دانش آموزان مراکز ویژه مشکلات یادگیری هستند و هفته ای یک یا دو جلسه برای خدمات آموزشی یا توانبخشی به مراکز مراجعه می کنند نزدیک به 20-21 هزار نفر هم دانش آموزان گروههای نابینا، ناشنوا و جسمی حرکتی و اوتیسم با هوش بهر عادی هستند که در مدارس عادی تحصیل می کنند. دانش درجه معلولیت آموزان مشخص است و معلم رابط نیز مسائل آموزشی آنها را پیگیری می کند و در صورت نیاز محتوای تدریس شده را برای دانش آموز مناسب سازی می کند . در حال حاضر شبکه آموزش هم کار تدریس را انجام می دهد و برای ناشنوایان بحث زبان اشاره را پیگیری می کند و در استانهای مختلف محتواهای مورد نیاز دانش آموزان استثنایی تولید می شود که این محتواها برای دانش آموزان تلفیقی هم قابل استفاده است.
س: این محتوای آموزشی در حال حاضر روی سایت سازمان هم وجود دارد؟
ج: کتابهای صوتی را در شبکه شاد هم بارگذاری می کنیم و همچنین در سایت سازمان بارگذاری شده اند.
س: آمار دانش آموزان تلفیقی در دسترس سازمان است و بر امر آموزش آنها نظارت می شود؟
ج: بله اسامی و مشخصات دانش آموزان را داریم و به آنها از طریق معلم رابط و ارسال کتاب بریل کمک می کنیم. ولی چون کمبود معلم داریم به همه آنها معلم رابط تعلق نمی گیرد و آنهایی که معلولیت شدید تر و نیاز بیشتری دارند در اولویت هستند. که بین 8 تا 9 هزار نفر می شوند.
س: معلمان رابط هم در شبکه شاد حضور دارند؟
ج: یکی از کارهایی که امسال انجام شده است این است که دسترسی معلمان رابط به شبکه شاد تامین شده است تا بتوانند گروه تشکیل دهند و بتوانند با معلم مدرسه عادی هم ارتباط برقرار کنند و دانش آموز را در گروه بیاورند و کارهای آموزشی و توانبخشی را با آنها انجام دهند.
س:البته با وجود مشکل دسترس پذیر نبودن شاد این موضوع در حال حاضر برای معلمان نابینا امکان پذیر نیست؟
ج: این موضوع در کارگروه وزارتی پیگیری می شود و ما به آنها تا پایان آبان فرصت داده ایم تا ببینیم می توانند آن را دسترس پذیر کنند اگر این کار شدنی نباشد معلمان از پیام رسانهای دیگر کار آموزش را پیش می برند . ضمن اینکه خانواده ها هم می توانند از محتوای آموزشی که در شبکه شاد قرار داده می شود استفاده کنند و قرار هم هست یکی از اعضای خانواده با مدرسه در ارتباط باشد و کارهای آموزشی دانش آموز را پیگیری کند و به این ترتیب دانش آموزی از چرخه آموزش باز نخواهد ماند. و تنها مناسب سازی نرم افزار شادطولانی شده است چون کار دانش آموزان عادی در حال انجام است کار را از طرق دیگر پیش خواهیم برد.
به نظر می رسد یکی از اساسی ترین راه حلها برای برقراری تساوی آموزشی بین همه دانش آموزان کشور دسترس پذیر شدن پیام رسان شاد است حال باید دید فرصتی که تا پایان آبان ماه برای مناسب سازی این برنامه در نظر گرفته شده راه به جایی خواهد برد یا دانش آموزان استثنایی تافته جدا بافته از سایر دانش آموزان باقی خواهند ماند.