روزنامه «ایران سپید»

شنبه 5 مرداد 1398

24 ذی القعده 1440

27 جولای 2019

سال بیست و سوم شماره 6193

صاحب امتیاز:

خبرگزاری جمهوری اسلامی     

مدیر مسئول: سهیل معینی

سامانه پیامکی: 3000465040

نشانی پستی: تهران- ص.پ. 158755388

تلفن: 84711371

شماره انتشارات: 5-88548892

وبسایت: www.iransepid.ir

پست الکترونیک: iransepid@icpi.ir

......عناوین این شماره......

اگر دردم یکی بودی، چه بودی 2

سیر و سیاحت در دنیای داستان کوتاه ایرانی 4

تسهیل دسترسی نابینایان به اشکال برجسته با فناوری تازه هندیها 7

انگلیس خبیث 10

جدول کلاسیک/ آشنایی با کلمات پر کاربرد مردم جهان 15

.................سخن هفته

* اگر دردم یکی بودی، چه بودی: یکی از جلوه های ثابت تماس خوانندگان ایران سپید با این روزنامه -با بیان مختلف-، شکوه و شکایت از مشکلات اقتصادی، عدم تکافوی حقوق و دستمزد چه برسد به مستمریهای پرداختی به مددجویان و عدم توجه درخور و مورد انتظار به امور رفاهی افراد معلول و در مورد ایران سپید، نابینایان است. راستش این قدر که از خوانندگان شکایتهای مختلف مربوط به مستمری داریم، فکر میکنم خود سازمان بهزیستی هم این قدر شکایت نداشته باشد. شاید به این دلیل است که دست دوستان راحتتر به ما میرسد یا با کمی خودخواهی، شاید ما را محرم خود میدانند. در اینکه پایه اصلی این شکوه و شکایتها به مشکلات معیشتی دوستان نابینا برمیگردد تردیدی نمیتوان داشت. در بعد بزرگتر، افراد آسیبپذیر اجتماعی نیز با مشکلات روز افزون معیشتی رو به رو هستند؛ حتی بسیاری از مردمی که دستمزد و حقوق میگیرند، باز با فاصله قدرت خرید، با تورم مواجه هستند. پیامدهای تحریم هم جای خود. اما مشکل عمده مردم یا نابینایان خواننده روزنامه شکوه از کمبودها نیست، بلکه مواجهه با اختلاف شدید طبقاتی، اختلاسها با رقمهای مکرر صفر که گاهی تبدیل آنها به تومان وقتگیر میشود؛ زمینخواریها و رانتخواریهاست. اگر ظلم علی السویه بود شاید نوعی عدالت تلقی میشد؛ یعنی مردم میدیدند که فشارهای تحریم برای همه است و به قول معروف باید این بحران را مدیریت کرد و گذراند؛ اما وقتی مثلاً مددجوی معلولی میبیند که وعده های مسئولان برای افزایش مستمریها دیر هنگام محقق میشود و تازه در صورت وقوع، همچنان هشت هزینه های مددجو در گرو نه یارانه ها و پرداختیهاست، اما همزمان خبر از رانتهای چند هزار میلیارد تومانی در میان است، شکایتها رنگ دیگری میگیرد و تازه مشکل همین امر نیست که تداوم زنجیره این سوء استفاده هاست. افراد پایین دست از جمله بسیاری از مددجویان باید برنامه مسئولان را برای ریشه کنی فساد ببینند تا تاب سختیها را بیاورند.

.............چوب الف

* سیر و سیاحت در دنیای داستان کوتاه ایرانی: حدود صد سالی میشود که داستان کوتاه به معنی اصطلاحی دقیق آن در ایران متولد شده و تقریباً همه کتاب دوستان و همه مخاطبان جدی ادبیات داستانی میدانند که تولد داستان کوتاه فارسی را مدیون محمدعلی جمالزاده و بالندگی و شکوفایی آن را وامدار نویسندگان خلاق و پیشرویی همچون صادق هدایت، صادق چوبک، بزرگ علوی و... هستیم. اما ماجرای داستان کوتاه در ایران به همین جا ختم نمیشود. نظریه پردازان ادبیات داستانی و متخصصان ادبیات فارسی به حق بر این باورند که داستان کوتاه در ایران در همین صد سال کارنامه بسیار درخشان و موفقی داشته و بسیار بهتر و پخته تر از گونه های ادبی جدید دیگر همچون رمان، جایگاه مناسب خود را در ادبیات فارسی ایران تثبیت کرده و همچنان آثار زیبا، خلاق و پیشرویی را به دنیای هنر و ادبیات فارسی هدیه میکند. دکتر حسین پاینده در کتابی بسیار ارزشمند و خواندنی به نام «داستان کوتاه در ایران» که در سه جلد به همت انتشارات نیلوفر، ناشر تخصصی ادبیات داستانی، به بازار نشر عرضه شده است، داستانهای کوتاه ایرانی را از منظر نظریه های جدید ادبی مورد بررسی قرار داده است. نویسنده در جلد نخست کتاب به داستانهای رئالیستی و ناتورالیستی میپردازد، در جلد دوم از داستانهای کوتاه مدرن ایرانی سخن میگوید و در جلد سوم به سراغ نمونه هایی از داستان پست مدرن میرود. در هر جلد ابتدا با مهمترین مفاهیم و مبانی نظری آن گونه از داستان کوتاه آشنا میشویم و سپس داستانهایی را برگزیده که هریک نمونه ای برای یکی از شاخصترین ویژگیهای آن سبک و منظر خاص به شمار میآیند، میخوانیم. هریک از داستانها جداگانه در کتاب نقد و بررسی شده اند تا خواننده علاقه مند از این منظر با زوایا و ریزه کاریهای نقد عملی داستان هم آشنا شود. در جلدهای دوم و سوم، نویسنده مهمترین نظریه ها و رویکردها به داستان کوتاه مدرن و پست مدرن و انواع این داستانها را مطرح میکند و برای هر نظریه و رویکرد، داستانی را به عنوان نمونه میآورد. از آنجا که نظریه و نقد ادبی عموماً مطالبی بسیار دشوار، پیچیده و انتزاعی را شامل میشود، مطالعه این اثر ارزشمند هدیه ای کمنظیر برای مخاطبان جدی ادبیات به شمار میآید. کتابی که میتواند بسیاری از مفاهیم دیرفهم و دشوار را با مثالهایی گویا و عینی در ذهن مخاطب جا بیندازد و لذت مطالعات ادبی را دو چندان کند. از دیگر ویژگیهای جالب کتاب این است که نویسنده در هر سه جلد -به قول خودش- به مفاهیم هنری نگاهی میان رشته ای داشته و نمونه هایی از شعر، نقاشی، سینما، و... را نیز در بیان مفاهیم مربوط به نقد هنری و ادبی بررسی کرده است. مطالعه این اثر ارزشمند را به همه دانشجویان و دانشآموختگان ادبیات و همه کسانی که خود را مخاطب جدی ادبیات و به ویژه ادبیات داستانی میدانند و به علاقه مندان به نقد داستان و آثار هنری پیشنهاد میکنیم. با این توضیح که نسخه گویای این کتاب در مؤسسه رودکی تهیه شده است. «پرستو ولدخان»

..........فناوری های امیدبخش

* تسهیل دسترسی نابینایان به اشکال برجسته با فناوری تازه هندیها: قدیمیها حتماً به خاطر دارند که نابینایان در بسیاری از مراکز آموزشی همواره از پرداختن به علومی همچون هندسه و جغرافیا منع میشده اند. علت اصلی این ممانعت هم چیزی نبوده مگر عدم دسترسی نابینایان به اشکالِ به کار رفته در کتب این رشته ها. در حال حاضر در کشورهای پیشرفته راههایی برای حل این مشکل ابداع شده و مؤسسات و مراکز زیادی حالا قادرند اشکال هندسی یا نقشه ها را به صورت برجسته در اختیار نابینایان بگذارند. این کار اما با صرف هزینه های قابل توجه امکانپذیر میشود. نرم افزار تازه ای که دانشجویان هندی طراحی کرده اند، اما میتواند نحوه دسترسی نابینایان به نقشه ها و تصاویر را به کلی دستخوش تغییر کند.

«Soft Braille»، نام نرم افزاری است که توسط استادان و دانشجویان شاخه علوم اطلاعات و مهندسی در «MSRIT»، مؤسسه فناوری «Ramaiah» طراحی شده و میتواند عکسها و نقشه ها را به کمک یک چاپگر سوزنی بر روی کاغذهای معمولی بریل به صورت برجسته درآورد؛ کاری که پیش از این فقط به کمک چاپگرهای حرارتی مخصوص و بر روی کاغذهای خاص و با صرف هزینه های گزاف امکانپذیر بود. نکته خوشحال کننده این ابداع، کاهش قابل ملاحظه ای است که در هزینه های چاپ برجسته اشکال به وجود آمده است؛ به طوری که تا پیش از این برای چاپ هر صفحه با محتوای تصاویر برجسته یک تا یک و نیم دلار هزینه میشد، اما با فناوری جدید، این هزینه به حدود هشت سٍنت در هر صفحه کاهش مییابد. دکتر «Mydhili K Nair» از مدیران این پروژه معتقد است تا پیش از این، نابینایان مجبور بودند برای مشاهده عکسهای مرتبط با یک موضوع به قسمت پیوستها مراجعه کنند و اشکال برجسته را مستقل از محتوای متنی مشاهده کنند، اما با این فناوری این امکان فراهم شده که شکلها بر روی همان صفحه ای که محتوای متنی به بریل برگردانده میشود، چاپ شوند. این بسته نرم افزاری شامل سه نرم افزار مستقل است: «TALK» یا «کیتِ صوتی برای آموزش از طریق لمس» که به کاربران امکان میدهد اشکال برجسته را لمس کنند و به کمک برچسبهای صوتی از پیش طراحی شده، جزئیات شکلها را شناسایی کنند، «Soft Braille» که برای چاپ از آن استفاده میشود و «Auducator» که ابزاری برای آموزش ریاضیات به نابینایان است. طراحان این بسته نرم افزاری معتقدند محصولشان میتواند انقلابی در شیوه آموزش به نابینایان به وجود آورد. آنها بر این باورند که نابینایان میتوانند به کمک این بسته نرم افزاری به صورت شخصی و بدون کمک همراه بینا در حوزه های مختلفی نظیر هندسه، زیستشناسی و جغرافیا مطالعه کنند و این علوم را فرا بگیرند. خبر مسرتبخش هم اینکه تولید کنندگان این محصول قصد دارند آن را به رایگان در اختیار مدارس ویژه نابینایان قرار دهند. در حال حاضر این محصول مراحل بومیسازی را در هند میگذراند.

...............هشتگ

* انگلیس خبیث. سخنان رهبر انقلاب در دیدار ائمه جمعه سراسر کشور درباره توقیف نفتکش ایران توسط انگلیس و تعهدات برجامی ایران و اروپا بازتاب زیادی بین کاربران داشت. بخصوص این دو بخش از صحبتهای ایشان: «در بین این توقعات بیمورد [اروپاییها]، انگلیس خبیث دزدی دریایی میکند و کشتی ما را میدزدد؛ جنایت میکنند و شکل قانونی به آن میدهند. جمهوری اسلامی و عناصر مؤمن نظام، این خباثتها را بیجواب نمیگذارند.» و «خب پُرروها! شما که به ۱۱ تعهدتان عمل نکردید؛ چرا از ما میخواهید به تعهداتمان پایبند باشیم؟ ما تازه شروع کردیم به کم کردن تعهدات و این قطعاً ادامه پیدا خواهد کرد.» کاربران زیادی با هشتگهای انگلیس خبیث و پرروها، نظراتشان را درباره این موضوعات مینوشتند و به نظرشان این مطالب میتواند مشخص کند در مقابل اروپا و بخصوص انگلیس چطور باید رفتار کنیم. اما ماجرای اعلام مرگ بعد از 17 سال از موضوعات جالب هفته بود.  عکسی در توئیتر درباره منافقین منتشر شد که بسیار مورد توجه قرار گرفت. این عکس نشان میداد که این گروهک تروریستی در مراسم امسال خود عکس مسعود رجوی را در کنار کشته شدگان خود قرار داد و در واقع این عکس مرگ سرکرده گروه منافقین را تأیید کرد. در توئیتر یک مثل معروف وجود دارد. اینکه هر تفکری داشته باشیم در تنفر از کارهای این گروهک همگی همنظر هستیم. با این نگاه بسیاری از کاربران این عکس را بازنشر کردند و درباره اش نوشتند. بسیاری از آنها میگفتند که کاش رجوی برای تمام کارهای مجرمانه اش و کشتن افراد بیگناه به مجازات میرسید. انتخابات فدراسیون کشتی یکی از هیجان انگیزترین انتخابات فدراسیونهاست، آن هم به دلیل علاقه مردم به این ورزش و حواشی ای که همیشه اطراف آن و رؤسای فدراسیونش وجود داشته است. علیرضا دبیر در این انتخابات رأی آورد و رئیس فدراسیون شد. او که هم چهره سیاسی محسوب میشود و هم ورزشی، طرفدار و مخالف زیاد دارد که همه آنها در شبکه های اجتماعی بعد از اعلام نتایج انتخابات مینوشتند. مخالفان دبیر سوابق سیاسیش را رو میکردند و موافقانش درباره کشتیهای خاطره انگیز او و تواناییهایش در کشتی مینوشتند. ادعای امریکا درباره هدف قرار دادن یک پهپاد ایرانی در خلیج فارس یکی از مهمترین خبرها بود که هم بحث درباره آن در شبکه های اجتماعی ادامه داشت. بخصوص بعد از واکنش مقامات وزارت امور خارجه ایران به این ادعا. حرفهای محمدجواد ظریف و عباس عراقچی حسابی مورد توجه قرار گرفت و فیلم مربوط به حرفهای ظریف درباره این موضوع و واکنشش به خبرنگاران توسط بسیاری از کاربران بازنشر میشد. بحثها و حرفهایی در شبکه های اجتماعی با هشتگ پهپاد درباره این موضوع میشد. توقیف نفتکش انگلیسی در خلیج فارس مسأله مورد توجه کاربران شبکه های اجتماعی بود. آنهایی که این اخبار را پیگیری میکنند آخرین اتفاقات را در صفحاتشان منتشر میکردند و بقیه هم درباره این موضوع اظهار نظر میکردند و البته خیلیها هم با زبان طنز درباره اش مینوشتند. اما  آخرین روز نمایشگاه الکامپ بهانه ای شد که کاربران شبکه های اجتماعی درباره اش بنویسند. البته از آغاز نمایشگاه بسیاری از توئیتها و پستها در توئیتر و اینستاگرام درباره الکامپ بود و جوانان از تجربه های حضور نمایشگاه مینوشتند یا غرفه ها و سطح نمایشگاه را نقد میکردند.

یوکیو آمانو، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی درگذشت. با وجود اینکه اعلام شده بود قرار است به دلیل بیماری زودتر از موعد از سمتش استعفا دهد، به نظر بسیاری کاربران ایرانی مرگ او مشکوک و عجیب و غریب بود. کاربران زیادی هم با توجه به شرایطی که اکنون در پرونده اتمی ایران داریم، از مرگ مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی نگران بودند. طبق معمول هم خیلیها با زبان طنز درباره مرگ آمانو مینوشتند و بخصوص با «ابراز نگرانی»های او شوخی میکردند. هشتگ آمانو برای بسیاری از این نوشته ها زده میشد. انتشار عکسی از شهردار رشت در تاکسی و در حال خواندن کتاب در شبکه های اجتماعی جنجالی شد. این عکس را در صفحه بسیاری از کاربران میدیدیم آن هم با کپشنهایی که یا طنزآمیز بودند یا انتقادی. به نظر بسیاری از آنها این کار کاملاً برنامه ریزی شده بوده و حضور عکاس هم آن را تأیید میکند. مهراب قاسمخانی از هنرمندان پرکار فضای مجازی بود. یک اینستاگرامی که البته مدتی توئیتر را هم امتحان کرد، اما باز بیشتر او را در اینستاگرام میدیدیم. قاسمخانی جزو چهره هایی بود که به مسائل اجتماعی و سیاسی هم میپرداخت و هر از گاهی پستهایش حسابی جنجالی میشد. اما به نظر میرسد او حد اقل برای مدتی میخواهد عطای فضای مجازی را به لقایش ببخشد. * گلواژه: بیشتر مردم معمولاً دلیل کارهای خود را از یاد میبرند و بعدها بدون اینکه بفهمند چرا، از کارهای دیگران پیروی میکنند. جواهر لعل نهرو

..............کشکول

* جدول کلاسیک: برای پیدا کردن رمز 50 حرفی ما باید به 50 سؤال پاسخ دهید و حروف اول پاسخها را پشت هم بچینید که رمز جدول بیتی از حافظ است، بدست میآید. سؤالات: 1. خدای دروغین (دو) 2. خالق کتاب شفا (هفت) 3. کرسی خطابه (چهار) 4. معادل فارسی ترموستات (پنج) 5. احوالپرسی از بیمار (پنج) 6. گاو یالدار تبت (سه) 7. اپیدمی (چهار) 8. هواپیمایی سبک و بدون موتور (شش) 9. سازمان جهانی هواشناسی (سه) 10. جنگ مسلمانان و رومیان در اردن (پنج) 11. نامی برای روز قیامت (نه) 12. مسابقات اسب سواری (پنج) 13. نسیم سرد (چهار) 14. محل خودنمایی دلقک (چهار) 15. مردود (دو) 16. کاشف پینی سیلین (چهارده) 17. نام سلمان فارسی و وزیر بهرام گور (پنج) 18. متداول بین مردم (سه) 19. سلطان بیابان (سه) 20. بنایی که سقف آن گرد است (سه) 21. خانه کنار دریا (چهار) 22. خالق ارژنگ (چهار) 23. وسیله نواختن موسیقی (سه) 24. سنگ سرخ رنگ (پنج) 25. دروغ ترکی (پنج) 26. بی مو (سه) 27. کشور سلطنتی قاره اروپا (هشت) 28. دستگاه خرمن کوب (شش) 29. مادر جنوبی (چهار) 30. سفرنامه آل احمد (نه) 31. دستگاه ردیاب طول موج (شش) 32. پلکان درشکه (چهار) 33. حلیم آن معروف است (هفت) 34. مربای عصاره میوه (هشت) 35. لبه تیز شمشیر (پنج) 36. مرکز زیتون (شش) 37. پرورنده حیوانات اهلی (شش) 38. معلم دبیرستان
(چهار) 39. صورتگر (چهار) 40. خیک روغن (سه) 41. مرجع مطالعاتی (پنج) 42. زنگ گردن چهارپا (سه) 43. همسر مرغ (چهار) 44. دانه پاک نشده (دو) 45. قاپوچی (پنج) 46. کمانک نگارشی (شش) 47. سنگینترین گاز (پنج) 48. شورای نمایندگان کارگران شوروی (پنج) 49. برادر سینما (پنج) 50. محل نگهداری ایتام (هشت). شما تا چهارشنبه هفته جاری فرصت دارید رمز جدول را با شماره پیامک 3000465040 به ما اعلام کنید. رمز جدول هفته گذشته: شاهنامه آخرش خوش است. برنده این هفته آقای قدرت ا... رحمتی از کرج است.

* جدی نگیرید: هوا اون قدر گرمه که داره از ابهت جهنم کم میکنه. – هوا یه جوریه که موقع خواب هی باید بچرخیم که ته نگیریم. - تو اخبار وقتی والیبال میبره، میگن سرو قامتان ایران؛ وقتی میبازه، میگن شاگردان کولاکویچ. – علاوه بر اینکه دیگه چیزی برای از دست دادن نداریم، چیز خاصی هم برای بدست آوردن موجود نیست. –

به بابام گفتم یه گوشی برام بخر؛ گفت باشه، پاشو بریم برات بخرم. پیش خودم گفتم دمش گرم؛ دیدم بردم دم بیمارستان. گفتم اینجا که بیمارستانه؟ گفت خوب اول باید کلیه اتو بفروشیم.

* چند کلمه محبوب و پرکاربرد در تمامی زبانها: پیژامه (Pajamas): پیژامه که یک کلمه اردو است، به شکل خاصی از پوشش انسان اشاره دارد که در هند، از محبوبیتی بالا برخوردار بوده است. بعد از استعمار هند توسط دولت بریتانیا، این پوشش به اروپا نیز منتقل و به یک لباس بین المللی تبدیل شده است. نکته عجیب این است که با انتقال این نوع پوشش از کشوری به کشور دیگر، کلمه ای جدید برای آن انتخاب نشده؛ بلکه شکلی خاص از کلمه پیژامه به زبان جدید، وارد شده است. «بیجامه» در عربی، «pizsama» در گرجستان و «Pajamas» در اغلب زبانهای اروپایی، مورد استفاده قرار میگیرد. - اوکی (OK): تاریخچه کلمه اوکی چندان روشن نیست. در واقع هیچ کس به درستی نمیداند که این عبارت چگونه وارد زبان انگلیسی شده است. ایده اول این است که یک روزنامه در سال ۱۸۳۰، این کلمه را بهعنوان یک شوخی و برای اختصار عبارت «All Correct» منتشر کرده است. با اینحال موضوعی که مشخص است، محبوبیت این کلمه در اغلب زبانهای جهان از جمله فارسی است. - تاکسی (Taxi): تاکسی یکی از کلمات جدید است که در اغلب زبانهای جهان مورد استفاده قرار میگیرد. این کلمه که از عبارت انگلیسی «taximeter cab» برداشت شده، در بیشتر مواقع با یک تلفظ ثابت به کار برده میشود. - مامان (Mama): کلمه مامان با شکلهای تلفظی متفاوت، اما نزدیک به هم، در اغلب زبانهای پرکاربرد جهان، مورد استفاده قرار میگیرد. کره ایها به مامان، «eomma» میگویند. در جمهوری چک برای اشاره به مادر، کلمه «mami» مورد استفاده قرار میگیرد. قدمت این کلمه در تغییرات زبانی اعمال شده در آن نشان دهنده انتقال واژه مامان، از دوران پیش از تمدن است. - قهوه «Kahve»: قهوه، کهوه، کهفه، کافی و کاوا، کلماتی هستند که همه و همه از کلمه «Kahve» در زبان ترکی استانبولی، قرض گرفته شده اند. قهوه در زبان انگلیسی به صورت مستقیم منتقل نشده و به این دلیل، شباهت کمتری در قهوه و کافی وجود دارد. - ها؟ (?Huh): در یک بررسی که در سال ۲۰۱۳ انجام شد، کلمه «ها» به شکل پرسشی آن، بهعنوان پرکاربردترین کلمه جهان انتخاب شد. این صدای پرسشی که در زبان فارسی نیز وجود دارد، با کمی تغییر، در پرکاربردترین زبانهای جهان نیز مورد استفاده قرار میگیرد. - شکلات (Chocolate): برخلاف بررسی مذکور در سال ۲۰۱۳، مطالعات جدید نشان میدهد که واژه شکلات، پرکاربردترین واژه جهان است. این واژه که از کلمه «xocolatl» برداشته شده، در تمامی زبانهای جهان با مقداری تفاوت در تلفظ، مورد استفاده قرار میگیرد. این عبارت آزتکی، بهسرعت به زبان لاتین وارد شده و از اسپانیایی به انگلیسی، فارسی، عربی و دیگر زبانها منتقل شده است. بر خلاف قهوه که در زبانهای مختلف، تلفظی متفاوت دارد، شکلات از قرن ۱۷ میلادی، به همین شکل مشهور، مورد استفاده قرار میگیرد.

* پاسخ سؤالات جدول هفته گذشته: 1: (نیایش-درویش) 2: (کهربا-بی خدا) 3: (جانیه-نشریه) 4: (ریحان-ساسون) 5: (کاموا-انتها) 6: (احکام-تقویم) 7: (رایحه-طویله) 8: (ناروا-تنگنا) 9: (نیمرخ-گستاخ) 10: (ابرار-سردار) 11: (آرایش-خشخاش) 12: (تاریخ-چخماخ) 13: (النگو-آرشیو) 14: (پاداش-گزارش) 15: (زیگما-اختفا) 16: (کابوس-گیلاس) 17: (سکونت-ایلات).