وی افزود: سه دسته معلولیت وجود دارد که در گروه اول یعنی جسمی-حرکتی 400هزار نفر،گروه بعدی معلولیت ذهنی 450هزار نفر،معلولیت های حسی شامل نابینایی 162هزار نفر و ناشنوایی100هزار نفر از جامعه معلولین را تشکیل داده اند.

همچنین یکی دیگر ازگروه های هدف ما بیماران روانی مزمن با آمار 140هزار نفر هستند و تعدادی از افراد نیز سالمندانی هستند که بر اثر عوارض ناشی از سالمندی دچار ناتوانی در انجام برخی کارهای خود هستند.

دکتر رضا زاده در خصوص علل ابتلا به معلولیت گفت: این علل در دو دسته اصلی: اکتسابی(که فرد در اثر بیماری یا سانحه دچار معلولیت می شود) و مادر زادی که شامل عوامل ژنتیک و حوادث حین زایمان می شوند ،تقسیم بندی شده اند.

وی افزود:حدود 50درصد از معلولیت های شدید مثل نابینایی ها ،ناشنوایی ها و عقب ماندگی های  ذهنی و 60 درصد از بیماری های عصبی-عضلانی بر اثر عوامل ژنتیک به وجود می آیند.

معاون توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی کشور در خصوص فعالیت های بهزیستی به منظور پیشگیری از این معلولیت ها گفت:عوامل اکتسابی تا حدود زیادی قابل کنترل است.برای مثال در حوادث و سوانح ناشی از ایمنی پایین ، علی رغم اینکه بهزیستی متولی این امر نیست،اما چون عواقب آن دامنگیر بهزیستی خواهد بود و بار افزایش معلولین بر دوش این سازمان خواهد افتاد،به عنوان مطالبه گر و درخواست کننده از همه دستگاه های متولی در خصوص تأمین استانداردهای جاده و خودرو می خواهد که به وظایف خود عمل کنند.

همچنین از تمامی مردم عزیز کشورمان می خواهیم تا  برای کنترل هر چه بیشتر حوادث رانندگی خود را به مهارت های خودآگاهی،خود کنترلی،تصمیم گیری و اقدام بهتر در مواقع خاص و... مجهز کنند و سازمان بهزیستی برای آموزش سبک رفتار به افراد نیز برنامه های مختلفی دارد.

وی همچنین در خصوص پیشگیری از حوادث حین زایمان و معلولیت های ناشی از آن نیز گفت:با پیشرفت علم پزشکی و جلوگیری از زایمان در خانه ها و یا روستاهای بدون خدمات پزشکی و...این عوارض کمتر شده است اما در تمام دنیا این نوع از معلولیت ها به دلیل خروج دیرهنگام جنین از رحم و کمبود اکسیژن مغز و... امکان بروز می یابد.

به  گفته وی  ، البته وزارت بهداشت متولی این امر است و با خدمات بسیار خوب و رسیدگی بهینه،این نوع معلولیت تا حدود زیادی کنترل شده است.

دکتر رضا زاده با اشاره به اینکه معلولیت های ژنتیکی با علم امروز قابل درمان نیست،گفت: این معلولیت ها قابل پیشگیری است و از نظر پزشکی نیز عمدتا قابل تشخیص است و در موارد اندکی به آزمایش های گران قیمت نیاز دارد که از نظر ما و نسبت به هزینه های سنگین معلولیت برای فرد و جامعه،باز هم گران نیست و کم هزینه محسوب می شود.

غربالگری پیش از ازدواج برای تمامی ایرانیان به شکل قانون در آمد

وی افزود:در برنامه ششم توسعه،غربالگری پیش از ازدواج برای تمامی ایرانیان به شکل قانون در آمد که البته این کار در حدود چهار سال به صورت پایلوت توسط بهزیستی انجام می شد.و پس از غربالگری اولیه کسانی که مشکوک به ژن معیوب تشخیص داده شوند،وارد فاز مشاوره ژنتیک و پس از آن آزمایش های ژنتیک می شوند.خانواده هایی که دو فرزند معلول داشته باشند در اولویت این آزمایش قرار می گیرند و هزینه های این آزمایش ها نیز برای افراد تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد،توسط این دو نهاد پرداخت می شود و برای خانوارهای دیگر نیز پس از انجام آزمون وسع و تشخیص دهک خانوار،بخشی از هزینه توسط دولت پرداخت می شود.

  وی در خصوص غربالگری هایی ناشنوایی و آمبلیوپی نیز گفت:در کنار بحث مشاوره های ژنتیک،غربالگری ها،مداخلاتی هستند که قبل از بروز عوامل بیماری انجام می شوند و به همین منظور در حدود 15سال است که غربالگری ناشنوایی در کشور انجام می شود و در این مدت 30هزار نوزاد مشکل دار به مراکز مربوطه،ارجاع و با اقدام به موقع شامل کاشت حلزون شنوایی،استفاده از سمعک و... به زندگی عادی برگشتند.همچنین در سال گذشته،1میلیون و 200هزار نوزاد با جامعه آماری89 درصد تحت پوشش غربالگری ناشنوایی قرار گرفتند.

وی افزود:همچنین در سال گذشته 3میلیون و 500هزار کودک 3تا6ساله در کشور با جامعه آماری 75درصد از کودکان در این سن،از نظر تنبلی چشم (که در حالت عادی قابل تشخیص نیست و می تواند منجر به کم بینایی،نابینایی یکطرفه و... شود)غربال شدند.

همچنین در سال گذشته 1382 جنین معلول شناسایی،و با موافقت و دستور پزشکی قانونی از تولد آنها و افزوده شدن این آمار به جامعه معلولین کشور جلوگیری شد.

 تشکیل  بانک  ذخیره ژنتیک در کشور

معاون پیشگیری سازمان بهزیستی کشور همچنین از تشکیل (بانک ذخیره ژنتیکی) در کشور خبر داد و افزود: طی یک برنامه فراگیر سه ساله،که از امسال آغاز شده است و تا سال 1400به پایان خواهد رسید،تمامی افراد معلول تحت پوشش بهزیستی غربالگری می شوند تا ابتدا افرادی که معلولیت اکتسابی دارند از افرادی که عامل ژنتیک در معلولیت آنها موثر است،شناسایی شوند.

وی افزود: پس از شناسایی ژن های معیوب،برای پیشگیری از تکرار معلولیت در خانواده،توصیه های لازم انجام می شود و غربالگری و آزمایش های لازم با هزینه بهزیستی برای افراد انجام می شود.که به همین منظور 2500پزشک برای مشاوره های لازم آموزش داده شده اند و 280مرکز ژنتیک نیز در سراسر کشور راه اندازی شده اند.

دکتر رضا زاده همچنین با اشاره به برخی معلولیت هایی که پس از تولد نوزاد بروز می کند،گفت:نوعی نابینایی به نامRP وجود دارد که در سنین نوجوانی بروز می کند و در شهرهایی که ازدواج فامیلی درآن بیشتر انجام می شود،آماری بالاتر از متوسط آمار جهانی آن وجود دارد.

وی افزود: به همین منظور بهزیستی به آن مناطق ورود پیدا می کند و از خانواده ها می خواهد که ازدواج فامیلی نداشته باشند و یا در خانواده هایی  که این ازدواج صورت گرفته،با تشخیص و شناسایی ژن معیوب خانواده ها را از ریسک آن آگاه می کند.

معاون توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی کشور در پایان سخنانش تاکید کرد:کمک به معلولین یک عبادت بزرگ است اما،پیشگیری از معلولیت؛ عبادتی است که تا سالها و نسل ها ادامه خواهد یافت. منبع: بهزیستی