روزنامه «ایران سپید»

شنبه 14 دی 1398

8 جمادی الاول 1441

4 ژانویه 2020

سال بیست و چهارم شماره 6322

صاحب امتیاز:

خبرگزاری جمهوری اسلامی      

مدیر مسئول: سهیل معینی

سامانه پیامکی: 3000465040

نشانی پستی: تهران- ص.پ. 158755388

تلفن: 84711371

شماره انتشارات: 5-88548892

وبسایت: www.iransepid.ir

پست الکترونیک: iransepid@icpi.ir

روز جهانی بریل را به همه نابینایان و کم بینایان تبریک میگوییم.

........عناوین این شماره......

تهدید آینده افراد معلول شاغل 2

گردشی هیجان انگیز در پس کوچه های پر ماجرای تاریخ علم 5

بریل در ایران و چالشهای پیش روی آن ۷

بندی بر روی مچ که نابینایان را به دنیا وصل میکند 12

هشتگهای رنگارنگ هفته 15

کشکول 19

..............سخن هفته

* تهدید آینده افراد معلول شاغل: اگر امروز به داد تأمین اجتماعی نرسیم، فردا بسیار دیر است. تا کنون در مورد وضعیت افراد معلول بیکار و مستمریبگیر بسیار گفته و نوشته ایم. طبعاً در شرایط سخت اقتصادی کنونی بیشترین توجه معطوف به مددجویانی است که به معنای اقتصادی کلمه، نیازمند مدد و حمایتهای اقتصادیند؛ اما متأسفانه اکنون باید از فاجعه ای خبر دهیم و ابعاد آن را بررسی و گوشزد کنیم که تهدیدی جدی برای تأمین اجتماعی و آینده آن گروه از شاغلین جامعه، از جمله افراد معلول شاغل است که به هر حال این امتیاز را دارند که شاغلند و درآمد ثابت دارند و با حد اقل معیارهای گذران زندگی، قادر به اداره زندگی خود و خانواده هایشان هستند. این افراد به نوعی بیمه گذار صندوقهای مختلف بیمه های اجتماعی، بویژه صندوق تأمین اجتماعی هستند. به بیان ساده، بخشی از حقوق خود را به منظور برخورداری از تأمین اقتصادی در دوران بازنشستگی به این صندوقها میپردازند تا پس از اشتغال و دوران بازنشستگی بتوانند زندگی خود را اداره کنند. متأسفانه به علت مدیریت غلط، منابع این صندوقها اکنون فاجعه ای در حال سر بر آوردن است که اگر امروز مدیریت نشود، فردا شاهد ضرورت حمایتهای قطره ای اقتصادی از خیل عظیم کارگران و کارمندانی هستیم که امروز بخشی از درآمد خود را به امید تأمین آینده پس انداز میکنند. بر اساس گزارشهای رسمی، صندوق تأمین اجتماعی تا پایان سال 1397 صد و هشتاد هزار میلیارد تومان از دولت طلبکار بوده است و این طلب در پایان سال 98 حد اقل به دویست هزار میلیارد تومان خواهد رسید. این امر در شرایطی است که صندوق تأمین اجتماعی ماهانه متعهد ده هزار میلیارد تومان پرداختهای مشخص برای درمان و پرداخت مستمری بازنشستگی است. این در حالی است که رئیس دولتهای یازدهم و دوازدهم وعده داد که این دولتها اقدام به پرداخت تدریجی بدهکاری خود به صندوق تأمین اجتماعی کنند. متأسفانه نه تنها این وعده محقق نشد، از قضا در بودجه سال 99 کشور نیز دولت تعهدی برای پرداخت حد اقل بخشی از بدهکاری خود به صندوق تأمین اجتماعی نسپرده است. کار به آنجا رسیده است که شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی اقدام به مزایده فروش بخشی از اموال شرکتهای تابعه خود کرده است؛ یعنی فروش سرمایه متعلق به کارگران و کارمندان به منظور هزینه کرد روزانه به جای سرمایه گذاری در بورسهای سهام و حفظ قدرت خرید سرمایه پس انداز شده شهروندانی که بخشی از دسترنج خود را به امید تأمین در آینده در اختیار تأمین اجتماعی گذاشته اند؛ البته ابعاد این فاجعه ملی است، اما در این میان باز هم افراد معلول شکننده تر و پذیرای تهدید مضاعفند؛ چون در سختی زندگی و با غلبه بر مشکلات توانسته اند شغلی به دست آورند و درآمدی ثابت، اما اکنون در معرض بازگشت به خیل عظیم مددجویانی هستند که ممکن است محتاج حمایتهای دولتی شوند. غلبه بر این فاجعه فقط از راه برنامه ریزی دولت برای نجات ذخیره آینده ساز مردم ممکن است.  

..............چوب الف

* گردشی هیجان انگیز در پس کوچه های پر ماجرای تاریخ علم: بی گمان یکی از جذابترین و جالبترین موضوعات برای آنها که اهل مطالعه هستند و دانستن و آموختن را دوست دارند، تاریخ علوم است. امروزه ما چنان غرق در فناوری و مزایای آن شده ایم که شاید اندکی درنگ و تأمل درباره اینکه پدیده ها و قوانین طبیعت با پیمودن چه مسیری کشف شده اند و سپس با به کارگیری در ابزارهای پیشرفته امروزی زندگی انسان را ساده تر و به باور بسیاری، لذتبخشتر کرده اند، خالی از لطف نباشد. کتاب «تاریخ علم» در سه جلد، با نثری چنان گیرا، ساده و قابل فهم نوشته شده که در اغلب کتابخانه های عمومی در قفسه های مربوط به کتابهای کودکان و نوجوانان قرار داده میشود. کتابی که نوجوانان میتوانند بخوانند و کنجکاوانه در پستوهای شگفت انگیز آن سرک بکشند و بسیار مطالب جذاب و مفید از خواندن آن بیاموزند. اما داستان به همین جا ختم نمیشود. محتوای کتاب چندان مفید و پر مغز است و چنان بر پایه استدلالهای دقیق و مطالعات گسترده نوشته شده است که بزرگسالان دانش دوست و کتابخوان هم از مطالعه آن بسیار بهره خواهند برد. بویژه کسانی که به کسب اطلاعات عمومی در موضوع تاریخ علوم علاقه مند هستند. در متن پشت جلد کتاب آمده است: «علم صرفاً مجموعه ای از پاسخها به پرسشهای مطرح شده در ذهن دانشمندان نیست؛ بلکه جستجویی مداوم و خستگی ناپذیر برای یافتن حقیقت جهان است که تنها شامل حقایق نمیشود. در این مجموعه سه جلدی سعی شده است تا روند تاریخی پیشرفت علوم از کشف آتش تا جدیدترین فناوریهای بشر با زبانی ساده و آسان در اختیار همگان قرار گیرد». کتاب سه جلدی تاریخ علم را آدام هارت دیویس نوشته و شادی مشکات السادات و سارا فروغی اصل به فارسی برگردانده اند. این کتاب به همت انتشارات سبزان به بازار نشر عرضه شده و و نسخه گویای آن در کتابخانه حسینیه ارشاد تهیه شده است.

«پرستو ولدخان»

.............گفتگوی ویژه

* اگر بگوییم خط بریل نماد سواد نابینایان است، به یقین گزافه گویی نکرده ایم؛ چه، بریل خط نابینایان برای نوشتن و شناساندن اندیشه ها و ثبت آنهاست. اما این خط با پیشرفت شتابان فنآوری با چالشهایی مواجه شده؛ چالشهایی که در کشورهای در حال توسعه اثر منفی آن برجسته تر از کشورهای پیشرفته است. به مناسبت ۴ ژانویه، روز جهانی بریل، در گفتگو با حسین عبد الملکی، پژوهشگر و کارشناس حوزه ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی، این چالشها را به اختصار ارزیابی و بررسی کردیم. ضمناً در بستر این گفتگو، نگاهی گذرا کردیم به چگونگی بررسی آثار رسیده به نخستین جشنواره ملی «بریلفا» با در نظر گرفتن چالشهای موجود در حوزه بریل که از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی آذر امسال برگزار شد. – شاید در آغاز بهتر باشد نگاهی گذرا به چالشهای بریل در کشورهای توسعه یافته بیندازیم تا از این مدخل وارد بحث اصلیمان بشویم. از ۱۸۲۹ که لویی بریل، بریل را به شکل رسمی اعلام کرد و سال ۱۸۵۴ که این خط در فرانسه به شکل رسمی پذیرفته شد، سیر تدریجی توجه به آن زیاد شد. گذشته از اتفاقات زیادی که تا دهه های ۶۰ و ۷۰ میلادی رخ داد، بعد از این مقاطع با پدید آمدن فنآوری گویا و رشد روز افزون رایانه و دیجیتال، انتظار میرفت که بریل به حاشیه رانده شود و در برخی بخشها هم به حاشیه رانده شد؛ ولی از سال ۲۰۰۰ به بعد و قبل از آن در ۱۹۹۵ از سوی یونسکو و ایفلا شاهد سر دادن ندای توجه و بازترسیم اهمیت بریل هستیم با یک تفاوت و آن، ارائه راهکارهای تلفیق بریل با نیازهای امروز نابینایان و منعطف کردن بریل برای کاربرد در زمینه های مختلف است. علاوه بر این، کمپینهای مختلف برای احیای خط بریل تشکیل و روز به روز در حال توسعه است. این اتفاقات دو علت عمده دارد: نخست نادیده نگرفتن بریل بعنوان یکی از روشهای تأمین منابع اطلاعاتی نابینایان و دوم، بریل تنها روش بدون واسطه تأمین منابع اطلاعاتی نابینایان است. شما وقتی از فنآوریهای گویا یا دیجیتال استفاده میکنید، واسطه هایی بین شما و این فنآوریها هست که در بریل این واسطه ها وجود ندارد. وقتی شما احساس کنید بدون واسطه منابع اطلاعاتیتان را تأمین میکنید، قائل به این میشوید که در فرصتی برابر همانند یک فرد عادی قرار گرفته اید که بدون واسطه از خطش استفاده میکند. در نتیجه رویکرد کنونی به بریل در جهان سه هدف مهم را شامل میشود: یکم:  تلفیق بریل با فنآوریها، دوم: انعطاف در استفاده از بریل منطبق با نیازهای کنونی نابینایان و سوم که مهمتر از دو مورد قبلیست، احیای دوباره بریل و نشان دادن اهمیت آن به جامعه نابینایان و جامعه جهانی. – اتفاقای که در ایران ساختار مطالعاتی نابینایان را دگرگون کرده و عملاً دروازه تازه ای به جهان وسیعتر پیش چشم نابینایان گشوده، ظهور یکباره فنآوری رایانه و استفاده از صفحه خوانهاست. این اتفاق علاوه بر محاسن خود، تبعاتی مثل ایجاد چالشهای زیاد پیش روی بریل را به دنبال داشت که از جمله آن، به حاشیه راندن بریل از سوی نابینایان است. ارزیابی شما از این چالشها چیست؟ ضمن اینکه با ارزیابیهای شما، رسماً وارد بررسی جشنواره بریلفا هم میشویم. درباره چالشهایی که شما مطرح کردید، یک نکته تقریباً در ایران رواج دارد و آن، عبارت از ورود، آموزش و توسعه اختاپوسوار فنآوری در ایران مانند اکثر پدیده های فرهنگیست که سیر تکاملی ورود و قوام یافتن را طی نمیکند. این یک بعد موضوع است و بعد مهمتر، نبود یک دستگاه سیاستگذار در حوزه آموزش و منابع اطلاعاتی نابینایان است. وقتی یک رخدادی مثل ورود فنآوری رایانه برای نابینایان در ایران اتفاق می افتد، اگر دستگاه سیاستگذار وجود داشته باشد، میتواند با آینده پژوهی، ارزیابی مجدد، سیاستهایی اتخاذ کند که هر پدیده به سهم خود، آنچه برای زندگی بهتر فرد نابینا کاربردیست، در اختیارش قرار دهد. ولی به علت نداشتن چنین دستگاه سیاستگذار در ایران، ورود یکباره فنآوری رایانه باعث شد که بریل به حاشیه رانده شود. نکته دیگر، وجود پدیده دوگانه «بریل-گویا» است. افراد دیرنابینا که آشنایی زیادی با بریل نداشتند، به فنآوری رایانه روی آوردند و نقایص آن را نادیده گرفتند و به نقاط قوت بریل هم توجه نکردند. این اتفاق هم کمک کرد تا گرایش به استفاده صرف از رایانه تقویت شود. در واقع به جای یک نگاه تجمیعی، فضای دوگانه ایجاد شد. وقتی فضا دوگانه شود، شما به دنبال آن خواهی بود که ضعفهای آنچه مطلوبت هست دیده نشود و نقاط قوت آنچه مطلوبت نیست نادیده گرفته شود. این اتفاق افتاد و باعث شد بریل به حاشیه رانده شود و مورد بیمهری قرار بگیرد. من معتقدم هنوز برای خیلیها تبعات بریل محسوس و ملموس نیست؛ چون اساساً تبعات فرهنگی دیر نمایان میشود. «ادامه دارد»

* گلواژه: شکست از آن کسانی است که بیتفاوت اجازه میدهند ذهنیت شکست در آنها نفوذ کند. ناپلئون هیل

* گلواژه: در هر رویداد منفی، بذر یک پیشامد پربارتر و سودمندتر کاشته میشود. ناپلئون هیل

.........فناوری های امیدبخش

* بندی بر روی مچ که نابینایان را به دنیا وصل میکند: لویی عزیزمان که امروز تولدش را به جشن نشسته ایم، شاید خودش هم تصور نمیکرد روزی اختراعش به آن درجه از پختگی برسد که از قفسِ کاغذ و لوح و قلم فراتر برود و پا به دنیای فناوریهای هوشمند بگذارد. حالا اما چندین سال است که درست پا به پای سایر تکنولوژیها، شاهد رقم خوردن اتفاقات جذاب و جالبی در زمینه فناوریهای مرتبط با بریل هستیم. نمونه اش محصولی تازه در حوزه ساعتهای هوشمند است که به تازگی به بازارهای جهانی راه یافته است. «DotWatch»، نام ساعتی هوشمند است که درست همان امکاناتی را که سایر ساعتهای هوشمند در اختیار کاربرانشان قرار میدهند، برای کاربران نابینا و کم بینا فراهم میکند. از یک ساعت هوشمند قاعدتاً انتظار میرود ضمن عمل به وظیفه سنتی خود، یعنی نمایش ساعتِ دقیق، امکان دسترسی به اعلانها را مهیا کند و کاربر به کمک آن بتواند پیامهایش را بخواند و تقویمش را ساماندهی کند و مواردی از این دست. اینها همه امکاناتی است که در «DotWatch»، در اختیار کاربران کم بینا و نابینا قرار گرفته است. همه این امکانات، به پشتوانه خط بریل فراهم شده است. صفحه این ساعت هوشمند، شامل چهار سلول و قاعدتاً ۲۴ نقطه بریل است که تمام اطلاعات، بر روی همین چهار سلول نمایش داده میشود. ساعت هوشمند بریل، مثل هر ساعت دیگری به کمک یک اپلیکیشنِ واسطه، به سیستم عامل اندروید یا IOS متصل میشود. اتصال که برقرار نباشد، این ساعت به مثابه یک ساعت معمولی عمل میکند و ساعت و تقویم را به صورت بریل نمایش میدهد. با برقراری اتصال، امکانات دیگری هم در اختیار کاربران قرار میگیرد. یک تقویم جهت تنظیم هشدار برای فرا رسیدن زمان قرارهای کاری و سایر زمانبندیها، هشدار دهنده وضعیت آب و هوا، قابلیت خواندن اعلانها در حین مکالمه، نمایشِ نام فرد تماس گیرنده به بریل و امکان رد یا قبولِ تماس و خواندن اعلانهای شبکه های اجتماعی، همگی از جمله امکاناتی است که این ساعت هوشمند به مدد همان چهار سلول بریل در اختیار کاربران میگذارد. «DotWatch»، فقط برای بریلخوانهای حرفه ای طراحی نشده و حتی آنها که تازه شروع به یادگیری بریل کرده اند هم میتوانند به کمک برنامه آموزش بریل که در این ساعت تعبیه شده، به یادگیری و تمرین بریل مبادرت کنند. برای آنها که بریل بلد نباشند، این ساعت میتواند برخی اطلاعات را در حالتی که خود آن را «حالت لمسی» نامگذاری کرده نمایش دهد تا آنها هم بتوانند از برخی قابلیتهای این ساعت، برخوردار شوند. این ساعت تنها ۶۰ گرم وزن دارد و از جنس آلومینیوم ساخته شده است. باطری فوق العاده قوی آن هم هر ده روز یک بار احتیاج به شارژ پیدا میکند. طبق انتظار، فارسی جزو زبانهای پشتیبانی شده نیست، اما این ساعت، از عربی و هشت زبان دیگر پشتیبانی میکند. «DotWatch»، با قیمت ۳۵۹ دلار در بازارهای جهانی عرضه میشود.

..............هشتگ

* هشتگهای رنگارنگ هفته.

بار دیگر عکسهای شخصی یکی از هنرمندان در شبکه های اجتماعی منتشر شد و بحث درباره آن بالا گرفت. عکسهایی از سفر مهران مدیری به فرانسه منتشر شده و هرچند خیلیها میگویند عکسها قدیمیست و امسال گرفته نشده، اما بهانه ای شده برای اینکه مهران مدیری و رفتارش قضاوت شود. کسانی به مدیری بابت سفر لاکچریش ایراد میگیرند و اینکه چرا ژست حمایت از مردم را میگیرد و عده ای هم در مقابل میگویند به دلیل انتقادهای مدیری از دولت این عکسها سازمانیافته پخش شده است. البته کسانی هم هستند که میگویند نباید به حریم شخصی و خصوصی کسی وارد شویم. در هفته ای که گذشت، علیرضا فیروزجا، شطرنج باز جوان ایرانی و استاد 16 ساله شطرنج که مدتی پیش گفته شد میخواهد تغییر تابعیت دهد، در مسابقات قهرمانی شطرنج سریع جهان در مسکو دوم شد و مدال نقره گرفت. به دلیل اینکه فدراسیون شطرنج ایران نمیخواست در این مسابقات شرکت کند، با پرچم فدراسیون جهانی شطرنج (فیده) رقابت کرد. اما خبر دوم بعد از نایب قهرمانی فیروزجا این بود که او پس از این رقابتها گفت که از این پس برای فرانسه بازی خواهد کرد. فیلمهای آخرین مسابقه فیروزجا در شبکه های اجتماعی منتشر میشد و کاربرانی با هشتگ علیرضا فیروزجا درباره این مسابقه و تصمیم این استاد جوان شطرنج مینوشتند. خبر دیگری که واکنش مجازیها را به دنبال داشت هم ورزشی بود؛ استعفای مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال. اعلام شد که تاج به دلیل مشکلات قلبی و توصیه پزشکان مبنی بر دوری از استرس و فعالیت سنگین، استعفا داده است. خبری که با توجه به جوی که علیه تاج در شبکه های اجتماعی وجود دارد، مورد توجه قرار گرفت و از آن استقبال شد. هرچند که بسیاری از کاربران از اینکه جانشین او چه کسی میتواند باشد میگفتند  و ابراز نگرانی میکردند. با انتشار کلیپی تبلیغاتی درباره چند همسری دوباره این بحث در شبکههای اجتماعی داغ شد. این کلیپ توسط صفحه ای در اینستاگرام که درباره چند همسری پست میگذارد، به اشتراک گذاشته شد. کلیپی با عنوان «مثل خواهر» درباره مردی متولد سال 1369 که 4 همسر از 4 استان کشور دارد، واکنشهای منفی زیادی در شبکه های اجتماعی همراه داشت؛ حتی از سوی اصولگرایان و کاربران مذهبیتر. واکنشها به این کلیپ با هشتگ چند همسری نوشته میشد. هر چند روز یک بار برنامه ای در صدا و سیما سوژه شبکه های اجتماعی میشود. این دفعه پخش مصاحبه یک نماینده مجلس در برنامه «هر کی شما بگین» شبکه اول مورد توجه قرار گرفت؛ چون به این برنامه یک نماینده مجلس دعوت شده بود، اما به دلیل اینکه انتخابات مجلس نزدیک است و برای این نماینده تبلیغ نشود، با تابلو پوشانده و صدایش را هم تغییر دادند. هرچند که کاربرانی با توجه به لهجه نماینده حدس زدند نام او چیست. دلیل این سانسور در زیرنویس برنامه هم توضیح داده شد. این موضوع برای کاربران عجیب بود و درباره اش اظهار نظر میکردند؛ اظهار نظرهایی که بیشتر هم با شوخی همراه بود. نورعلی تابنده، قطب دراویش گنابادی در ۹۲ سالگی درگذشت. او هم به دلیل نقشش در سیاست و هم به دلیل علاقه ای که دراویش به او داشتند، شخصیت مهمی محسوب میشد و به همین دلیل بسیاری از شخصیتها به درگذشتش واکنش نشان دادند.  

تابنده دکترای حقوق از دانشگاه پاریس داشت و در دولت موقت مهدی بازرگان معاون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیر سازمان حج و زیارت و معاون وزارت دادگستری بود. ضمن اینکه وکالت عباس امیر انتظام را هم بر عهده داشت. حمله معترضان عراقی و نیروهای حشد الشعبی به سفارت امریکا در بغداد یکی از مهمترین خبرها بود. از زمانی که درگیریها آغاز شد، عکسها و فیلمهای زیادی از این اتفاق در شبکه های اجتماعی منتشر شد که بسیاری از آنها را کاربران عراقی به اشتراک میگذاشتند؛ اما ایرانیها هم آنها را بازنشر میکردند و درباره اش مینوشتند. خیلیها این حرکت نیروهای حشد الشعبی را با تسخیر لانه جاسوسی در ایران برابر میکردند.

...............کشکول

* جدول ته یکی: در این جدول 18 گروه داریم که هر گروه از دو سؤال تشکیل شده است. پاسخ سؤالات در هر گروه پنج حرف دارند که حرف انتهایی پاسخ اول، حرف انتهایی پاسخ دوم را تشکیل میدهد که این حروف در انتها رمز جدول را که ضرب المثل فارسی است، تشکیل میدهند. سؤالات: گروه اول: (ورم کرده-مدرک متوسطه) گروه دوم: (از سبزیهای خوشبو-حوادث و سرگذشتها) گروه سوم: (بی نام و نشان-بسته بندی در خلأ) گروه چهارم: (از انواع مسلسل-پایتخت نیجریه) گروه پنجم: (کلید خودرو-دستار و عمامه) گروه ششم: (چهار راه بازار-حوزه فرمانروایی) گروه هفتم: (کالبد شکافی-زخم خورده) گروه هشتم: (غارت و تاراج-خرابکاری و کارشکنی) گروه نهم: (دارای رنگ تند و تیز-شریان) گروه دهم: (بدحال و بیمار-دلجویی و شفقت) گروه یازدهم: (راستی و درستی-ساختمان و بنا) گروه دوازدهم: (ابزار هندسی-عبادتگاه ترسایان) گروه سیزدهم: (از سنگهای قیمتی-سقز مدرن) گروه چهاردهم: (حیله گر و موذی-جانوری خیالی با شکلی غیر طبیعی) گروه پانزدهم: (نوعی کلاسور فنردار-جانور بی مهره دریایی) گروه شانزدهم: (توصیه و تأکید-شرح و تفسیر خبر) گروه هفدهم: (جار و جنجال-آقای فرانسوی) گروه هجدهم: (عایدی و دخل-تازه کار و ناشی). شما تا چهارشنبه هفته جاری فرصت دارید رمز جدول را با شماره پیامک 3000465040 به ما اعلام کنید. رمز جدول هفته گذشته: در بیابان و در میان خارها. برنده این هفته خانم معصومه ذاکری از شیراز است.

* پاسخ سؤالات جدول هفته گذشته: 1. داریوش 2. رسوایی 3. باجناق 4. یورتمه 5. اقتصاد 6. بادنما 7. استارت 8. نخودچی 9. وازلین 10. داروغه 11. رودابه  12. مخاطره 13. یونسکو 14. ارومیه 15. نوشابه 16. خرمدشت 17. آکادمی 18. رفوگری 19. همکاری 20. اتوبوس.