به نام خداوند دوستدار کودکان

بیانیه نخستین کنفرانس ملی کودکان دارای معلولیت

 "28 و 29 آبان ماه 1397"

برگزاری نخستین کنفرانس ملی کودکان دارای معلولیت حاصل تلاش، هم‌اندیشی و مشارکت متخصصین حوزه‌های مرتبط با معلولیت، از سازمان‌های دولتی، نهادهای مدنی، دانشگاه‌ها و فعالین حقوق افراد دارای معلولیت است. این متخصصان، در قالب چهار محور تخصصی (دسترسی عادلانه به خدمات سلامت، فراگیر سازی آموزشی برای کودکان و دانش آموزان دارای معلولیت، مشارکت اجتماعی کودکان دارای معلولیت و کودکان دارای معلولیت در بستر قوانین)، در راستای رویکردها و سیاست‌های مبتنی بر احقاق حقوق شهروندی، حمایت و توانمندسازی کودکان دارای معلولیت در کشور، بر تعهد و دعوت به مشارکت برای اقدامات پیش رو بیانیه‌ای ارائه نمودند. این بیانیه با عنایت به قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت کشور، کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت، سند ملی حمایت از کودکان و کنوانسیون حقوق کودک بر موارد ذیل تأکید می‌نماید.

1. گردآوری و بهره‌مندی از اطلاعات: دستگاه‌ها و سازمان‌های متولی، مراکز علمی و دانشگاهی تلاش می‌کنند تا با گردآوری اطلاعات مناسب کمی و کیفی لازم؛ برنامه‌ریزی‌های فراگیر، منسجم، بین بخشی، مبتنی بر نتیجه و قابل ارزیابی در راستای اجرای مفاد قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت، کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت و سند ملی حمایت از کودکان و کنوانسیون حقوق کودک را فراهم نمایند.
2. دسترسی عادلانه به قانون: وزارت دادگستری به‌عنوان مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک، در راستای سند ملی حقوق کودک، با مشارکت تمامی دستگاه‌های اجرایی و قضایی، بر تأمین حمایت‌های قانونی برابر، احقاق حقوق شهروندی و رفع خلاءهای قانونی کودکان دارای معلولیت تلاش می‌نماید.
3. بهره‌مندی کودکان دارای معلولیت از خدمات پیشگیرانه: نظر به این‌که پیشگیری از بروز و شیوع انواع معلولیت گام مهمی در ارتقاء سلامت جامعه است، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان بهزیستی و آموزش و پرورش تعهد می‌نمایند تا طی یک برنامه‌ریزی هماهنگ و هم‌افزا؛ افزایش پوشش مراقبت تکاملی نوزادان نارس، مداخلات توان‌بخشی ویژه نوزادان دارای اختلالات تکاملی، گسترش برنامه‌های غربالگری تکامل کودکان، ارائه خدمات مشاوره ژنتیک و آموزش خانواده‌ها را بیش از پیش در اولویت قرار دهند.
4. بهره‌مندی کودکان دارای معلولیت از خدمات توانبخشی و آموزشی فراگیر: با عنایت به تأکید قانون حمایت از حقوق معلولان و کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت مبنی بر حق بهره‌مندی کامل کودکان دارای معلولیت از امکانات آموزشی و توان‌بخشی؛ سازمان بهزیستی، سازمان آموزش ‌و پرورش استثنایی، و جمعیت هلال‌احمر متعهد می‌شوند با تدوین برنامه‌های مشترک، مناسبات دسترسی به خدمات را برای همه کودکان دارای معلولیت فراهم نمایند.
5. خدمات بهداشتی و پوشش بیمه‌ای: حق استفاده برابر کودکان دارای معلولیت از خدمات بهداشتی، درمانی و توانبخشی صراحتاً در قوانین مرتبط با افراد دارای معلولیت مطرح گردیده است. لذا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان‌های ارائه‌کننده خدمات بیمه‌ای، طی برنامه‌ریزی منسجم، تلاش می‌کنند تا همه کودکان دارای معلولیت به‌طور کامل تحت پوشش این خدمات قرار گیرند.
6. مشارکت فعال کودکان دارای معلولیت: با عنایت به تأکید قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت بر حضور فعال و ایجاد فرصت‌های برابر جهت مشارکت افراد دارای معلولیت در جامعه به‌عنوان راهبردی مؤثر در توسعه پایدار کشور، همه سازمان‌های ذیربط تلاش می‌نمایند تا با تدوین برنامه‌های مربوط به کودکان دارای معلولیت، ظرفیت و زیرساخت‌های مورد نیاز جهت حضور فعال آنها را در جامعه فراهم نمایند.
7. امکانات ورزشی و تفریحی: وزارت ورزش و جوانان، وزارت آموزش و پرورش، سازمان بهزیستی و سایر دستگاه‌های فعال در امور فرهنگی، تفریحی، ورزشی، آموزشی، توان‌بخشی افراد دارای معلولیت، اهتمام خواهند داشت تا زمینۀ بهره‌گیری مطلوب کودکان دارای معلولیت را از امکانات ورزشی، فرهنگی، تفریحی فراهم نمایند.
8. دسترسی به فضاها و خدمات شهری: تلفیق اجتماعی کودکان دارای معلولیت و تضمین حضور کودکان دارای معلولیت در اجتماع منوط به ایمنی محیط زندگی، شناسایی ‌و حذف موانع است. لذا شهرداری‌ها و سایر سازمان‌های ذیربط ضمن مشورت با سازمان‌های مدنی با برنامه‌ریزی‌های منسجم متعهد می‌شوند تا با مناسب‌سازی محیط و خدمات شهری این مهم را فراهم نمایند.
9. به‌کارگیری فن‌آوری مدرن: مشارکت اجتماعی کودکان دارای معلولیت و دسترسی آنها به رسانه‌ها، خدمات الکترونیکی، آموزشی، امکانات فرهنگی، منابع آموزشی به صورتی برابر با سایر کودکان، ضروری است. جهت پیشبرد این مهم، دستگاه‌های فعال در امور فرهنگی، آموزشی و توان‌بخشی تلاش می‌کنند تا دسترسی کودکان دارای معلولیت را از طریق فراهم نمودن تجهیزات و فناوری کمکی ارتقاء بخشند.
10. حمایت و توانمندسازی خانواده‌ها: نقش خانواده به‌عنوان سنگ بنای حمایت، آموزش، و توانمندسازی کودکان می‌بایست مورد توجه قرار گیرد. لذا دستگاه‌های ذیربط در بخش‌های مختلف طی برنامه‌های مشترک و هماهنگ با مؤسسات مردم‌نهاد، تلاش خواهند نمود با ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزشی به اعضای خانواده، نقش آنان در توانمندسازی کودکان خود را ارتقاء دهند.
11. فرهنگ‌سازی، رفع انگ و تبعیض: قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت و سند ملی حمایت از کودکان به نقش رسانه‌ها در آگاه‌سازی، تغییر نگرش جامعه در مورد توانایی‌های کودکان دارای معلولیت و تأثیر شگرف آنها بر فرهنگ‌سازی پیرامون مسائل کودکان، جلوگیری از سوء رفتارها، انگ زدایی و تبیین جایگاه اجتماعی آنها تأکید دارند. سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی و سایر متولیان فرهنگ‌سازی خود را متعهد می‌دانند طی برنامه‌ریزی‌های هماهنگ، به تولید برنامه‌های مختلف با محوریت حقوق کودکان دارای معلولیت اهتمام ورزند.
12. مشارکت و تعامل با جامعه بین‌المللی: سازمان‌های متولی طی مشارکت و تعاملی سازنده با جامعه بین‌المللی جهت تبادل تجربه دوسویه، دسترسی به دانش و ارتقاء ظرفیت‌های ملی بر اساس اولویت‌های کشور ارتباط برقرار می‌کنند.
13. همکاری بین بخشی: به‌منظور تقویت ارتباط‌های بین بخشی میان دستگاه‌های مختلف و ترغیب این دستگاه‌ها به انجام اقدامات و برنامه‌های عملی فراگیر جهت ارتقاء سطح خدمات ویژه مورد نیاز کودکان دارای معلولیت، دست‌اندرکاران برگزاری این کنفرانس برآنند تا با تشکیل کمیته مشترک (متشکل از نمایندگان دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی و مؤسسات مردم‌نهاد) و تهیه یک برنامه عملیاتی و بین بخشی، نسبت به پیگیری مفاد این بیانیه و تحقق اهداف کنفرانس اقدام نمایند. سازمان بهزیستی کشور، به‌عنوان ریاست کمیته مشترک در پیشبرد این هدف ایفای نقش می‌نماید.
14. منابع مالی و خدمات حمایتی فراگیر: درخواست می‌شود سازمان برنامه و بودجه در راستای اجرای سیاست‌های اجتماعی، حمایتی، هدفمند و فراگیر برای کودکان دارای معلولیت نسبت به تخصیص بودجه اقدام نماید.  

تقویت ارتباط مراکز علمی، دستگاه‌های اجرایی، سازمان‌های غیردولتی و نهادهای نظارتی برای فراگیرسازی خدمات مورد نیاز کودکان دارای معلولیت، تنها در سایه عزم ملی و همگرایی تلاش‌ها در زیر چتر گسترده قانون، امکان‌پذیر خواهد بود. امید است با حمایت‌های ارزنده سکان‌داران دولت تدبیر و امید، نمایندگان خانه ملت، نهادهای حقوقی، مؤسسات مردم نهاد، مراکز غیردولتی و مشارکت خانواده‌ها، در حمایت همه‌جانبه از این کودکان، دورنمای پرعظمت فردای این مرزوبوم با مشارکت فعال کودکان دارای معلولیت ترسیم گردد.