به گزارش ایران سپید سازمان فرهنگی-هنری شهرداری، مهم‌ترین متولی امور در حوزه فرهنگ و هنر است که از سوی نهاد عمومی غیردولتی، یعنی شهرداری تشکیل شده و در طول سال‌های فعالیتش، با برگزاری جشنواره‌های شهری و توسعه فرهنگسراها، سعی در حمایت تمام قد از فعالیت‌های فرهنگی و هنری داشته است. با سعید اوحدی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری د رباره برنامه ها و اقدامات این سازمان برای نابینایان گفت‌وگویی انجام دادیم که در زیر می خوانید.
به نظر شما معلولان و نابینایان تا چه میزان از حمایت های سازمان فرهنگی هنری شهرداری بهره مند شده اند؟
«سازمان فرهنگی-هنری شهرداری با این رویکرد که نابینایان بخشی از شهروندان فعال جامعه هستند و نارسایی عضو نمی‌تواند دلیلی بر محرومیت این شهروندان از فعالیت‌های مختلف شود، به نابینایان توجه می‌کند. در حال حاضر ما حدود 27-26 کارمند رسمی از شهروندان معلول -به غیر از جانبازان- در سازمان داریم که ۱۰ نفر از این تعداد، از نابینایان هستند و مجموعه خدماتی که ما به نابینایان ارائه می‌دهیم، از طریق این همکاران صورت می‌گیرد.»
به رویکرد سازمان در خصوص نابینایان اشاره کردید. آیا حمایت‌های سازمان متبوع شما از فعالیت‌های هنری نابینایان در محدوده خاصی صورت می‌گیرد؟
سعی ما این است تا آنجا که امکاناتمان اجازه دهد، هیچ محدودیتی در ارائه خدمات حمایتی به نابینایان قائل نشویم. همکاران من در حوزه معاونت فرهنگی و معاونت هنری در فرهنگسراها تلاش کرده‌اند ابزار لازم در خصوص فعالیت‌های فرهنگی-هنری و حتی ورزشی را در اختیار نابینایان قرار دهند. اعتقاد ما این است که سازمان فرهنگی-هنری شهرداری از پول و مالیاتی که مردم می‌پردازند اداره می‌شود و نابینایان هم جزئی از مردم هستند؛ پس نباید در ارائه خدمات به این شهروندان محدودیت قائل شد.
آیا حمایت‌های شما منحصر به فرهنگسراهاست یا از درخواست‌های گروهی و انفرادی هم حمایت می‌کنید؟
ما از طریق روزنامه ایران سپید اعلام می‌کنیم که از هر نوع کار فرهنگی و هنری نابینایان حمایت می‌کنیم. این آمادگی را هم قبلاً به فرهنگسراها ابلاغ کردیم؛ بنا براین، نابینایانی که در زمینه‌های فرهنگی و مخصوصاً هنری کارهایی انجام داده‌اند، می‌توانند به نزدیک‌ترین فرهنگسرا مراجعه کنند و از خدمات حمایتی ما بهره‌مند شوند. علاوه بر این، وظیفه خود می‌دانیم گروه‌های هنری یا هنرمندان شاخص نابینا را شناسایی کرده و خدمات لازم را به آنها ارائه دهیم. با توجه به آماری که از سازمان بهزیستی استعلام کردیم، مشخص شد بیشتر نابینایان در سه منطقه ۱۵، ۱۶ و ۲۰ زندگی می‌کنند. در این سه منطقه فرهنگسراهای خاوران، بهمن و ولا را داریم و سه کتابخانه بزرگ ویژه نابینایان را در این فرهنگسراها راه‌اندازی کرده‌ایم که خود نابینایان آنها را اداره می‌کنند. علاوه بر این، ۵ سال است که جشنواره تولید کتاب‌های صوتی ویژه کودکان، نوجوانان و نابینایان را برگزار می‌کنیم. فایل‌هایی که به دبیرخانه ارسال می‌شود، بعد از پالایش به مرحله تولید رفته و نسخه‌ای از این تولیدات علاوه بر فرهنگسراها، در اختیار کتابخانه ملی قرار می‌گیرد.
در حال حاضر آیا شما آمار دقیقی از خدماتی که در این سه فرهنگسرا ارائه می‌شوند دارید؟
بله! در کتابخانه طلوع خاوران علاوه بر ۱۰۰۰ جلد کتاب بریل و حدود ۱۰ هزار جلد کتاب گویا و همچنین چاپگر بریل و اسکنر متون لاتین، کارگاه‌های مختلف آموزشی برگزار می‌شود. دومین مجموعه بزرگ ما فرهنگسرای بهمن است که حدود ۸۰۰ عضو و ۵۰۰ عضو دائم دارد. در این مجموعه هم علاوه بر امکانات مشابه در فرهنگسرای خاوران، کارگاه‌های آموزشی تخصصی مثل قالیبافی و کلاس‌های موسیقی برگزار می‌شود. همین امکانات را در کتابخانه شیخ کلینی فرهنگسرای ولا در شهرری ارائه می‌دهیم. به نظر من این سه کتابخانه، بزرگ‌ترین کتابخانه‌های تخصصی نابینایان زیر نظر سازمان هستند.
کسانی که مشکل رفت و آمد دارند، می‌توانند کتاب‌های بریل درخواستی‌شان را از طریق تماس با سامانه گویای ۱۸۳۷ اعلام کنند. این کتاب‌ها به شکل امانت به وسیله پیک رایگان ما در استان‌های تهران و البرز به دست دوستان درخواست‌کننده می‌رسد و عزیزان بعد از مطالعه کتاب، آن را از طریق پیک رایگان به کتابخانه برمی‌گردانند.
یکی از معضلاتی که معلولان، اعم از نابینایان و معلولان جسمی-حرکتی با آن مواجهند، عدم مناسب‌سازی مراکز فرهنگی، مخصوصاً مراکز تازه تأسیس است. به‌عنوان مثال پردیس تئاتر تهران یا پردیس باغ کتاب اصلاً برای معلولان مناسب‌سازی نشده‌اند. برای دسترسی شهروندان معلول به این مراکز چه تمهیداتی اندیشیده‌اید یا قرار است بیندیشید؟
اتفاقاً یکی از مهم‌ترین ضوابط در ساختمان‌سازی و بویژه ساختمان‌های مراکز خدمات فرهنگی در دنیا، در نظر گرفتن تسهیلات استفاده از امکانات آن ساختمان‌ها برای تمام شهروندان است و من معتقدم این ضابطه حتماً باید در ایران رعایت شود. سازمان فرهنگی-هنری سازنده ساختمان‌های مراکز فرهنگی نیست و عملاً این مراکز هنگام بهره‌برداری از سوی شهرداری در اختیار سازمان قرار می‌گیرند. با وجود این حتماً در مورد مراکز جدیدالتأسیس مثل پردیس‌های باغ کتاب و تئاتر تهران، بازنگری می‌کنیم تا در صورت عدم مناسب‌سازی‌های لازم، این امر انجام شود.
این سؤال را قبلاً مطرح کردم، اما به شکل دیگر مجدداً مطرح می‌کنم تا پاسخ روشن‌تری دریافت کنم. اساساً حمایت‌های سازمان متبوع شما از فعالیت‌های هنری معلولان در سطح جشنواره‌هایی که برگزار می‌کنید، شامل چه حوزه‌هایی می‌شود؟
همان‌طور که در ابتدای صحبت‌هایم عرض کردم، یکی از مهم‌ترین سیاست‌های ما در سازمان، حمایت از هنرمندان معلول، بویژه نابینایان است. این حمایت‌ها را می‌توانیم در دو حوزه تعریف کنیم که یکی از این حوزه‌ها در کوتاه مدت قابل اجراست. منظورم جشن‌های ویژه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب است. من همینجا باز خواهش می‌کنم شما در روزنامه ایران‌سپید به شکل پر رنگ این موضوع را مطرح کنید و همزمان به روابط عمومی سازمان هم می‌سپارم این موضوع را یادآوری کنند تا ما فراموش نکنیم که: در جشن‌های ویژه چهلمین سال پیروزی انقلاب، بخش ویژه‌ای به هنرمندان نابینا و دیگر معلولان اختصاص می‌دهیم. خوشبختانه نابینایان در حوزه‌ای مثل موسیقی فعالیت‌های خوبی داشته‌اند؛ حتی در حوزه هنرهای تجسمی مثل نقاشی خیلی خوب درخشیده‌اند. دومین حوزه که شاید در دراز مدت قابل اجرا شود، در نظر گرفتن راهبردهای ویژه به‌منظور پشتیبانی از شکوفایی استعدادها و خلاقیت‌های نابینایان، دیگر معلولان و بیماری‌های خاص در فرهنگسرای شفق است. در واقع هدفمان از اختصاص این فرهنگسرا که در منطقه ۶ واقع شده، تأکید بر این موضوع است که لزوماً حمایت‌های سازمان فقط به سه منطقه ۱۵، ۱۶ و ۲۰ ختم نمی‌شود.
آخرین پرسش من مربوط به فضای مجازی‌ست که یکی از ظرفیت‌های فعالیت‌های سازمان فرهنگی-هنری محسوب می‌شود. نابینایان و حتی دیگر معلولان از این گله دارند که از سوی کمپین‌های فعال سازمان دیده نمی‌شوند یا در طراحی‌های بیلبوردهای شهری به‌منظور فرهنگسازی و آگاهی‌بخشی به شهروندان، توجه چندانی به معلولان نمی‌شود. به‌نظر شما برای ایجاد چنین تعاملی میان معلولان و فعالان فضای مجازی سازمان چه راهبردهایی باید در نظر گرفت؟
درباره آنچه مربوط به حمایت‌های سازمان است، هیچ حد و مرزی قائل نشده‌ایم. در خصوص بیلبوردها ما فقط می‌توانیم پیرامون محتوای آن اظهارنظر کنیم که قطعاً مورد مد نظر شما را باید لحاظ کنیم، اما نصب بیلبوردها مربوط به سازمان زیباسازی شهرداری‌ست. راجع به فضای مجازی و فعالیت‌های پیرامون آن هم معتقدم برای ایجاد تعامل حتماً باید اراده دوسویه باشد. شما از ما مطالبه‌گرانه خواسته‌هایتان را مطرح کنید تا ما هم در فضای مجازی و هم با استفاده از دیگر ظرفیت‌ها آنچه از دستمان برمی‌آید را برای جامعه معلولان، بویژه نابینایان انجام دهیم.