با شروع فصل تابستان، موجی از برنامه‌ریزی برای پر کردن اوقات فراغت دانش‌آموزان آغاز می‎شود. از برنامه‌های تفریحی و ورزشی گرفته تا برنامه‌های فرهنگی مانند کلاس‌های داستان‌نویسی خلاق و کتاب‌خوانی؛ اما در این میان، سهم کودکان نابینا و کم‌بینا در بهره‌گیری از بسته‌های آموزشی و فرهنگی چیست؟ بی‌شک، گسترش فرهنگ کتاب‌خوانی، آموزش مربیان و کمک به تهیه امکانات و وسایل کمک‌آموزشی نابینایان می‌تواند موجب ارتقای دانش و فرهنگ آنان شود. از طرف دیگر، تخصیص امکانات و شرایط مناسب برای پر کردن اوقات فراغت نابینایان و کم‌بینایان، کمک می‌کند تا آن‌ها نیز مانند دیگران از لذت کتاب‌خوانی بهره‌مند شوند.

استقبال کودکان نابینا از کتابخانه گویا !

تقریباً دو سال از افتتاح نخستین کتابخانه گویا کودکان امید در زنجان می‌گذرد. این کتابخانه‌ها توسط شرکت سامسونگ راه‌اندازی شده و نهادهایی چون سازمان بهزیستی کشور، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در زمینه نابینایان، انجمن خزانه و موسسه عصای سفید در اجرای آن همکاری داشته‌اند.

کتابخانه‌های گویا عموماً شامل امکاناتی از قبیل لپ‌تاپ، نرم‌افزار‌های مخصوص نابینایان (نرم‌افزار گویا)، مانیتور بریل یا برجسته‌نگار و تجهیزات صوتی موردنیاز نابینایان هستند که با هدف بهبود کیفیت آموزش به کودکان نابینا و کم‌بینا و تسهیل فعالیت‌های آموزشی این قشر در ۱۲ شهر ازجمله بندرعباس، کاشان، زنجان، سنندج، ارومیه، ارسنجان، زاهدان، گرگان، اهواز، کرمانشاه، بیرجند و بروجرد، راه‌اندازی شده‌اند. هرچند هنوز راه درازی تا تأمین نیازهای فرهنگی و آموزشی نابینایان مانده اما نظارت بر عملکرد کتابخانه‌های گویا و شناخت کاستی‌ها و کمبودهای آن‌ها به تداوم و بهره‌وری بیشتر این مراکز خواهد انجامید.

مدیر کتابخانه گویای زاهدان، آقای عباس خاک سفیدی، اعلام کرد به‌طور متوسط روزانه، شش تا ۱۲ نفر به این مرکز مراجعه می‌کنند و ضمن استفاده از کتاب‌های صوتی و بریل، به فراگرفتن زبان انگلیسی و کامپیوتر و همچنین تماشای برنامه‌های مختلف می‌پردازند. بنا به گفته او، بیشتر خانواده‌ها از این کتابخانه استقبال کرده‌اند و به دلیل اطلاع‌رسانی و دسترسی محلی مناسب و پوشش خبری در رسانه‌های استانی، سطح آگاهی و اقبال عمومی نسبت به این مرکز نسبتاً بالاست. مدیر کتابخانه زاهدان ضمن اشاره به علاقه بچه‌ها در این شهر به کتاب‌خوانی می‌گوید: «بچه‌های این مرکز اصولاً کنجکاو هستند و همه بخش‌ها برایشان جذاب است.

از بهدید گرفته (دستگاهی که به تلویزیون وصل می‌شود و با حرکت موس روی تصویر، هر بخش از آن را می‌شود بزرگنمایی کرد و برای افراد کم‌بینا طراحی شده است) تا برجسته‌نگار و … همه‌چیز برایشان جذابیت دارد. به همه آن‌ها هم سر می‌زنند و با شوق و علاقه با آن‌ها کار می‌کنند. کتاب‌های صوتی را نیز تحت هر شرایطی دوست دارند و گوش می‌کنند، اما با داستان‌های ایرانی بیشتر ارتباط می‌گیرند.»

کتابخانه گویای ارومیه نیز یکی دیگر از مراکزی است که توانسته در پر کردن اوقات فراغت نابینایان و کم‌بینایان موفق عمل کند. به گفته بایرام نبی‌زاده، مدیر کتابخانه انجمن نابینایان استان آذربایجان غربی، این کتابخانه روزانه هفت تا ۱۵بازدیدکننده حضوری دارد و به‌طور متوسط هر هفته یک تا دو نفر بازدیدکننده جدید به این مجموعه اضافه می‌شود و از کتاب‌های صوتی و بریل و دیگر امکانات این مجموعه استفاده می‌کند.

وی در پاسخ به میزان استقبال بچه‌ها به کتاب‌خوانی، اظهار داشت: «بچه‌ها بسیار علاقه‌مند به کتاب خواندن، مخصوصاً داستان‌های امثال و حکم ایرانی هستند. اگرچه مشکل همیشگی ما یعنی مشکل رفت‌وآمد بچه‌ها، همچنان حل نشده اما در ایام تعطیلات تابستانی مدارس، مراجعه‌کنندگان بیشتری به این کتابخانه مراجعه می‌کنند.»

بررسی‌ها نشان می‌دهد کمبودها و نیازهای نابینایان و کم‌بینایان هنوز به‌طور کامل رفع نشده است؛ در این میان مشارکت مردم و پشتیبانی سازمان‌های دولتی و تشکل‌های مردم‌نهاد مرتبط می‌تواند به افزایش کمی و همچنین بهینه‌سازی این کتابخانه‌ها کمک کند. همچنین شرکت‌ها نیز در راستای تحقق فعالیت‌های اجتماعی و شهروند- سازمانی خود، می‌توانند نقش پررنگی را در تسریع این روند ایفا کنند. دسترسی به این کتابخانه‌ها کیفیت آموزشی کودکان نابینا و کم‌بینا را بهبود می‌بخشد و امکاناتی برابر با دیگر افراد جامعه، برای رشد و پرورش توانایی‌ها و استعدادهای این قشر از جامعه، مهیا می‌کند.

درباره کمپین کودکان امید

کمپین کودکان امید یکی از پروژه‌های مسئولیت اجتماعی سامسونگ است که در سه فعالیت جداگانه، موفق به تجهیز مدارس مناطق محروم به کلاس‌های هوشمند، راه‌اندازی کتابخانه‌های گویا برای نابینایان و کم‌بینایان و یک مرکز مهندسی با عنوان مرکز آموزش تخصصی برای اشتغال جوانان شده است.

این کمپین با همکاری اداره کل آموزش‌وپرورش استان تهران، سازمان فنی و حرفه‌ای استان تهران، سازمان بهزیستی کل کشور و نهادهای دولتی مرتبط، سازمان‌های غیردولتی چون انجمن نابینایان، مؤسسه عصای سفید و انجمن تعالی صورت پذیرفته است. طبق تفاهم‌‌نامه‌های امضاشده‌ با این دستگاه‌ها، شرکت سامسونگ صرفاً برای تجهیز این مراکز به تکنولوژی و تجهیزات موردنیاز اقدام می‌کند تا دسترسی افراد در مناطق محروم به امکانات آموزشی روز دنیا را فراهم آورد. کمپین کودکان امید در سال ۱۳۹۳ برگزیده جشنواره هفته فناوری اطلاعات و ارتباطات پارسی‌زبانان شد. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به وب‌سایت www.samsung.com/iran/hopeforchildren مراجعه کنید