محمد علی مهتدی استاد دانشگاه بناب برای سه سال متمادی به عنوان داور ممتاز مجلات معتبر بین‌المللی الزویر (Elsevier) انتخاب شد. وی با اختراع بالابر ویلچر مخفی توانست یکی از مشکلات جدی معلولان را برطرف کند.
به گزارش ایران سپید تجربه نشان داده هر زمانی که دانشگاه به صورت جدی برای حل یک مشکل یا کمک به یک مسئله وارد شده، این مشکل به بهترین شکل برطرف شده است. در بسیاری از کشورهای پیشرفته گره های بزرگ در صنعت، کشاورزی و سایر بخش ها توسط اساتید و دانشگاهیان باز شده است. در کشور ما نیز دانشگاه در این رابطه موفقیت های چشمگیری داشته و البته مشکلاتی هم همواره بر سر راه حل مشکلات به دست توانای دانشگاهیان بوده است.
برخی از اساتید دانشگاه هم هستند که بدون توجه به دست اندازهای میان راه با قدرت برای حل یک مشکل از جامعه حرکت کرده اند و در پایان موفق شده اند. محمدعلی مهتدی، استاد دانشگاه بناب هم یکی از این اساتید است که با تلاش های خود توانسته یکی از مشکلات معلولان که سوارشدن به اتوبوس و خودرهای عمومی با ویلچراست را برطرف کند.
محمدعلی مهتدی متولد سال ۵۷ شهرستان بناب در سال ۷۵ در رشته مهندسی مکانیک گرایش طراحی جامدات وارد دانشگاه تبریز شد و کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه علم و صنعت در گرایش طراحی کاربردی به اتمام می‌رساند. وی جهت تحصیل در مقطع دکتری عازم کشور کانادا می‌شود و دانش آموخته دوره دکتری و پسا دکتری رشته مهندسی مکانیک از دانشگاه‌های ساسکاچوان و ویندزور کانادا است و هم اکنون در هیات علمی گروه مکانیک دانشگاه بناب عضویت دارد و در سوابق خود ریاست دانشگاه بناب و معاونت فرهنگی، آموزشی و پژوهشی را هم ثبت کرده است.
این استاد دانشگاه برای سه سال متمادی به عنوان داور ممتاز مجلات معتبر بین‌المللی الزویر (Elsevier) در رشته مهندسی مکانیک انتخاب شد.
وی همچنین با اختراع بالابر ویلچر توانسته یکی از مشکلات جدی معلولان را برطرف کند و اینها بهانه‌ای شد تا گفتگویی با او داشته باشیم.
دانشجو: شما به عنوان داور ممتاز مجلات بین المللی الزویر در رشته مکانیک انتخاب شده اید، لطفا در این مورد توضیح دهید
وقتی تعداد مقالات بین المللی یک هیات علمی افزایش پیدا می‌کند، نشریات و مجلات از وی تقاضای داوری مقاله می‌کند و اگر این همکاری مداوم باشد و نوع داوری مقاله و ایرادات و توصیه‌های ارائه شده توسط داور به گونه‌ای باشد که در ارتقا و تصحیح مقالات تاثیر گذار باشد، سردبیر‌ها و مسئولین این مجلات از این داور بعنوان داور ممتاز یاد می‌کنند.
بنده در طول همکاری با این مجلات بین المللی داوری حدود ۷۰ مقاله را بر عهده داشته ام و اگرچه این انتخاب اتفاق چندان بزرگ و پرافتخاری از نظر من نیست؛ اما از این جهت قابل توجه است که پژوهشگر از نظر مجلات بین المللی در یک زمینه خاص خبره است و خوشبختانه برخی از دوستان و اساتید دانشگاه بناب نیز اخیرا به عنوان داور برجسته ژورنال‌های بین المللی انتخاب شده اند که جای بسی افتخار و مباهات است و این نوید بخش آینده‌ای خوب برای این اساتید و دانشگاه بناب است.
دانشجو: شما توانسته اید با اختراع بالابر ویلچر مخفی یکی از مشکلات جدی معلولان را برطرف کنید، در این رابطه توضیح دهید
در مورد اختراع بالابر ویلچر مخفی جهت سوار و پیاده شدن معلولین و جانبازان در اتوبوس باید بگویم نمونه این طرح با ویژگی‌های آن درهیچ کجای دنیا وجود ندارد.
سیستم انتقال قدرت این دستگاه برای جابجایی معلول از اتوبوس به بیرون و برعکس یک سیستم کاملاً کارآمد و ابتکاری نوآورانه بوده و باتوجه به اتوبوس‌های موجود در بازار و نیاز‌های داخلی کشور توسط خودمان طراحی شده و مشابه خارجی ندارد.
دانشجو: آیا این اختراع ثبت شده است؟
ثبت اختراع بالابر ویلچر، هم اکنون در پایگاه اطلاع رسانی مرکز مالکیت معنوی تحت داوری وجود دارد و مقاله مربوط به این طرح هم به یک مجله علمی و پژوهشی داخلی فرستاده شده؛ علاوه بر این، به جشنواره خوارزمی نیز ارسال شده است.
دانشجو: آیا این اختراع به مرحله تولید انبوه رسیده است؟
این دستگاه بار‌ها تست و آزمایش شده و از بهمن ماه سال ۹۶ روی یک دستگاه اتوبوس از اتوبوس‌های شهرداری شهرستان بناب نصب و مورد استفاده قرار گرفته است؛ باوجود مذاکرات صورت گرفته با شهرداری و سازمان اتوبوسرانی شهرستان بناب بعد از گذشت حدود ۸ ماه از نصب و راه اندازی آن روی اتوبوس‌های شرکت اتوبوسرانی شهرستان بناب، هنوز به مرحله عقد قرارداد نرسیده است و کلیه هزینه‌های ساخت قطعات، مونتاژ و نصب آن بر روی اتوبوس بصورت شخصی تامین شده است لذا انتظار همکاری و حمایت بیشتر از مسئولین مربوط با مخترعین و مبتکرین طرح‌ها می‌رود.
دانشجو: شما در جایی از موفقیت های مرکز رشد دانشگاه بناب گفته بودید، در مورد این مرکز توضیح دهید
چند سال اخیر مرکز رشد دانشگاه بناب شروع به فعالیت کرده که خوشبختانه حدود ۱۵ شرکت با طرح‌های خلاقانه در آن مستقر هستند که امیدواریم نتایج خوبی از این شرکت‌ها مشاهده کنیم.
این شرکت‌ها درشرایط اقتصادی موجود و کمبود شغل قدمی مثبت برای کارآفرینان و افراد خلاق است که جوانان و افراد علاقه‌مند میتوانند از این فرصت استفاده کنند؛ البته باید اشاره کرد که احراز شرایط دانش بنیان بودن برای این شرکت‌ها نیز شاخص‌هایی دارد که حتما این ویژگی‌ها باید در طرح‌ها و ایده‌ها لحاظ شود تا بتوانند به سمت شرکت‌های دانش بنیان حرکت کنند.
دانشجو: در حال حاضر در چه زمینه پژوهشی فعالیت دارید؟
در زمینه رشد ترک‌های هیدروژنی در خطوط لوله فولادی است، مکانیزم رشد این ترک‌ها به این گونه است که اتم‌های هیدروژنی از فرآیند خوردگی بین سطح لوله و سولفید هیدروژن آزاد می‌شوند و به دلیل کوچک بودن به درون ریزساختار فولاد نفوذ می‌کنند. این اتم‌ها در عیوب ریزساختاری نظیر آخال، مرزدانه ها و نابجایی‌ها انباشته شده و باهم ترکیب می‌شوند این ترکیب تولید مولکول هیدروژن کرده که فشار زیادی ایجاد کرده و باعث شروع ترک هیدروژنی می‌شود.
علاوه بر این موضوع در حال حاضر روی مکانیک شکست ناشی از خستگی و ترک خوردگی تنشی خطوط لوله فولادی کار‌های تحقیقاتی انجام می‌دهم و دو کتاب ترجمه اخیر بنده تحت عناوین مکانیک شکست و ترک خوردگی توام با تنش در خطوط لوله فولادی توسط انتشارات دانشگاه بناب به چاپ رسیده است.
دانشجو: به نظر موانع ارتباط دانشگاه و صنعت چیست؟
نبود ارتباط دانشگاه با صنعت را اول باید در درون نظام آموزشی جویا شد؛ زیرا دانشجویان در کنار تئوری‌های علمی باید در عمل نیز، علم را تجربه کنند تا مقالات و پژوهش‌های آنان بتواند در صنعت کشور مثمر ثمر باشد.
دانشگاه‌ها بایستی در جهت کاربردی کردن دانش تولید شده حرکت کنند و تحقیقات کاربردی خویش را تجاری سازی کند، دانشگاه‌ها و پژوهشگران ظرفیت ارتقای سطح همکاری‌های دو جانبه و حل مشکلات و چالش‌های پژوهشی و صنعتی کشور را دارند.
دانشجو: دلیل عدم اعتماد صنایع به دانشگاه چیست؟
یکی از دلایل موانع همبستگی صنعت به دانشگاه عدم اعتماد است. صنعت درصدد طرح‌های زود بازده است که این موضوع با ماهیت تحقیق و پژوهش که معمولا پروسه‌ای زمانبر است تناقض دارد و گا‌ها طرح‌های پژوهشی دانشگاه‌ها بدلیل نبود امکانات لازم تا ماههابه خاطر پروسه‌های تحقیقاتی و آزمایشگاهی می‌کشد.
دانشجو: آیا دانشگاه می‌تواند نیاز‌ها و مشکلات جامعه را برطرف کند؟
دانشگاه باید به سمت پژوهش که نیاز جامعه پیش برود است و اعضای هیات علمی را جهت ارتقای فعالیت‌های علمی در رفع معضلات و تامین نیاز‌های جامعه تشویق شوند.
مقالات علمی و پژوهشی در مجلات ISI دانشگاه‌ها بایستی در جهت کاربردی کردن دانش تولید شده حرکت کنند و تحقیقات کاربردی خویش را تجاری سازی کنند. دانشگاه‌ها و پژوهشگران ظرفیت ارتقای سطح همکاری‌های دو جانبه و حل مشکلات و چالش‌های پژوهشی و صنعتی کشور را دارند.
بعضی صنایع نیازی به نوآوری و بالا بردن کیفیت محصولات خود نمی‌بینند؛ زیرا جامعه مجبوراست تولیدات آن‌ها را به هر نحو ممکن خریداری کند. محصولات داخلی بایستی قابلیت رقابت با محصولات مشابه خارجی را داشته باشند و تولید کنندگان باید چرخه تولید را به روز کنند و برای این کار نیازمند نیروهای متخصص و همچنین بها دادن به امور تحقیق و توسعه می‌باشند.
دانشجو: همکاری صاحبان صنایع با دانشگاه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
صاحبان صنایع همکاری قابل توجهی با دانشگاه ندارند؛ زیرا برخی مدیران نمی‌خواهند بنابه دلایلی مشکلات و ضعف‌های مجموعه خود را آشکار کنند تا تضمین شغلی و موقعیت کاری خود را ضعیف جلوه دهند، از طرفی صنایع کشور در انتظار افراد مدرک‌دار نیست؛ بلکه نیازمند نیروهای کاربردی متخصص است، متخصصانی که ایده را به یک محصول و خدمت نو و رقابتی تبدیل کنند.
دانشگاه و فارغ التحصیلان آن میتوانند بازوی علمی بخش صنعت شوند؛ اما فعلا این پذیرش از سوی بازار کار کم است و تعداد فارغ التحصیلان بیکاری که در کشور وجود دارد موید این موضوع است.
دانشجو: به نظر شما علت اصلی بیکاری فارغ التحصیلان در کشور چیست؟
فارغ التحصیلان ما به دلیل دوری دانشگاه و صنعت، مهارت و تجربه کاری ندارند و نظام آموزش دانشگاهی کشور خیلی متناسب با بازار کار طراحی نشده است.