سهیل معینی نوشت: امروز 15 اکتبر و مصادف با روز جهانی عصای سفید و به تعبیر رایج، روز جهانی افراد آسیب‌دیده بینایی است. مناسبتی در تقویم جهانی که زاییده تلاش جمعی از نابینایان، بویژه فعالان حقوق مدنی این گروه در دهه‌های میانی قرن بیستم است تا با استفاده از این مناسبت حقوق برابر نزدیک به سیصد میلیون  نفر از افراد دارای محدودیت‌های بینایی درجهان به جهانیان  گوشزد  و انگیزه‌ای شود برای افزایش توجه و البته اقدامات دولت‌های مختلف در جهت ایجاد فرصت‌های برابر رشد فراروی شهروندان. اگر موانع فرهنگی و سوءبرداشت‌های مزمن نسبت به دامنه واقعی نابینایی  تأثیر کمتری بگذارد، نابینایی کم‌ترین محدودیت را در برابر شکوفایی استعدادها و تجلی ظرفیت‌های معنوی‌ افراد روشندل ایجاد می‌کند. به عبارتی دیگر بسیار فراتر از موانع فیزیکی محدودکننده‌ ایمنی تردد آسیب‌دیدگان بینایی، این موانع فرهنگی و ناباوری‌های جامعه نسبت به توانمندی این افراد است که  آنها را محدود می‌کند، فرصت‌های برابر را در همه عرصه‌ها از آنها می‌گیرد و اکثریت آنها را نیازمند دریافت حمایت‌های مداوم اجتماعی می‌کند. نابینایان، تحصیلکرده‌ترین افراد دارای معلولیت کشورند، تعداد افراد نابینا و کم‌بینای دارای مدارک عالی دانشگاهی امروزه از ده‌هزار نفر بیشتر است و این واقعیت که چهل‌درصد از حدود بیست هزار نفر از دانشجویان معلول کشور را آسیب‌مندان بینایی تشکیل می‌دهند تأیید مکرر دیگری بر بضاعت علمی این گروه است. اما این موفقیت آسان به دست نیامده است. رنج فراوان تحمل‌ و سازگاری‌ها شده تا دانشجویان نابینا و کم‌بینای محروم از منابع اطلاعاتی و آموزشی در دسترس و امکانات برابر تحصیلی توانسته‌اند

چنین سرمایه علمی را به نمایش بگذارند و ناروا آن است که پس از طی این مسیر مرارت‌بار و کسب دانش تخصصی و حتی با وجود سهمیه 3% استخدام در دستگاه‌های دولتی، بخشنامه‌های ناعادلانه استخدامی آنها را از احراز مشاغلی که شایسته تصدی آن هستند محروم کند. عدم تناسب تخصیص اعتبارات به امر تهیه وسایل توانبخشی نابینایان و کم‌بینایان بویژه فناوری‌های یاری‌رسان برای دسترسی به منابع اطلاعاتی که نیاز اولیه شهروندان تحصیلکرده هر کشور است ،عامل مضاعف دیگری‌ است که این روزها شهروندان نابینا و کم‌بینا را از فرصت‌های برابر یادگیری و رشد محروم می‌کند. عدم تکافوی مراکز توانبخشی نابینایان و کم‌بینایان در سطح کشور که موظف به ارائه بسته‌های آموزش‌های جامع توانبخشی به این افراد بویژه کودکان و زنان دارای آسیب بینایی هستند، کمبود جدی دیگری است که سازمان بهزیستی کشور با بهره‌گیری از ظرفیت‌های سازمان‌های غیردولتی خودیار نابینایان و کم‌بینایان مکلف به برنامه‌ریزی و تخصیص اعتبارات لازم برای رفع آن است. شاید باور کردنی نباشد اما حقیقت دارد که اگر فردی متأسفانه با احتمال بالا دچار نابینایی دیرهنگام بر اثر حادثه بویژه تصادفات جاده‌ای در کشور شود هیچگونه برنامه مداخله بهنگام و اولیه برای توانبخشی او و آموزش مهارت‌های جبران‌کننده از دست رفتن بینایی، برایش وجود ندارد. کودکان نابینا و کم‌بینا در شرایطی که انواع امکانات مکتوب و الکترونیکی آموزش برای کودکان بینا در دسترس است با کمبود شدید این امکانات، عدم وجود مهد کودک‌ها و مراکز آموزشی کودکان پیش‌دبستانی در سطح کشور رو به رو هستند. زنان نابینای این مرز و بوم که عملاً متحمل حصارهای فرهنگی پنهان و آشکار هستند، عملاً به دلیل ضعف مراکز توانبخشی نابینایان از فراگیری مهارت‌های پایه‌ای زندگی همچون خانه‌داری و کودکیاری بی‌بهره‌اند که این خود، محدودیت‌های ثانویه بیشتری در برابر امر ضروری تشکیل خانواده و توانمندی در انجام وظایف همسری و مادری این زنان ایجاد می‌کند. عدم وجود نظام جامع آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، ضرورتی برای توانمندسازی نابینایان و کم‌بینایان برای ورود به بازار کار و خروج از چرخه‌های حمایتی، مشکل عمده دیگر شهروندان آسیب‌دیده بینایی است. فقدان ایمن‌سازی در محیط‌های تردد شهری شاید آخرین مانع و محسوس‌ترین آنها در برابر مشارکت اجتماعی این گروه است. اما فراتر از همه این موانع منطبق با تأکید پیمان‌نامه جهانی حقوق افراد معلول که خوشبختانه کشورمان نیز به این پیمان‌نامه ملحق شده است، این موانع فرهنگی و ناباوری تصمیم‌گیران، مسئولان و بدنه جامعه نسبت به توانمندی نابینایان است که عملاً دیوار میان این گروه در تحقق فرصت‌های برابر برای آنهاست. آنچه نیم میلیون شهروند دچار آسیب بینایی ایران از جامعه و مسئولان می‌خواهند امتیازات ویژه و تبعیض مثبت نیست، رفع تبعیض‌ها و فراهم آوردن امکان رقابت برابر برای این گروه در همه عرصه‌های مشارکت‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است تا این گروه بتواند متناسب با توانمندی و خواست خود، شهروندانی باشند که به جای گرفتن صرف کمک، شهروندانی اثرگذار و فعال در تحقق توسعه پایدار و ایجاد جامعه‌ای سالم و تضمین‌کننده فرصت‌های برابر رشد برای همه آحاد جامعه صرف‌نظر از تفاوت‌های جسمی، جنسیتی و هر تفاوت طبیعی دیگر انسان‌ها باشد. روز جهانی عصای سفید گرامی باد.