حالا مسئولان سازمان تصمیم گرفتند پرونده های دانشجویان را به دو معاونت توانبخشی و اجتماعی واسپاری کنند تا به شکلی تخصصی پیگیری شوند. نتیجه ی این پیگیری ها بحث مالیست که باید آن هم در قسمت مالی انجام بگیرد و خروجی این ها, یعنی فرایند پرداخت, از طریق مرکز ارتباطات, اطلاعات و تحول اداری سازمان صورت خواهد گرفت. 

با وجود این, به نظر می رسد مشکلات هنوز حل نشده است. «ما مراجعه کردیم به بهزیستی مشهد برای گرفتن نامه ای که هر ترم باید به امور مالی و اداره درآمد و شهریه های دانشگاه ارائه دهیم تا اجازه ی انتخاب واحد بدهند و مانعی مثل پرداخت شهریه ی ثابت را لحاظ نکنند. نامه ای به ما ندادند و اعلام کردند موضوع تا 15 شهریور سال جاری حل خواهد شد. حال آنکه این تاریخ, دقیقاً تاریخ شروع کلاس های دانشگاه است.» صحبت های سجاد آریانفر از مشهد بود در خصوص بلاتکلیفیش پیرامون ثبت نام و انتخاب واحد ترم جدید. 

باید پول را به دانشجو بدهیم تا شهریه اش را خودش بپردازد 

ایران سپید در پیگیری های خود, به معاونت توانبخشی رسید. محمد نفریه, معاون توانبخشی سازمان بهزیستی پاسخ پرسش های ما را به محمد رضا شهبازی, مدیر کل دفتر توانمند سازی سازمان محول کرد: «سال گذشته تفاهمنامه ی جدیدی با دانشگاه آزاد منعقد شد که بر پایه ی ماده ی دوی قانون حمایت از معلولین و آیین نامه ی اجرایی این تفاهمنامه امضا و منعقد شد. موارد پرداختی به دانشگاه درباره ی دانشجویانی که برای ادامه ی تحصیل معرفی شده بودند, پرداخت شد. منتها ادامه ی فرایند کار به خوبی پیش نرفت. به این صورت شد که دانشگاه آزاد, مبالغی که به صورت متمرکز پرداخت شده بود, بین واحد های خودش توزیع نکرد. از طرفی, تفاهمنامه را که منعقد شده بود, به واحد هایش ابلاغ و ارسال نکرد. حد اقل آنچه ما از واحد های دانشگاه آزاد اطلاع داریم, این است. در نتیجه ادامه کار به صورت متمرکز دچار چالش شد. خود ما با این روش مخالفت کردیم؛ چون از یک طرف دانشجو با مشکل مواجه است و با پاسخ هایی مثل عدم پرداخت شهریه و عدم امکان انتخاب واحد رو به رو می شود؛ از طرف دیگر ما پول را به حساب دانشگاه واریز کرده ایم.»

شهبازی معتقد است بهترین راه, گذاشتن پول در اختیار خود دانشجوست تا شخصاً با دانشگاه طرف باشد: «به نظر من باید پول را در اختیار دانشجو بگذاریم تا خودش با دانشگاه طرف باشد و بتواند مسائل مالیش را با دانشگاه تصفیه کند. در این صورت هم احترامش حفظ می شود و هم ما به شکل کلان درگیر این ماجرا نخواهیم بود.»

شهبازی در ادامه به جلسه ای که با مسئولان دانشگاه داشتند اشاره می کند: «جلسه ای با مسئولان دانشگاه آزاد داشتیم. در آن جلسه مسئولان دانشگاه اظهار کردند که باید بهزیستی معوقات دو ترم گذشته را بپردازد تا کار دوباره به جریان بیفتد. از این طرف ما گفتیم شما باید پولی که ما پرداخت کرده بودیم, به واحد هایتان اعلام و توزیع می کردید تا حد اقل آن ها در جریان باشند که ما پول واریز کردیم و دانشجویان ما دچار مشکل نمی شدند. قرار شد کار گروه هایی تشکیل شوند و موضوع به شکل تخصصی بررسی شود تا هرچه سریعتر حل شود. اگر بدهی به شکل مستند وجود دارد, تلاش کنیم آن را بپردازیم. خود من همچنان با پرداخت متمرکز موافق نیستم و معتقدم این شکل پرداخت مشکل ایجاد می کند.»

مدیر کل دفتر توانمند سازی سازمان بهزیستی در پاسخ به پرسش ایران سپید پیرامون بدهی های دو ترم گذشته اظهار می دارد: «ملاک عمل ما همین دو ترم گذشته است. چالشی هم که با دانشگاه آزاد داریم در همین زمینه است. آن ها تأکید می کنند که بدهی های قبل از این دو ترم را هم باید بپردازیم. حال آنکه ما درباره ی ترم های قبلی بدهکار نیستیم. بر اساس بودجه ای که داشتیم, شهریه های ترم های قبل را –بخشی که مربوط به ما بود- پرداختیم. مانده آن بخش که بر عهده ی خود دانشگاه آزاد است که باید بپردازد و می تواند برای پرداخت بخش مربوط به خودش, از صندوق رفاه وام بگیرد. بنا بر این ما نمی توانیم در بحث پرداخت به سنوات قبل برگردیم؛ چرا که اگر برگردیم, مشکل و چالش بزرگتری ایجاد خواهد شد. نتیجتاً فکر نمی کنم در پرداخت این دو ترم مشکلی وجود داشته باشد. در صورت معرفی دانشجویانی که در طول دو ترم گذشته بدهکار شده اند و طی مراحل اداری, بدهی هایشان پرداخت می شود.»

به امید خدا امسال دانشجویان بدون هیچ مشکلی ثبت نام می کنند

با توضیحاتی که مدیر کل دفتر توانمند سازی سازمان بهزیستی ارائه کرد, یعنی تشکیل کار گروه ویژه حل این مشکل, به اتاق مجید رضا زاده, مدیر کل مرکز انفرماتیک, ارتباطات, اطلاعات و تحول اداری سازمان بهزیستی راهنمایی شدیم: «در آیین نامه ی دولت آمده که دانشگاه های آزاد و غیر انتفاعی و دانشگاه های نظیر این ها که ویژگی هایشان در آیین نامه ی دولت قید شده, موظفند ثبت نام و انتخاب واحد را انجام دهند, آزمون را اخذ کنند حتی مدرک را صادر کرده و به دانشجو تحویل دهند. در واقع ابتدا این ماده, یعنی ماده ی 7 واحد های آموزش عالی را موظف کرده وظایفشان در قبال معلولان را انجام دهند ماده ی 8 سازمان را موظف کرده بعد از پیگیری مراحل و و حد اکثر تا پایان سال تحصیلی تصفیه را انجام دهد. در ماده ی 9 گفته سازمان سنجش باید اسامی قبول شده ها را اعلام کند و ماده ی 10 تأکید کرده که سازمان برنامه و بودجه باید منابع مالی را تأمین کند. بنا بر این می بینید که به ترتیب اولویت آمده در قانون, واحد های آموزشی باید وظایفشان را به نحو احسن انجام دهند.»

رضا زاده ادامه می دهد: «ما برای حفظ شأن معلولان و مددجویانمان, با دانشگاه آزاد ارتباطی گرفتیم -چون بیشترین دانشجویان معلول در این دانشگاه تحصیل می کنند- تا بتوانیم مستقیماً پرداخت را به خود دانشگاه انجام دهیم تا شرایط قبلی که دانشجو مجبور به گرفتن نامه می شد و بعضاً شأن و جایگاهش رعایت نمی شد, از میان برداشته شود.»

رضا زاده در بخشی از پاسخ های خود به پرسش های ایران سپید, درباره ی تفاهمنامه ای که شهبازی به آن اشاره کرد, چنین توضیح می دهد: «سال گذشته جلسه ای با دانشگاه آزاد داشتیم و در آن جلسه تفاهمنامه ای امضا کردیم. البته قبل از تشکیل آن جلسه, بدهی هایی که داشتیم, پرداخت کردیم و با این پرداخت, عملاً بدهی هایمان را تصفیه کردیم. این اتفاق دی پارسال رخ داد. در واقع آنچه در سیستم حسابداری دانشگاه بعنوان بدهی باقی مانده بود, به دستور ریاست سازمان ظرف یک هفته پرداخت شد. نهایتاً قرار شد مددجویان ما امتحاناتشان را بدهند –چون این اتفاق در فصل امتحانات رخ داد- و به دنبال آن ثبت نام و انتخاب واحد ترم جدید را انجام دهند. این اتفاق به صورت عمده رخ داده و بعضاً گزارش هایی از برخی استان ها داشتیم که با مشکلاتی مواجه بودند که همکار ما از اینجا و همکار استانی ما از استان پیگیری کردند و با صحبت هایی که ما اینجا با دانشگاه داشتیم, مشکلات موردی را برطرف کردیم. جلسه ای هم با مسئولان دانشگاه آزاد داشتیم که خود من به همراه معاونت های تخصصی سازمان در آن حضور داشتیم. آنجا هم اعلام کردیم بعضی واحد ها با مشکل مواجهند که خوشبختانه مسئولان دانشگاه آزاد اعلام کردند هر مشکلی که به وجود آمده, در صورت اطلاع رسانی به ما, آن را حل می کنیم. بخشنامه کردیم که کرامت انسانی دانشجویان, بویژه دانشجویان معلول حتماً باید حفظ شود.»

رضا زاده در تأیید این بخش از صحبت های شهبازی مبنی بر عدم توزیع پول واریزی بهزیستی به دانشگاه از سوی دانشگاه آزاد اظهار می دارد: «علت مشکلی که پیش آمده این بود که دانشگاه آزاد پولی را که ما بعنوان پرداخت شهریه واریز کرده بودیم, به واحد های خود توزیع نکرد. البته ما این را مطمئن نیستیم؛ ولی واحد های استانی اینطور به ما می گویند. مثلاً فلان واحد به ما می گوید پولی دریافت نکرده؛ حال آنکه ما پول را به دفتر مرکزی دانشگاه واریز کردیم. نهایتاً این موضوع مربوط به خود دانشگاه آزاد است. به ما هم گفته اند اگر مشکلی مشاهده کردیم به آن ها اعلام کنیم تا حل کنند؛ تا الآن هم این کار را کرده اند.»

مدیر کل مرکز انفرماتیک, ارتباطات, اطلاعات و تحول اداری سازمان بهزیستی به میزان تقریبی مبلغی که به حساب سازمان مرکزی دانشگاه از سوی سازمان بهزیستی واریز شده است, اشاره کرده و اظهار می دارد: «ما بیش از 18 میلیارد تومان بدهی که از سوی دانشگاه آزاد اعلام شده بود, به حساب سازمان مرکزی دانشگاه واریز کردیم. این اتفاق پارسال رخ داد.» 

رضا زاده همچنین به تشکیل کار گروه تخصصی اشاره کرده اظهار می دارد: «قرار بر تشکیل کار گروه های تخصصی شد که مباحث مختلفی که دانشگاه آزاد با ما دارد مثل آموزش و بحث مالی را آنجا بررسی کنند. مدارک مالی را به ما دادند و ما هم شروع به بررسی کردیم. عدد و رقمی که آن ها اعلام کرده بودند, با عدد و رقم ما مطابق نبود. گفتند بعد از این شما فلان قدر بدهی دارید و باید پرداخت کنید. ما هم به امید خدا درباره ی پرداخت این بدهی با آن ها توافق خواهیم کرد که چقدر بپردازیم. اگر به توافق نرسیدیم, شاید مجبور به پرداخت علی الحسابی شویم تا این را به نتیجه برسانیم. نهایتاً طبق قانون ما موظف بودیم تا آخر سال تحصیلی تصفیه بکنیم؛ ولی با تفاهمنامه ای که سال گذشته داشتیم, وسط آن سال تحصیلی هرچه بدهی باقی مانده بود, تصفیه کردیم. الآن هم آخر سال نرسیده که تصفیه بکنیم. در حال بررسی حدد و رقم ها هستیم که در نهایت کار تصفیه را انجام دهیم.»

رضا زاده در ادامه به سقف تعیین شده برای پرداخت و همچنین نحوه ی پرداخت اشاره می کند: «ما سقفی در نظر گرفتیم که البته ممکن است این سقف تغییر بکند. 20 درصد را دانشگاه آزاد تخفیف می دهد و ما هم سقفی را که از قبل استان ها در نظر گرفته اند, فعلاً لحاظ می کنیم. اما آنچه از سوی سازمان در حال رخ دادن است, تغییر سیستم پرداخت است. ما سیستم را عوض می کنیم؛ یعنی کاری می کنیم که این بده بستان ها بر روی سیستم آی تی ما انجام شود. برای اجرای این طرح باید وب سرویسی از دانشگاه آزاد بگیریم و وب سرویسی به آن ها بدهیم تا بتوانند مددجوی ما را تأیید کنند بدون آنکه بخواهیم نامه ای به مددجو بدهیم و مددجوی ما برای گرفتن این نامه زحمت رفت و آمد را بر خود هموار کند و در عین حال کار ثبت نامش انجام شود. زیر ساخت این انجام این طرح را هنوز دانشگاه آزاد نتوانسته آماده کند؛ حال آنکه ما این زیر ساخت را داریم و می توانیم از همین الآن کار را انجام دهیم؛ اما طرف دیگر طرح دانشگاه آزاد است. تا زمانی که زیر ساخت اجرای این طرح از سوی دانشگاه آزاد فراهم شود, ما کار را به گونه ای پیش خواهیم برد که مددجوی ما کمترین زحمت را متحمل شود. در حال بررسی و تصمیم گیری در این زمینه هستیم.»

مجید رضا زاده در توضیح بیشتر راجع به سقف تعیین شده و مغایرت این موضوع با رایگان بودن تحصیل معلولان در دانشگاه ها تا پایان مقطع کارشناسی ارشد چنین اظهار می کند: «در قانون چیزی که آمده, مبنا شهریه ایست که دانشگاه آزاد دریافت می کند. اگر مثلاً جایی مقطع کارشناسی بیشتر یا کمتر از آن شهریه است, آن میزان مبلغیست که باید پرداخت شود. برای افرادی که در قانون اشاره شده تحصیلشان رایگان است؛ یعنی معلولین متوسط به بالا و نیازمند 7 دهک. برای بقیه ی افراد که تا امروز هم به آن ها کمک می شود, میزان پرداختی سقفیست که بودجه ی ما اجازه می دهد. گروه های مشمول این سقف ها هم مواردی مثل معلولان زیر متوسط, کودکان تحت پوشش سازمان و نظایر اینها است که بودجه های جداگانه ای دارد. در یک جمعبندی, مشمولان تحصیل رایگان که گروه های معلول متوسط, شدید و خیلی شدید هستند, بر اساس شهریه ای که دانشگاه آزاد اعلام می کند, شهریه شان پرداخت می شود؛ یعنی اگر شهریه ی اعلام شده از سوی دانشگاه 6 میلیون تومان است, همان شهریه پرداخت می شود.»

مدیر کل مرکز انفرماتیک, ارتباطات, اطلاعات و تحول اداری سازمان بهزیستی این قول را داده که با طراحی ساز و کار های لازم و توافقی که با دانشگاه آزاد به دست خواهد آمد, دانشجویان معلول امسال بدون هیچ مشکلی می توانند ثبت نام کنند.

فایل صوتی این پرونده در شماره ی اخیر پادکست ایران سپید منتشر شد که قبل از شروع سال جدید تحصیلی بود. با این توضیح که پرونده ی پرداخت شهریه های دانشگاه دانشجویان معلول همچنان باز است و موارد مطروحه از سوی مخاطبان ایران سپید در این زمینه پیگیری می شود.