روزنامه «ایران سپید»

شنبه 30 فروردین 1399

24 شعبان 1441

18 آپریل 2020

سال بیست و چهارم شماره 6392

صاحب امتیاز:

خبرگزاری جمهوری اسلامی       مدیر مسئول: سهیل معینی

سامانه پیامکی: 3000465040

نشانی پستی: تهران- ص.پ. 158755388

تلفن: 84711371

شماره انتشارات: 5-88548892

وبسایت: www.iransepid.ir

پست الکترونیک: iransepid@icpi.ir

........عناوین این شماره...

از تشکل های نابینایان در بحران کرونا چه انتظاری می رود

اشتغال معلولان و زنان سرپرست خانوار در کارگاه‌های تولید محصولات مقابله با کرونا

رمانی از زندگی، عشق و مرگ

امکانات مرورگر‌های ویندوز برای کاربران کم‌بینا

جدول کلاسیک

.......سخن هفته

* از تشکل های نابینایان در بحران کرونا چه انتظاری می رود:

بحران کرونا موجب شد که بسیاری از سازمان های دولتی و غیر دولتی در بحث مهار کرونا کمک به مردم و مبارزه برای مهار این ویروس هولناک بسیج شوند. در همه کشورها مهار ویروس کرونا می طلبید که تمام منابع بخش خصوصی، سازمان های مدنی و دولت تجمیع شوند تا بتوانند علاوه بر تضمین ممانعت از آلودگی جامعه توسط ویروس کرونا مردم بویژه گروه های پایین دست جامعه بتوانند با شرایط جدید ناشی از گسترش ویروس کرونا کنار بیایند و عملاً به دلیل حجم بالای عملیات لازم برای مبارزه با کرونا می طلبید که تمام سازمان های مدنی و تشکل های اجتماعی در کنار دولت بسیج شوند تا به مردم کمک کنند. قطعاً تشکل های فعال در حوزه افراد دارای معلولیت از این قاعده مستثنا نیستند برعکس از انجا که افراد دارای معلولیت عمدتا به گروه های پایین دست جامعه متعلق اند ایجاب میکند و می کرد که تشکل های فعال در حوزه گروه های مختلف دارای معلولیت برای مهار کرونا و ممانعت از گسترش اسیب این ویروس در میان گروه های دارای معلولیت تحت پوشش خود وارد عرصه عمل شوند. پرسش اینجاست که در کشور ما تشکل های مربوط به گروه های دارای آسیب بینایی در این رابطه چه کرده اند و چه می کنند؟ آیا انجمن ها احساس مسئولیت کرده اند که برای کمک به اعضای خود عملا اقدامی کنند؟ در واقع از انجمن ها و تشکل های فعال در حوزه  افراد دارای اسیب بینایی چه انتظاری می رفت و می رود آن ها چه کار می توانستند انجام دهند؟ انجمن ها می توانند از طرق مختلف در بحران کرونا عملا افراد تحت پوشش خود  و در نگاهی وسیع تر افراد دارای آسیب بینایی را یاری دهند شناسایی افرادی که در هر گروه و در هر شهرستان بیشتر در معرض آلودگی ویروس کرونا هستند کمک به این افراد برای تجهیز شدن به وسایل مقابله با ویروس کرونا مانند وسایل بهداشتی، مواد ضدعفونی کننده، ماسک، دستکش و سایر وسایل حفاظتی از جمله ی این کمک ها به شمار میرود. ازجمله آنکه نابینایان به دلیل اجبار در لمس محیط فیزیکی بیرونی و استفاده از عصای سفید عملا در معرض آلودگی بیشتری قرار دارند.افزون بر این انجمن ها و تشکل های فعال در حوزه افراد دارای آسیب بینایی می توانستند و می توانند افراد تحت پوشش خود را برای مقابله با  ویروس کرونا اموزش دهند افرادی را که به دلیل بیماری های ضمنی و زمینه ای در معرض آلودگی و اسیب بیشتری هستند شناسایی کنند و اگر احتیاج به کمک دارند ترتیبی اتخاذ کنند که به طور مستفیم از طریق خود یا  با هماهنگی سازمان های دولتی به این افراد کمک شود. بحث درگیر بحث پیگیری ممانعت  از آسیب های اقتصادی به نابینایان و کم بینایان توسط تشکل هاست در این رابطه شبکه نابینایان کشور چاووش گام های عمده ای برداشت از جمله نامه نگاری و تماس مستقیم با مسئولان دولتی به منظور نخست اولویت بخشیدن به افراد معلول جهت دورکاری و در صورت عدم  امکان دورکاری برخی از افراد نابینا و کم بینا فراهم آوردن تسهیلات رفت و امد خصوصی برای این افراد تا از استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و عملا در معرض الودگی بیشتر قرار گرفتن بی نیاز شوند. مکاتبه دیگر به تخصیص بخشی از امکانات و منابع مالی مخصوص به حفظ کسب و کارهای افراد معلول از جمله نابینایان اختصاص داشت که پیگیری آن توسط شبکه در دست اقدام است. اقدام دیگر شبکه چاووش تماس با مسئولین شهری در پایتخت جهت تخصیص بودجه شهرداری در زمینه حمل و نقل افراد معلول به استفاده ازسرویس های تاکسیرانی اینترنتی با بهای ارزان برای افراد معلول ازجمله نابینایان و کم بینایان اختصاص دارد. در این زمینه استفاده نابینایان و کم بینایان از سامانه حمل و نقل جانبازان عملا بسیار محدود بود اما با استفاده از بودجه تخصیصی شهرداری و شورای شهر برای حمل و نقل ویژه افراد معلول در بحران کرونا می توان عملا افراد نابینا را از بودجه ای که تاکنون شایستگی آن را داشتند اما محروم بودند برخوردار کرد. در این زمینه اطلاعات چندانی از عملکرد تشکل ها در سطح شهرستان ها نداریم جا دارد که این تشکل ها در صورت اتخاذ تدابیر روشن برای کمک به اعضای خود در بحران کرونا اطلاعات خود را در اختیار شبکه چاووش یا روزنامه سراسری نابینایان ایران سپید قرار دهند تا جهت تجربه اندوزی و آگاهی افکارعمومی منتشر شود.

........ویژه

* اشتغال معلولان و زنان سرپرست خانوار در کارگاه‌های تولید محصولات مقابله با کرونا: معاون مشارکت‌های مردمی سازمان بهزیستی کشور از اشتغال بیش از ۱۵۰۰ نفر از معلولان و ۱۵۰۰ نفر از زنان است سرپرست خانوار در کارگاه‌های تولیدی محصولات مقابله با کرونا خبر داد. ذوالفقار یزدان‌مهر در جمع خبرنگاران در خصوص تشکیل کارگروه ویژه برای راه‌اندازی کارگاه‌های تولیدی لوازم بهداشتی به دنبال با شیوع کرونا گفت: همزمان با اعلام وضعیت ویژه برای مقابله با بیماری کرونا در سطح کشور و تشکیل ستاد ملی مبارزه با کرونا و تشکیل کمیته پیشگیری از بیماری‌های واگیر در سازمان بهزیستی کشور، کارگروه ویژه‌ای برای راه اندازی و تجهیز واحدهای تولیدی محصولات بهداشتی و مراقبتی نظیر ماسک، مواد ضدعفونی کننده و ... در اداره کل اشتغال و کارآفرینی سازمان بهزیستی کشور تشکیل شد. وی با بیان اینکه از اسفندماه سال ۹۸ و همزمان با شروع به ویروس کرونا در کشور افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی در کلیه استان‌ها در حرکتی خودجوش و به منظور ایفای نقش مسئولیت اجتماعی خود برای مبارزه با ویروس کرونا اقدام به راه‌اندازی کارگاه‌های تولیدی محصولات مقابله با ویروس کرونا کردند اظهار کرد: از اسفند ماه تاکنون بر اساس گزارش میدانی جمع‌آوری شده بالغ بر ۳۵۰ واحد تولیدی در مقیاس کوچک و متوسط توسط جامعه هدف بهزیستی تشکیل شده که بخش قابل توجهی از این واحدها با هماهنگی اداره بهداشت یا اداره صنعت، معدن و تجارت استان‌ها اقدام به تولید و تجهیز کارگاه کردند. یزدان مهر با بیان اینکه حدود ۵۰۰۰ نفر از افراد تحت پوشش سازمان و خانواده‌های آنها در قالب کارگاه‌های تولیدی محصولات مقابله با کرونا در اسفند ماه سال قبل و در فروردین ماه سال جاری مشغول به فعالیت شدند، اظهار کرد: بیش از ۱۵۰۰ نفر از معلولان و ۱۵۰۰ نفر از زنان است سرپرست خانوار در بین این افراد هستند و محصولاتی همچون ماسک، لباس کادر پزشکی مخصوصاً لباس ویژه کادر مراقبت از کرونا، شیلد محافظ صورت و محصولات ضد عفونی کننده تولید می‌کنند. معاون مشارکت‌های مردمی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: در کنار این کارگاه‌ها کارخانجاتی نظیر شرکت فیروز، شرکت اونتاطلوع بابل واحدهای صنعتی دیگر که همکاران بهزیستی محسوب شده و افراد تحت پوشش بهزیستی در این کارخانجات شاغل هستند به شکل شبانه روزی در حال تولید و عرضه محصولات ویژه مبارزه با کرونا خصوصا محلول‌های ضدعفونی‌کننده تحت نظارت سازمان غذا دارو و دانشگاه‌های علوم پزشکی استانها هستند. یزدان مهر با بیان اینکه جامعه هدف بهزیستی با وجود محدودیت‌های زیادی که از نظر مالی دارند و با استفاده از وام‌های کوچک حمایتی برای اشتغال تا زمان برطرف شدن کامل بیماری کرونا تمام تلاش و توان خود را برای حضور در جهاد مبارزه با کرونا خواهند داشت، تصریح کرد: این جامعه هدف از چالش کرونا به عنوان فرصتی برای جهش تولید منطبق با  فرمایشات مقام معظم رهبری بهره‌برداری خواهد کرد. وی افزود: همچنین پویش ملی اشتغال بهزیستی در فضای مجازی شکل گرفته و تاکنون بیش از هزار نفر از فعالان فضای مجازی در قالب پویش مذکور با اداره کل اشتغال و کارآفرینی سازمان بهزیستی کشور ارتباط و همکاری گرفته‌اند و امیدواریم با این حرکت بزرگ جهادی بتوانیم در حل بحران بیماری کرونا سهمی داشته باشیم.

.......چوب الف

* رمانی از زندگی، عشق و مرگ

بعضی از آثار ادبی، و بیتردید بهترین و نابترین آنها، آثاری چنان تأثیرگذار و عمیق هستند و ذهن و عواطف مخاطب خود را چنان درگیر میکنند که تا مدتها پس از تمام کردنشان هنوز در درون خواننده ادامه مییابند و به تعبیر بعضی تازه بعد از تمام شدنشان آغاز میشوند. «مواجهه با مرگ» یکی از همین رمانهای غریب و کمنظیر است. روایتی تأثیرگذار و تکاندهنده از زندگی، عشق و مرگ. داستانی با شخصیتهای زنده و پویا و گفتگوهایی نغز و عمیق.

بسیاری از معلمان کارگاههای داستاننویسی و حرفه ای های ادبیات داستانی بر این باورند که عشق و مرگ تنها موضوعاتی هستند که تا بینهایت میتوان درباره آنها نوشت و گفت بیآنکه از جذابیت و گیراییشان کاسته شود یا تکراری به نظر برسند. اما درباره مواجهه با مرگ، این بغرنجترین مسأله حیات آدمی، تا به حال اثری به این زیبایی نخوانده ام.

مواجهه با مرگ اثر برایان مگی نویسنده، فیلسوف و سیاستمدار انگلیسی است که ما اغلب با کتابها و گفتگوهای فلسفیش او را میشناسیم. آثاری همچون مردان اندیشه و سرگذشت فلسفه که تاریخ فلسفه را با زبانی ساده و قابل درک برای غیر حرفه ایها روایت کرده است. در این رمان شگفت هم ردپای همین تفکر عمیق و فیلسوفانه را میتوان دنبال کرد. در این داستان جان اسمیت، مردی در اوج جوانی و شکوفایی، جوانی موفق و روشنفکر، به بیماری لاعلاجی مبتلا میشود و به این ترتیب خود و خانواده و دوستانش در مواجهه با این تجربه بینظیر داستانی بیهمتا را میآفرینند. در بخشی از متن پشت جلد کتاب آمده است: «فقط مرگ است که میتواند به زندگی معنا بدهد. چیزی که تا ابد الآباد ادامه داشته باشد معنا هم ندارد. به علاوه اگر پایانی وجود نداشته باشد کلیتی هم وجود ندارد. وقتی کلیتی وجود نداشته باشد هویتی وجود ندارد. اگر نابود نشدنی بودیم نمیتوانستیم در مقام فرد انسانی موجودیت داشت باشیم. با این تفاصیل مرگ برایمان اتفاق نیست بخش لاینفکی از زندگی است.....»

رمان مواجهه با مرگ را مؤسسه فرهنگ نشر نو با همکاری نشر آسیم و با ترجمه مجتبی عبد الله نژاده منتشر کرده است. نسخه گویای کتاب هم در کتابخانه حسینیه ارشاد تهیه شده است.

پرستو ولدخان

........فناوریهای امیدبخش

* امکانات مرورگر‌های ویندوز برای کاربران کم‌بینا

سال‌های سال، مسیر دسترسی کاربران کم‌بینا به محتوای مرورگر‌های اینترنتی، مسیری بی‌اندازه پر دست‌انداز به حساب می‌آمد. اولین بار در سال ۲۰۱۶ بود که با انتشار Internet Explorer 7, کاربران کم‌بینا با اتفاقی امیدوار کننده مواجه شدند. آن اتفاق، چیزی نبود جو اضافه شدن قابلیت درشت‌نمایی به این مرورگر. این قابلیت اما با اشکال بزرگی مواجه شده بود. قصه از این قرار بود که با اعمالِ بزرگنمایی بر روی صفحات، قالب صفحه به هم می‌ریخت و کاربران، برای Scroll کردن، مجبور بودند به جای حرکت عمودی، به شکل افقی این کار را انجام دهند. همزمان، این Firefox 2 بود که افزونه‌ای ساخت که موقع استفاده از آن، نیازی به Scroll کردن به شکل افقی نبود. این افزونه هم البته یک اشکال بزرگ داشت؛ درشت‌نمایی فقط بر روی متن‌ها اعمال می‌شد و کاربر نمی‌توانست تصاویر را بزرگ‌تر از اندازه طبیعی ببیند. در همین حین، برخی کاربر‌ها ترجیح می‌دادند از نرم‌افزار‌های جانبی برای Magnification استفاده کنند. اپلیکیشنی نظیر ZoomText, از جمله محبوب‌ترین نرم‌افزار‌های آن روز‌های کم‌بینا‌ها به حساب می‌آمد.

از آن تاریخ تا کنون، تغییرات و پیشرفت‌های زیادی در جهت دسترس‌پذیر‌تر شدن مرورگر‌های تحت ویندوز به وجود آمده است و افزونه‌ها و قابلیت‌های زیادی هم به همین منظور به این مرورگر‌ها اضافه شده است. در این نوشته، به برخی از امکانات مرورگر‌هایی نظیر Firefox, Chrome و Microsoft Edge برای کاربران نابینا، اشاره خواهیم کرد.

Mozilla Firefox

برای مدیریت اندازه متن‌ها و تصاویر در Firefox راه‌های زیادی در نظر گرفته شده است. ساده‌ترینِ آنها استفاده از یک کلید میانبر است. میانبری که البته در دو مرورگر دیگر هم کارایی دارد. کاربران می‌توانند با فشردن کلید‌های CTRL و بعلاوه، مقدار درشت‌نمایی را زیاد و با CTRL و منها آن را کم کنند. CTRL و عدد صفر هم همه چیز را به حالت طبیعی باز خواهد گرداند. در این روش، اندازه متون و تصاویر همزمان و متناسب با هم تغییر می‌کند.

روش دیگری هم در Firefox وجود دارد که کاربر می‌تواند به کمک آن تعیین کند که فقط اندازه نوشته‌ها تغییر کند و تصاویر، با همان اندازه طبیعیشان باقی بمانند. برای این کار لازم است کاربر با فشردن Alt + V وارد منو View شود و از بخش Zoom, گزینه Zoom texts only را انتخاب کند. این روش در بیشتر صفحات خوب عمل می‌کند؛ اما در صفحاتی که عکس و متن با هم آمیخته باشد، به خصوص در خصوص متن‌هایی که خیلی درشت شده باشند، منو‌های افقی صفحه با متن‌ها همپوشانی پیدا می‌کند و باعث ایجاد بهم ریختگی در صفحه می‌شود.

یکی دیگر از تنظیماتی که به کاربران کم‌بینای Firefox امکان می‌دهد اندازه نوشته‌ها را تغییر دهند، در مسیر Select Options > General > Language and Appearance تعبیه شده است. در این بخش کاربران می‌توانند تنظیمات مختلفی را برای درشت‌نمایی، مشاهده کنند. از آن جمله اینکه می‌توانند یک اندازه پیشفرض برای فونت صفحات مشخص کنند. این اندازه البته فقط در صفحاتی اعمال می‌شود که طراحِ آن، اندازه‌ای را برای فونت مشخص نکرده باشد. همچنین با رفتن به سربرگ Advanced، کاربران می‌توانند عددی را به عنوان حد‌اقلِ اندازه فونت مشخص کنند که نشوته‌ها هرگز از آن عددت کوچک‌تر نشان داده نشوند. این کار یک حسن بزرگ به دنبال دارد و آن هم اینکه باعث می‌شود کاربران زیاد به Scroll کردن محتاج نباشند. وقتی نوشته خیلی بخزر می‌شود یا کاربر از نرم‌افزار‌های جانبی ذره‌بین نظیر ZoomText یا Magnifier استفاده می‌کند، با توجه به شیوه اعمالِ درشت‌نمایی، کاربر مجبور است بلا‌ انقطاع صفحه را Scroll کند تا بتواند نوشته‌ها را بخواند. در این روش اما با توجه به اینکه مرورگر واژه‌ها را به فراخور اندازه نوشته و صفحه تنظیم یا به اصطلاح Wrap می‌کند، تعداد دفعاتی که کاربر نیاز به Scroll پیدا می‌کند، به اندازه قابل توجهی کم می‌شود.

کاربران کم‌بینا افزون بر همه این امکانات می‌توانند با مراجعه به بخش تنظیمات تم، از تم‌های مناسب برای نوع کم‌بیناییشان استفاده کنند. تم‌های تاریک یا روشن، هر یک برای گروه خاصی از کاربران کم‌بینا مناسب خواهد بود. «Reader Mode» یا حالت خواندن هم از دیگر امکانات Firefox است که می‌تواند صفحه را به حالت متن ساده تبدیل کند تا کاربران راحت‌تر بتوانند آن را مطالعه کنند. با فعال کردن این گزینه، کلید F9 می‌تواند آن را روشن و خاموش کند. همچنین قابلیت بزرگ یا کوچک کردن متن هم در کنار آدرس صفحه در قالب یک آیکن در اختیار کاربران قرار گرفته است.

برای کاربرانی که به درشت‌نمایی احتیاج مبرم دارند، این امکانات احتمالاً کافی نخواهد بود و کاربران می‌بایست از یک نرم‌افزار درشت‌نمایی جانبی هم در کنار این قابلیت‌ها استفاده کنند. یکی از دلایل این کار این است که این تنظیمات فقط بر روی نوشته‌های داخل مرور‌گر قابل استفاده است و سایر بخش‌ها تغییری نمی‌کند. لذا کاربر احتمالاً برای خواندن گزینه‌های منو‌ها یا بخش‌هایی نظیر نوار ابزار یا خط آدرس، دچار مشکل خواهند شد. در ادامه، در شماره‌های بعد در باره امکانات و قابلیت‌های سایر مرورگر‌ها برای کاربران کم‌بینا، خواهیم نوشت.

.......کشکول

* جدول کلاسیک: برای پیدا کردن رمز 26 حرفی ما باید به 26 سؤال پاسخ دهید و حروف اول پاسخها را پشت هم بچینید تا رمز جدول که مصرعی از حافظ است، بدست آید. تعداد حروف هر پاسخ را بعد از هر سوال برای کمک به شما ذکر کرده ایم. سؤالات: 1. یادداشت(2) 2. انیمیشن (6) 3. قوه و نماد ریاضی (4) 4. خوشحال انگلیسی (3) 5. شهر درهم و برهم  (3) 6. مایع حیات (2) 7. کشور پر جمعیت (3) 8. پول فلزی (3)  9. براده (5) 10. مجله حاوی مدلهای (11) 11. زن هندو (3) 12. تازه ترکی  (4) 13. اصطلاح علمی جهش در ژنتیک (8) 14. سراینده مثنوی فردوسی (9) 15. ویتامین A (5) 16. گمرک (10) 17. کهن ترین بنای مذهب بودایی (6) 18. زهر  (2) 19. زر گداخته (2) 20. مرکز امارات (6) 21. باج سبیل(4) 22. ضربه روی موس (4)  23. وجاهت و زیبایی (4). 24. مکتب خانه (5) 25. مظلوم شاهنامه  (5) 26. معضل اقتصادی (4). شما تا چهارشنبه هفته جاری فرصت دارید رمز جدول را با شماره پیامک 3000465040 به ما اعلام کنید.

رمز جدول هفته گذشته: صدقه دادن دارویی اثر بخش است.

* جدی نگیرید:

-کم بنویس ....

(پدربزرگم به مامور کنتور برق)-

انقدر بهم توهین نکن؛ توهین نکردم؛

توصیفت کردم- سندروم دست بیقرار فقط وقتی که یه کاسه تخمه جلوته!

* قبل از کرونا، کدام عید مانند امسال خانه‌نشین شدیم؟

فارس نوشت: فقط «کرونا» دید و بازدید عیدانه ایرانی‌ها را تعطیل نکرد؛ یک‌بار هم «تیفوس» همین کار را کرد. از سال ۱۳۱۸ جنگ جهانی دوم شروع شد و از سال ۱۳۲۰ ایران بی‌دفاع باوجود اعلام بی‌طرفی توسط بریتانیا و شوروی اشغال شد. کمبود مواد غذایی و قحطی و بیماری و ناامنی که بماند امراض واگیر هم از راه رسیدند و روزگار ایرانی‌ها سیاه شد. در میان این بیماری‌ها از همه بدتر تیفوس بود که سال ۱۳۲۱ از راه رسید و اسفند آن سال دولت ایران رسماً از همه‌گیری تیفوس خبر داد. دلایل همه‌گیری تیفوس نیز مشکلات ناشی از اشغال نظامی ایران، سوءتغذیه مردم و از همه مهم‌تر استقرار نظامیان خارجی اعلام شد که از جبهه‌های آلوده به بیماری‌ها به ایران آمده بودند.البته فروردین همان سال نخستین گروه از مهاجران لهستانی با کشتی‌های روسی وارد بندر انزلی شده بودند و منابع تاریخی، بیماری تیفوس را نتیجه ورود و استقرار آنان در شهر‌های ایران معرفی کرده‌اند. هر چه بود نوروز ۱۳۲۲ از ترس تیفوس، مردم عید نداشتند. قبل کرونا کدام عید مانند امسال خانه نشین شدیم؟از سال ۱۳۲۱ گروه‌های بزرگی از مهاجران لهستانی با کشتی‌های روسی وارد ایران می‌شدند.

پس از کشمکش‌های جنگی و سیاسی فراوان میان لهستان و شوروی قرار شده بود اسرای لهستانی از خاک شوروی به اروپا بازگردند یا به کشور‌های دیگر مهاجرت کنند و مسیر این مهاجرت از ایران می‌گذشت. طی جنگ جهانی دوم حدود ۱۶۰ هزار نظامی و غیرنظامی لهستانی وارد ایران شدند و برخی‌هایشان نیز حداقل تا پایان جنگ در ایران ماندند.

لهستانی‌ها با لباس‌هایشان که آلوده به حشرات ناقل تیفوس بود بیماری آوردند یا حداقل انتشار بیماری تیفوس به نامشان نوشته شد. تیفوس یک بیماری کشنده است که از طریق شپش، کک، کنه و موش به انسان منتقل می‌شود. عفونت حاد ناشی از این بیماری می‌تواند پوست، دستگاه عصبی، دستگاه گوارش و عضلات بدن را درگیر کند. هنگامی‌که رعایت بهداشت فردی به دلایلی نظیر جنگ ممکن نباشد این بیماری همه‌گیر می‌شود و تلفات می‌گیرد.

همان سال که جنگ جهانی دوم شروع شد واکسنی نیز برای تیفوس کشف شده بود، ولی در ایران اشغال‌شده، خبری از واکسن نبود. تیفوس به‌عنوان یک بیماری غیر شایع در ایران وجود داشت، ولی آن سال مردم غافلگیر شدند و نمی‌دانستند برای مقابله با شیوع ناگهانی این بیماری چه باید کرد. وضعیت خراب‌تر از این حرف‌ها بود و هنگامی‌که جنگ و بیماری تمام شد دولت ایران حتی نمی‌دانست چند نفر به دلیل این بیماری فوت‌شده‌اند. آماری در کار نبود، ولی تاریخ می‌گوید هزاران ایرانی به دلیل تیفوس مردند. باقی هم به دلیل حصبه و وبا و گرسنگی و جنگ. تلفات ایران در جنگ جهانی دوم را حدود ۲ تا ۴ میلیون نفر تخمین می‌زنند.

بهار ۱۳۲۲ اوج همه‌گیری تیفوس بود. مردم از ترس در خانه‌هایشان مانده بودند. این بیماری سراسر کشور را گرفته بود، ولی بیشتر در تهران و مشهد و اصفهان و کرمان و حاشیه جنوبی ایران قربانی می‌گرفت. دارو کمیاب بود و تعدادی از پزشکان و پرستاران و حتی دانشجویان پزشکی که داوطلبانه به مردم کمک می‌کردند خودشان به تیفوس مبتلا شده و درگذشتند.در آن شرایط که حتی صابون کمیاب بود مرگ‌ومیر ناشی از تیفوس و شیوع این بیماری به دلیل ضعف بهداشت عمومی، داد نمایندگان مجلس را درآورد؛ «هر جای دنیا که تشریف ببرید قیمت استحمام از همه‌چیز ارزان‌تر است. اینجا کدام حمام که شما بروید کمتر از یک تومان است... مردم فقیر بیچاره که نمی‌توانند با این قیمت حمام کنند... آن‌وقت بروید آب این حمام‌ها را ببینید چه کثافتی است. خب، آن آب از این نهر‌ها می‌آید که تویش رخت می‌شویند، تویش پر از سگ مرده و گربه مرده است و وقتی‌که می‌آید در حمام یک‌قدری زیرش را آتش می‌کنند...»

«امان‌الله خان اردلان» وزیر بهداری نیز در روز‌هایی که هزاران نفر از جمعیت ۷۰۰ هزارنفری تهران به تیفوس مبتلا شده بودند در مجلس شورای ملی چنین گزارش داد: «ما الآن در بیمارستان شفا، نجات و رازی تقریباً ۳۰۰ تختخواب داریم که بیمار‌های تیفوس را می‌پذیریم، ولی آنچه مشهود است بیماری زیادتر از این است و متأسفانه محلی برای نگاهداری این‌ها نیست. باید حقایق را گفت.»

روزنامه‌ها نوشتند و مردم هم تصمیم گرفتند که آن سال خرید عید نکند و به دیدوبازدید نروند. به‌جایش پول عید را به بیماران تیفوسی کمک کنند که اغلب نیز از مردم فقیر بودند. با همین روحیه یک انجمن جلوگیری از بیماری تیفوس در تهران تشکیل شد که ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار ریال اعانه مردمی جمع کرد. با این پول یک حمام صحرایی با ۴۸ دوش در میدان سنگلج برپا کردند و خانه و اثاثیه هزاران مبتلابه تیفوس نیز ضدعفونی شد. اعلامیه‌هایی هم برای اطلاع‌رسانی درباره روش‌های پیشگیری از شیوع تیفوس به تعداد زیاد تهیه و توزیع شد.

لهستانی‌ها چه شدند؟

اغلب مهاجران لهستانی در اردوگاه‌هایی در شهر‌های مختلف ایران ازجمله بندر انزلی، مشهد، همدان، قزوین، خرمشهر، اهواز و اصفهان زندگی می‌کردند. برخی از آن‌ها نیز در شهر‌ها به کارگری و مشاغل مختلف مشغول شده بودند. آرامستان مخصوص لهستانی‌ها که در برخی شهر‌های ایران باقی‌مانده یادگار همین مهاجرت گروهی است. اردوگاه‌های لهستانی‌ها در تهران در محله‌های یوسف‌آباد، دوشان تپه و سرخه‌حصار بود. بخشی از آنان در ایران ماندند و برای خودشان مدرسه و کلیسا دایر کردند. حتی همان سال‌های جنگ روزنامه‌ای هم به زبان لهستانی برای خودشان منتشر می‌کردند.

درنهایت پس از پایان جنگ «کارول بادر» وزیرمختار لهستان در ایران در نامه‌ای به استاندار خراسان از مهمان‌نوازی ایرانیان قدردانی کرد. نماینده مهاجران لهستانی نیز پیش از ترک ایران در نامه‌ای برای ایرانی‌ها چنین نوشت: «این حسن میهمان‌نوازی و پذیرایی... هیچ‌گاه از خاطره ملت لهستان پاک نخواهد شد. همه ما که در وطن شما زندگانی کرده‌ایم بهترین یادبود‌ها را از آن حفظ خواهیم کرد. ما نه‌تن‌ها با قلبی مملو از امتنان ایران را ترک می‌کنیم بلکه بهترین ادعیه صمیمانه خود را برای سعادت و ترقی کشور شما و ملت ایران نثار می‌کنیم.»

* پاسخ سوالات جدول هفته گذشته: 1. صندوق 2. دیوانه 3.قنات 4. هارپ 5.دون 6. اسید 7. دال 8. نجم  9. دربان 10. ایتایپو  11. ریاضی 12.ون 13. یسار 14. یوسف اصفهانی 15. اج 16. ثریا  17. رویا 18. باقرخان 19. خوک 20. شب 21. اسپرانتو 22.سرودن  23. تکلم.