به گزارش ایران سپید اواخر سال گذشته بود که به مناسبت دهه فجر، 22بوستان برای استفاده معلولان، جانبازان، نابینایان و کم‌توانان مناسب‌سازی شد و به این ترتیب هریک از مناطق 22گانه شهر تهران صاحب یک‌بوستان دوستدار معلول شد. این اقدام در راستای یکی از اهداف دسترس‌پذیرشدن شهر تهران صورت گرفت و با آغاز سال جدید نیز باز هم از سوی شورای مشورتی امور توان‌یابان و شهر دسترس‌پذیر پیگیری شد. حالا خبر می‌رسد که کار مناسب‌سازی یک‌بوستان دیگر در هرمنطقه پایتخت به اتمام رسیده است.
در مناسب‌سازی بوستان‌های شهر تهران چندین نکته مورد توجه قرار گرفته است؛ اول آنکه در ورودی پارک‌ها، جای پارک مناسب برای خودروی معلولان درنظر گرفته شده و چنانچه این جای پارک از سوی دیگران اشغال شود، می‌تواند با جریمه پلیس همراه باشد و حتی مأموران راهنمایی و رانندگی نیز می‌توانند اجازه دستور حمل خودروی متخلف را صادر کنند. البته از اواخر سال گذشته در پی توافقنامه‌ای که با بنیاد جانبازان و همچنین سازمان بهزیستی به امضا رسید، برخی از معلولان و جانبازانی که مدرک تحصیلی کارشناسی به بالا داشته‌اند کد جریمه مختص به تخلف پارک در جای مخصوص معلولان را دریافت کرده و خود شخصا هم می‌توانند نسبت به اعمال قانون اقدام کنند.
اقدامات دیگری که در بوستان‌های دوستدار معلول صورت گرفته، عبارتند از همسطح‌سازی معابر، اجرای طرحی دوجزئی و شیاری و نصب موزائیک‌های برجسته، پولکی و سکه‌ای، ایجاد رمپ به سمت آلاچیق‌ها، محوطه‌سازی، نصب ست‌های ورزشی مختص معلولان،مناسب‌سازی آبخوری‌ها، نصب سرویس‌های بهداشتی مخصوص معلولان و نصب نیمکت‌های ویژه. در این میان در اغلب بوستان‌های ایستگاه امانت دادن ولیچر هم درنظر گرفته شده است. اگرچه برخی بوستان‌ها بسیار ویژه‌تر از سایرین نیز هستند، مثلا در منطقه 5همزمان با عید فطر بوستانی با نام «جانبازان» رسما افتتاح می‌شود که مخصوص استفاده روشندلان است. در این بوستان افراد نابینا می‌توانند گوشی‌هایی را دریافت کنند که برای آنها فضای پارک را کاملا با جملات صوتی تداعی می‌کنند. اینگونه که علاوه بر مسیرها، هر المانی که در پارک وجود دارد با نزدیک شدن به آن برای وی توضیح داده می‌شود؛ مثل نمازخانه، سرویس بهداشتی، آلاچیق‌ها، جهات چهارگانه اصلی و آبخوری‌های موجود در پارک. همچنین سعی شده در بوستان جانبازان از گل‌هایی در فضای سبز استفاده شود که رایحه‌ای بسیار زیاد و برانگیزاننده دارند و شامه روشندلان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. آبنمای احداث شده در این بوستان هم موزیکال است.
طی سالیان گذشته در شهرهای ایران آنقدر نسبت به نیازهای معلولان و کم‌توانان بی‌توجهی شده که سال‌های سال تا رسیدن به یک‌شهر ایده‌آل و دسترس‌پذیر برای آنها فاصله است. علی صابری، عضو حقوقدان و روشندل دوره چهارم شورای شهر تهران نیز با اشاره به این مسئله گفت: دسترس‌پذیری، واژه‌ای بسیار گسترده است که هنوز آنطور که باید و شاید بین مسئولان نهادینه نشده است. بنابراین هنوز با آنچه باید اتفاق بیفتد فاصله معناداری داریم. علی‌اصغر عین‌القضات، مشاور شهردار تهران در امور توان‌یابان و شهر دسترس‌پذیر هم بر این اعتقاد است و گفت: «به اعضای شورای شهر پنجم توصیه می‌کنم، فارغ از مسائل سیاسی و بدون موضع‌گیری در مقابل عملکرد شورای چهارم، به‌دنبال دریافت مطالبات شهرداری و شهر تهران از دولت باشند. عدم‌اختصاص اعتبارات قانونی از سوی دولت به شهرداری، نه‌تنها می‌تواند کار توسعه حمل‌ونقل عمومی به‌ویژه مترو و سایر موضوعات را سخت کند بلکه می‌تواند به معلولان و کم‌توانان نیز آسیب بزند؛ مثلا وقتی اعتبار مورد نیاز نباشد نصب آسانسور در ایستگاه‌ها، تعیین جایگاه ویژه معلولان و خیلی از مسائل دیگر هم تحقق نمی‌یابد.» به گفته عین‌القضات، هم‌اکنون سالمندان، جانبازان و کم‌توانان هم در بسیاری از نقاط شهر امنیت تردد ندارند و باید به این مسئله توجه ویژه شود. وی نصب دکمه فشاری (push button) در تقاطع‌ها را نمونه‌ای در این ارتباط دانست و گفت: «اکنون 78تقاطع تهران از این سامانه بهره می‌برند اما تکمیل شدن در 400تقاطع دیگر نیازمند تأمین اعتبار 15میلیارد تومانی است و شورای بعدی باید به این مسئله توجه کند تا هرچه زودتر محقق شود.» گفتنی است با این سامانه، نابینایان و کم‌بینایان با نزدیک شدن به چهارراه‌ها (فاصله یک‌متری)، توسط تغییر موزائیک‌ها به نوع سکه‌ای متوجه می‌شوند که چراغ راهنمایی مجهز به دکمه فشاری است. همچنین پالس‌های صوتی دستگاه، نابینایان را از وجود آن آگاه می‌کند. در این صورت آنها با فشردن این دکمه می‌توانند رسیدن خود را به چراغ راهنمایی اطلاع دهند و دستگاه بوق کوتاهی می‌زند و فرد نابینا را برای عبور ایمن از چهارراه مطلع می‌سازد. البته نحوه استفاده از این دستگاه نیاز به یک آموزش کوتاه دارد. در ضمن افراد کم‌توان هم با بهره‌‌گیری از این سامانه می‌توانند به چراغ راهنمایی رانندگی اطلاع دهند که زیاد تحمل ایستادن پشت چراغ قرمز را ندارند.
همراه شدن معلولان و کم‌توانان در مناسب‌سازی معابر شهری موضوعی بود که با آغاز به‌کار شورای مشورتی شهر دسترس‌پذیر در سال 94مورد توجه قرار گرفت. بر این اساس قرار شد آنها نیز مطالبات خود را به گوش مسئولان برسانند. از جمله اینکه مشکلات ترددی در محله‌های سکونتی خود را به مدیران شهری اطلاع دهند. به همین منظور سامانه‌ای تحت عنوان «ثامن» طراحی شد که هنوز به عمومیت نرسیده است. این سامانه هم‌اکنون در 40ناحیه شهر تهران فعال شده و برخی از افراد ویژه از آن بهره می‌برند. ثامن، نام نرم‌افزاری است که روی گوشی‌های هوشمند اندرویدی نصب می‌شود. پس از آن فرد چنانچه با آسیب، ناهمگونی شهری، موانع، چاله خطرناک یا عدم‌دسترس‌پذیری در شهر برخورد کرد، می‌تواند با گوشی خود بلافاصله آن مورد را عکس گرفته و توسط نرم‌افزار ثامن به مدیر شهری مسئول ارسال کند. یک نسخه از عکس مورد نظر به‌طور خودکار همراه با اطلاعات مربوطه به شهردار ناحیه مربوطه و یک‌نسخه هم به سیستم نظارتی ارسال می‌شود. پس از مدتی سیستم نظارتی از شهردار ناحیه پاسخ می‌خواهد که ظرف چند روز مشکل مورد نظر را حل کرده یا چرا مشکل حل نشده است؟ شهردار ناحیه موظف است به سؤال ناظر جواب دهد. حال سامانه ثامن آماده بهره‌برداری است اما اینطور که علی‌اصغر عین‌القضات، مشاور شهردار تهران در امور توان‌یابان و شهر دسترس‌پذیر گفت برای عمومیت پیدا کردن، نیازمند بررسی بیشتر از سوی کارشناسان، توجه اعضای شورای شهر جدید و بودجه است.
منبع همشهری انلاین