روزنامه «ایران سپید»

شنبه 7 دی 1398

1 جمادی الاول 1441

28  دسامبر 2019

سال بیست و چهارم شماره 6316

صاحب امتیاز:

خبرگزاری جمهوری اسلامی      

مدیر مسئول: سهیل معینی

سامانه پیامکی: 3000465040

نشانی پستی: تهران- ص.پ. 158755388

تلفن: 84711371

شماره انتشارات: 5-88548892

وبسایت: www.iransepid.ir

پست الکترونیک: iransepid@icpi.ir

........عناوین این شماره......

حل مشکل تأمین تجهیزات توانبخشی در گرو برنامه ریزی و شفافسازی 2

بخارای من، ایل من 5

شهرداری تهران برای معلولان چه کرده است؟ 8

Scan Cursor, قابلیت تازه JAWS 2020 13

داستان پر درد کولبرها 16

جدول ترکیبی 18

.............سخن هفته

* حل مشکل تأمین تجهیزات توانبخشی در گرو برنامه ریزی و شفاف سازی: اگر بخواهیم از کمبود بودجه برای حل مشکلات عمده شهروندان معلول در زمینه های مختلف بگوییم، عملاً از عاملی تکراری سخن گفته ایم. قطعاً حل بسیاری از مشکلات این شهروندان در بخشهای پرداخت حق معیشت، پوشش بیمه های درمانی و خدمات توانبخشی، اشتغال و... به تأمین مکفی بودجه به تناسب نیاز بستگی دارد؛ تناسبی که با وضعیت فعلی منابع مالی دولت نباید به دنبال آن بود. اما حل برخی مشکلات قبل از بودجه به عوامل دیگر بستگی دارد؛ حد اقل تا جایی که بتوان از انجام مدیریت بهینه منابع موجود سخن گفت و دلخوش داشت که از همان منابع نامکفی موجود حد اکثر بهره وری گرفته میشود؛ اما سالهاست که مسئله تأمین و توزیع تجهیزات و وسایل توانبخشی افراد معلول فراتر از کمبود بودجه با دو مشکل عمده زیربنایی رو به روست. عدم سنجش نیازها بر اساس معیارها و شاخصهای علمی و برآورد ملی نیاز گروههای مختلف معلولیتی به تجهیزات و وسایل توانبخشی و فناوریهای کمک زیستی به تناسب شرایط هر گروه و بر آن اساس، تدوین برنامه جامعه تأمین و توزیع این مسائل و در درجه دوم، ثبت اطلاعات دقیق چگونگی توزیع این وسایل در سامانه های الکترونیکی جمعآوری اطلاعات تخصصی و به عبارت دیگر، تحقق شفافسازی لازم در این بخش. متأسفانه بررسی جداول اطلاعاتی سنجش نیاز افراد معلول به وسایل توانبخشی مبین ابهامات بسیار و غیر قابل توجیه در این جداول است. بعنوان مثال در یکی از جدولهای سنجش نیاز نابینایان استان تهران به وسیله توانبخشی اصلی نابینایان، یعنی عصای سفید فقط یک عصای ویژه کودکان نابینا ثبت شده است که این شگفتی را در ذهن ایجاد میکند که گویا تمام کودکان نابینای استان تهران عصای سفید متناسب با شرایط خود را دارند به جز یک کودک! که قطعاً سنجش غلط کارشناسی است. بر این شگفتی بیافزایید ثبت دو وسیله با نامهای شطرنج نابینایان و وسیله دیگری با نام شطرنج ویژه نابینایان که آمار متفاوتی دارند و روشن نیست تفاوت این دو شطرنج در چیست؟ بر این ابهامات باز باید افزود نبود بسیاری از وسایل توانبخشی و کمک زیستی نابینایان و کمبینایان مانند وسایل کمک زیستی زندگی در منزل از جمله آشپزخانه ویژه نابینایان، تفاوت غیر قابل توجیه نیاز افراد معلول به یک وسیله در استانهای مختلف و ثبت یکسری از وسایل توانبخشی با نام کلی «سایر» که مشخص نمیکند چه وسایلی را شامل میشود. آنچه قابل توجه است، عدم بروز بودن نیازسنجی افراد معلول در زمینه وسایل توانبخشی متناسب با فناوریهای روز جهان. در این بخش است که ناشی از عدم آگاهی بسیاری از کارشناسان توانبخشی نسبت به وسایل توانبخشی روز است. این کمبودها در نهایت عدم برنامه ریزیهای علمی و سیاستگزاری اجرایی کارا را در تأمین وسایل توانبخشی به مشکل بودجه می افزاید.

.............چوب الف

* محمد بهمنبیگی را همه کسانی که به آموزش و آینده فرزندان این مرز و بوم علاقه دارند، کسانی که با دشواریهای زندگی ایلات و عشایر زحمتکش و پر افتخار هم میهنمان آشنایند، به خوبی میشناسند. او از تأثیرگذارترین افراد در تأسیس مدارس عشایری بود و به این وسیله آینده ای متفاوت را برای همنوعانش رقم زد. در این یادداشت کوتاه، بنا نداریم به خدمات فرهنگی بهمنبیگی بپردازیم که خود مجالی مفصل و مستقل میطلبد. مثل همیشه در این ستون از یک کتاب سخن خواهیم گفت. یک مجموعه داستان که همچون شعری غنایی از تار و پود عاطفه و تصویرپردازیهای رنگارنگ و دل انگیز بافته شده است. داستانهایی از واقعیت گاه زیبا و باشکوه و گاه غم انگیز و تلخ زندگی عشایری.

محمد بهمنبیگی در سنین پختگی و بلوغ فکری و تجربی، تصمیم میگیرد کتابی بنویسد شامل داستانهایی از زندگی مردم ایل قشقایی که خود در میان آنان به دنیا آمده و بالیده است. حاصل کار، کتابی زیبا و شعرگونه میشود به نام «بخارای من، ایل من». این کتاب داستانهایی را شامل میشود که از آداب و رسوم، خلق و خو و منش، شرایط زندگی و... ایل قشقایی مایه میگیرد. آیینهای تولد و عروسی و مرگ، تعصبات قومی و نژادی، طبقات اجتماعی، ارزشهای اخلاقی، امرار معاش، هنر و رقص و موسیقی، عاشقی و جوانی، میهماننوازی و ایثار، خرافات و باورهای خرافی، دوا و درمان بیماران، دلبستگیها و جنگها و بسیاری دیگر از آنچه که ابعاد گوناگون زندگی را تشکیل میدهند، محتوای این داستانها را میسازند. توصیفات زیبا، زنده و شور انگیز از طبیعت سخاوتمند و بکری که مردمان چادرنشین را در دامان خود پناه و روزی میدهد، از داستانهای این کتاب تابلوهای نقاشی زیبا و اشعار غنایی شور انگیز ساخته است. شخصیتهای داستانهای بهمنبیگی در کتاب بخارای من ایل من، اگر هم واقعی نباشند، نمونه های مانند آنها بارها و بارها در ایل قشقایی زاده شده اند و زیسته اند؛ رنج برده اند، بالیده اند و مرده اند. همین است که داستانهای کتاب را به اسناد مردمشناسی و نمونه های قابل دفاع و خواندنی مستند نگاری نزدیک میکند. مستند نگاری که با تصویرپردازیهای بدیع و زیبا، به سبک منوچهری دامغانی که نویسنده به ارادت بارها در کتابش از او یاد کرده، رنگآمیزی شده است. بنا بر این مطالعه این کتاب لذت آموختن و سرشار شدن را توأمان به خواننده هدیه میکند. در لا به لای سطور این کتاب صدای سم اسبهای قشقایی، ترانه هایی که از غربت و اندوه اسکان عشایر سخن میگویند، نغمه های عاشقانه پسر چنگی که بر دختر سرهنگ عاشق شده است، و... را خواهید شنید. کتاب «بخارای من، ایل من» را انتشارات تخت جمشید منتشر کرده است. در نسخه گویایی که من یافتم و شنیدم، ذکری از محل تهیه نسخه نیامده بود؛ اما خوشبختانه تقریباً در همه کتابخانه های نابینایان در دسترس علاقه مندان است.

«پرستو ولدخان»

* گلواژه: در شگفتم از کسی که میتواند به خاطر گناه استغفار کند، ولی نا امید است. امام علی (ع)

............ویژه

* شهرداری تهران برای معلولان چه کرده است؟ شهردار تهران در پاسخ به تذکر یکی از اعضای شورای اسلامی شهر تهران ۳۰ اقدام شهرداری تهران برای معلولان، بخصوص ناشنوایان و نابینایان را تشریح کرد. در مهر امسال بود که مجید فراهانی، عضو شورای اسلامی شهر تهران به شهردار تهران در خصوص خدمترسانی شایسته به معلولین تذکر داد. پیروز حناچی در واکنش به این تذکر نامه مفصلی در خصوص اقدامات شهرداری تهران به مجید فراهانی نوشت. مشروح نامه شهردار تهران به قرار ذیل است:

ضوابط و معیارهای طراحی باغ گل قابلدسترسی برای افراد دارای محدودیتهای بینایی با همکاری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تدوین و بصورت پایلوت در بوستان جانبازان واقع در منطقه ۵ اجرا شد. بازنگری لازم بر اساس ضوابط مزبور در مکانیابی و طراحی باغ گل نابینایان در بوستانهای جانبازان (منطقه ۵)، هنرمندان (منطقه ۶)، فدک (منطقه ۸)، پارک شهر (منطقه ۱۲)، قائم (منطقه ۱۸) انجام و جهت اجرا طی نامه هایی به مناطق مربوطه ابلاغ گردید. - ایجاد مسیرهای دسترسی مناسب (نصب موزاییکهای شیاری و پولکی)، حذف زوائد فیزیکی، رنگآمیزی نوار زرد بر نیمکتها و سطلهای زباله برای کمبینایان، به کار بردن علائم راهنمایی ویژه و استفاده از گونه های گیاهی متناسب بر اساس ضوابط باغ گل نابینایان در اولویت برنامه های مناسبسازیهای مزبور است. - بازدید نمایندگان اداره کل سلامت این معاونت با نمایندگان سازمانهای مردمنهاد حوزه معلولان به تفکیک هر یک از انواع معلولیتها (جسمی-حرکتی، ناشنوایان و نابینایان) از ایستگاه متروی جهاد به منظور بررسی نصب المانها و نشانه های ویژه معلولان در ایستگاهها و واگنها. - برگزاری مناقصه نصب آسانسور در خطوط یک، سه و چهار مترو در حال انجام بوده و در مرحله بازگشایی پاکتهای فنی و مالی است و به زودی شاهد اجرا و نصب ۴۹ دستگاه آسانسور در ایستگاههایی که قبلاً به بهره برداری رسیده اند، خواهیم بود. - اجرای مسیر ویژه تردد نابینایان در ۳۷ ایستگاه منتخب با اولویت نزدیک بودن به مراکز مرتبط با امور نابینایان در خطوط یک، دو، سه و چهار. - برگزاری دوره های آموزشی برای کلیه پرسنل ایستگاهها به منظور تکریم نابینایان و آموزش نحوه برخورد صحیح و کمک به نابینایان. - اختصاص یک گیت با عرض مناسب جهت تردد معلولین با ویلچر در تمامی ایستگاههای مترو. - تعبیه رمپ در کلیه اختلاف سطحهای داخل ایستگاهها و دسترسیهای ورودی به آسانسورها. - اختصاص کارت منزلت به اقشار خاص (صدور کارت بلیط مخصوص معلولان و نابینایان به صورت کاملاً رایگان) و ایجاد بستر مناسب جهت تهیه کارت منزلت به صورت اینترنتی و همچنین جانمایی محلهای تهیه کارت منزلت در ایستگاههای متعدد با توجه به موقعیت جغرافیایی و بعد مسافت. - امکانسنجی اجرای ویلچربر دیواری و ویلچربرهای دستی در ایستگاههایی که امکان نصب آسانسور در آنها وجود ندارد یا ایستگاههایی که داکت آسانسور در طراحی اولیه آنها دیده نشده است؛ بطوری که بتوان با ایجاد شرایط مناسب به استفاده این عزیزان معلول از ایستگاهها و خدمات مترو کمک کرد. - اجرای مسیر برجسته ویژه تردد نابینایان در ۲۰ ایستگاه از ایستگاههای خطوط یک، دو، سه و چهار مترو در دستور کار قرار دارد که مطابق برنامه ریزی انجام شده تا پایان سال ۹۸ تعداد ۳۰ ایستگاه دیگر به ایستگاههای دارای مسیر ویژه نابینایان اضافه خواهد شد. -  تهیه پلاکهای راهنمای انتخاب مسیر با خط بریل، برای نصب در کنار دکمه های آسانسور، در کلیه ایستگاههای خطوط متروی تهران. - انجام اقدامات لازم جهت نصب و راه اندازی آسانسورها در ایستگاههای خطوط شش و هفت. -  اختصاص چهار صندلی در هر واگن مترو با نصب برچسبهای مخصوص به سالمندان و معلولین. - اطلاعرسانی به شهروندان از طریق مانیتورها و تابلوهای داخل قطارها و ایستگاهها و همچنین سیستم پیج ایستگاهها در راستای لزوم احترام به افراد معلول و جانباز.

- ابلاغ لزوم کمک به افراد نابینا و معلول از لحظه رؤیت تا لحظه سوار شدن به قطار تا ترک کامل ایستگاه به کلیه پرسنل ایستگاهها. - مذاکره با شرکتهای ارائه کننده خدمات حمل و نقل هوشمند مبنی بر ارائه خدمات ویژه به نابینایان و معلولین. - مناسبسازی پایانه های تاکسیرانی با ایجاد خط بریل در ورودی و خروجی ایستگاهها و سکوهای ویژه مسافران، دسترسی ویلچر و... (که تا کنون در برخی پایانه ها نظیر پایانه شهید محلاتی به پایان رسیده است). - اهم برنامه های پیشبینی شده برای سال ۹۸ در بخش متروی تهران بدین شرح است: اجرای مسیر برجسته ویژه تردد نابینایان با قطعات استیل در ۲۰ ایستگاه از خطوط  مختلف متروی تهران. اجرای پایلوت طرح فرامین راهنمای بلوتوثی مسافرین عادی و نابینا در یک ایستگاه. اجرای سیستم هوشمند بلوتوثی اعلام نام ایستگاهها بدون خطا در اعلام، در ۲۲ قطار و ۲۲ ایستگاه خط دو. اجرای رمپ در اختلاف سطحهای موجود در ۱۲ ایستگاه مترو.

..........فناوری های امیدبخش

* Scan Cursor, قابلیت تازه JAWS 2020: از عمر صفحه خوان JAWS بیش از دو دهه میگذرد و این نرم افزار، علیرغم محبوبیتِ افزاینده ای که NVDA در طول سالهای اخیر به دست آورده، همچنان بیشترین تعداد کاربران نابینا و کمبینا را در اختیار خودش دارد. حتی با وجود آنکه قیمت نسخه خانگی این صفحه خوان هزار دلار و نسخه حرفه ای آن ۲۰۰ دلار از خانگی گرانتر است، بسیاری از کاربران نابینای رایانه در ایران آن را به NVDA ترجیح میدهند. البته نپیوستن ایران به معاهدات جهانی مرتبط با Copyright و در نتیجه، استفاده ایرانیها از نسخه های قفل شکسته و رایگان این برنامه هم در این انتخاب بیتأثیر نیست. همین علاقه کاربران به صفحه خوان JAWS، اخبار مربوط به نسخه های جدید آن را پر بیننده میکند. درست مثل آنچه برای خبرهایی که حول JAWS 2020 منتشر میشود، رخ داده است. رویکرد شرکت Freedom Scientific, همواره بر این استوار بوده که نسخه های جدید صفحه خوان خود را به گونه ای ارتقا بخشد که با آخرین نسخه های سیستم عاملها و نرم افزارهای مختلف، سازگاری کامل داشته باشد. همین اتفاق در JAWS ۲۰۲۰ افتاده و این شرکت سعی کرده این نسخه از JAWS را به طور خاص با آخرین ویرایشهای ویندوز ۱۰ سازگار کند. یکی از مشکلاتی که کاربران همواره از آن گله داشتند، این بود که در برخی صفحات، از جمله پنجره برنامه هایی که از فروشگاه Microsoft دانلود و روی ویندوز ۱۰ نصب میکردند، نمیتوانستند از JAWS Cursor برای پیمایش استفاده کنند. این، مشکلی است که کمپانی مذکور سعی کرده آن را در نسخه ۲۰۲۰ برطرف کند. استفاده از یک Cursor یا مکان نمای تازه، راهی است که برای رفع این مشکل به ذهن طراحان JAWS رسیده است. صفحه خوان JAWS با اتکا به روش و قابلیتی با نام Off Screen Model, قادر است در پنجره هایی که جهتنماها یا Tab نمیتواند نشانگر را بر روی گزینه های صفحه قرار دهد، به کمک JAWS Cursor این کار را انجام دهد. با تغییر شیوه های طراحی صفحات، اما در برخی پنجره ها دیگر OSM جوابگو نیست و به همین علت وقتی کاربر JAWS Cursor را فعال میکند و جهتنماها را میفشارد، تنها پیغامی که از JAWS میشنود، واژه Blank است. در نسخه ۲۰۲۰، اما طراحان به روش تازه ای برای حل این مشکل دست یافته اند و این نسخه از صفحه خوان به گونه ای تنظیم شده که به محض قرار گرفتن در محیطهایی که به شیوه جدید طراحی شده باشند، در پی فشردن کلید منها در ماشین حساب، به جای JAWS Cursor, به شکل خودکار Scan Cursor فعال میشود و کاربران میتوانند از جهتنماها و سایر فرمانهایی که قبلاً از طریق JAWS Cursor در اختیارشان بود، استفاده کنند. ماشین حساب و سایر اپلیکیشنهای موجود در ویندوز ۱۰ و بسیاری از نرم افزارهای قابل بارگیری در فروشگاه مایکروسافت به این ترتیب برای کاربران نابینا قابل استفاده خواهند بود.

...........هشتگ

* داستان پر درد کولبرها. هفته گذشته مدیر داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفته بود به دلیل کمبود انسولین، این دارو در داروخانه های مشهد سهمیه بندی شده و از مردم خواست شرایط را درک کنند. خبری که بازتاب زیادی داشت؛ بخصوص جمله «مردم شرایط را درک کنند». اما چند روز بعد  سخنگوی سازمان غذا و دارو سهمیه بندی انسولین را رد کرد و آن را توزیع کنترل شده خواند و گفت در همه شهرهای کشور این اتفاق می افتد. کاربرانی که معمولاً به وضعیت دارو واکنش نشان میدهند درباره این مسأله نوشتند. بخصوص کسانی که خودشان هم برای پیدا کردن و گرفتن این دارو با مشکل مواجه شده اند. البته مدتی است درباره کمبود داروهای مختلف در شبکه های اجتماعی میخوانیم و تقریباً هر روز چند نفر با انتشار عکس داروی مورد نیازشان از دیگران میخواهند کمکشان کنند تا دارو را پیدا کنند. در هفته ای که گذشت، شب یلدا را داشتیم؛ شب دورهمی و میهمانیهای شب چله. هرچند که شاید امسال حال و هوایمان کمی گرفته بود، اما باز هم خیلیها به فکر تدارک برای یلدا بودند. در شبکه های اجتماعی هم با هشتگ شب یلدا درباره این رسم ایرانی مطالبی نوشته میشد. درباره گرانی آجیل، رسوم شهرهای مختلف، میهمانیهای خانوادگی و... مرگ دو برادر کولبر در سرمای ارتفاعات مریوان آن قدر ناراحت کننده بود که تقریباً تمام موضوعات در برابرش کمرنگ شدند. فرهاد و آزاد خسروی چند روز پیش در ارتفاعات گم شدند و جسد آزاد ۱۷ ساله بعد از چهار روز و جسد فرهاد ۱۴ ساله هم در حالی که دستهایش را در سرما مشت کرده بود شش روز بعد پیدا شد؛ در حالی که فاصله چندانی با جاده نداشت. این مرگ تراژیک باعث شد سختیهای کار و زندگی کولبران بار دیگر مطرح شود و بسیاری از کاربران با بازنشر عکسی از جسد فرهاد خسروی هنگامی که پیدا شد و با هشتگ کولبر درباره این حادثه و کولبران نوشتند.

* گلواژه: آنکه حقیقت را نمیداند نادان است. آنکه حقیقت را میداند ولی انکار میکند، تبهکار است. برتولت برشت

...........کشکول

*جدول ترکیبی: برای بدست آوردن رمز باید به 20 سؤال که جوابهای شش حرفی دارند، پاسخ دهید؛ همچنین برای پاسخهای شش حرفی سؤالات، سه واژه چهار حرفی ارائه کرده ایم که هر کدام از این واژه ها دو حرف از کلمه شش حرفی را در خود دارند. دقت کنید که این دو حرف حتماً در کنار هم قرار دارند. در انتها از بهم پیوستن حروف اول پاسخهای شش حرفی سؤالات، رمز جدول که اثری از "هنریک سین کویچ" داستان نویس لهستانیست،  بدست میآید. سؤالات جدول: 1. از پادشاهان هخامنشیان (مدال-اریب-موشک) 2. بدنامی و بی آبرویی (رسمی-جواز-دایی) 3. نسبت دو مردی که با دو خواهر ازدواج کرده باشند (کباب-جنین-باقر) 4. نوعی راه رفتن اسب (کیوی-رتیل-خامه) 5. اکونومی (باقی-متصل-عادی) 6. از وسایل هواشناسی برای نشان دادن جهت وزش باد (تبار-مدنی-مارش) 7. شروع در زبان انگلیسی (اسید-کتاب-مرتب) 8. همراه کشمش (نخاع-بودا-کاچی) 9. نوعی روغن که از آن برای تهیه بعضی داروها، پمادها و لوازم آرایشی استفاده میکنند (جواد-زلال-مینا) 10. رئیس پاسبان شهر (جدال-ترور-صیغه) 11. یکی از شخصیتهای زن در شاهنامه (روده-دانه-تابه) 12. خود را به خطر افکندن (شامخ-قاطع-مرهم) 13. سازمان فرهنگی وابسته به سازمان ملل متحد (شیوع-مونس-رکوع) 14. دریاچه نمکین ایران در آذربایجان غربی (باری-حومه-مویه) 15. از نوشیدنیهای خوشگوار (تنور-نشاط-بهار) 16. از توابع استان اصفهان (خراب-مدرک-شتاب) 17. باغ افلاطون (پاکت-مادی-میله) 18. دوختن ناپیدای پارگیها (حرفه-سوگل-تریا) 19. مشارکت (همسر-شکاف-فرید) 20. خودروی مسافربری بزرگ (اترک-نوبر-سوسک). شما تا چهارشنبه هفته جاری فرصت دارید رمز جدول را با شماره پیامک 3000465040 به ما اعلام کنید. رمز جدول هفته گذشته: پرهیزگاری، بنیاد ایمان است. برنده این هفته آقای علی رحیمی از اصفهان است.

* اصطلاحات خودمانی نسل جدید: پوکیدم: شاید این اصطلاح را قبل از این در گویشهای فارسی و بخشی از استانهای مرکزی کشور شنیده باشید؛ اما وقتی شما با بچه های متولد 70 و 80 صحبت کنید، بارها این اصطلاح را میشنوید. پوکیدم به معنی وا رفتن و به نوعی از حال رفتن است؛ مثلاً از خنده پوکیدم، یعنی از خنده روده بر شدم. - وات د فاز: این اصلاح ترکیب دو کلمه فرنگی و ایرانی است. اصولاً کلمه فاز به معنی راه و روش  یا حس و حال است. مثلاً فازت چیه به معنی این است که حس و حالت چیه. وات هم کلمه انگلیسی به معنی چه است. وات د فاز، یعنی الان دقیقاً منظورت چیه؟ چیکار میخوای انجام بدی؟

* پاسخ سؤالات جدول هفته گذشته: 1. پاتن 2. رمل 3. هجو 4. یوری گاگارین 5. زرال 6. گرشاسب 7. استیجاری 8. راسو 9. ینبوت 10. بقعه 11. نوساز 12. یونجه 13. ایلخی 14. دهستان  15. ابوظبی 16. یلدا 17. مالوا 18. استانبول 19. نهرو 20. آمار 21. سانت 22. تانکر.