به گزارش ایران سپید تصور کن روی مبل راحتی دراز کشیده ای، کنترل تلویزیون را به دست گرفته ای و از این شبکه به آن شبکه به دنبال برنامه دلخواهت می گردی یا تصور کن پای سریال «پایتخت» با دیدن سکانس های مورد علاقه ات با صدایی بلند می زنی زیر خنده یا با دقت اخبار کرونا را رصد می کنی تا از تازه ترین اطلاعات مربوط به این بیماری بهره مند شوی اما آیا خبر داری گروهی از هموطنانمان با حسرت اینکه برنامه ای متعلق به آنها باشد، چشم شان به شبکه های تلویزیونی خشک شده است؟
از جامعه ناشنوایان حرف می زنیم. جامعه ای که این روزها بیش از گذشته تشنه دستیابی به اطلاعات درباره ویروسی هستند که به سلامتی آنها نیز مرتبط است. درحالیکه همه ما به راحتی و شسته رُفته به این اطلاعات دست پیدا می کنیم، خیلی از آنها نسبت به شیوه اطلاع رسانی صدا وسیما برای جامعه ناشنوایان معترض هستند.
با وجود اینکه ناشنوایان طی سال های گذشته سعی داشتند مشکلاتشان را در حوزه اطلاع رسانی نامناسب به گوش مسئولان برسانند اما هنوز گره ای از این مشکل باز نشده.
به همین دلیل آنها در هفته های گذشته سعی کردند از طریق فضای مجازی اعتراض خود را به گوش عموم مردم و جامعه برسانند. اعتراضی که بدون شک ریشه ای عمیق دارد و هنوز در جامعه ما به صورت گره ای کور و حل نشده باقی مانده است.
اطلاعات کرونا را از کجا متوجه بشویم؟
مهسا خان احمدی عضو جامعه ناشنوایان است اما این روزها نسبت به اطلاع رسانی از سوی رسانه ها به ویژه صدا وسیما درخصوص بیماری کرونا معترض است.
از طریق چت کردن با خان احمدی به گفت وگو می نشینم. وی می گوید: این روزها همه دنبال اطلاعات مربوط به ویروس کرونا هستند اما ما اطلاعات کرونا را از کجا متوجه بشویم؟ مترجم ناشنوایان که مسئول گزارش اخبار برای ناشنوایان است، به درستی اشاره نمی کند و ما نیز متوجه نمی شویم.
وی ادامه می دهد: همچنین تلویزیون زیرنویس ندارد. برنامه هایی که مترجم دارد نیز به زبان اشاره استاندارد اشاره می کند درحالی که ترجمه باید به زبان اشاره طبیعی باشد تا ما ناشنوایان متوجه شویم.
به گفته عضو جامعه ناشنوایان، برنامه ها برای افراد ناشنوا و کودکانی که ناشنوا هستند مناسب سازی نشده است. «خیلی از ما نمی دانیم چطور برای حفاظت از جانمان بهداشت را رعایت کنیم. چراکه برنامه ای برای ما در نظر گرفته نشده است».
زبان طبیعی زبان اشاره ناشنوایان است
در این خصوص به سراغ مهرنوش واحدی 34 ساله و مترجم زبان ناشنوایان رفتم. مهرنوش مشکل شنوایی ندارد اما پدر، مادر و خاله او ناشنوا هستند
به همین دلیل زبان اشاره، زبان مادری اوست و وی این روزها در تلاش است تا از طریق صفحه خود در اینستاگرام مطالب مهم و مورد علاقه ناشنوایان را با زبان طبیعی و محاوره ای به آنها تفهیم کند.
واحدی می گوید: دو سال است که به صورت رسمی فعالیت خود را در زمینه مترجمی ناشنوایان شروع کرده ام و سه بار به صورت همراه مهمان در برنامه های صدا و سیما حضور داشتم.
حال دختر جوان از طریق صفحه نوای بی صدا در اینستاگرام فعالیت دارد و سعی می کند ضرب المثل ها، لغات، متن موزیک ها را برایشان اشاره کند. «اما با شیوع ویروس کرونا متوجه شدم که اطلاعات مربوط به این بیماری به خوبی در اختیار ناشنوایان قرار نمی گیرد. به همین دلیل سعی کردم اطلاعات را از منابع موثق برای ناشنوایان اشاره کنم و آنها را در جریان اخبار مربوط به این ویروس قرار بدهم. چراکه آنها نیز به اندازه ما حق دارند».
به گفته واحدی، به تازگی نسبت به همین موضوع و سهل انگاری در خصوص اطلاع رسانی صدا و سیما برای جامعه ناشنوایان، اعتراضی از سوی آنها شکل گرفته. اعتراضی که سال ها بوده و به آن توجهی نشده است.
وی افزود: ریشه این مشکل زبان اشاره ناشنوایان است که دو مدل دارد. طبیعی یا محاوره خودمان و زبان اشاره استاندارد. زبان محاوره طبیعی، همان زبان خودمانی و محاوره ای است که ما با هم صحبت می کنیم. خیلی کلمات را اختصار می گوییم و از حروف اضافه مثل «در، از، برای و...» استفاده نمی کنیم اما در زبان استاندارد تمام قوانین زبان فارسی رعایت شده و از همه حروف اضافه نیز در آن استفاده می شود».
واحدی با اشاره به ترجمه بعضی از برنامه های تلویزیونی از سوی مترجم مخصوص ناشنوایان ادامه داد: در این برنامه ها فردی که کار ترجمه را انجام می دهد از زبان استاندارد استفاده می کند. زبان خشک، بی حالت و رسمی است که مترجم میمیک صورت ندارد. یعنی حالت های خشم، خنده، تعجب و... در حالت صورتش پیدا نیست و احساس را به مخاطب ناشنوا نیز القا نمی کند. «خیلی از ناشنوایان به این شکل ترجمه یعنی اشاره استاندارد معترض هستند چون متوجه نمی شوند. ضمن اینکه این همه برنامه تلویزیونی داریم که خیلی هایشان نه زیرنویس دارد و نه از مترجم استفاده می کند. مثل سریال پایتخت که همه پای این سریال می نشستند، می خندیدند اما ناشنوایان هیچ سودی از این سریال نمی بردند. حتی تکرار این برنامه ها نیز با زیرنویس یا مترجم برای ناشنوایان پخش نمی شد».
به همین دلیل وی با احساس این کمبود در صفحه مجازی خود شروع به اطلاع رسانی درباره ویروس کرونا کرد.
واحدی گت: من از طریق لایو، استوری یا پست مطالب مهم و موثق را برای مخاطبانم ترجمه می کنم تا آنها نیز در جریان اخبار قرار بگیرند. من تمام این اخبار و مطالب را با زبان محاوره اشاره می کنم. به همین دلیل ناشنوایان استقبال کرده و صفحه مرا دنبال می کنند.
به گفته وی، زبان استاندارد زبانی نیست که ناشنوایان آموزش ببینند. چهار جلد کتاب است که به صورت اولیه اقدام به آموزش کرده اما اغلب آنها به زبان محاوره مسلط هستند. زبانی که پر از راز و ریزه کاری است. فرهنگ و اخلاق خاص خودش را دارد و همین تفاوت زبان طبیعی و استاندارد است.
از: فاطمه شیری