به گزارش ایران سپید همیشه شعارها ضمانت اجرایی ندارند و همواره آنها از خاستگاهی عملیاتی برخوردار نیستند. گاهی حکایتِ نفسِ شعار، مانند پیداکردن پرتقال‌فروش، مخاطب را در چم‌و خم بیهوده‌ی ذات آن سرگردان می‌کند. از همین‌رو شعارِ: "شعار دیگر جوابگو نیست و مردم عمل می‌خواهند" پرداخته شد اما رفته‌رفته همین گزاره نیز، رویکرد عمل‌گرایی خود را از دست داد و به سرنوشت پسرعموهای بی‌عمل خود دچار گشت.
ازجمله شعارهایی که در بطن خود، احقاق حقوق شهروندی را دغدغه داشت و مدعی بود «تک‌تک افراد جامعه دارای حقوق مساوی در ارائه‌ی خدمات هستند.» معلولان را پاس می‌داشت و «معلولیت یک‌محدودیت نیست» را پیشانی‌نوشت کرده و بیانیه‌ای حولِ: «تمام افراد جامعه در حقوق شهروندی، حق برابر دارند» داشت اما بطورمثال: حادثه‌ی آسایشگاه معلولان در کرج نشان داد، مشت شعارهایی با ژست‌های برابری در حقوق انسانی، چندان پُر نیست.
شهریور 1394 خبر تکان‌دهنده‌ی شکنجه‌ی معلولان در آسایشگاهی کرجی بر سایت‌های خبری بالارفت؛ ماجرایی که می‌گفت: معلولان را در این مرکز مراقبتی با زنجیر می‌بستند و چندی بعد نیز دادستان عمومی‌و انقلاب کرج بر صحت‌و سقم آن مهر تأیید زد.
ماجرا از جایی درز کرد که خانواده‌های این معلولین با شکوائیه‌ای، دادِ خود را به بهزیستی استان البرز بردند و این ارگان نیز، طی نامه‌ای به دادستانی عمومی‌و انقلاب کرج، ماوقع را گزارش داده و خواستار رسیدگی شد. در این‌خصوص، غلامحسین محسنی اژه‌ای نیز در هشتاد و پنجمین نشست خبری خود، پرونده‌ی شکنجه‌ی کودکان استثنایی در یک محل نگهداری در استان البرز را در محضر خبرنگاران گشود.
از سوی دیگر ایرج عبدی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نهم، وزیر کار-تعاون‌و رفاه اجتماعی را در این رابطه پاسخگو دانست. این عضو فراکسیون معلولین در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: «تمامی مراکز نگهداری از معلولین زیر نظر سازمان بهزیستی کشور است و این سازمان مجوزهای لازم را به چنین مراکزی می‌دهد.»
رئیس سازمان بهزیستی کشور هم، پیرو اشارات مکرر به اهمال ارگان‌اش، به تعلیق‌درآمدن مجوز فعالیت این مرکزِ نگهداری از معلولین را به‌عنوان برگ برنده بالاگرفت. انوشیروان محسنی بندپی در جواب اعتراضات گفت: «به‌طور حتم اگر نظارت کافی وجود نداشت این مرکز در حال‌حاضر تعطیل نبود.»
به گزارش خبرنگار شبکه خبری البرز، مسئولین کرجی نیز در اظهارنظر من‌باب این فاجعه‌ی انسانی به آستینِ نصیب، دست بردند.
عضو شورای اسلامی شهر کرج با ابراز تأسف از آزار کودکان معلول گفت: «متهم اصلی این پرونده، اداره‌کل بهزیستی البرز است که با نظارت ضعیف، امکان بروز چنین حادثه‌ی ناگواری را فراهم آورده است.» فاطمه‌آجرلو تأکید کرد: «تقصیر اداره‌کل بهزیستی البرز از مسئولان مرکز مذکور کمتر نیست.»
نماینده‌ی مردم کرج در مجلس نیز روی ناخوش خود را به این قضیه نشان داد. عزیز اکبریان اظهار کرد: «قطعاً چنین اتفاقی قابل چشم‌پوشی نبوده و مقامات قضایی باید قاطعانه با این مسئله برخورد کنند. شکنجه‌ی معلولین با هیچ معیاری قابل درک نیست و متخلفان موظف‌اند در این زمینه پاسخگو باشند.»
پیرو تمام اظهارنظرها که همان مَثَلِ هزارتوییِ یافتنِ پرتقال‌فروش را به ذهن متبادر می‌کند، باید گفت: پاشنه‌های آشیل کرج کم نیست؛ پاشنه‌هایی که نقاط ضعف بی‌بر و برگردی هستند که هرچند پنهان‌اند اما قهرمان البرز را در چشم مردم این استان آسیب‌پذیر کرده است و نیز قابل‌کتمان نیست که فقدان سیستم نظارتی جامع و کارآمد، البرز را از پا نشانه رفته و عضو حرکت‌اش در مسیر رشد را ضربه‌پذیر نموده است.
در این چشم‌انداز، معلولین البرز همواره قشر ضربه‌‌پذیری بوده‌اند و هرازگاهی توجه جامعه‌ی مسئولین این استان را به خود جلب می‌کنند اما باید گفت که حتی بعد از استان‌شدن و شکل‌گیری ساختاری کلان‌تر نیز، این‌قشر هنوز از حقوق شهروندی لازم در استان البرز برخوردار نیستند.
عدم‌آگاهی کارشناسان شهری در حیطه‌ی مناسب‌سازی، مسئله‌ساز است
عادی‌ترین حقوق معلولین در سطح شهر می‌تواند تعریف معابر ویژه جهت تردد آنها باشد؛ وجهی که هنوز در سطح این استان غایب است.
مدیرکل بهزیستی استان البرز، عدم‌آگاهی کارشناسان شهری در حیطه‌ی مناسب‌سازی معابر را مسئله‌ساز می‌داند.
داریوش بیات‌نژاد با بیان‌اینکه بخش وسیعی از چالش‌های موجود در حوزه‌ی معابر، عدم‌آگاهی کارشناسان شهری است، گفت: «بسیاری از فعالان حوزه‌ی عمرانی با استانداردسازی معابر آشنایی ندارند.»
این‌مسئول در کارگاه آموزشی مناسب‌سازی معابر شهری اظهار کرد: «باتوجه به مجموعه‌ی نارضایتی‌های معلولان و جانبازان، وضعیت مناسبی برای تردد این‌قشر در سطح شهر وجود ندارد و اقدامات انجام‌شده در این‌زمینه مطلوب نیست.»
سالانه 15میلیارد تومان جهت استانداردسازی معابر منظور می‌شود
سوی دیگر اصرار بر احقاق حقوق شهروندی در البرز، همواره به انکار حوزه‌های مورد خطاب و یا ظهور آمار و ارقام، جهت تعدیل اعتراضات انجامیده است.
به نقل از معاون مالی‌و اقتصادی شهرداری کرج: «سالانه بیش از ۶۰هزار متر از معابر شهری کرج با اعتباری بالغ بر ۱۵میلیارد تومان استانداردسازی شده و کفپوش و محل عبور نابینایان نیز در این حوزه پیش‌بینی می‌شود.»
فرج‌الله ایلیات می‌گوید: «در طراحی‌های جدید شهرسازی نیز توجه به این موضوع از الزامات است که باید توسط شهرداری مناطق و معاونت فنی‌و عمرانی رعایت شود. بازسازی معابر در دستورکار قرار گرفته و اکنون نیز طراحی‌های جدید برای استفاده‌ی این قشر در بوستان‌ها، معابر و ساختمان‌های اداری لحاظ شده است.»
به تعبیر ایلیات: «در مجموع کیفیت پیاده‌روهای شهری کرج نسبت به سال‌های گذشته بهتر شده اما همچنان باید این فعالیت‌ها ادامه یابد و امید است با این روند بتوانیم تمامی این معابر را استانداردسازی کنیم اما این‌امر تنها به شهرداری مربوط نمی‌شود و دستگاه‌های دیگر نیز در این حوزه دخیل هستند.»
سیاست دَوَرانی؛ فشار از بالا، چانه‌زنی از پایین
در فصل دیگر باید به «دستگاه‌های دیگر» در پوشش‌دهی خدمات به این قشر پرداخت که همین‌امر، پرونده‌ی دیگری را از جانب این ارگان‌های مسئول می‌گشاید.
مدیرکل بهزیستی استان البرز معتقد است: «امکانات و فضای فیزیکی بهزیستی البرز در حد شهرستانی درجه سوم است.» بیات‌نژاد اضافه می‌کند: «البرز دارای چند شهرستان نوپا نیز هست که آنها نیز از نظر فیزیکی وضعیت خوبی ندارند.»
برخی نیز سهم اداره‌ی ارشاد را در احقاقِ حقوقِ این‌قشر از جامعه‌ی شهروندی، کمیاب ارزیابی می‌کنند.
به گزارش خبرنگار شبکه خبری البرز از جلسه‌ی ستاد مناسب‌سازی ویژه‌ی معلولان که در اوایل مهرماه برگزار شد، "هیربد معصومی" معاون عمرانی استاندار البرز گفت: «اداره‌کل ارشاد استان البرز بنابه وظیفه‌ی خود باید از معلولین حمایت کند که در این‌امر کمرنگ عمل می‌نماید. انتظار از صدا و سیما نیز در جهت همکاری برای این‌امر بیشتر است.»
شعار شورای شهر و شیوه‌ی حواله به آینده
رئیس شورای شهر کرج، کار مرتفع‌سازیِ مصائب جامعه‌ی معلولان را به آینده‌ای روشن واگذار می‌کند. محمود دادگو می‌گوید: «با بهره‌گیری از روش‌های جدید، معابر و پیاده‌روهای شهری این کلانشهر برای تردد معلولان مناسب‌سازی می‌شود.»
این‌مسئول با اشاره به‌اینکه مدیریت‌شهری کرج تلاش می‌کند معبر شهری را به صورت علمی‌و استاندارد احداث کند، گفت: «برخی پیاده‌روها در کرج به قدری ناهنجار است که سبب مصدومیت افراد می‌شود. در این‌رابطه، استانداردسازی پیاده‌روها برای معلولان جسمی، نابینایان و جانبازان در دستورکار قرار دارد تا بتوانیم در این حوزه به صورت عملیاتی، اقداماتی موفق داشته باشیم و امید می‌رود در زمینه‌ی همسطح‌سازی و اتوبوسرانی نیز بتوانیم اقدامات لازم را برای امنیت عبور و مرور معلولان انجام دهیم.»
عضو دیگر شورای اسلامی شهر کرج نیز از عدم مناسب‌سازی بسیاری از معابر و پیاده‌روهای این کلانشهر به‌منظور تردد ایمن سالمندان و معلولان به‌شدت انتقاد می‌کند. به گفته‌ی بهنام محمودی: «درحال‌حاضر حدود 2000 نابینا در سطح شهرستان کرج زندگی می‌کنند که یکی از عمده‌ترین مشکلات ایشان برای حضور در سطح شهر و رسیدگی به کارهای اداری و روزمره، بحث عدم مناسب‌سازی معابر و پیاده‌روها می‌باشد که به وخیم‌تر شدن شرایط‌شان منجر گردیده است.»
محمودی با تأکید براینکه استفاده از تجربیات موفق دیگر شهرها در بحث مناسب‌سازی معابر از اهمیت بالایی برخوردار است، افزود: «متأسفانه کمتر از 10درصد معابر کلانشهر کرج برای تردد معلولان مناسب‌سازی شده‌اند که در سطح کشور نمره‌ی بسیار ضعیفی بشمار می‌رود و همچنین ورودی ادارات و شهرداری‌ها نیز برای رفت‌و آمد این افراد مناسب‌سازی نشده‌اند و به نظر می‌رسد که دچار بی‌حسی و عادت شده‌ایم.»
این مسئول شهری با اشاره به زندگی حدود 100هزار نفر افراد معلول، ناتوان، کم‌توان و سالمند در سطح شهرهای البرز، خواستار رسیدگی به نیازهای واقعی این قشر شد و ادامه داد: «شهر، متعلق به همه‌ی شهروندان با توانمندی‌ها و نگرش‌های مختلف است و اینکه فضاها و معابر شهری حتی برای تردد افرادی همچون نابینایان مناسب‌سازی نشده باشند، قابل‌قبول نیست و نباید به سمتی حرکت کنیم که احساس فراموش‌شدگی به این افراد دست دهد.»
این اظهارنظرها درحالی روی دور باطل، سرعت گرفته است که جمعیت 2.4درصدی معلولان به نقل از معاونت توانبخشی بهزیستی البرز، هنوز در چم‌و خم راه‌های این استان اسیرند. درحالیکه به گفته‌ی معصومه عباس‌زاده در نشست خبری ویژه‌ی آغاز هفته‌ی بهزیستی، بیشترین میزان معلولیت در البرز با 41.2درصد، جسمی-حرکتی‌ست و رتبه‌ی دوم از آنِ معلولیت ذهنی با 25.2درصد می‌باشد. و تنها توجه به همین نکته، باید کلید اتاق‌فکر را در صحن برنامه‌های منشور شهروندی روشن کند تا آینده‌ای که با تدبیر می‌تواند روشن بماند، تاریک‌پوش اهمال مسئولین نشود.